بخشی از مقاله
چکیده
درك و شناخت آنچه سازمان می تواند انجام دهد و آنچه در راستاي موفقیت در راستاي اجراي مدیریت دانش باید انجام دهد راه را براي
اجراي بهتر آن هموار می کند. براي پیاده سازي بهتر یک پروژه نیاز به به پرسنل ، فرایندها ، فناوري اطلاعات و تکنولوژي می باشد . مدیریت دانش نیز از این امر مستثنی نبوده و براي پیاده سازي بهتر مدیریت دانش در یک سازمان می بایست علاوه بر سرمایه مورد نیاز پرسنل و فرایندها ، تکنولوژي مورد نیاز (فناوري اطلاعات) هم به درستی بکار برده شود .در بیمارستانها نیز این امر بسیار حیاتی می باشد زیرا در مدیریت دانش می تواند در امرتربیت پزشکان آینده و ارائه خدمات مورد نیاز بیماران موثر باشد. این پژوهش با هدف شناسایی تاثیر فناوري اطلاعات درپیاده سازي مدیرت دانش در بیمارستان البرز کرج در جامعه آماري کارکنان بخش پشتیبانی بیمارستان که با روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی که ابزار جمع آوري اطلاعات در این بررسی پرسشنامه بوده که روایی آن با توجه به مدل مورد استفاده و متخصصان پژوهشی تائید و پایایی آن با استفاده از آلفاي کرونباخ 0/91 می باشد که تعداد نمونه بدست آمده 82 پرسشنامه می باشد .پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات نتایج بدست آمده نشان دهنده آن است که :
1. فناوري اطلاعات بر اثربخشی استقرار مدیریت دانش مؤثر است.
2. فناوري اطلاعات بر فرایندهاي مدیریت دانش مؤثر است
3. فناوري اطلاعات بواسطه تاثیر در فرآیند شناسایی و کسب دانش بر اثر بخشی استقرار مدیریت دانش مؤثر است.
4. فناوري اطلاعات بواسطه تاثیر در فرآیند توزیع دانش بر اثر بخشی استقرار مدیریت دانش مؤثر است.
5. فناوري اطلاعات بواسطه تاثیر در فرآیند درك و کاربرد دانش بر اثر بخشی استقرار مدیریت دانش مؤثر است
واژههاي کلیدي: فناوري اطلاعات ، استقرار مدیریت دانش ،؛ فرایندهاي مدیریت دانش ، بیمارستان
-1 مقدمه
مدیریت دانش از اواخر دهه 1970 از اهمیت خاصی برخـوردار گردید. با نزدیک شدن به اواسط دهـه 1980 و نقـش بـارز دانـش بـه عنوان قدرت رقابتی در بازارهاي اقتصادي بار دیگر به اهمیت مدیریت دانش افزوده شد، به طوري که در دهه 1990 بـا گسـترش اینترنـت، شرکت هـاي آمریکـایی، اروپـایی و ژاپنـی در ایـن حـوزه بـه فعالیـت پرداختند و شبکه بین المللی مدیریت دانش در اروپا و مجمع مدیریت دانش ایالات متحده شکل گرفت.با توجه به سرعت تغییـر و تحـولات دانش در جامعه امروزي، روشن می شـود کـه برخـورداري از دانـش و اطلاعات به روز براي تداوم حیات سازمان ها و شرکت مـؤثر آن هـا در عرصه رقابتی بسیار ضروري و مهم است .امروزه با پیشرفت روزافـزون بشر در زمینه هاي مختلف، رشد بیسابقه ابزارهاي فناوري اطلاعـات و گسترش فرهنگ استفاده از این فناوري، شاهد نتـایج بهتـر و کیفیـت بالاتري در زنـدگی و از جملـه در گـذران اوقـات فراغـت اسـت. ایـن
پیشـرفتها، جامعـه مـا را بـا چالشـهاي جـدي در نحـ وه و چگـونگی بهره گیري از این فناوري روبروساخته اسـت.کامپیوترها و شـبکه هـا از طریق شبکه هاي ارتباطی مانند اینترنـت، پسـت الکترونیکـی و غیـره می توانند با کارکنان دانـش ارتبـاط برقـرار کـرده، دانـش آن هـا را در اختیار نیازمندان دانش قرار دهند. اجراي مدیریت دانش بـدون توجـه بـه ابزارهـ اي مـورد نیـاز آن ( طراحـی نـرم افزارهـاي آن و فنـاوري اطلاعات ) نمی تواند موثر باشد .در بیمارسـتانها نیـز ایـن امـر بسـیار حیاتی می باشد بنـابراین لازم اسـت تـا تـاثیر ایـن ابزارهـا (فنـاوري اطلاعات ) در مدیریت دانـش در آن سـازمان کـه مـی توانـد در امـر تربیت پزشکان آینده و خدمات مراقبتی و درمانی موثر باشد بررسـی گردد .در این پژوهش به دنبال شناسـایی تـاثیر فنـاوري اطلاعـات در پیاده سازي مدیرت دانش در بیمارستان البرز کرج می باشیم .
-2 مبانی نظري تحقیق
اولین بار پیتـر دراکـر((1964 اصـطلاح »کارکنـان دانشـی) «
١
(knowledge workers را ابــداع کــرد. پیترســنگه در ســال 1990 اصطلاح »سازمان یادگیرنـده( learning organization) « را مطـرح کرد؛ سـازمانی کـه از تجـارب گذشـته ذخیـره شـده در سیسـتمهاي حافظه سازمانی یاد می گیرد. لئونـارد-بـارتون((1995 مـورد پاپـارال استیل (Chaparral Steel) را به عنوان یک داستان موفقیت مـدیریت دانش مستند کـرد. مطالعـه نوناکـا و تـاکچی((1995 نشـان داد کـه چگونه دانش در سازمانها خلق، استفاده وتسهیم مـی شـود و چگونـه چنین دانشی به توزیع نوآوري کمک می کنـد. شـماري از محقـان بـا درك اهمیت سنجس سرمایه هاي فکري، به اهمیت روزافـزون دانـش سازمانی به عنوان یک دارایـی سـازمانی پـی بردند(اسـویباي، 1996؛ کاپلان و نورتن، 17-10 :1996؛ و ادوینسون و مالن، .(1997
1-2 چرخه هاي مدیریت دانش
در این بخش مراحل اصلی مدیریت دانـش کـه عمـدتاً شـامل کسب، خلق، کدگذاري، تسهیم، ارزیابی، و کاربرد دانـش درون و بـین سازمانهاست تشریح می شود. بدین منظور ، شش رویکـرد عمـده بـه چرخـه مـدیریت دانـش (KM cycle) کـه ویـگ((1993، مـه یــرو و زاك((59-43 :1996، مــک الــوري((1999، بیوکــویتز و ویلیــامز((2000، بیرکین شـاو شـیهان(83-75 : 2002 )، و دالکـر((2005 مطـرح کـرده انـد بررسی می شود – دالکر تلاش خوبی براي مقایسه و تلفیـق مـدلهاي ارائـه شده براي چرخه هاي مدیریت دانش در شرکتها و سازمانها انجام داده است
1-1-2 چرخه مدیریت دانش ازدیدگاه ویگ
چرخه مدیریت دانش ویگ شیوه خلـق و بـه کـارگیري دانـش توسط افراد یا سازمانها را مشخص مـی کنـد و چهـار گـام اصـلی آن، عبارت اند از: (1خلق دانش، (2حفظ دانش،(3 تسهیم دانش(4کاربرد دانش. دانش می تواند به روشهاي مختلفی با توجه به شرایط و هـدف مورد نظر تسهیم و به کار برده شود. خلق دانش به فعالیتهـایی اشـاره دارد که دامنه آن از تحقیـق بـازار تـا گروههـاي نمونـه، پیمایشـها ، هوشمندي رقابتی، و کاربردهاي داده کاوي (data mining) است
-2-1-2 چرخه مدیریت دانش مه یر و زاك
چرخه مدیریت دانش مه یر و زاك (1996 ) حاصل کار روي طراحی و توسعه محصولات اطلاعاتی است(مه یر و زاك ، (43 :1996 از دیدگاه مه یر و زاك مراحل چرخه مدیریت دانش عبارت اند از : کسب، پالایش ، ذخیره سازي/ بازیابی، توزیع، و نمایش/ به کارگیري دانش. آنها به این
چرخه به عنوان »پالایشگاه دانشknowledge capture and/or « (creation نگاه می کنند
