بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر، تأثیر هوش فرهنگی بر قابلیت کسب دانش بینالمللی، قابلیت انطباقپذیری و عملکرد صادراتی - مطالعه موردی: شرکت ایساکو - بوده است. روش اجرای پژوهش حاضر توصیفی و طرح پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش کارکنان شرکت ایساکو هستند. با توجه به بررسیهای عمل آمده تعداد کل کارکنان این شرکت 1650 نفر هستند که 299 نفر از آنان در پژوهش شرکت کردند.
آنان به پرسشنامههای هوش فرهنگی، قابلیت کسب دانش بینالمللی، قابلیت انطباقپذیری، عملکرد صادراتی، ویژگیهای بازار صادرات، ابهام محیطی، تجربه صادراتی، اندازه شرکت و صادرات مستقیم پاسخ دادند. پایایی و روایی ابزارها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج به دست آمده نشان از پایایی و روایی مورد قبول برای ابزارها داشت. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و روش معادلات ساختاری با نرم افزار پی ال اس استفاده گردید.
نتایج نشان داد که قابلیت کسب دانش بینالمللی بر عملکرد صادراتی تأثیر مثبت و معناداری دارد. قابلیت انطباقپذیری بر عملکرد صادراتی تأثیر مثبت و معناداری دارد. هوش فرهنگی بر قابلیت کسب دانش بینالمللی و قابلیت انطباقپذیری تأثیر مثبت و معناداری دارد. قابلیت کسب دانش بینالمللی بر قابلیت انطباقپذیری تأثیر مثبت و معناداری دارد. بطور کلی، میتوان نتیجه گرفت که هوش فرهنگی بر قابلیت کسب دانش بینالمللی، قابلیت انطباقپذیری و عملکرد صادراتی تأثیر مثبت و معناداری دارد.
مقدمه
آنچه در دهههای اخیر بیش از پیش نمود پیدا کرده است، بین المللی شدن تجارت و روی آوردن شرکتها به بازار جهانی است. در این شرایط شرکتها از طرق مختلف میکوشند تا کالاها و خدمات خود را در سرتاسر دنیا به فروش برسانند و سود خود را حداکثر سازند. در این میان صادرات یکی از راهکارهایی است که بیشترین کاربرد را برای بین المللی شدن شرکتها داشته است. شرکتها با صادارت میتوانند با کمترین درگیری در فعالیتهای محلی محصول خود را در بازارهای خارجی عرضه کنند
اهمیت صادرات در تجارت بینالمللی در سالهای اخیر افزایش زیادی یافته است. صاحبنظران از زمینههای متنوع از قبیل اقتصاد، مدیریت و بازاریابی موضوعات متنوعی که مرتبط با صادرات هستند را کشف کردهاند. مادسن - 1998 - از عملکرد صادراتی به عنوان جنبه بنیادی برای تصمیمگیری در تجارت بینالملل اشاره میکند. برای موفقیت در بازارهای بین المللی باید به عوامل بسیار زیادی دقت شود. علاوه بر فاکتورهایی که در هنگام بازاریابی داخلی به آنها دقت میشود باید شرایط کشور مقصد، نحوه استفاده آنها از کالای مورد نظر، شرایط قیمت گذاری و پرداختها و بسیاری از عوامل دیگر مورد دقت قرار گیرند.
در صورت دقت در برنامهریزی و هدفگذاری مناسب میتوان حضوری موفق در بازارهای بین المللی داشت. امروزه، به منظور ماندن در بازارهای رقابتی صادارت ضروری است که شرکتها عملکرد صادراتی خود را بهبود بخشند. بهبود عملکرد صادراتی تنها یکی از روشهایی است که رشد مداوم و بقا در بازارهای بینالمللی را تضمین میکند - آدو-گیمفی و کورنیلیوسن، . - 2013 صنعت جهان پیوند عمیقی با صادرات دارد و موفقیت و شکست بسیاری از شرکتها در گرو حضور آنها در بازارهای جهانی است. تا قبل از تحولات جدی چند دهه اخیر، بسیاری از تولیدکنندگان کالاها و خدمات به خصوص شرکتهای کوچک، به دلیل مشکلات موجود بر سر راه صادرات اقدام به صادرات را منطقی ندانسته و عطای آن را به لقای آن میبخشیدند.
با گذشت زمان و افزایش داد و ستد جهانی عرصه بر این دسته از شرکتها تنگ شد. با رونق واردات این دسته از شرکتها بازار داخلی محصولات خویش را نیز در معرض خطر دیدند. به نظر میرسد تنها راه مقابله با چنین وضعیتی مقابله به مثل است. با رونق گرفتن صادرات، حجم تولید افزایش یافته و بالطبع قیمت تمام شده محصولات شرکت نیز کاهش مییابد و در نهایت سود شرکت نیز افزایش مییابد - پیرسی، . - 2014 اگر چه تحقیقات زیادی بر مزایایی هوش فرهنگی در سطح فردی و تیمی تمرکز کردهاند - آدایر و همکاران، 2013؛ فانگ و همکاران، - 2013 و نشان دادهاند که هوش فرهنگی پیشبینی کننده خوبی برای اثربخشی در تصمیمگیری بین فرهنگی، قضاوت، انطباقپذیری و عملکرد است - چن و همکاران، 2012؛ کیم و دین ، 2012؛چارونسوکمونگکول ، . - 2014 اما تاکنون پژوهشی به بررسی تأثیر هوش فرهنگی بر عملکرد بینالمللی شرکتها نپرداخته است. بنابر این در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر هوش فرهنگی بر عملکرد صادراتی شرکتها پرداخته میشود. بر این اساس فرض میشود که هوش فرهنگی تأثیر مثبتی بر عملکرد بینالمللی شرکتها از طریق قابلیت اکتساب دانش بینالمللی و قابلیت انطباق پذیری دارد. قابلیت اکتساب دانش و قابلیت انطباق پذیری دو قابلیت به هم مرتبط هستند که باعث میشوند شرکتها پاسخهای اثربخشی به روندها و تقاضاهای بازارهای جهانی داشته باشند
یکی از شرکتهایی که در زمینه صادرات میتواند بسیار موفق عمل کند و از ظرفیتهای موجود در این زمینه برخوردار میباشد، شرکت ایساکو است. شرکت ایساکو به عنوان ارائه دهنده قطعات خودروهای تولیدی شرکت ایران خودرو، یکی از ویترینهای موجود در این راستا است. شرکت ایساکو در پی رهبری بازارهای داخلی و خارجی جهت ارایه خدمات پس از فروش و عرضه قطعات یدکی خودروهای سواری ایران خودرو است.
مأموریت اصلی این شرکت عرضه قطعات یدکی محصولات شرکت ایران خودرو با بالاترین کیفیت و در کمترین زمان برای مشتریان است. علاوه بر این، از اهداف اصلی شرکت ایساکو، افزایش سهم بازار قطعات و خدمات در بازارهای بینالمللی است. با توجه به ظرفیت و توانایی که این شرکت در اختیار دارد تلاش جهت در اختیار گرفتن سهم بازار قطعات از طریق شناسایی عوامل مؤثر بر عملکرد این شرکت در بازارهای بینالمللی امکانپذیر است. علاوه بر این، شرکت ایساکو برنامههایی برای در اختیار گرفتن سهم بیشتر بازار تدوین کرده است که جامه عمل پوشاندن به این برنامهها مستلزم شناخت عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد شرکت است
جهت دستیابی به اهداف است. بنابر این، با توجه به اهمیت صادرات در شرایط اقتصاد رقابتی امروز، پژوهش حاضر به تبیین تأثیر هوش فرهنگی بر قابلیت کسب دانش بینالمللی، قابلیت انطباقپذیری و عملکرد صادراتی شرکت ایساکو میپردازد. بنابراین مساله اصلی پژوهش حاضر این است که آیا هوش فرهنگی بر قابلیت کسب دانش بینالمللی، قابلیت انطباقپذیری و عملکرد صادراتی تأثیر دارد؟
مبانی نظری
هوش فرهنگی به عنوان قابلیت افراد جهت فعالیت و مدیریت اثربخش در محیطهای فرهنگی متنوع اشاره دارد . از اینرو هوش فرهنگی به طور فزاینده ای در دنیای رقابتی امروز اهمیت یافته است.افرادی با هوش فرهنگی پایین ممکن است قادر به ارتباط با همکارشان از همان فرهنگ یا فرهنگهای دیگر نباشند و در نتیجه در کسب وکارشان دچار مشکل میشوند
قابلیت اکتساب دانش به توانایی شرکت جهت اکتساب دانش درباره بازارهای بینالمللی برای هدایت اعمال استراتژیکشان اشاره دارد - ییپ و همکاران، . - 2002 مفهوم قابلیت کسب اخراًی بیشتر برای توضیح تفاوت بین پدیدهها، از انتقالفنّاوری در بین کشورها به سمت یک استراتژی بینالمللی واحد بکار برده شده است. قابلیت کسب بهطور گستردهای از سطح سازمانی گرفته تا بررسی فرآیند نوآوری و همچنین تأثیر یادگیری سازمانی بر خلق مزیت رقابتی مورداستفاده قرار میگیرد.
درواقع قابلیت کسب به پدیدهای گفته میشود که افراد به کمک آن ضمن یادگیری بهطور همزمان توانایی خود در جذب اطلاعات را نیز افزایش میدهند - لاندوال، . - 2010قابلیت انطباقپذیری به توانایی شرکت جهت اصلاح راهبردهای محصولاتشان جهت رضایت مشتریان در بازارهای خارجی اشاره دارد - لو و همکاران، 2010 - .اندازه شرکت به بزرگی و کوچکی شرکتها بر حسب تعداد کارکنان، منابع، فضا و امکاناتی که در اختیار دارد، اشاره دارد - آدو - گیمفی و کورنیلسن، . - 2013 بسیاری از محققان ارتباط بین اندازه شرکت و فعالیتهای صادراتی را مورد بررسی قرار دادهاند. اندازه شرکت از طریق حجم فروش سالانه و تعداد کارکنان اندازهگیری شده است.
برتون پس از مطالعات بسیار متوجه شدند که بین اندازه شرکت و تصمیم برای صادرات رابطه مثبتی وجود دارد. الیته دیگر مطالعات وجود چنین رابطهای را به وضوح مورد تأیید قرار ندادهاند - وظیفه دوست و زرین نگار، . - 1387 تجربه صادراتی دلالت بر این دارد که فرد در معرض فرهنگها و محیطهای کسب و کاری مختلفی در طول دورههای کسب و کاری مختلف قرار گرفته است - دیکنسون، . - 2014 در تعریف تجربه میتوان گفت، تجربه تاثیر متقابل فرد و محیط است که این تاثیر متقابل در فرد موجب یادگیری و بروز عکس العمل در مواجهه مجدد با رخدادهای محیطی میشود. تغییر رفتار نتیجه دیگری است که با یادگیری و در اثر این تاثیر متقابل رخ میدهد. در علم سازمان و مدیریت تجربه، توصیفی از یک موقعیت واقعی شامل یک تصمیم و آثار آن در مواجهه با یک مساله، فرصت و یا یک موضوع خاص میباشد. تجارب کاری در واقع توصیفی از یک موقعیت سازمانی است که افراد در آن موقعیت درگیر یک موضوع پیچیده و خاص هستند و مجبورند بر سر دو راهی تصمیم قرار بگیرند - ویچر، چائو1، . - 2014
در این حالت معمولاً شرکت با یک یا چند عامل فروش در یک کشور در ارتباط است. این شیوه نیازمند تخصص زیاد بازاریابی بینالمللی است، ولی شرکت کنترل بیشتری بر کانال بازاریابی در قیاس با روش صادرات غیرمستقیم دارد. در این روش عمولاً صادر کننده از نماینده یا تاجر استفاده میکند، البته میتواند به ایجاد واحد فروش در کشور دیگر نیز اقدام کند - ترپسترا، فولی و ساراتی، . - 2012ویژگیهای بازار صادرات، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر عملکرد شرکتها ویژگیهای بازار صادرات است که به نرخ مبادلات، روند تقاضا، کنترلهای وارداتی و تحول اقتصادی اشاره دارد - چارونسوکمونگکول، . - 2014عملکرد صادراتی عبارت است از حدی که اهداف بنگاه - شامل اهداف راهبردی و اهداف اقتصادی - برای صادرات یک محصول از طریق طرح ریزی و اجرای راهبردهای بازاریابی صادراتی محقق میشود - کاووسگیل و زو، . - 1994 ناوارو، لوسادا، روزو دیر - - 2010 عملکرد صادراتی را میزان دستیابی یک شرکت به اهداف خود وقتی محصولی را به یک بازار خارجی صادر میکند، تعریف کرده اند.
