بخشی از مقاله
هدف: شیرینبیان یکی از گیاهان دارویی ایران است. در تحقیق حاضر اثر عصاره گیاه شیرینبیان بر فعالیت مکانیکی آئورت ایزوله موش صحرائی مطالعه گردید.
روشها: پس از جداسازي آئورت پاسخ مکانیکی آن به عصاره - 0/031 mg/ml - قبل و بعد از اضافه نمودن 10-4 - L-NAME مولار - ثبت گردید.
یافتهها: فعالیت مکانیکی آئورت در حضور عصاره به صورت معنی داري کاهش یافت که این کاهش به وسیله L-NAME تغییر نکرد.
نتیجه گیري: میتوان گفت در مطالعه حاضر عصاره شیرینبیان اثر شل کنندگی بر آئورت دارد که این اثر مستقل از سیستم نیتررژیک است.
مقدمه
شیرینبیان یکی از گیاهان بومی ایران است که به لحاظ داشتن خواص متعدد درمانی و تأثیر گذاري بر روي بسیاري از بافتها و ارگانهاي بدن، ارزش و اهمیت فوقالعادهاي دارد. نام علمی شیرینبیان گلیسیریزا گلابرا و خانواده آن لگومیناسه است . اسامی متداول آن در فارسی شیرینبیان بیان و در انگلیسی Liquorice می باشد
گلیسیریزین و فلاونوئیدها از قبیل لیکوریتین، ایزولیکوریتین و اگلیکنهایشان ، لیکورتیجنین و ایزولیکورتیجنین به عنوان اجزاي اصلی سازندهي شیرینبیان گزارش شدهاند و آنها مسئول تأثیرات فارماکولوژیک آن میباشند.
در سالهاي اخیر نیتریک اکساید به عنوان یکی از مهمترین مولکولهاي سیگنالینگ در سیستمهاي زیستی مطرح بوده است
نیتریک اکساید درون بدن از اسید آمینه L-arginine و اکسیژن و NADPH توسط آنزیمهاي گوناگون سنتز کننده نیتریک اکساید ایجاد میشود. اندوتلیوم عروق خونی از نیتریک اکساید جهت دادن سیگنال به عضله صاف براي متسع کردن آن استفاده میکند که در نتیجه عروق خونی گشاد میشود و جریان خون افزایش مییابد. ویژگی متسع کردن عروق و خاصیت ضد پر فشاري خون که در برخی داروها وجود دارد، ممکن است به علت عملکرد آنها به عنوان آگونیست نیتریک اکساید باشد
کاهش یا فقدان تولید نیتریک اکساید در اندوتلیوم یکی از اولین شاخصهاي بیوشیمیایی اختلال در عملکرد اندوتلیال محسوب میشود که در بسیاري از بیماريهاي قلبی عروقی از قبیل پرفشاري خون و آترواسکلروسیس مشاهده میگردد
در تحقیق حاضر تداخل اثر عصاره آبی الکلی ریزوم شیرینبیان و سیستم نیتررژیک بر آئورت ایزوله موش صحرایی نر بررسی گردیده است.
مواد و روشها
تعداد 14 سرموش صحرائی نر بالغ از نژاد ویستار با وزن تقریبی 220 گرم به مدت یک هفته در شرایط استاندارد نور، دما وغذا نگهداري شدند . براي آماده سازي بافت آئورت سینهاي ابتدا هر موش توسط مقدار کافی دي اتیل اتر بیهوش گردید . بعد از آن ناحیهي قفسهي سینه باز و با کنار زدن بافتها و احشاي این ناحیه، آئورت پشتی ازکنار ستون فقرات جداسازي و به حلقه هاي 5 میلیمتري تقسیم شد. سپس این حلقه ها به ترانسدیوسر نیرو متصل به دستگاه پاورلب وصل شدند و به درون ارگان بث حاوي محلول کربس
یافته ها
همانگونه که در نمودار شماره 1 مشاهده میگردد تانسیون آئورت در گروه آزمایشی پس از اضافه نمودن عصاره به میزان قابل ملاحظهاي نسبت به گروه کنترل کاهش یافته است. با اضافه نمودن L-NAME به هر دو - با دماي 37 درجهي سانتیگراد و پی اچ - 7 /4 به منظور ثبت فعالیت هاي مکانیکی غوطه ور گردیدند. قطعات در قالب دو گروه کنترل و آزمایشی مورد استفاده قرار گرفتند. به این ترتیب که در گروه کنترل شرایطکاملاً مشابه گروه آزمایش بود با این تفاوت که به جاي عصاره - 0/031 mg/ml - از حلال هم حجم آن استفاده شد. تغییرات تانسیون آئورت در دو گروه به طور هم زمان به مدت 60 دقیقه ثبت شد. سپس داروي L- NAME با غلظت 10-4مولار - به عنوان مهار گر سیستم نیتررژیک - به هر دو چمبر اضافه شد و تغییرات تانسیون به مدت 40دقیقه ثبت گردید.
داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماري Paired sample T test با در نظر گرفتن P 0/05 به عنوان سطح معنی داري مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
گروه میزان تانسیون آئورت فقط در گروه کنترل افزایش یافته است و در گروه آزمایشی تغییر چندانی پیدا نکرده است.
نمودار-1 مقایسهي میزان تغییرات مکانیکی - بر حسب گرم - بافت آئورت ایزوله در پاسخ به عصاره - لیکوریس - به تنهایی - 0/031 mg/ml - و در حضور 10-4 - L - NAME مولار - در دو گروه آزمایش - عصاره - و کنترل - حلال - اعداد در محور افقی نشان دهنده دقیقه میباشند.
بحث
در تحقیق حاضر اضافه کردن عصاره شیرینبیان موجب شل شدگی قطعات آئورت و کاهش تانسیون آن به میزان قابل ملاحظهاي گردیده است که این کاهش پس از اضافه نمودن داروي - L-NAME مهارگر سیستم نیتررژیک - تغییر چندانی نکرده است. بررسیها نشان داده اند که در عصارهي ریزوم شیرینبیان ترکیبات مهمی وجود دارد که این ترکیبات مسئول تأثیرات فارماکولوژیک عصاره می-باشند. از طرفی اندوتلیوم عروق از طریق رهایش فاکتورهاي منبسط کننده و منقبض کننده نقش مهمی در کنترل تانسیون عروقی ایفا میکند.
از آن جمله نیتریک اکساید شل کننده ماهیچههاي صاف عروق است. در تحقیق حاضر انتظار میرفت که اضافه کردن L-NAME موجب افزایش تانسیون قطعات آئورتی در هر دو گروه گردد. لیکن چنین نتیجهاي در قطعات آئورتی قرار گرفته در معرض عصاره شیرینبیان به دست نیامد که این اثر با نتایج به دست آمده در تحقیقات برخی دیگر از محققین مطابقت دارد از جمله Ajay و همکاران در سال 2003 بیان کردند که آثار شل کنندگی عروقی ناشی از برخی از فلاونوئیدها در غلظتهاي بالا از طریق مکانیسمهاي مستقل از اندوتلیوم وسیستم NO می باشد
Duarte و همکاران در سال 1993 پیشنهاد کردند که مهار پروتئینهاي انقباضی از قبیل پروتئین کیناز C توسط فلاونوئیدها در ارتباط با تأثیر شل کنندگی مستقیم آنها نقش داردMorello .[ 6] و همکاران در تحقیقی که در سال 2006 در ارتباط با تأثیرات متسع کننده عروقی یک نوع فلاونوئید خاص - گالانجین - بر روي آئورت ایزولهي موش انجام دادند، پیشنهاد کردند که تأثیر مهاري این فلاونوئید بر روي انقباضات ایجاد شده از فنیل افرین و KCl در غیاب اندوتلیوم در غلظتهاي بالاتر صورت می-گیرد.
