بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله سعی شده تا فضای مجازی و آسیبهای ناشی از آن مورد مطالعه قرار گیرد. هدف از این مقاله تاثیرات منفـی فضای مجازی بر زندگی افراد است که علاوه بر آن در پی پاسخ به اسن سوالات هستیم:
فضای مجازی چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
چه راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش آسیب ها در فضای مجازی موجود است؟
روش تحقیق در این پژوهش از نوع اسنادی است که از طریـق جمـع آوری اطلاعـات کتابخانـه ای و... صـورت گرفتـه است.در واقع ابتدا به بیان فضای مجازی و خصوصیات آن می پردازیم که نظرات نظریه پردازان را هم در بر می گیرد، هم چنـین کارکردهای منفی آن را هم مورد بررسی قرار داده در نهایت پیشنهادهایی برای کاهش آسیب ها در نظر گرفته ایـم.در ایـن میـان خانواده و روابط حاکم بر آن، نظارت دولت، آموزش و پرورش، رسانه ملی، همسالان، هنجارسازی مثبت و ترویج فرهنگ درسـت، تشویق به فعالتیهای اجتماعی، ساخت فیلمهای مربوطه، امر به معروف و نهی از منکر نقش موثری دارند.
لغات کلیدی : فضای مجازی، تاثیرات منفی، خانواده، اموزش و پرورش، فعالیت های اجتماعی
مقدمه و هدف
انقلاب شگفت انگیز فناوری های اطلاعاتی -ارتباطی درچنددهه اخیر،ایجادگونه های مختلـف ارتبـاطی میـان مردمـان امروزجهان راباعث شد،به طوری که دردهه های اخیر،دگرگونیهاوتحولات شگرف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی را در جوامع شـاهد بوده ایم؛ تحولاتی چنان جدی که برخی ان را نقل مکان از کهکشان الکترونیک به کهکشان اینترنت دانسته اند (کاستلز، 2003، به نقل از: دوران و گنجی، .(188:1387 می توان گفت شبکه های اجتماعی اینترنتی به محلی برای حضور اقشار مختلف جامعه به ویژه جوانان و مکان تبادل ارا و افکار ایشان و تامین نیازهای متناسب با زندگی اجتماعی انان شده است. شبکه های اجتمـاعی اینترنتی علاوه بر انکه مرجع تامین بسیاری از نیازهای فرهنگی و اجتماعی اعضای خود هستند، این امکان را برای اعضـا فـراهم می کنند که همزمان با انجام سایر فعالیت های اجتماعی، از طریق رایانه یا تلفن همراه، فعالیت های خود را در این جوامع مجازی پیگیری کنند. شبکه های اجتماعی در واقع واژه ای است برای نامیدن گروهی از افراد که در میان خـود دارای ارتباطـات وسـیع و مستمر هستند و یک حلقه منسجم ارتباطی را تشکیل می دهند.این واژه امروزه بیشتر برای نامیدن سایت های اینترنتی به کار می رود که افراد با عضویت در انها امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا، اشنایی با علایق انها، به اشتراک گـذاری تولیـدات متنـی، صوتی وتصویری و نیز تشکیل گروه هایی بر اساس علایق مشـترک بـا برخـی دیگـر از اعضـای سـایت پیـدا میکننـد.(بشـیر و افراسیابی،(32:1391
فضای مجازی مجال شکلگیری اجتماعات جدید از کاربران را فراهم میکند. از تونیس و تلاش او برای تعریف دو گونـه تجمع انسانی یعنیتعریف دو گونه تجمع انسانی یعنی"اجتماع" در مقابل "جامعه" (گزلشافت و گمنشافت) به بعـد همـه متفکـران علوم اجتماعی و فرهنگی "رو در رو بودن"، "محدودیت تعداد"، "ابتناء بر روابط عاطفی و نه روابط عقلانی را از خصائص بنیانی" اجتماع عنوان کرده اند. هر چند روابط کاربران فضای مجازی رابطه ای با واسطه است و نه رودررو، بسـیاری از مطالعـه کننـدگان اینترنت تمایل دارند از اصطلاح "اجتماع" برای اشاره به جمع کاربران استفاده کنند.
نظرات ونچرلی در سایت USINFO ارائه شده است. او به شبکه ها و سازمان های رسمی که به سـامان بخشـیدن بـه روابط و مقررات ارتباطاتی در فضای مجازی اشتغال دارند می پردازد.[1]
هدف از این مقاله، اشنایی با فضای مجازی، کارکردها و پیامدهای منفی ان، انواع اسیب های ناشی از ان و همچنین ارائه راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش اسیب های ان است.
تئوری و پیشینه تحقیق
فضای مجازی
واژه فضای مجازی اولین بار در سال 1984 در رمان علمی- تخیلی "ویلیام گیبسون" با نام "نیورومنسـر" مطـرح شـد. این اصطلاح برای توصیف فضای خیالی به کار برده می شد جایی که در ان واژه ها، روابـط، داده هـا، ثـروت و قـدرت از طریـق ارتباطات و به واسطه کامپیوتر پدیدار می شدند.[2]
فضای مجازی مکان های مجازی به شمار میروند که در انها افراد با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و این ارتبـاط توسـط فناوری های اینترنتی ممکن شده است.[3]
یکی از مهم ترین نتایج رواج تکنولوژی های جدید در فناوری هـای اطلاعـات، و بـه ویـژه اینترنـت، پیـدایش "فضـای مجازی" است. فضای مجازی عرصه ای است که در ان کارکردهای سنتی انسان در زندگی معمولی که در عالم واقـع اتفـاق مـی افتاد، تغییر کیفی می دهد و عرصه خیال میدان عمل او می شود و انبوهی از اطلاعات او را در بر می گیرد.[4]
جهان مجازی در واقع تلاشی است برای بازنمایی واقعی جهان واقعی است. جهان مجازی اثر جهان واقعی اسـت.واقعیت مجازی تلاش می کند محیط های جدیدی خلق کند که تخیلی هستند. قلمروهایی که واقعی به نظر مـی رسـند امـا بـه صـورت مستقیم با جهان به صورتی که ان را درک می کنیم ارتباط ندارد.
مفهوم فضا در مقابل مفهوم مکان به کار گرفته می شود. این دو مفهوم تفاوت های اساسی با هم دارند.
اولین وجه تمایزی که در جریان مقایسه مکان و فضا برجسته است سطح انتزاع این دو مفهوم است. فضا در مقایسـه بـا مکان مفهومی بسیار انتزاعی دارد و به سختی قابل تصور بوده به طوری که درک این مفهوم بدون واسطه درک مکـان بـرای مـا موجودات فیزیکی غیر ممکن است.
فضای مجازی، امروزه به هرچیز مرتبط با کامپیوتر، اطلاعات و اینترنت و فرهنگ راهبران اینترنت گفته می شود فضـایی که از طریق انبوه شبکه های ارتباطی الکترونیک مثل اینترنت خلق شده که قادر است ارتبـاط گـران کـامپیوتر را در هـر تعـداد و موقعیت جغرافیایی پوشش دهد.
"فضا" دربه همه جا اطلاق می شود. فضایی که مثل مکان دوبعدی نیست و سه بعد دارد. فضا بی منتهاست، قابل تغییـر و انتزاعی، در دایره المعارف فارسی ذیل کلمه ی فضا، همه عالم که جمیع اشیا از آن حذف شده باشد، آمده است.
