بخشی از مقاله
چکیده
هدف: صرع((epilepsy یکی از شایعترین اختلالات سیستم عصبی مرکزی((CNS پس از سکته مغزی می باشد.ونیاز به مداوا دارد.با وجود داروهای ضد تشنج متنوع فعلی ،تحقیقات برای کشف داروهای جدید با اثر بخشی بهتر وعوارض نامطلوب کمتر،ادامه دارد. گیاهان دارویی با داشتن مواد متنوع طبیعی وخواص متفاوت،زمینه مناسبی برای اینگونه تحقیقات می باشند. گیاه بارهنگ کبیر (plantago major) با خواص درمانی گسترده در طب سنتی، حاوی متابولیت های ثانویه ای چون ترکیبات فنلی (مشتقات کافئیک اسید) فلاونوئیدها، آلکالوئیدها، ترپنوئیدها و ویتامین C در درمان بیمار های پوستی، اندام های تنفسی، اندام های گوارشی، گردش خون، پیشگیری از سرطان، ممانعت از تشکیل تومور، درمان زخم و عفونت ها می باشد. و خواص آنتی اکسیدانی قوی دارد. درمطالعه حاضر اثر عصاره هیدروالکلی گیاه بارهنگ بر تشنجات ناشی از تزریق پنتلین تترازول((PTZ در موش های کوچک آزمایشگاهی نر مورد بررسی قرار گرفت.
مواد وروش ها: موشهای سوری در دو گروه کنترل و آزمایش(هشت تایی)قرار گرفتند.گروه کنترل سرم فیزیولوژی و نیم ساعت بعد60 میلیگرم بر کیلوگرم PTZ را به صورت داخل صفاقی دریافت نمودند.گروه آزمایش عصاره هیدروالکلی بارهنگ 50 mg/kg)،5 10،(1 و
1
نیم ساعت بعد(PTZ (60mg/kg را به صورت داخل صفاقی دریافت نمودند. بلافاصله پس از آخرین تزریق مدت زمان بروز تشنج ومراحل مختلف تشنج ثبت گردید.داده ها توسط آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج نشان داد درگروههای دریافت کننده عصاره هیدروالکلی بارهنگ mg/kg) (50 نسبت به گروه کنترل در آستانه تشنج، افزایش معنی دار و نسبت به گروه کنترل در زمان فازها کاهش معنی داری وجود دارد.(.(p<0/05
نتیجه گیری: این نتایج احتمالا ناشی از اثر هیدروالکلی بارهنگ بر سیستم گاباالرژیک باشد.
واژه های کلیدی:عصاره هیدروالکلی بارهنگ ،پنتیلن تترازول،تشنج،موش سوری
2
-1مقدمه
صرع به مجموعه ای از اطلاعات سیستم اعصاب مرکزی گفته می شود که به صورت تشنجات (seizures) ناگهانی، زودگـذر، تکرار شونده و غیر قابل پیش بینی با منشأ حسی، حرکتی و اتونوم ظاهر می شـود(محمـودی،(1388:88 .ایـن بیمـاری دومـین اختلال شایع عصبی بعد از حمله های مغزی به شمار می رود(ارضی،(15:1370 و نزدیک به یک درصد از کل جمعیـت دنیـا بـه یکی از اقسام آن مبتلا هستند. (نورپناه،(1379
در پی عفونت مغز، ضربه مغزی یا ایسکمی و به طور کلی هر گونه جراحت مغـزی، یـک حالـت التهـابی در سیسـتم اعصـاب مرکزی پدیدار می شود(.(:237Coulter, 2001 ایجاد التهاب در مغز با بروز یکسری اختلالات و بیماریهای عصبی همـراه اسـت. عواملی ماننـد نیتریـک اکسـاید((NO، عامـل نکـروز تومـور آلفـا ، اینتـر لـوکین هـا ، رادیکالهـای آزاد اکسیژن ، متابولیت های آراشیدونیک اسید و انواع سیتوکنین های التهاب زا را آزاد می کنند که ممکـن اسـت باعـث فعالیت بیشتر میکروگلیاها نیز گردند(.(:63Gluck, 2000
علل زیادی برای بیماریهای صرعی وجود دارد که با توجه به گوناگونی انواع آن ممکـن اسـت مکانیسـم ایجادکننـده هـر کـدام متفاوت باشد، از جمله علل آن می توان به بیماریهای گوناگون، عفونت، تومور، ضربه فیزیکی، بیماریهای مادرزادی، تب، عوامل سمی و عوامل متابولیک اشاره کرد(.(:122Speckman,.1993 استفاده از آنتاگونیست گیرنده GABAA یعنی فلومازنیل آسـتانه تشنج ناشی از پنتیلن تترازول را کاهش داد و پیش درمان با Refcoxib و Nimesolide بعنوان مهـارگر COX2 از بـین بـرد و بروز تشنج را کاهش داد .(:85Dhir,2006 ) بعلاوه اسید آراشیدونیک که پیش ساز پروستاگلاندین هاست، بعنـوان یـک پیـامبر ثانویه در مغز عمل کرده، غلظت گلوتامات را در مغز افزایش می دهد و اسید آراشیدونیک با تولید پروستاگلاندین E2 رهـایش گلوتامات را از انتهای نورونها و آسترو سیت ها تحریک می کند(.(:112Takemiya, 2003
از گیاهان ارزشمند و مفید در طب سنتی بارهنگ (plantago m.) از خـانواده ی plantaginaceae مـی باشـد. ایـن گیـاه بـا داشتن ترکیبات فنلی ( مشتقات کافئیک اسید) ، فلاونوئیدها، آلکالوئیدها، ترپنوئیدها و ویتـامین C ، از جملـه گیاهـان دارویـی مهم محسوب می شود. (ثانی (24:1391 ترکیب اصلی فلاو ونوئیدی در آن plantago و luteolin -7 lglucoside است کـه در پیشگیری و مهار سرطان نقش دارد. (مهرابیان (23:1388 بارهنگ در درمان بیماری پوستی و ورم، جهـت پاکسـازی چـرک و خشک کردن و ترمیم زخم های مزمن، جراحات عمیق و سوختگی ها به کار می رود. (ثـانی .(20:1391 خاصـیت قـوی آنتـی اکسیدانی گیاه بارهنگ ممکن است مربوط به ترکیبات فنلی موجود در آن باشد. بارهنگ دارای خاصیت آنتی اکسـیدانی، ضـد التهابی، محافظت کبدی می باشد و از آن در درمان سرطان و خون سازی استفاده می شود. (میرزائی (160: 1390،(2014:14 (Nejatiاز طرف دیگر احتمال می رود فعال شدن آنزیم سبب افزایش رادیکالهای آزاد و استرس اکسیداتیو شده و به آپوپتـوز نورونهای گابا منجر شود که خود رهایش گلوتامات را افزایش داده و احتمال بروز تشنج را زیاد می کند(.(:42Kanapp , 1999
باتوجه به مطالب مذکورهدف از این پژوهش بررسی اثرعصاره هیدروالکلی بارهنگ کبیر (plantago major.) بر تشنج ناشی
ازپنتلین تترازول درموش های کوچک آزمایشگاهی نر می باشد.
