بخشی از مقاله
چکیده:
یکی از زمینه های اصلی بحث معنای زندگی، مواجه انسان با رنج ها و بیماری ها و کاستی ها و شکست هاست. تغییر نگرش، قناعت و شناخت دنیا به رضایت از زندگی کمک می نماید و با شناخت از معانی سختی ها می توان رنج ناشی از نرسیدن و از دست دادن را تحمل کرد. تحقیق حاضر با روش کتابخانه ای به تاثیر رضایتمندی از زندگی در معنای زندگی از دیدگاه آیات و روایات می پردازد و به این نتیجه میرسد که با شناخت معنا، اهداف و کارکردهای سختیها می توان به رضایت از زندگی و تصویر معنایی درست و شایسته از زندگی نزدیک شد.
.1 مقدمه
یکی از اساسیترین پرسشهای هر انسان در دورهای از زندگیاش در مواجهه با سختیها آن است که آیا زندگی ارزش زیستن را دارد و چرا باید زندگی کرد؟ اهمیت این مساله تا بدان جاست که برخی از فیلسوفان مسلمان معتقدند که تنها در صورتی زندگی انسان با تمام ظرفیت شکوفا خواهد شد که آنان معنای حیات را درک کرده باشند. - جعفری، 1381، ص - 381 بنابراین عامل بیشتر ناهنجاری های اجتماعی و حتی خودکشی، پیروی از تمایلات نفسانی است و تنها راه حل آن، زندگی همراه با معنویت و اخلاق است.
برای درک معنای زندگی میبایست انسانها از موقعیت و جایگاه خود در عالم هستی آگاه شده و بنگرند که در این عالم هستی چه جایگاهی دارند. اگر انسان علت غایی عالم آفرینش و انگیزه خداوند متعال از خلقت و جهان هستی است. - جعفری، 1363، ج9، ص - 486 پس این سختیها و ناراحتی برای چیست؟ به نظر می رسد این سختی ها در پی کمال رساندن انسان و پاک نمودن او از گناهان تاثیر به سزایی دارند و رضایت از زندگی در پذیرش آن ها است.
اگر چه برخی فیلسوفان غربی مانند نیچه بر این باوراند که انسان از روی نیازهای روانی خود به صورتی دروغین برای هستی معنای غایی در نظرگرفته است وسعی داشته تا همواره با معنادار جلوه دادن عالم به آرامش برسد.
.2 نقش رضایت از زندگی
شاید تا به حال برخی براین باور هستند که در نهایت، روزی را مشاهده خواهند نمود که درآن به راحتی ودور از همه مشکلها، زندگی را آرام سپری نموده و قایق زندگی را به آسانی به ساحل آرامش خواهند رساند و هیچ طوفانی در خلال این دریانوردی، قایق آنان را به بازی نگرفته و سلامت به ساحل عافیت خواهند رسید؛ اما اکنون باید باور نمود که هرروز با سپری نمودن یک مشکل به مشکل جدیدی مواجه شده و هنوز از صحنه مقابله با مشکلات جدید خلاصی نیافته که مشکلات جدیدتر وموانع تازهتر بر سرراه شکوفا میشوند.
بعضیمشکلات پایان ناپذیرند، بعضی ازآنها برطرف میشوند و بعضی دیگر محو میگردند، ولی هر روز مشکلات جدیدی آشکار میشود، این نیز واقعیتی از زندگی است.
بشر درگسترش و توسعه تمدن گامهای بلندی برداشته است. مشکلات بیشماری را تقریباً و در هریک از ابعاد زندگی از میان برده است؛ اما به رغم این همه پیشرفت، تنشها کاهش نیافته است! زیرا انسان همواره باحلّ و فصل مشکلات پیشین با مشکلات جدیدی که تنشهای بیشتری ایجاد کردهاند، روبرو شده است. از گهواره تا گور در هر سن و موقعیتی پیوسته با مشکلات فراوانی روبرو خواهد بود.
این حقیقت که انسان، با مشکلات و تنش های بسیار روبرو هست مساله مهمی نیست. مهم این است که در برخورد با مشکلات و نحوه مقابله با آنها کوتاهی کرده و از تواناییهای خود استفاده ننماید. به عبارت دیگر مشکلات واقعی ازاین جاست که هنوز نیاموخته است که چگونه مواظب و مراقب خود باشد.
با بررسی بسیاری از آیات و روایات می توان به این حقیقت دست یافت که راضی بودن از زندگی و اتفاقات هر چند دشوار که در خلال آن برای آدمی به وقوع میپیوندد، عاملی برای ایجاد حس شادابی و آرامش است. انسان راضی و قانع از زندگی به حقیقت تلاش که همان رسیدن به اطمینان و آرامش است، دست مییابد.
درقرآن کریم رضایت به معنای»خشنود بودن وراضی بودن« آمده است. خداوند متعال درسوره مبارکه مائده چنین میفرماید:رَضِیَ...» االلهُ عَنْهم و رَضُوا عنه.« - مائده: 119 و رک: فتح: 18 و29، مائده: 3، توبه:6، 8، 21، 38، احزاب:51 ،حدید: 27 ، بقره: - 232 خدا ازآنان خشنود وآنان نیز از او خشنودند.
امام صادق - علیهالسلام - میفرماید:»خوشی و آسایش در خرسندی و رضایت است. یعنی آنچه مایه آسایش انسان است، رضایت از زندگی است. ایشان ناخرسندی و عدم رضایت را موجب غم و اندوه می داند.» الامام الصادق - علیه السلام - : الرّوُح و الرّاحُه فی الرضا و الیقین و الُهّم و الحزُن فی الشکِ و الﱡسخط« خوشی و آسایش در خرسندی و یقین است و غم و اندوه درشک و ناخرسندی.
ممکن است دو نفر در شرایط مساوی از زندگی باشند، اما یکی راضی و دیگری ناراضی باشد. حتی ممکن است کسی که در شرایط سختتر قرار دارد، از زندگی خود راضی باشد و کسی که در شرایط بهتر قرار دارد ناراضی باشد. این تفاوتها نشان می دهد که رضایت از زندگی را باید در جای دیگری جستجو کرد.
