بخشی از مقاله
بازی و رشد کودکان
چکیده
هدف این مقاله درخصوص طبیعت بازی ،کاربردواثربازی ،جنبه های مقیدبازی ،آثارتربیتی بازی ،توضیح ارزش واهمیت بازی ونقش بزرگترها درآماده نمودن بازی برای بچه ها می باشد.
تعریف بازی :به هرگونه فعالیت جسمی یاذهنی هدفداری که به صورت فردی یاگروهی انجام پذیردوموجب کسب لذت واقناع نیازهای کودک شودبازی می گویند.بازی بهترین وموثرترین وسیله برای پرورش وشکوفایی تدریجی استعدادهای طفل دردوران کودکی است .کودکان برای انجام بازیها هیچ هدف ومنظوری جزسرگرمی وتفریح ندارندولی مربی بایدمنظوروهدف معینی داشته باشدکه دراین مقاله به آنها اشاره شده ،بازیهای مختلف علاوه برتربیت بدنی ،آثارتربیتی بسیاری دارندکه به تعدادی ازآنها اشاره شده است .
بازیها جنبه های مفیذی ازقبیل جنبه (جسمی -ذهنی وروانی -عاطفی )دارندکه برای هریک توضیحی داده شده ،می توان گفت که بازی بهترین شکل فعالیت طبیعی هرکودک محسوب می شودودرزندگی کودک اهمیتی ویژه دارد.بازی برای هرکودک درحال رشدازارزشهای مختلفی برخورداراست .بازی کاربردی مهم وسازنده درجنبه سازندگی اخلاقی واصلاح نابسامانیها ورفتاری داردواثرآن دررشدانسان به حدی است که بسیاری ازکارهای بزرگسالی درواقع انعکساسی ازآموخته های ضمن بازی دوران خردسالی است .
یکی ازراههای پرورش شخصیت کودکان ،شرکت بزرگسالان دربازی آنها است .باهم بازی شدن با کودکان ،می توانیم دنیا راازدریچه وزاویه ای که اومی بیند،ببینیم ودرک کنیم وبدین ترتیب با کودک همدلی کنیم .
مقدمه
كودكان گل هاي بوستان ما ، آينده سـازان جامعة بشري و اميد جهانيـان اند كـودكان سرمايه ها و ذخاير گرانبهاي هر ملتي هستند عزت ،افتخار و سربلندي هر ملت به كيفيت رشد و بالندگي كودكان آن سرزمين بستگي دارد
امروزه روان شناسان اعتقاد دارند كه براي رسيدن به مراحل بالاتر ، بايد پايه هاي اولية رشد را جدي گرفت چرا كه اگر مراحل نخستين رشد به خوبي پيموده نشود قرار گرفتن در مراحل بعدي فرد را با اختلالاتي رو به رو خواهد ساخت .
شناخت ما از كودكان و نيازهايشان هر اندازه بيشتر و عميق تر باشد ، ارتباط ما با آنان آسان تر ، مطلوب تر و پايدارتر خواهد بود شناخت زمينه هاي بازدارنده يا تسهيل كنندة رشـد و بالندگي كـودكان ، شناخت روش هاي اصـولي و صحيح دستيابـي به عزت و افتخار است بازي مهم ترين عامل تسهيل كنندة رشد و بالندگي در صحنة حيات كودك و اسباب بازي ، ابرازي است فراخوان كودك به اين پهنه از گلستان حيات ، بازي براي كودك همانند هـوايي تنفس مي كنـد لازم و ضرورت است بازي براي كـودك يعنـي زندگــي .
بازي تن و روان كودك را واكسينه مي كند و مسووليت هاي اجتماعي و اقتصادي را كه در آينده بايد بدوش كشـد به او مي آموزد بازي دنيـاي كودكان است . با دنياي كودكان بازي نكنيد
منبع :کتاب راهنمای انتخاب اسباب بازی نوشته،محمدرضا مطهری-نشر البرز- چاپ اول تابستان 1382
ساختار مقاله
متن مقاله انعكاس دهنده حقي است كه همه كودكان دارند تا از طريق بازي به رشد دست يابند مقاله به صورت زير سازمان داده شده است.
تعريف بازي
بازيها
هدف و منظور از انجام بازي
انواع بازيها
آثار تربيتي بازي
جنبه هاي مفيد در بازي
اهميت و ارزش بازي
كاربرد اثر بازي
نقش بزرگتر ها در بازي
تعريف بازي :
به هر گونه فعاليت جسمي يا ذهني هدفداري كه به صورت فردي يا گروهي انجام پذيرد و موجب كسب لذت و اقناع نيازهاي كودك شود بازي مي گويند
بازيها
بازي، بهترين و مؤثرترين وسيله براي پرورش و شكوفايي تدريجي استعدادهاي طفل در دوران كودكي است . كودك معمولاً بازي را از اولين سنين كودكي شروع مي كند و به تدريج كه سن او بالا مي رود، نوع بازيها و اسباب بازيهاي او تفاوت پيدا مي كند . كودك در سنين اوليه معمولاً تنها بازي مي كند و اسباب بازيهاي مختلفي او را سرگرم مي سازد. شركت پدر و مادر و يا ساير بزرگترها در بازيهاي وي برايش مطبوع و سرگرم كننده است ولي بتدريج ميل به بازي كردن با ساير كودكان هم سن خود در او بيدار مي شود و او نوع بازيهاي خود را تغيير مي دهد و از اين زمان است كه روح اجتماعي بودن در او بيدار مي شود . ميل به بازي در دو و يا سه سالگي، ناشي از رضايت خاطري است كه طفل در به كارانداختن استعدادهاي رو به تكامل خود دارد. طبعاً هر چه او بزرگتر مي شود ، مهارتهاي او نيز كاملتر مي شود و زماني مي رسد كه تنها دويدن يا انجام كارهاي ساده او را خشنود و راضي نمي كند و ميل دارد با كودكان ديگر بدود و از آنها جلو بيفتد و در حقيقت ميل برتري بر ديگران يا برتري جويي در او بيدار مي شود و همين حس است كه بايد مورد استفاده مربيان واقع شود و كودك را به تلاش و كوشش براي پيشرفت و كسب موفقيت بيشتر ترغيب كنند.
مجموعه بازيهای کودکان ونوجوانان ،نوشته : مهندس هادی پزشپور- چاپ اول ( پيام )- تهران 1382
هدف و منظور از انجام بازي:
كودكان براي انجام بازيها هيچ هدف و منظوري جز سرگرمي و تفريح ندارند، ولي مربي در انجام هر بازي كه براي آنان ترتيب مي دهد بايد منظور و هدف معيني داشته باشد و در تمام بازي آن هدف را تعقيب كند، در بازيهايي كه انجام مي شود بايد يك يا چند هدف از هدفهاي زير مورد توجه شما قرار گيرد.
1- ايجاد نشاط و شادماني در كودكان و سرگرم ساختن آنها
2- تقويت عضلات و اندامهاي بدن
3- تقويت حواس پنجگانه
4- تقويت فكر و هوش و حافظه
5- آشنا ساختن كودكان به فوايد همكاري و تشريك مساعي
6- عادت دادن كودكان به نظم و تربيت و اطلاعات از مقررات
7- ايجاد روح مبارزه و رقابت سالم در افراد
انواع بازيها:
عده اي از متخصصان تعليم و تربيت در جهان بازي را به انواع گوناگون تقسيم كرده اند كه عبارتند از :
1- بازيهاي گروهي
2- بازيهاي دايره اي
3- بازيهاي تعليماتي
4- بازيهاي تيمي
5- بازيهاي امدادي
6- بازيهاي ميداني
7- بازيهاي تربيت حواس
8- بازيهاي آرام
تقسيم بندي بالا امري قطعي نيست و مي توان انواع ديگري را نيز در نظر گرفت.
آثار تربيتي بازي در كودكان:
بازيهاي مختلف علاوه بر تربيت بدني،آثار تربيتي بسياري دارند كه تعدادي از آنها عبارتند از:
1- بازي و آموزش شيوه زندگي فردي: بازي وسيله اي براي برآوردن نيازهاي عاطفي و تحت كنترل در آوردن آن است. استفاده از اين روش تربيتي به كودك درس نظم و تربيت مي دهد و به ياد مي دهد كه براي وصول به يك هدف چگونه بايد نقشه بكشد.
2- بازي و شيوه رفتار اجتماعي : بازي باعث مي شود كه كودك رابطه صحيحي با ديگران برقرار ساخته و رفتار خود را متعادل كند و همچنين ، همكاري در فعاليتهاي گروهي را بياموزد.
3- بازي و آموزش قانون ومقررات: در بازي قواعد و مقرراتي وجود دارد كه كودك بايد آنها را مراعات كند. همچنين اصولي وجود دارد كه او ناگزير است آنها را بپذيرد و انجام دهد . و به همين دليل با كندي و به تدريج انجام مي گيرد
شکل گیری نماددرکودکان - مولف ژان پیاژه - چاپ اول تهران 1382- انتشارات غزل
4- بازي و آموزشي نقشهاي اجتماعي: كودك از راه بازي مي تواند با نقشهاي متعدد اجتماعي از قبيل يك كارگر،كشاورز، مدير ، معلم و... آشنا مي سازد.
5- بازي و آموزش اخلاق: بازي وسيله خوبي براي آموزش و تهذيب اخلاق است. ارزشهاي اخلاقي را شكوفا مي سازد و مسائل و ابعاد آن را در پيش چشم كودك قرار مي دهد.
چند جنبه مفيد در بازيها:
1- جنبه جسمي: فايده بازي مخصوصاً در دوره 3 تا 6 سالگي است كه كودك پيش از آنكه بتواند از راه فكر چيزي بياموزد، از راه لمس و مشاهده آن را ياد مي گيرد. بنابراين بازي منشأ تكامل و رشد جسمي و ذهني او خواهد بود. دربازي همه اعضاء درفعاليت : دست، پا و ساير حواس و اين امرزمينه خوبي را براي رشد كودك فراهم مي سازد.
2- جنبه ذهني و رواني: بازي حس كنجكاوي كودك را بر مي انگيزد و قدرت ابتكار او را به كار مي اندازد . كودك در بازي با برخي از رفتارها آشنا مي شود. در خود قدرت مقاومت در برابر مشكل ايجاد مي كند. روح تازه اي در او دميده مي شود و اين خود موجبي براي اعتماد به نفس در اومي شود . بازي شخصيت كودك را بارزتر وعيانتر مي سازد و هم وهم و جان وروان او را پرورش مي دهد.
3- جنبه عاطفي: كودكان در شرايط متفاوت ، مهر يا خشونت را نشان مي دهند كه بوسيله بازي مي توان احساسات آنها را متعادل كرد. بنابراين
مجموعه بازیهای کودکان ونوجوانان - مولف : مهندس هادی پزشپور- چاپ اول تهران 1382
4- بازي در اين زمينه نيز داراي اثرات مثبتي است و بايد همواره توجه داشت كه: بازي از مهمترين وسايل تربيتي است كه مي تواند مورد استفاده بسيار در تعليم و تربيت كودكان و حتي افراد بالغ و بزرگسالان باشد.
اهميت و ارزش بازي
از تماشاي بازي كودكان مي توان دريافت كه بازي يك موضوع محرك و تشويق كننده است . بچه ها در اثر بازي به مقدار زيادي از نظر عاطفي ارضا مي شوند، هر چند تفاوت هاي موجود در بازي هاي كودكان هميشه روشن و واضح نيستند يا به راحتي درك نمي شوند ولي اين احتمال وجود دارد كه بتوان كاركردهاي متمايزي را كه بازي براي كودك دارد تشخيص داد. خانم مري شريدان اين كاركردها را با عناويني نظير«مهارت يابي» ،«جستجو»،«كاردرماني» و تفريح ذكر كرده است.
كاربرد و اثر بازي :
1) بازي كودك را با دنيايي جديد آشنا مي سازد و رازهاي ناگشوده أي را به كودك مي گشايد طفل در هنگام بازي بسياري از آنچرا كه نمي داند مي پرسد ياد مي گيرد .
2) بازي كاربردي مهم و سازنده در جنبه سازندگي اخلاقي و اصلاح نابساماني ها و رفتاري دارد و اثر آن در رشد انسان به حدي است كه بسياري از كارهاي بزرگسالي در واقع انعكاسي از آموخته هاي ضمن بازي دوران خردسالي است
3) بازي وسيلهاي براي شناحت و هدايت علائق است و مربي از طريق آن
مي تواند آن علائق را به دلخواه جهت دهد .
4) بازي براي كودك شادي آفرين است و در عين حال موجد زمينه أي است كه در آن مي توان دنيايي از مسائل را به او تفهيم كرد و كودك با شادابي آنها را مي پذيرد .
5) ازطريق بازي مي توان با بسياري از اختلالات رواني و شخصيتي مبارزه كرد و حالاتي چون كمروئي و يا سوء رفتار يهاي چون تجاوز وخشونت را از ميان برد ريشه ي ترديد ها را خشكاند و موجبات تسـلط برخـود و رفتار را فراهم كرد
