دانلود مقاله اعتقاد به بهشت و دوزخاعتقاد به بهشت و دوزخ

بخشی از مقاله

اعتقاد به بهشت و دوزخ

علامه مجلسي (رحمه الله عليه) در مورد اعتقاد به بهشت و دوزخ مي‌نويسد: «اعتقاد به معاد جسماني از ضروريات دين اسلام است و منكر آن كافر و مخلد در جهنم مي‌باشد و حشر جسماني آن است كه حق تعالي اجزاي بدنهاي مكلفين را بعد از مردن، در قيامت جمع مي‌كند و ارواح ايشان بعد از جدايي از بدنها، باقي مي‌ماند و در قيامت ايشان را به جزاي عقايد و اعمال نيك و بد ايشان مي‌رساند و اكثر آيات كريمة قرآن صريح اين معاني صريح هستند و قابل تأويل نيستند. و آنچه در آيات و اخبار متواتره از احوال قيامت، مثل حساب و ميزان و صراط و حوض و كوثر و شفاعت و دادن نامه‌هاي اعمال به دست راست و چپ، و برطرف شدن نور كواكب و ريختن آنها از آسمان، و شق شدن و پيچيدن آسمانها، به همة اينها اعتقاد بايد كرد. و ايضاً اعتقاد به بهشت و دوزخ جسماني واجب است و از ضروريات دين اسلام است و انكار آنها يا تأويل كردن به بهشت و دوزخ روحاني كفر است و كسي از فرق مسلمانان انكار اين امور نكرده است مگر قليلي از ملاحدة فلاسفه و حكماء كه ايشان حشر جسماني را انكار كرده‌اند...، (البته) بعضي از مؤمنان را با لذتهاي جسماني، لذتهاي روحاني (نيز) مي‌باشد كه از آن اعظم باشد، و بعضي از كافران را با عقابهاي جسماني عقوبات روحاني باشد كه از آنها شديدتر باشد.

انواع انسانها
انسانها بر سه دسته‌اند:
دستة اول: معاندين و دشمنان خدا و اهل بيت عليهم‌السلام و كفار و مشركين و مفسدين و منحرفان عقيده‌اي هستند كه احتمال هدايت و برگشت آنها به دين و معنويات وجود ندارد و بخاطر ذات خرابشان يا مداومت آنها بر گناه و فساد، روحشان مرده است و هر چقدر هم نصيحت بشوند و سعي در بيدارشان بشود هيچ تأثيري در بيداريشان از خواب غفلت ندارد و هيچ‌وقت هم درست نمي‌شوند. ايشان بعد از مردن، در قبرشان يا در برهوت يا در ساير جاهايي كه مخصوص عذاب است، عذاب مي‌شوند و تا قيامت در عذاب خواهند بود و در قيامت حكم به خلدشان در آتش جهنم خواهد شد و از جهنم برزخي به جهنم اصلي وارد مي‌شوند.
اگر كسي به گناه و غفلتهاي خود ادامه بدهد امكان دارد كه روحش بميرد.

اگر خداي ناكرده عقايد كسي نادرست باشد ولو تاحدي تزكية نفس هم كرده باشد در عين حال به دليل مهم بودن عقيده، دچار عذاب مي‌شود.
دستة دوم: كساني هستند كه داراي عقايد درست و صحيحي مي‌باشند و در صراط مستقيم اهل بيت (عليهم السلام) تزكية نفس كرده و به كمالات روحي و مقام خلوص رسيده‌اند، كه اينها در همين دنيا عالم ملكوت و تمام حقايق را مشاهده مي‌نمايند.

ايشان مي‌توانند در همين دنيا خدمت حضرات اهل بيت (عليهم السلام) و ارواح اولياي خدا برسند و از آنها استفاده معنوي، علمي و .... نمايند. در همين دنيا، بهشت و بهشتيان و عذاب جهنميان و ملائكه و اجنه و ملكوت آسمانها و زمين را مشاهده و درك مي‌نمايند و از حكمت الهي بهره‌مند مي‌باشند. و بعد از مرگ هم بهره‌هاي معنويشان بسيار افزونتر شده و تا قيامت در ناز و نعمت و آرامش معنوي خواهند بود و از پل صراط قيامت مانند برق مي‌گذرند و به حكم صريح قرآن بدون هيچ حسابي به بالاترين درجة بهشت حقيقي يعني مصاحبت و همنشيني با اهل بيت (عليهم السلام) وارد شده و لحظه‌اي هم در قيامت معطل نمي‌شوند.
كساني كه صفات و كارهاي خوبشان بيشتر از صفات و كارهاي بدشان مي‌باشد در بهشت علام برزخ زندگي مي‌كنند و روحشان آزاد است و به همه جا مي‌روند و در عين حال هم مشغول تزكية نفس مي‌باشند.
دستة سوم: كساني هستند كه اعتقاداتشان صحيح است ولي اعمال و تزكية نفسشان كامل نيست و در خواب غفلت هستند. و همينطور جهال و مستضعفين فكري و مكاني و زماني.

اين دسته وقتي كه مردند، تا قيامت متوجه هيچ‌چيز نمي‌شوند و به خواب يا بيهوشي طولاني فرو مي‌روند. در روز قيامت سر از خواب برداشته و وارد صحراي محشر مي‌شوند، صحرايي گرم و سوزان با عطش فراوان و فشارهاي غيرقابل تحمل؛ و بنا بر روايات بقدري فشار و گرما زياد است كه عرقها جمع شده و تا زانوها و رانهاي مردم، بالا مي‌آيد. قيامت بنا بر آيات و روايات 50 هزار سال طول مي‌كشد. كه بايد در اين مدت تمام كساني كه خواب بوده‌اند و كساني كه خود را به مقام مخلصين نرسانده‌اند، به كوچكترين ذره از اعمالشان چه حلال و چه حرام، جواب پس بدهند يعني هم در كارهاي حلالي كه انجام داده‌اند بايد محاسبه بشوند و در كارهاي حرامي كه انجام داده‌اند بايد جزاي خود را ببينند، و همچنين بايد خودشان را از كلية صفات رذيله، منزه و پاك كنند، تا بتوانند وارد بهشت شوند. زيرا ممكن نيست كسي كه حتي سر سوزني در نفس او، اخلاق رذيله وجود داشته باشد به بهشت وارد گردد.
فشار قبر و فشار جان كندن و عذابهاي عالم برزخ براي بعضي از مؤمنين وجود دارد كه باعث پاك شدن آنان از گناهان مي‌گردد.

عده‌اي كه وارد بهشت مي‌شوند هم داراي درجات متفاوتي مي‌باشند و درجات آنها بستگي به مقدار صفات حميدة روحي و اعمال صالح و نيكوي آنها دارند.
عده‌اي فقط در اين حد مي‌باشند كه از نعمتهايي قبيل حورالعين، قصرها، ميوه‌ها، غذاها، درختان، باغها و غيره بهره‌مند شوند.
عده‌اي ديگر هم هستند كه علاوه بر اين نعمتها، از نعمت و لذت بسيار والا و عظماي وصال خداوند متعال و مصاحبت با چهارده معصوم (عليهم السلام) بهره‌مند مي‌باشند و هر روز و هر لحظه در سير محبت و معرفت الهي پيش مي‌روند و معرفت و محبت خويش را افزايش داده و به مدارج عاليتر صعود مي‌نمايند.

انواع بهشتهاي جهان آخرت
پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمودند: «خداوند هشت بهشت دارد كه بر روي يكديگر قرار گرفته‌اند، اولي: بهشت نعيم، دوم: خلد، سوم: قرار، چهارم: عدن، پنجم جنه‌المأوي، ششم: فردوس و آن ياقوت زرد است و بر كنگره‌هاي آن هزارپايه از ياقوت قرمز است كه اندازة آن پانصد سال راه است و بر هر پايه‌اي غرفه و قصري است از لؤلؤ سفيد و اندازة هر قصر يك روز اسب‌سوار راه است، بين هر دو قصر صحنها و فضاهايي است كه اسبان زين كرده آماده‌اند و صاحبان آن سوار شوند و هر جا بخواهند مي‌روند، و اهل هر بهشتي، اهل هر بهشتي، اهل بهشت ديگر را مي‌بيند و اهل فردوس اهل بهشت غرف اعلي را مي‌بينند. و اسم دو بهشت ديگر: دارالسلام و دارالنور است.»
امام باقر(عليهم السلام) «بهشتهايي كه حق تعالي در قرآن ياد فرموده است عبارتند از: جنت عدن و جنت الفردوس و جنت نعيم و جنت المأوي. در ميان اين بهشتها، خدا را بهشتهاي ديگر نيز هست. به مؤمن از جنتها و باغستانها آنقدر كه بخواهد مي‌دهند كه در آنها تنعم مي‌كند به هر روش كه بخواهد.

هر چيز كه مؤمن در بهشت خواهد، طلب كردنش همين است كه بگويد: «سبحانك اللهم»، همينكه اين را گفت خادمان اقدام مي‌نمايند و آنچه را كه او مي‌خواهد را بدون طلب نزد او حاضر مي‌سازند. چنانچه حق تعالي مي‌فرمايد: «گفتار آنها در بهشت اين است كه: خداوندا! منزهي تو! و تحيت آنها در آنجا سلام است.» مراد آن است كه آنچه را طلب نمودند و براي ايشان حاصل شد و از آن لذت خود را يافتند از جماع و خوردن و آشاميدن. بعد كه فارغ شدند، شكر الهي را بجاي مي‌آورند.»
رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمودند: «حصار بهشت يك خشت از طلا و يك خشت از نقره و يك خشت از ياقوت است و به جاي گل در ميان آن، مشك خوشبو بكار برده‌اند و كنگره‌هاي آن حصار، از ياقوت سرخ و سبز و زرد است. درهاي بهشت مختلف است و عبارتند از:
باب‌الرحمه كه از ياقوت سرخ است!.

باب‌الصبر در كوچكي است كه يك لنگ از ياقوت سرخ است و حلقه ندارد!.
باب الشكر كه از ياقوت سفيد است و دو لنگ دارد و وسعت آن در پانصد سال راه است و آن در را صدايي است كه مي‌گويد: خداوندا! اهلم را به من برسان!. و باب البلاء كه مردمي كه در دنيا به بلاهايي مانند مصيبتها، دردها، مرضها و خورده و... مبتلا گرديده‌اند از آن در داخل مي‌شوند و از ياقوت زرد است و يك لنگ است. و بسيار كم است كسي كه از اين در داخل شود، زيرا كه پاداش بلاها را به اعتراض و جزع ضايع مي‌كنند!.
اما در بزرگ! پس بندگان شايستة خدا كه ترك دنيا كرده‌اند و از محارم الهي ورع داشته‌اند و پيوسته بسوي خدا رغبت داشته‌اند و خدا را انيس خود ساخته‌اند، از آن در داخل مي‌شوند!. چون داخل بهشت شدند به كشتيهايي مي‌نشينند و در دو نهر عظيم بهشت سير و سياحت مي‌كنند و آن كشتي از ياقوت است و آن چيزي كه كشتي را بوسيلة آن مي‌رانند، از مرواريد است!. در آن كشتيها ملائكه از نور هستند و جامه‌هاي سبز بسيار سبز در بر دارند!
(اسم آن نهر) جنت المأوي است و جنت عدن در وسط آن واقع است و ديوارش از ياقوت سرخ و سنگ‌ريزه‌اش از مرواريد است!.

بهشت ديگري هم بنام جنت الفردوس هست. ديوار و غرفه‌هاي آن همه از نوري است كه حق‌تعالي خلق فرموده است!»
امام باقر (عليه السلام) فرمودند:«چهار بهشت مي‌باشند، دو بهشت مخصوص مقربان است، چنانچه حق‌تعالي فرموده است: «براي كسي كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشتي است.»
مراد از كسي كه از مقام پروردگارش بترسد، كسي است كه هر شهوت از شهوات (حرام) دنيا كه براي او پيش آيد، چون عذاب حق تعالي را به خاطر آورد ترك كند و به طرف هيچ معصيت نرود و خوف الهي بر او غالب باشد. پس اين دو بهشت براي سابقان و صديقان و مقربان است.

دو بهشت ديگر براي ساير مؤمنان است، چنانكه خداوند متعال فرموده است: «پايينتر از اين دو بهشت دو باغ بهشت ديگر نيز هست.» پايينتر به حسب فضيلت مراد است نه به حسب مكان، يعني در خوبي به آن دو بهشت نمي‌رسند، و اين دو بهشت براي اصحاب يمين يعني شيعيان اميرالمؤمنين و ائمه طاهرين (عليهم السلام) است كه در قيامت، نامة آنها را به دست راستشان مي‌دهند و ايشان را در جانب راست عرش باز مي‌دارند. نام يكي از اين دو بهشت، جنت‌النعيم و نام ديگري جنت‌المأوي است. در اين چهار بهشت انواع ميوه‌ها به عدد برگ درختان و ستاره‌هاي آسمان موجود مي‌باشد، و حصاري بر دور آنها كشيده شده است كه طولش پانصد سال راه است. خشتهاي آن از طلا و نقره و مرواريد و ياقوت است، و بجاي گل در ميان خشتها، مشك و زعفران به كار رفته است.

كنگره‌هاي آن از نور است كه مي‌درخشد و ديوارش از نهايت جلا و صفا عكس صورت را نشان مي‌دهد!. بر آن حصار، هشت دروازه مي‌باشد كه هر دروازه، داراي دو در مي‌باشد و مسافت ما بين درها يك سال راه به دويدن دوندة تندور مي‌باشد.
زمين بهشت به جاي سنگ، نقرة صاف، و خاكش، ورس و زعفران است، و ورس علفي است خوشبو مانند زعفران. خاكروبه‌اش مشك، و سنگريزه‌اش مرواريد و ياقوت است. تختهاي آن از مرواريد و ياقوت است، چنانچه حق تعالي فرموده است: «آنها بر تختهايي كه صف كشيده و پيوسته است قرار دارند.» ميان تختها و كرسيها را از تركهاي مرواريد و ياقوت بافته‌اند و بر آنها حجله‌هايي از مرواريد و ياقوت كه از پر سبكتر و از حرير نرمتر است نصب كرده‌اند!
بر روي آن حجله‌ها، فرشهايي بر روي يكديگر انداخته‌اند كه ارتفاعش به قدر شصت غرفه از غرفه‌هاي دنيا است، چنانچه حق تعالي فرموده است: «وفرشهاي پربها»! همچنين حق تعالي فرموده است: « بر تختهاي بهشتي تكيه كرده و به زيباييهاي بهشت مي‌نگرند.» مراد از «ارائك»، آن كرسيها و تختهايي است كه حجله‌ها بر آنها ترتيب داده‌اند و مؤمنان بر آنها تكيه زده‌اند، و بسوي نعمتهاي بهشت نظر مي‌كنند.»
حضرت علي فرمودند: « بهشت داراي درجه‌هايي است كه بر يكديگر برتري دارد و داراي منازلي است كه با هم تفاوت دارد، نعمتهاي آن از بين نمي‌رود، هر كه در آن جاي گرفت، ديگر بيرون نخواهد شد و پير نمي‌شود و ساكن در آن فقير نمي‌گردد.»
امام باقر(عليه السلام) مي‌فرمايد: «بدرستي كه براي بهشت هشت در است»، « بر بالاي درهاي بهشت نوشته شده است: صدقه ده اجر دارد، ولي وام دادن هيجده پاداش دارد.»

مقايسه بهشت با دنيا
پيامبر اكرم (صلي الله و عليه و آله و سلم) فرمودند: « يك وجب از بهشت بهتر است از دنيا و آنچه كه در آن باشد»
«هر چيزي از دنيا شنيدنش بزرگتر از ديدنش هست ولي چيزهاي آخرت ديدنش بزرگتر از شنيدنش مي‌باشد.»
حضرت علي (عليه السلام) مي‌فرمايند: «اگر با چشم دل به سوي آنچه براي شما از بهشت توصيف مي‌شود نظر افكنيد مسلماً روح شما از آنچه در اين دنياست از شهوات، لذتها، زيورها و منظرهاي حرام دوري مي ‌گزينيد.
هميشگي بودن بهشت
در بهشت نعمتهاي بهشتي هميشگي و ابدي است و بهشتيان هيچ‌وقت از آن خارج نمي‌شوند. قرآن مي‌فرمايد: « اما آنها كه خوشبخت و سعادتمند شدند، جاودانه در بهشت خواهند ماند، تا آسمانها و زمين برپاست، مگر آنچه پروردگارت بخواهد، بخششي است قطع نشدني!.»
هواي بهشت
رسول اكرم (صلي الله و عليه و آله و سلم) در مورد هواي بهشت فرمودند: «هواي بهشت پيوسته مانند هواي ما بين طلوع صبح تا طلوع آفتاب است و از آن بسيار نيكوتر و خوشايندتر است.»

عظمت و وسعت بهشت
قرآن مي‌فرمايد: « بسوي مغفرت و بخشش پروردگار و بهشتي كه عرض آن آسمانها و زمين است بشتابيد»
امام باقر (عليه السلام) فرمودند: « گمان نيك به خداوند خود داشته باشيد! بدرستي كه بهشت را هشت در است و عرض هر دري، چهل ساله راه مي‌باشد»
امام باقر (عليه السلام) فرمودند: « بهشت عدن، قصري است از يكدانه لؤلؤ. در آن شكاف و شكستگي نيست و مي‌شود همة مسلمانان در آن جمع شود. براي آن يك ميليون در است و هر دري از زبرجد و ياقوت است و دوازده ميل، بزرگي آن است، در آن وارد نمي‌شود مگر پيامبر يا راستگو يا شهيد يا دوست خدا».
جبرئيل خواست در بهشت سياحت كند، آنقدر پريد تا خسته شد، خداي تعالي تا سه مرتبه بر بالش افزود كه هر بالي از او بين خافقين را پر مي‌كند. به قصري رسيد.
حوريه‌اي پرسيد: «ارادة كجا داري؟»
گفت: « مي‌خواهم بهشت را سياحت كنم.»

گفت: « آنچه كه پريده‌اي هنوز از ملك من بيرون نرفته‌اي و قصر من در وسط باغ من است و مرا خداي تعالي براي ابراهيم خليل بخاطر سخاوتش، خلق كرده است.»
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:«حق تعالي بهشتي به قدرت خود خلق فرموده است كه هيچ چشمي آن را نديده و هيچ مخلوقي بر آن مطلع نگرديده است. پروردگار عالم هر صبح آن بهشت را مي‌گشايد و به آن مي‌فرمايد: شميم و بوي خوش خود را بر اهل بهشت بيشتر بفرست.»
فرزند دار شدن بهشتيان
شخصي از پيامبر اكرم (صلي الله و عليه و آله و سلم) پرسيد: آيا اهل بهشت داراي فرزند مي‌شوند؟
حضرت فرمودند: « اگر بخواهند به لحظه‌اي براي آنان فرزد شود به هر صورت كه بخواهند»

قرآن مي‌‏فرمايد: « براي بهشتيان همسراني بلندمرتبه مي‌باشد. ما آنها را آفرينش نويني بخشيديم و همه را دوشيزه و باكره قرار داديم، زناني كه تنها به همسرشان عشق مي‌ورزند و خوش بيان و فصيح و هم سن و سالند. اينها همه براي اصحاب يمين است.»
در ذيل آية « ما آنها را آفرينشي نويني بخشيديم» منقول است:
« زنان دنيا به مانند حورالعين وارد بهشت مي‌شوند و هر گاه شوهرانشان با آنان نزديكي كنند باكره باشند و مورد پسند آنان باشند بطوريكه شوهران، عاشق آنان باشند.»
از امام صادق (عليه السلام) از تفسير آية « در آن باغهاي بهشتي زنان نيكو خلق و زيبايند» پرسيده شد.
ايشان فرمودند: « ايشان زنان مؤمن عارف شيعه‌اند كه داخل مي‌شوند و ايشان را به مؤمنان تزويج مي‌نمايند.»

و آنجا كه فرموده است: « حورياني كه در خيمه‌هاي بهشتي مستور و پنهانند.» مراد حوريان بهشتي‌اند كه در نهايت سفيدي بوده و كمرهاي ايشان باريك است و در ميان خيمه‌هاي در و ياقوت و مرجان نشسته‌اند و هر خيمه چهار در دارد و بر هر دري هفتاد دختر باكرة رسيده ايستاده‌اند كه دربان ايشانند. و هر روز از خدا كرامتي براي ايشان مي‌رسد و ايشان را براي اين بيشتر خلق فرموده كه مؤمنان را به ايشان بشارت فرمايد.»
امام صادق (عليه السلام) فرمودند: « زنان بهشت رشك نمي‌برند و حائض نمي‌شوند و بدخويي نمي‌كنند.»
مؤمن ساعتي به زنان دنيا و ساعتي به حورالعين مشغول است و همة آنها را خشنود مي‌كند.
شرط ورود به بهشت: ايمان و عمل و تزكية نفس
قرآن مي‌فرمايد: « هر كس با ايمان نزد خدا آيد، و اعمال صالح انجام داده باشد چنين كساني درجات عالي دارند. باغهاي جاويدان بهشت كه نهرها از زير درختانش جاري است، در حالي كه هميشه در آن خواهند بود، اين است پاداش كسي كه خود را تزكيه و پاك نمايد.»