بخشی از مقاله
استاندارد ساختن آزمون اوتیسم (AQ) بر روی دانش آموزان دبیرستانهای شهر تهران
چکیده پژوهش
پژوهش حاضر بر پایه هدف اصلی استاندار ساختن آزمون اوتیسم (AQ) بر روی دانش آموزان دبیرستانهای شهر تهران به اجرا در آمده است.لذا از میان جامعه آماری نمونه ای با حجم 600 نفر به روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و آزمون مورد نظر اجرا گردید که در نهایت 534 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.اعتبار آزمون از طریق آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 601/0 برآورد گردید ، برای بررسی روایی سازه آزمون از روش تحلیل مولفه های اصلی (PC) با استفاده از چرخش واریماکس استفاده شد.نتایج نشان داد که پرسشنامه مورد نظر با استخراج 10 عامل ، علاقه اجتماعی تمرکز بر جزئیات ، درک
اجتماعی ، خلاقیت اجتماعی ، توانایی بازی نما ، فراست و هوشیاری ، فراست اجتماعی ، درک دیگران ، رود رویی اجتماعی و علاقه به تنهایی و تفکر ، جمعاً 944/42 درصد از کل واریانس را تبیین می کند و از روایی کافی برخوردار است.سپس برای نمره های اوتیسم دانش آموزان دبیرستان های شهر تهران جداول نرم تهیه گردید.
فصل یکم :
مقدمه
اوتیسم یا در خود ماندگی یک نوع اختلال فراگیر رشدی است.اختلال های فراگیر رشدی اختلالهایی هستند که در آن ها مهارتهای اجتماعی ، رشد زبان و خزانه رفتاری به صورت مناسبی گسترش نمی یابند.این اختلال ها در اوان کودکی آشکار می شوند و مشکلات ثابت و پایداری را به وجود می آورند.
در مورد اوتیسم و علل آن ناشناخته های بسیاری وجود دارد.تاکنون هیچ درمان خاصی و قطعی برای اوتیسم پیشنهاد نشده است.آنچه مسلم است ، تحقیقات بسیاری در راستای شناسایی و درمان اوتیسم تاکنون صورت گرفته است.هدف پژوهش حاضر نیز تعیین روایی ، اعتبار و نرم یابی آزمون اوتیسم (AQ) که توسط بارون ساخته شده ، در جامعه دانش آموزان دبیرستان های شهر تهران می باشد.این آزمون به منظور تشخصی اوتیسم در حد یک صفت شخصیتی در بزرگسالان تنظیم گردیده است.
بیان مسئله پژوهش
کودکان از همان اوایل زندگی به رفتار دیگران واکنش نشان میدهند ، بعضی از تغییرات عمده در رفتار اجتماعی مانند واکنش کودک به صداها ، توجه به چهره افراد و لبخند اجتماعی در همان شش ماه اول زندگی ظاهر می شوند.علائم دلبستگی در کودک به صورتهای مختلف مشهود است.به عنوان مثال ، فرد خاصی که معمولاً مادر ، بهتر از هر کس دیگری می توان کودک را آرام کند.این احساس دلبستگی برای کودک ارزش حیاتی دارد.چرا که احساس ایمنی و حتی ارضاء نیازهای اولیه کودک در گرو به وجود آمدن این احساس دلبستگی است.
از آنجایی که انسان موجودی اجتماعی است ، جدا از اجتماع و بدون داشتن روابط اجتماعی قادر نیست به تمام نیازهای مادی و روانی خود پاسخ گوید و احساس رضایت مندی و آرامش داشته باشد.
اوتیسم یا در خود ماندگی یک اختلال فراگیر رشد است .به نظر می رسد یک اختلال در سیستم عصبی که باعث عدم عملکرد صحیح مغز می شود ، در ایجاد این بیماری موثر باشد.این اختلال در بیماران اوتیستیک باعث می شود که مغز نتواند در زمینه های رفتارهای اجتماعی و مهارتهای ارتباطی به درستی عمل کند.این بیماران در زمینه ارتباط کلامی و غیر کلامی ، رفتارهای اجتماعی و فعالیتهای سرگرم کننده دچار مشکل هستند.اوتیسم را می توان با یک سری از رفتارها تشخیص داد ولی افراد اوتیستیک می توانند ترکیبی از این رفتارها را بروز دهند و الزاماً نباید رفتارهای اختلالی تعیین شده ای را بروز دهند.
در اوتیسم مانند سایر اختلالات با طیفی از شدت اختلال مواجه هستیم.شناسایی این رفتارها و شدت آن ها در جهت رسیدن به راهکارهای موثر درمانی اهمیت انکار ناشدنی دارد.
در این پژوهش هدف تهیه ابزاری استاندارد برای شناسایی این اختلال در افراد بزرگسال است.تا کنون آزمون های تهیه شده که بیشتر به صورت چک لیست می باشند ، برای کودکان تهیه شده اند و با کمک ارزیابی های تشخیصی جامع حالتهای شدید اختلال در کودکان مورد بررسی قرار گرفته اند.آزمون اوتیسم بارون (AQ) این اختلال را در حد یک اختلال شخصیتی در بزرگسالان می سنجد.
اهمیت پژوهش
اختلال اوتیسم در هر 1000 نفر ، 6-4 نفر مشاهده شده است.با توجه به این امر حدود 280000 بیمار مبتلا به اوتیسم در ایران وجود دارد.البته این آمار مربوط به افرادی می شود که با شدت بالا دچار این اختلال هستند.حال آنکه می دانیم حالات اوتیستیک مانند دیگر اختلال ها در افراد جامعه با طیف متفاوتی وجود دارند.برای شناسایی و ارزیابی این اختلال در افراد جامعه نیاز به تهیه ابزار سنجشی مناسب داریم.تا کنون دیدگاه های در مورد اوتیسم بیشتر معطوف به کودکانی بوده است که به عنوان یک اختلال رشدی فراگیر با این عارضه مواجه بوده اند.در حالی که افراد مبتلا با وجود درمانهای روان شناختی حالات
اوتیستیکی را در طول دوران زندگی خود حمل می کنند.بسیاری از این افراد با وجود محدودیتهای در روابط اجتماعی ، زندگی نسبتاً عادی در پیش می گیرند.
افراد بسیاری وجود دارند که در حد محدودتری نشانه های اوتیسم را نشان می دهند.این افراد در ایجاد روابط رضایتمندی با دیگران مشکل دارند.تشخصی ارائه راهکارهای مناسب در این افراد ، کیفیت زندگی آنها را بهبود می بخشد.
هدف از پژوهش حاضر :
1- فراهم آوردن زمینه و ابزاری مناسب برای اجرای پژوهشهای معتبر و علمی.
2- سنجش و ارزیابی آزمون اوتیسم بارون- کوهن و تعیین روایی ، اعتبار ونرم یابی.این آزمون برای دانش آموزان دبیرستانهای شهر تهران.
3- تهیه وسیله مناسبی که پاسخ آزمودنیها را قابل فهم و تفسیر کند.
4- مقایسه دختران و پسران در میزان خصیصه شخصیتی اوتیسم.
پرسشهای پژوهش :
از آنجاییکه هدف تحقیق حاضر بررسی روایی و اعتبار و هنجاریابی آزمون اوتیسم است.این تحقیق از نوع توصیفی و همبستگی است.دراین تحقیقات به جای طرح فرضیه ، پرسشهای پژوهشگران مطرح می شوند :
1- آیا سوالهای آزمون به عنوان یک تست معتبر از هماهنگی کافی برخوردار است ؟
2- آیا آزمون از روایی کافی و مناسب برخوردار است ؟
3- آیا آزمون از اعتبار لازم برخوردار است ؟
4- محتوای آزمون از چه عواملی اشباع شده است ؟
5- آیا عوامل سازنده با تعریف اوتیسم و نشانه های این اختلال منطبق است ؟
6- آیا میان دختران و پسران در میزان خصیصه اوتیسم تفاوت معنا دار وجود دارد ؟
تعریف مفاهیم و اصطلاحات :
آزمون : آزمون وسیله ای است عینی و استاندارد شده که برای اندازه گیری نمونه ای از رفتار یا خصایص آدمی به کار می رود.(شریفی ، 1377 ، ص 28).
اعتبار : اعتبار آزمون به دقت اندازه گیری و ثبات و پایایی آن مربوط است و دو معنای متفاوت دارد.یک معنای اعتبار ، ثبات و پایایی نمره های آزمون در طول زبان است و معنای دوم اعتبار به همسانی درونی آن اشاره دارد و مفهوم آن این است که سوالهای آزمون تا چه اندازه با هم همبستگی متقابل دارند. .(شریفی ، 1377).
تعریف عملیاتی اعتبار : آزمون اوتیسم بارون با ضریب آلفای کرومباخ در این پژوهش اندازه گیری می شود.ضمن اینکه از طریق روش تحلیل عاملی همسانی درونی پرسشهای تست مورد بررسی قرار می گیرد.
روایی : روایی آزمون عبارت است از میزان کارآیی آن برای اندازه گیری خصیصه ای که به منظور اندازه گیری آن خصیصه ساخته شده است.یعنی آزمون همان خصیصه ای را بسنجد که برای اندازه گیری آن ساخته شده است.
تعریف عملیاتی روایی : در پژوهش حاضر ، از روایی سازه استفاده شده است.به منظور بررسی روایی سازه با استفاده از بسته نرم افزاری spss ، تحلیل عاملی بر روی داده های تحقیق صورت گرفته است.
تحلیل عاملی : تکنیکی است که کاهش تعداد زیادی از تیغه های وابسته به هم را به صورت تعداد کوچکتری از ابعاد پنهان یا مکنون امکان پذیر می سازد.هدف عمده آن رعایت اصل اقتصاد و صرفه جویی از طریق کاربرد کوچکترین مفاهیم تبیین کننده به منظور تبیین پیشینه مقدار واریانس مشترک در ماتریس همبستگی است.(هومن ، 1380 ، ص 372).
تحلیل مولفه ای : مدلی از تحلیل عاملی اکتشافی است که عاملها همه واریانس هر متغیر ، از جمله واریانس مشترک با سایر متغیرهای مجموعه و نیز واریانس اختصاص را توجیه می کند.تعداد مولفه ها (یا عاملها) در تحلیل مولفه ای از لحاظ تئوری باید با تعداد متغیرها برابر باشد ، زیرا همه واریانس هر متغیر باید توسط عامل ها توجیه شود.در مدل تحلیل مولفه ای ماتریس همبستگی «کامل» R را که در قطر آن 100 قرار دارد تحلیل می کنیم.
ضریب آلفای کرونباخ : روشی برای برآورد اعتبار تست از طریق یک بار اجرای یک تست واحد است.این روش بستگی به هماهنگی کارکرد آزمودنی از یک سوال به سوال دیگر دارد و محاسبه آن مبتنی بر محاسبه انحراف استاندارد سوالهای آن است.(هومن ، 1384).
عامل : متغیر جدیدی است که از طریق ترکیب خطی نمره های اصلی تست حاصل می شود و تعداد این عاملها پس از استخراج از ماتریس داده ها باید کمتر از تعداد متغیرها باشد.(ژنداریک 1375 ، ترجمه هومن ، ص 375).
بار عاملی : همبستگی یک متغیر با یک عامل را بار عاملی می گویند و مقدار آن از 1- تا 1+ در نوسان است.(کلاین ، 1380 ، ترجمه مینایی).
چرخش : چرخش محورها ، ساختار عاملها را ساده می کند و چرخش عامل ها ماتریس اولیه را به ماتریس دیگری انتقال می دهد و از طریق پراکنده کردن واریانس در همه عامل ها تا حدی به گونه یکنواخت تر ساختار عاملی را روشن می سازد و به گونه کلی به یک راه حل تغییر پذیرتر که به احتمال زیاد به سایر نمونه های همان جامعه قابل تعمیم است منجر می گردد.(هومن ، 1380).
