بخشی از مقاله
چکیده:
هدف اصلی تحقیق حاضر ، بررسی میزان انطباق پذیری شرکت های بیمه در مقایسه با شرکت های دولتی و خصوصی با محیط بیرون از سازمان خود می باشد . دراین تحقیق سعی برآن است تا ضمن بررسی میزان ، ابعاد و شیوههای انطباق پذیری سازمانها با محیط ؛ همچنین قیاسی منطقی و عملی میان سازمانهای خصوصی ، دولتی به انجام رسد . در این پژوهش تلاش می شود تا شیوهها ، مکانیسمهای انطباق پذیری و روشهای تحلیل آن مورد بررسی قرار گیرد . همچنین در بررسیهای مورد نظر ، شرکت بیمه آسیا بعنوان یک شرکت خصوصی و از سازمان های دولتی و غیر انتفاعی هرکدام یک نمونه جهت قیاس منطقی سه سازمان فوق انتخاب و مورد بررسی آماری قرار گرفته و در پایان نتیجه گیری می شود . براساس تحقیقات میدانی صورت گرفته منتج از نتایج پرسشنامه های انتشار یافته در شرکت های مذکور برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزار SPSS استفاده و شاخصهای آمار توصیفی (میانگین ، انحراف معیار و .... ) و همچنین شاخصهای آمار استنباطی ارائه شده است . نتایج پژوهش نشان دادند که جمیع فاکتورهای انطباق پذیری اعم از : میزان ، سرعت و شیوه های انطباق پذیری درسازمان های خصوصی از سازمان های دولتی و غیر انتفاعی بیشتر بوده و عموما شباهت هایی در شیوه انطباق پذیری سازمان ها وجود ندارد .
واژه های کلیدی : سرعت ، میزان و شیوه انطباق پذیری ، سازمان ، مکانیسم
1
مقدمه
یکی از بارزترین خصوصیات عصر حاضر ، تغییرات و تحولات شگرف و مداومی است که در تمام پدیدهها رخ می دهد و سازمانها و از جمله سازمانهای پویا1و درحال تغییر و محیطی که در آن قرارگرفتهاند نیز از این قاعده مستثنی نبوده و دستخوش تغییرات و تحولات فراوانی هستند (چهارباغی، . (2005 درنتیجه رمز موفقیت و پایداری سازمانهای امروزی انطباق با محیط بیرونی است ، و این مهم جزء با تغییر
در کارکنان و افزایش قابلیتهای آنان با آموزش مستمر و سایر تکنیکهای مدیریتی میسر نخواهد شد . ( اشمید، .( 2005 آنچه که انطباقپذیری را برای سازمانها تبیین و تعریف مینماید ، فلسفه وجودی سازمانها یعنی بقا و ادامه حیات سازمانی است . اگر سازمانی بخواهد به حیات خود ادامه دهد باید از چگونگی رسالت خود اطمینان داشته و شناخت کامل و وافری از محیط پیرامونی خود داشته باشد و بازخوردهای مناسب و بجایی از آن دریافت نماید . از آنجا که اهداف سازمانها را میتوان از قبیل : علمی و پژوهشی ، اقتصادی ، هنری ، اجتماعی ، سیاسی ، مدیریتی و دینی و مذهبی تعریف نمود ؛ لذا جهت گیری و استراتژی برخورد سازمانها میطلبد تا نقاط مثبت و منفی ، ضعف و قوت خود و فرصتها و تهدیدهای محیط را شناسایی نموده تا بتواند همسو با تغییرات محیط برای خود برنامهریزی و خود را هماهنگ نماید . به هر حال ضرورت دارد که محیط درون و بیرون سازمان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد و سپس عوامل و متغیرهای درون سازمانی که نسبتا قابل کنترل هستند ، به نحوی هماهنگ جهت داده شوند تا بتوان نسبت به محیط با انطباقپذیری بیشتری نزدیک و همسو شد ( جان،. (1972
دوام و بقای هر سیستم به قدرت انعطاف وانطباق آن با محیط بستگی دارد ( مروین گدوالدر) . (http://mbacenter.persianblog.ir/post/54)
انطباقپذیری2 سازمانی عبارتست از اعمال تقاضاهای محیط کاری در فعالیتهای سازمان . بطور کلی سه بعد از انطباقپذیری که بر روی اثر بخشی سازمان3 اثر میگذارد عبارتند از : -1 توانایی درک و واکنش به محیط بیرونی . - 2 توانایی برای واکنش به مشتریان درونی . -3 توانایی دوباره سازی و رسمی کردن مجدد مجموعهای از رفتار و فرآیندهایی که به سازمان اجازه انطباقپذیری را میدهد . در واقع انطباقپذیری بصورت میزان تطبیق و تغییر اهداف با حمایت دانش و منابع ارزشمند تعریف شده است ، به گونهای که بتوان به سرعت نسبت به تغییرات واکنش نشان داد . در این دیدگاه منابع نقش بسیار مهمی ایفاء می نمایند تا سازمان بوسیله آنها آسیب کمتری ببیند و با سرعت بیشتری بتواند به تغییرات پیش بینی نشده محیطی واکنش نشان دهد . میزان انطباقپذیری سازمان ، اغلب بعنوان یک اولویت رقابتی ، در کنار هزینه ، کیفیت و نوآوری تفسیر می شود . همانطور که هزینه پایین و کیفیت بالا ، از نیازهای ورود به یک بازار هستند ، انطباقپذیری را میتوان کلید نهایی ایجاد قابلیتهای رقابتی سازمان دانست . در حالی که عدم قطعیت محیط برای بسیاری از سازمانها تهدید جدی است ، سازمانهای با انطباقپذیری بالا میتوانند این تهدید را تبدیل به فرصت نموده و از آن استفاده نمایند . با توجه به افزایش پویایی و تغییرات محیطی ، موضوع انطباقپذیری جایگاه مهمتری در بحثهای سازمانی کسب نموده است . همواره در پژوهشهای صورت گرفته به این اشاره شده است که نقش منابع کلیدی سازمان ، برای ایجاد انطباقپذیری استراتژیک بسیار مهم و حیاتی است . میتوان اثر بخشیهای استراتژی سازمان را به نوعی در قدرت آنها در این دو مفهوم دانست . اما مساله دیگر آنست که
1 Organic Organizations 2 Adaptability 3 Effectiveness
2
استراتژیهای سازمان می بایست در عین این انطباقپذیری ، مشخص و هدایت کننده سازمان باشد و می بایست این دو مساله را در کنار هم در اثر بخشی استراتژیهای سازمان موثر دانست (دنیسون، . (2000
اهمیت تحقیق
در عصرحاضر روند تغییرات و تنوعِ ابزار مورد استفاده در جریان زندگی ، هر روز بیشتر میشود . سرعت تغییرات و دگرگونی به حدی است ، که هیچ یک از افراد بشر حتی در یک قرن گذشته پیش بینی چنین تغییراتی را نمیکرد . رقابت جهانی و تجارت رو به رشد جهانی در شرق و غرب ، در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ، فضایی به شدت ناپایدار برای تمام کسب و کارهـا ایجاد کرده است . رهبری سنتی در هزاره سوم ادامه حیات نخواهد یافت . اغلب اقدامات تغییر در عمل شکست خورده اند . تغییر استراتژیها ، ساختارها و سیستمها کافی نیست . باید تفکری که این استراتژیها و ساختارها را ایجاد می کند تغییر داد .
امروزه با توجه به آهنگ سریع تغییرات تکنولوژی و لاجرم همسو گردیدن انسان با این تغییرات لازمه هماهنـگ و همگـرا شدن سازمانها اعم از دولتی و خصوصی با این تغییرات از ضروریات و اهمیات است . لذا سازمانها ناچارند همـواره بـا تغییـرات محیط حرکت نمایند ، درغیراینصورت گذر زمان آن سازمان را درنوردیده و قطعا تضمین ادامه حیات و بقایی برای آن تشـکیلات وجود نخواهد داشت . لذا سازمانها می بایست ضمن طراحی یک برنامه استراتژیک جهت همگام شدن از جمیع جهات بـا محـیط پیرامونی خود ضمن آموزشها و تبادل مستمر با محیط از هر نظر خود را بروز نگاه دارند ( غلامی، .( 2006
دراین تحقیق سعی برآن است تا ضمن بررسی میزان ، ابعاد و شیوههای انطباقپذیری سازمانها با محیط ؛ همچنـین قیاسـی منطقی و عملی میان سازمانهای دولتی ، خصوصی و غیرانتفاعی به انجام رسد .
مدیران بایستی ضمن الزام به تجهیز علم آینده شناسی وآینده نگری ، هنر مدیریت در محیط بی ثبـات و پویـا و چگـونگی برخورد با پدیده تغییر و بهره برداری از آن را بیاموزند . داشتن نگرش عمیق و ژرف نگری از تحولات شتابنده محیطی و کلان نگریای که حاصل توجه عمیق به آینده است نیاز مدیران کشور است . مدیران قرن بیست و یکم منتظر نمی مانند تا فرصـت به سراغ آنان برود ، بلکه تغییر سکهای است که که دو رو دارد که یک روی آن فرصت1 و یک روی دیگر آن تهدیـد2 اسـت . مدیران عصر حاضر بایستی ضمن دارا بودن توانایی شناسایی و بهره برداری از فرصتها ، توانـایی انعطـاف پـذیری و تطبیـق مناسب با محیط را داشته باشند (وردی نژاد، . ( 1385
مساله تحقیق
با توجه به اهداف فوق ، سوالات تحقیق عبارت است از : -1 میزان انطباقپذیری سازمانها چه اندازه است ؟
-2 کدامیک از سازمانها انطباق پذیری بیشتر و کدامیک انطباق پذیری کمتری دارند ؟
-3 شیوه (های) انطباقپذیری سازمانهای فوق الذکر چه تفاوتهایی با یکدیگرچه تفاوت هایی دارد ؟ -4 شباهتهای احتمالی مکانیسم انطباقپذیری این سازمانها چیست ؟
-5 میزان شناخت و سطح تحلیل منابع انسانی موثر این سه سازمان از کمیت(سرعت) و کیفیت انطباقپذیری چه اندازه است ؟ -6 چگونه میتوان میزان انطباقپذیری سه سازمان مورد تحلیل را افزایش داد ؟
1 Opportunity
