بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین منبع کنترل ( درونی - بیرونی ) مدیران دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با سبک هاي تصمیم گیري (آمرانه – مشارکتی ) آنان در سالهاي 1391-1389 میباشد .
فرضیه اصلی پژوهش عبارت است از : بین منبع کنترل ( درونی – بیرونی ) مدیران دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با سبک هاي تصمیم گیري آنان ( آمرانه – مشارکتی ) رابطه وجود دارد . به همین منظور منبع کنترل مدیران به عنوان متغیر مستقل و سبک هاي تصمیم گیري به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفته است .این پژوهش از نظر هدف جزء پژوهش هاي کاربردي محسوب می شود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی میباشد .
جامعه آماري شامل کلیه مدیران و معاونین دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در سالهاي1391-1389 بوده که تعداد آنها 31 نفر می باشد . حجم نمونه نیز به دلیل کوچک بودن جامعه آماري ، برابر جامعه و همان 31 نفر انتخاب شده است . جهت جمع آوري اطلاعات از دو پرسشنامه استاندارد منبع کنترل راتر داراي 29 سوال دو گویه اي که عواملی چون اراده آزاد , خود مختاري , قدرت شخصی بشر , توانایی و کوشش , کنترل پذیري , ارزش قائل شدن براي مهارتها و توانایی هاي خود در مقابل ناتوانی ودرماندگی بشر , از خود بیگانگی , سختی تکلیف , بخت و کنترل ناپذیري مورد بررسی قرار داده است .و پرسشنامه سبک مدیرت فرد لوتانز که داراي 35 سوال بوده که بر اساس مقیاس لیکرت قابل نمره گذاري است . جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss, روش آمار توصیفی و استنباطی (آزمون خی دو ) و همبستگی پیرسون استفاده شده است .
یافته هاي پژوهش نشان می دهد که بین منبع کنترل ( درونی – بیرونی ) مدیران دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با سبک هاي تصمیم گیري ( آمرانه – مشارکتی )در سالهاي1391-1389 در سطح اطمینان %95 رابطه معنی دار و مستقیم وجود دارد.. این پژوهش داراي چهار فرضیه فرعی است که از فرضیه هاي فرعی , فرضیه دوم پژوهش که نشاندهنده رابطه بین کنترل درونی مدیران و سبک تصمیم
گیري مشارکتی است و فرضیه سوم پژوهش که نشاندهنده رابطه بین منبع کنترل بیرونی مدیران با سبک تصمیم گیري آمرانه است مورد تایید قرار گرفت .
کلید واژه ها : سبک تصمیم گیري (آمرانه – مشارکتی ) منبع کنترل(درونی – بیرونی،)
مقدمه :
مدیریت و رهبري از ارکان سازمان و جامعه است . مدیریت آموزشی ، در بین سایر انواع مدیریت ها از جایگاه ویژه اي برخوردار است . اگر آموزش و پرورش هر جامعه در راس همه مسائل جامعه باشد ، مدیریت آموزشی نیز با همان منطق جایگاه مهمی در بهسازي و توسعه جامعه دارد.
مدیریت آموزشی عبارت است از هماهنگ سازس کوشش هاي افراد و استفاده از سایر منابع به منظور تحقق هدف هاي آموزشی و پیشبرد موثر آموزش و یادگیري فراگیران است . مدیریت آموزشی صرفا انجام امور اداري و اجراي مصوبات ، بخشنامه ها و دستورالعمل هاي سازمانی نیست بلکه با اتخاذ روشهاي خاص و منطبق با محیط تربیتی میتوانند ضمن ایفاي نقش مدیریت صرف ، نقش رهبري را نیز انجام دهند . اگر چه اعمال مدیریت با اجراي مقررات سازمانی در ارتباط است ولی نحوه اجراي مقررات از خصوصیات رهبري فرد نشات میگیرد . بدین جهت است که مدیریت آموزش و پرورش با رهبري تلفیق شده و اغلب به بصورت مکمل بکار گرفته میشود .
هنگامی که مشکلات چالش برانگیز مدیریت را درسازمانهاي مختلف در نظر می گیریم درمییابیم که آزمون واقعی ویزگی هاي مدیران و رهبر که پیشاپیش رویارویی با این چالش ها قرار دارند تا چه اندازه اهمیت دارند . از جمله این ویژگی ها که بیش از همه مورد مطالعه پژوهشگران قرار گرفته سبک مدیریت است . زیرا این مفهوم یکی از مهمترین عناصر موفقیت رهبري و تعیین کننده جو ، فرهنگ و راهبرد هاي حاکم بر سازمان است .
تقریبا بیشتر متخصصان علم مدیریت بر این نکته توافق دارند که سبک رهبري مجموعه اي از نگرشها ، صفات و مهارت هاي مدیران است که بر پایه 4 عامل : نظام ارزش ها ، اعتماد به کارمندان ، تمایلات رهبري و احساس امنیت در موقعیت هاي مهم شکل می گیرد (تانن باوم و اشمیت ، . ( 1985
به نظر هربرت سایمون مدیریت و تصمیم گیري دو واژه هم معنی و مترادف می باشد (سایمون ، 1960 ، به نقل از مشتاق ، . (1388
علاوه بر او گروه دیگري از صاحب نظران نیز مدیریت و تصمیم گیري را یکی و هم معنی تعریف کرده اند
æ مدیریت را چیزي جز تصمیم گیري ندانسته و معتقدند که کانون اصلی مدیریت را تصمیم گیري تشکیل میدهد ( دراکر ، 1954 ، به نقل از سعادت . ( 3 : 1373
این فرایند چنان با خصوصیت روانی تصمیم گیرنده آمیخته است که نمیتوان یکی را بدون دیگري مطرح
æ مورد مطالعه قرار داد . یکی از ابعادي که افراد را از یکدیگر متمایز میکند و همچنین میتواند به راهبرد هاي تصمیم گیري مرتبط شود ، منبع کنترل (درونی – بیرونی ) آنان است .
منبع کنترل به اعتقاد جولان راتر روانشناس آمریکایی1966 – 1967 )درجه کنترلی است که افراد تصور می کنند بر رویداد هاي زندگی خود دارند .کسانی که معتقدند با تلاش هایشان می توانند امور را تغییر دهند
æ به هدف هاي خود برسند ، افرادي با منبع کنترل درونی و از سوي دیگر کسانی که اعتقاد دارند هرکاري انجام دهند ، اوضاع چندان فرقی نخواهد کرد و خود را به مهره هایی تشبیه می کنند که شانس یا قدرت دیگران آنها را جا به جا می کند ، افراد با منبع کنترل بیرونی نامیده می شوند.
همانطور که گفته شد ، نگرش ها ، نظام ارزش ها و تمایلات رهبري که از ویژگی هاي شخصیتی افراد هستند بر سبک هاي تصمیم گیري آنان تاثیر بسزایی دارند ،یکی از این جنبه ها منبع کنترل (درونی – بیرونی ) آنان است
