بخشی از مقاله
چکیده
یادگیری الکترونیکی روشی برای ارائه یادگیری انعطاف پذیرتر و ایجاد فرصت بیشتر برای فراگیران، تسهیل پیگیری پیشرفت یادگیرندگان و فعالیتهای آنان و همچنین فراهم آوردن فرصتی برای ایجاد محیط های یادگیری جدید اثربخش محسوب می شود. اما زمانی می توان این عوامل را بهبود داد و کیفیت آنها را تضمین کرد که این عوامل مورد ارزشیابی قرار گیرند. در واقع بدون ارزشیابی از برنامه های یادگیری الکترونیکی و عناصر مرتبط با آن نمی توان این نوع آموزش را مطلوب قلمداد کرد و یا کیفیت آن را بهبود بخشید.در این مقاله تعاریف و کنشهای ارزشیابی، دلائل اجرای ارزشیابی،انواع ارزشیابی یادگیری الکترونیکی،ابزارهای ارزشیابی،الگوهای ارزشیابی یادگیری الکترونیکی،روشهای ارزشیابی و تحلیل محتوای یادگیری الکترونیکی،مربیان و ارزشیابی در محیط مجازی،و تکنیک هایی برای ارزیابی موفقیت دانش آموزان در یادگیری الکترونیکی بررسی شده است.
کلمات کلیدی:یادگیری الکترونیکی،ارزشیابی،ابزارهایارزشیابی
مقدمه
تحول و تکامل فناوری اطلاعات همه بخشهای جامعه، از جمله آموزش را تحت تاثیر قرار داده است. میزان این تاثیر در همه جا و همه موارد یکنواخت نیست، چرا که ویژگی ها و زیرساختهای جوامع یکسان نیست و بهره آنها از علم و فناوری در مواردی بسیار متفاوت است. فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات در حوزه آموزش از راه دور ،می تواند یکی از گزینه های مورد توجه برای پرکردن خلاهای آموزشی در نبود دسترسی به آموزش حضوری باشد.>1@یکی از شیوه های نوین و کارآمد برای گسترش آموزش و ایجاد امکان فراگیری برای مشتاقان در هر زمان و از هر مکان بهره گیری از امکانات و مزایای شبکه اینترنت و آموزش الکترونیکی است. >2@ سنجش بیش از هر عاملی در طراحی دوره آموزشی با یادگیرندگان در ارتباط است. شیوه ای که به طور معمول در سنجش آموزش درونخطی رسمی مورد استفاده قرار گرفته، نیازمند این است که
یادگیرنده، نظر خود را به عنوان جزئی از فرایند سنجش ارسال کند. دو راه برای این که یادگیرندگان بتوانند از چگونگی انجام ارزشیابی آگاه شوند وجود دارد. نخست، روش توصیفی است و می تواند در رئوس مطالب یا خلاصه دوره گنجانده شود. این روش انتظارات و تکالیف مربوط به رتبه بندی در سطوح گوناگون را ارائه می کند. روش دوم،یک روال رتبه بندی است که مستلزم محاسبه نمرات برای ثبت است.>3@ یادگیری الکترونیکی بسیاری از آرمان های آموزشی را تحقق بخشیده است. مانند: یادگیری در مکان و زمان، یادگیری مشارکتی، خودارزیابی و خود راهبری. صاحبنظران عقیده دارند که بسیاری از موسسات ارائه کننده دوره های یادگیری الکترونیکی در رسیدن به هدف اصلی یادگیری شکست خورده اند.بنابراین،ارزیابی کیفیت،بررسی و ارتقا دوره های الکترونیکی یکی از وظایف آنها می باشد.>4@
تعاریف و کنشهای ارزشیابی
به طور کلی، ارزشیابی عبارت است از "فرایند تعیین و فراهم آوردن داده های لازم برای قضاوت درباره موارد تصمیم گیری در نظام آموزشی به منظور بهبود فعالیت ها". برخی مطالعات نیز نقش ارزشیابی در واقع شناخت وضعیت موجود می داند و برای شناسایی وضعیت واقعی امور و تشخیص این که تا چه میزان هدفهای برنامه، راهبردها، سیاستهای اجرایی مرتبط با هدفها و به تبع آن برنامه ریزی عملیاتی و پیش بینی منابع و هزینه ها به طور مناسب، منطقی و عملی تعیین شده است و همچنین به منظور سنجش نتایج و هدفهای مصوب، تحلیل مسائل، شناسایی تنگناها و عمل به آنها در نتیجه پیشنهادها و اقدامهای اصلاحی از فنون ارزشیابی و بازنگری استفاده می شود.>5@
دلایل اجرای ارزشیابی
-1لزوم بازخورد دادن به یادگیرندگان در جریان یادگیری
-2کمک به یادگیرندگان برای دنبال کردن کارآمدترین مسیر در برنامه
-3معتبرسازی یادگیری برای کارفرما
-4قادرسازی افراد برای کسب شایستگی
-5قادرسازی پشتیبانان دوره برای بازبینی یادگیری
-6بهبود برنامه یادگیری
-7کسب اطمینان از دستیابی به اهداف کلی دوره و اهداف عملیاتی
-8مستندسازی موفقیت دوره
کراس و انجلو پیشنهاد می کنند مربیان وقتی برای ارزیابی صحیح دوره تلاش می کنند، باید سه پرسش مهم را از خودشان مطرح کنند:
-1چه مهارتهای اساسی و دانشی را سعی دارم به دانشجویان/ دانش آموزان، بیاموزم؟
-2چگونه می توانم دریابم که آیا دانشجویان/دانش آموزان آن را یادگرفته اند یا خیر؟
-3چگونه می توانم به دانشجویان/دانش آموزان برای بهتر آموختن کمک کنم؟.>6@
