بخشی از مقاله
تاریخچه مشاوره
فرآیند مشاوره ارتباط نزدیکی با راهنمایی دارد. هرچند راهنمایی فرآیندی گسترده‌تر را شامل می‌شود که تمام امور زندگی فردی و اجتماعی فرد را دربر می‌گیرد، مشاوره قلب برنامه راهنمایی به شمار می‌رود و از خدمات اساسی آن است
با این وصف در تاریخ روان شناسی مشاوره دیده می‌شود که این شاحه از روان شناسی ، با راهنمایی به منزله فعالیتی منظم و سازمان یافته ، در سال 1908 میلادی در شهر بستن ایالت ماساچوست امریکا به وسیله شخصی به نام فرانک پارسونز که به پدر راهنمایی حرفه‌ای مشهور است، آغاز می‌شود.
پارسونز راهنمایی را ابتدا در مقیاسی کوچک و با تاکید بر راهنمایی حرفه‌ای آغاز کرد. بنابراین کار او به مثابه یک نوآوری در نظام تعلیم و تربیت با نارسایی‌هایی توام بود و به دلیل تاکید محضش بر راهنمایی حرفه‌ای ، یک بعدی به حساب می‌آمد. به این ترتیب با توجه به ضرورتهایی که بر لزوم تداوم راهنمایی و مشاوره احساس می‌شد، روان شناسی مشاوره شکل کاملتری به خود گرفت،
بطوری که نظریات متعدد در این زمینه ارائه شد و روشها و فنون مختلفی معرفی
مشاوره و راهنمايي :
يكي از تخصص هاي روانشناسي است كه به افراد كمك مي كند تا دشواريهايي كه در زمينه رشد، سازگاري ، پيشرفت ،تصميم گيري و برقراري ارتباط دارند را رفع نمايند و در واقع مشاوره فرآيندي براي شناخت دقيق تر رفتار است كه براي دستيابي به هدفها و عملكردهاي موثر و مفيد كمك مي كند. مشاوره بك معني تجربه كردن نسل آدمي است و از سويي مبحثي نوين است .
انسان در طول قرون و اعصار دريافته است به هنگام داشتن مشكل واخذ تصميم ،گفتگو داشتن با يك دوست صميمي ،يك معلم و روحاني همسر ،كشيش يا والدين ……. مي تواند فكر را روشني بخشد ، اخذ تصميم را آسان كندو دلواپسي و اظطراب را كاهش دهد .
آنچه در عصر كنوني تازگي دارد تكوين ورشد مشاوره به صورت يك شغل تخصصي است .تنها در نيم قرن اخير است كه براي فردي ميسر گرديده تا همه عمر و انرژي خود را در نوعي از خدمت مصرف دارد كه به ياري و كمك تخصصي به ديگران است و مي تواند در سراسر زندگي نه تنها مخل درآمد و امرار معاش براي حيات او باشد بلكه شغلي دلپذير است كه هم به رشد و تكامل ديگري مي انجامد و هم به رشد و پيشرفت خود او مي افزايد .
________________________________________
مشاور كيست ؟
مشاور ( counselor ) با اشخاص كار مي كند كه مشكلات آنها ضعيف تر از مشكلات افرادي است كه روانشناليني يا روان پزشك psychiatrist مي بيند .
مشاوران اغلب با افراد بهنجار يا نسبتأ نا سازگار كار مي كنند . به عقيده تيلر (1969) مشاوره خاص اشخاص بهنجار مي باشد كه در زمينه هاي مربوط به رشد و توسعه توانائيهاي بالقوه خود مشكل دارند. در موارد ي كه مددجو گرفتار پريشاني جدي نشده است و مشكلات او نيز از نوع مسائل و مشكلات افراد بهنجار مي باشد .
و در تعريف ديگر آمده است :
مشاوره رابطه حضوري بين يك فرد و متخصص با مراجع يا مراجعان است كه طي آن مشاور با استفاده از علم و دانش و مهارت و توانائيهاي خود ، به مراجع كمك مي كند تا درك و شناخت بهتري از مسايل و موقعيت خود بدست آورد
و به مطلوب ترين شكل از توانايي استعداد و امكانات خود بهره گيرد و قادر گردد در مواجهه با پيشامد ها و مشكلات زندگي به گونه اي مناسب و عاقلانه تصميم گيري كند . حاصل اين فعاليت نه تنها كمك به خود مراجع براي رفع مشكلات اوست ، بلكه رشد و تعالي شخص و اجتماعي و ي را نيز به همراه خواهد داشت .
________________________________________
(انواع مشاوره)
مشاوران براي درك و تشخيص مشكلات از انواع روشها و رويكردهاي مشاوره و روان درماني نظام دار مبتني بر پژوهش استفاده مي كنند.
مشاوره ، به روش مستقيم مشاور محوري است
مشاوره به روش غير مستقيم مراجع محوري است
مشاوره التقاطي از هر دو روش بهره مي گيرد.
مشاوره چگونه به شما كمك مي‌كند؟
مشاوره شامل سر‌فصل‌هاي زير است:
استرس (اضطراب)، رشد شخصيت، ابتكار و نوآوري، هوش، تمركز ، مديريت زمان، خلاقيت، ارزش دادن به اراده، يادگيري موثر، برنامه‌ريزي شغلي،تعيين اهداف، بهبود حافظه و IQ . همچنين موضوعات ديگري مثل: نحوه برخورد با اضطراب امتحان، مواجه شدن با واقعيت، ايجاد نظم در خانه، حركت به سوي موفقيت و قدرت ذهن.
مشاوره و درمان مي‌توانند تسكين دهنده دردهاي عاطفي و كاهش دهده رنج‌ها باشند. اين دو به شما مهارت‌هاي جديدي را مي‌آموزند كه با كمك آنها مي‌توانيد با مشكلات و مسايل برخورد مناسبي داشته باشيد. مشاوره موفق اين احساس را براي‌تان به ارمغان مي‌آورد كه گويي چيزي تغيير كرده است. احساس اميد و اعتماد به نفس بيشتري پيدا مي‌كنيد و متوجه مي‌شويد كه از اعمالي كه در گذشته نتايج رضايت‌بخشي براي‌تان نداشتند، نتايج متفاوتي مي‌گيريد. ترس‌ها، نگراني‌ها و عصبانيت‌تان از بين خواهد رفت.
مهارت‌هايي را خواهيد آموخت كه شما را به هنگام مواجه شدن با پيش‌آمدهاي ناگوار ياري خواهند كرد. ما پيوسته به استفاده كنندگان از خدمات و مشاوره‌هاي‌مان گوشزد مي‌كنيم كه تا مطالب و مباحث آموزش ديده را به‌كار نگيرند، هيچ سودي از مشاوره نصيب‌شان نخواهد شد.
مشاوره چيست؟
مشاوره روشي مناسب براي كساني است كه نمي‌دانند چگونه مي‌توان از يك فرد حرفه‌اي آموزش ديده كمك دريافت كرد. مشاوره شامل انواع متعددي است مانند مشاوره شغلي يا مشاوره مالي.
1- معنای لغوی مشاوره ، همکاری کردن و رأی و نظر تخصصی دیگران را برای انجام دادن کاری خواستن است
2- مشاوره اصطلاحی کلی است که برای فرآیندهای مختلف نظیر مصاحبه کردن ، اجری آزمونها ، راهنمایی و ... به منظور کمک به افراد و یاری دادن به آنان ، برای حل مشکلاتشان و برنامه ریزی برای آینده خود به کار می رود .
3- به نظر پاترسون ، مشاوره جریان یاورانه ای است که در آن برقراری رابطه ی صمیمی بین مراجع و مشاور ضرورت دارد . مراجع ، مشکل روانی و عاطفی دارد که از طریق حضور و تعامل در جلسه ای مشاوره، راه حل برای مشکلش می یابد و مشاور در حل مشکلات روانی مهارت دارد در این دیدگاه ، برقراری رابطه ای مشاوره ای درمان بخش است و تنها دادن اطلاعات و پند و اندز به مراجع ، مشاوره محسوب نمی شود .
4- مشاوره یکی از فنون راهنمایی است که آن را قلب برنامه ی راهنمایی می دانند . سازماندهی و بقای یک برنامه ی راهنمایی ، بدون اثرات ارزنده ی خدمات مشاوره ای نمی تواند چندان موثر باشد .
5- مشاوره به مجموعه ی فعالیتهایی اطلاق می شود که در آن فردیرا در غلبه بر مشکلاتش یاری می کنند . ساده ترین تعریف برای مشاوره چنین بیان شده است . مشاوره ، یک پویش یادگیری است که در آن فرد می آموزد که خویشتن را بشناسد و روابط خود را با دیگران درک نماید .
6- به عقیده ای آرباکل ، مشاوره رابطه ای تخصصی بین مرجع و مشاور است که مراجع با کمک مشاور به بررسی و تجزیه و تحلیل مشکلش می پردازد و پس از آگاه شدن از ابعاد وجودی اش و شناختن عوامل مزاحم به تغییر آنها موفق می شود .
7- مشاوره رابطه ای است بین دو فرد که در آن یکی می کوشد تا دیگری را درک و در حل مسائل سازگاری و انطباقی کمک کند. زمینه ی مشاوره ی انطباقی ، بیشتر شامل مشاوره ی تحصیلی ، مشاوره ی حرفه ای و اجتماعی و نظایر آنهاست ، بر اساس این تعریف ، مشاوره رابطه ای متقابل است که در آن مشاور و مراجع هر دو درگیر هستند .
8- دینک مایر به پیروی از روانشناسی فردی آدلر معتقد است مشاوره رابطه ای حسنه بین مراجع و مشاور است که در آن مراجع به بررسی هدفهای زندگی اش می پردازد و شناخت توانها و محدودیتهایش موفق می وشد و با کمک مشاوره ، نحوی برقراری رابطه ی سالم و سازنده با اطرافیان و ارضای منطقی نیازهایش را یاد می گیرد .
9- مشاوره عبارت است از رابطه ی رویاروی و مستقیم بین مشاور و مراجع که هدف آن کمک مراجع در سازگاری موثر با خود و محیط خویش است .
10-پپنکی ، که روش طبی را برای مشاوره ارائه می دهد معتقد است ابتدا باید مشکل مراجع با دقت
تمام تشخیص داده و سپس به درمان آن مبادرت شود . به نظر او مشاوره ، فعالیتهای تخصصی
است که به درمان مشکلات عاطفی نسبتاً سطحی ، که علل جسمانی ندارند. می انجامد
اهداف مشاوره :
هدف از مشاوره کمک به مراجع تا عرض و مقصود خود را از زندگی دریابند و آن را تصریح کند و به انتخابهای آگاهانه و عاقلانه ای دست زند که متناسب با طبیعت و تواناییهای اوست . سپس در زمینه هایی که در حد امکان و استطاعت اوست به کار و عمل بپردازد
گردید.
ضرورت روان شناسی مشاوره
شکی نیست که به موازات گسترش اجتماع و پیچیدگی نهادهای آن مشکلاتی بروز می‌کند و چیزهای جدیدی ضرورت می‌یابد که قبلا نیازی بدان احساس نمی‌شده است. در چنین شرایطی با توجه به پیچیده‌تر شدن شرایط اجتماعی ، سست‌تر شدن روابط عاطفی و عوامل متعدد دیگر توجه به اصلاح شرایط عاطفی و روحی افراد کاملا ضروری به نظر می‌رسد.
تحول جوامع از حالت ساده به پیچیده ، جنبه‌های مختلفی از زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بطوری که سازگاری با این دگرگونی‌ها از جمله تغییرات در نوع روابط ، تغییرات شغلی ، تحصیلی و ... لزوم روان شناسی مشاوره را مورد تائید قرار می‌دهد.
