بخشی از مقاله
چکیده:
در قلب معماری سازمانی ،استفاده و تنظیم چارچوب معماری سازمانی امری اجتناب ناپذیر است. این ضرورت از آنجا ناشی می شودکه چارچوب معماری امکان تفکر سازماندهی شده در مورد سازمان را از دیدگاههای مختلف به سهامداران سازمان می دهد و ارتباطی منطقی بین خروجی های معماری برقرار می نماید. تنظیم چارچوب برای سازمان علاوه بر اینکه به زمان و تحقیق در مورد خصوصیات سازمان نیاز دارد ،با مهارت و تجربه معمار سازمان نیز مرتبط است . در تنظیم معماری سازمانی عوامل بسیاری از جمله ماهیت سازمان،سیاستهای سازمان،پیشرانهای معماری و بعضی عوامل دیگر در نظر گرفته می شوند . در عصری که شتاب فزاینده تحولات و پیچیدگیها در تمام عرصه های زندگی و سیستمهای اجتماعی، راه یافته است و فناوری اطلاعات سبب پیدایی الگوهای نوینی از کسب و کار و تعاملات اجتماعی شده است، سازمانها با چالشهای جدی روبه رویند که برای همگامی و یا رهبری در عصر تحول، به برنامه ریزی و بازنگری خود نیاز دارند .در این مقایسه سعی می شود چارچوبهای مختلف معماری سازمان از ابتدای پایه گذاری معرفی شده، سپس مقایسه و نقاط قوت و ضعف هر یک بیان شود .همچنین انواع ساختار سازمانها معرفی می شوند تا هر سازمان به فراخور شرایط و نوع فعالیت خود چهارچوب معماری خود را انتخاب کند.
کلمات کلیدی : معماری سازمانی،چارچوب معماری سازمانی، انواع چارچوب معماری سازمانی ،ساختار سازمانی
مقدمه
در دهه اخیر، فعالیتهای فراوانی در مورد معماری سازمان و نیز روشها و استانداردهای پیاده سازی آن در سطح دنیا صورت گرفته است، به گونه ای که در حال حاضر اغلب کشورهای دنیا، معماری سازمانی را به عنوان روشی استاندارد در شناخت وضع موجود سازمان، ترسیم وضع مطلوب و نیز تدوین برنامه گذار از وضع موجود به وضع مطلوب، پذیرفته اند و در برخی کشورها نظیر امریکا این کار به صورت قانونی و اجباری درآمده است که این موارد سه مرحله عمده برنامه ریزی معماری اطلاعات، در یک سازمان یا دولت به شمار می آیند .براساس نظرسنجی های جهانی که توسط انستیتوی توسعه معماری سازمانی (IFED) انجام شده است موقعیت ایران از ردیف هفدهم در جهان در سال 3002 به ردیف هشتم جهان در سال 3002 ارتقا پیدا کرد و در سال 3002 مقام نخست را در خاورمیانه داشته است( .صمدی اوانسر، ) 4232 سال 3002 بیستمین سال معماری سازمانی بود .در مدت این بیست سال متدلوژیها و چهارچوبهای مختلفی برای معماری سازمان به وجود آمده است که از جمله آنها می توان به زکمن (Zachman) ، توگاف (TOGAf)، فدرال (FEA) و گارتنر (Gartner) اشاره کرد .دراین مقاله ابتدا تعریفی از معماری سازمان ارائه می شود و متدلوژیهای مختلف معماریهای سازمان که چهار متدلوژی عمده یاد شده اند معرفی می شوند، سپس به تعریف انواع ساختارها به اختصار می پردازیم .در ادامه مقایسه چهار چارچوب صورت می پذیرد تا هر سازمان برحسب شرایط بتواند چارچوب مناسب را برگزیند .
معماری سازمانی
معماری را، ساختاری بنیادین از سیستمها، اجزاء و ارتباطات درونی و بیرونی و اصول حاکم بر طراحی و رشد آنها تعریف می کنیم. سازمان در معماری سازمانی، می تواند شامل کل سازمان و یا بخشی متمایز در یک سازمان باشد . به طورکلی اصطلاح معماری سازمانی (ENTERPRISE ARCHITECTURE) را می توان چنین تعریف کرد :معماری سازمانی عبارت است از یک نقشه سازمانی که ساختار ماموریت و اطلاعات مورد نیاز سازمان و فناوریهای لازم برای پشتیبانی از آنها را تشریح کرده، فرایند گذار را برای پیاده سازی این فناوریها، تعریف می کند . (جعفری
