بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی وتعیین رابطه بین مولفههای جو سازمانی با اخلاق رفتاری و روحیه کارکنان در میان
معلمان مقطع دبیرستان ناحیه 1 شهر اردبیل انجام شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد، با استفاده از
روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 100 نفر از معلمان به طور تصادفی جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های
پژوهش از سه پرسشنامه جو سازمانی، رفتار اخلاقی و روحیه کارکنان استفاده شده است. برای روایی پرسشنامه از متخصصان
مدیریت و علوم تربیتی بهره گرفته شد. برای سنجش میزان پایایی از ضریب آلفای کرونباخ، پرسشنامه جو سازمانی α =0/83 ،
پرسشنامه رفتار اخلاقی =α0/88 و روحیه کارکنان α =0/87 بدست آمد. داده های تحقیق پس از جمع آوری بر اساس
فرضیه های پژوهش و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن
است که : .1 بین جو سازمانی و مو لفه های آن با رفتار اخلاقی و روحیه کارکنان رابطه مثبت و معنی وجود دارد. .2 مولفه
های قبول خطر ، استاندراد ، برخورد و هویت می توانند به طور مثبت و معنی دار رفتار اخلاقی کارکنان را پیش بینی
کنند..3 مولفه استاندارد می تواند به طور مثبت و معنی دار روحیه کارکنان و مولفه های آن(همانندی، وابستگی و عقلایی
بودن) را پیش بینی کند.
واژگان کلیدی: جو سازمانی، رفتار اخلاقی، روحیه کارکنان،معلمان.
مقدمه :
رفتار در سازمانها به طور ساده، تابعی از انتظارات رسمی، نیازهای فردی و اهداف سازمانی نیست، بلکه نتیجه روابط پویای این عناصر است شرکت کنندگان در یک سازمان مجموعه ای ازصفات منحصر به فرد، احساسات ارزشها، نیازها و انگیزه ها را با خود به محل کار می آورند این خصوصیات شخصی در جنبه های منطقی و برنامه ریزی شده زندگی سازمانی دخالت کرده وموجب ظهور نوعی احساس هویت جمعی می گردد که تجمع ساده افراد را به شخصیت متمایزی برای محل کار تبدیل میکند این احساس طبیعی ناشی از محل کار تحت عناوین متعددی از جمله،خصوصیات سازمانی، محیط اجتماعی وجو تحلیل شده است هر کدام از مفاهیم مبین این هستند که معانی مشترک و قوانین نوشته نشده ای وجود دارند که رفتارسازمانی را هدایت می کند، نوع رابطه ای که انسان های داخل یک سازمان دارند، ویژگی ها و جو آن سازمان را به وجود می آورد. جو سازمانی به اداراکات عمومی کارکنان از محیط کارشان بر می گردد که تحت تاثیر سازمان رسمی و غیر رسمی، شخصیت و نیازهای اعضا و رهبری سازمان حاصل میشود. (کریمی و همکاران،(1389
بنابراین هر سازمانی، فرهنگ، سنتها و روشهای عمل ویژه ای دارد که بر روی هم جو آن سازمان را تشکیل می دهند. جو برخی سازمانها پویا و کاری است و برخی دیگر سهل گیر و برخی کاملا انسانی و برخی دیگر سخت و سرد،جو سازمانی مربوط به تعیین ویژگی های قابل اندازه گیری محیط کار است که بطور مستقیم یا غیرمستقیم توسط کسانی که در این محیط کار می کنند درک شده است و فرض می شود که روی انگیزش و رفتارشان تاثیر می گذارد، همچنین به عنوان منبعی موثر و بانفوذ جهت شکل دهی رفتار عمل می کند،جو سازمانی مجموعه ویژگیهایی است که یک سازمان را توصیف می کند و آن را
1
از دیگر سازمانها متمایز می سازد، تقریبا در طول زمان پایدار است و رفتار افراد در سازمان را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین می توان جو سازمانی را به بیانی ساده تر بیان کرد: »جو سازمانی درک کارکنان از محیطی است که در آن مشغول به کار هستند.)« محبت خواه،(1390
یکی از مهمترین حوزه های توسعه پایدار در جوامع بشری، بخش آموزش است که ارتباط مستقیمی با تعلیم وتربیت انسانها دارد. درسازما نهای رقابتی امروز، تنها سازمانهایی قادربه ادامه حیات هستند که به کارکنان خود اهمیت می دهند. پس به تبع آن، درک این کارکنان ازسازمان خود که جو سازمانی نامیده می شود، نیز حائزاهمیت خواهد بود. جو سازمانی به صورت های باز بسته وجود دارد.(Dickinson ،.(2007
بازبودن جو سازما نها به طور ملموسی به وضعیت عاطفی موجود بستگی دارد یعنی در سازما نهایی که دارای جو باز هستند، کارکنان نسبت به سازمان و محیط آن از خود بیگانگی کمتری را نشان می دهند تا سازمانهایی که دارای جوبسته هستند همچنین سازمانهای با جو باز نسبت به سازما نهای با جو بسته دارای کارکنان قوی تر هستند و این کارکنان عزت نفس بالاتری داشته واجتماعی و آگاه هستند وافزون بر آن به اثربخشی سازمان خود اعتماد زیادتری دارند.همچنین نسبت به سازمان وفاداری و تعهد بیشتری از خود نشان می دهند، مدیر هم نسبت به پیشنهادات کارکنان رغبت بیشتری نشان می دهد وا ز آنها صادقانه قدردانی می نماید و به شایستگی حرف های آنان احترام می گذارد در سازما نهای با جو باز کارکنان ارتباط بیشتری با هم و با مراجعان برقرار می کنند و با مشکلات رفتاری کمتری مواجه اند.در مقابل،کارکنان سازما نهای با جو بسته در زمینه های تحقیر کردن و ستیزه جویی نمرات بیشتر ی کسب کرده اند در واقع کارکنان سازمانها از ویژگیهای شخصیتی یکسانی برخوردار نیستند.یکی کم حرف و ساکت و دیگری فعال دربرقراری ارتباطات کلامی است.یکی بدبین،خودخواه ومتکبر است و دیگری خوش بین،متواضع وعلاقه مند به دیگران،درحقیقت بین ویژگیهای شخصیتی کارکنان با جو سازمانی حاکم بر محل کار آنها رابطه وجود دارد (وایلرز ،.(2 :1380
اخلاقیات در سازمان به عنوان سیستمی از ارزش ها و بایدها و نبایدها تعریف می شود که بر اساس آن نیک و بدهای سازمان مشخص و عمل بد از خوب متمایز می شود. به طور کلی انسان ها در بعد فردی و شخصیتی دارای ویژگی های خاص اخلاقی هستند که پندار، گفتار و رفتار آنها را شکل می دهد. ممکن است همین افراد وقتی در یک جایگاه و پست سازمانی قرار می گیرند عواملی موجب شود که پندار، گفتار و رفتار متفاوتی از بعد فردی سر بزند که این ویژگی های انسانی بر روی میزان کارایی و اثر بخشی سازمان تاثیر بگذارد. (ادیبی،.(13 :1381
