بخشی از مقاله
تشويق به تشكيل خانواده
پيامبر ص هماره به تشكيل خانواده تشويق مي كرد و مردمان را از بي همسري بيم مي داد و مي فرمود : بيشتر دوزخيان بي همسرانند .
دو ركعت نماز كسي كه همسر دارد ، بهتر از هشتاد و دو ركعت نماز انسان بي همسر است2 .
همواره ديگران را به ازدواج آگاهانه تشويق مي كرد تا هر كدام از همسران به آرامش دست يابند ؛ آرامشي كه در پرتو ثروت و شهرت به دست نمي آيد . مي فرمود :
بيچاره است ، بيچاره است ، بيچاره ، مردي كه همسر ندارد .
گفتند : گر چه ثروتمند باشد ؟
- گرچه ثروتمند باشد . بيچاره است ، بيچاره است ، بيچاره ، زن بي شوهر .
- گرچه ثروتمند باشد ؟
- گرچه ثروتمند باشد3 .
وقتي مرد به همسرش و همسرش بدو مي نگرد ، پروردگار مهربانه به آنان مي نگرد .
اهميت همسر شايسته
آدمي ، پس از ايمان به خداوند ، به چيزي برتر از همسري همدل دست نمي يابد1 .
در سخني ديگر ، از بانوي شايسته ، نه به عنوان گنج ، بلكه « بهترين گنجينه » نام برده است : آيا شما را از بهترين گنجينه آگاه كنم ؟ زني شايسته .
اهميت روابط عاشقانه
مردي نيست كه دست همسرش را عاشقانه بگيرد ، جز آن كه آفريدگار براي او پنج پاداش مي نويسد . پس اگر او را در آغوش كشد ، ده پاداش مي برد . اگر همسرش را ببوسد ، بيست پاداش دارد . اگر با او درآميزد ، [ پاداش اين كار ] از دنيا و آنچه در آن است بهتر است . پس زماني كه
مرد برمي خيزد ، تا غسل كند ، آب از هيچ قسمتي از بدنش عبور نمي كند ، جز آن كه گناهش را مي زدايد و درجه اي بر او مي افزايد . خداوند براي اين غسل پاداشي بهتر از دنيا و آنچه در آن است بدو مي بخشد . و همانا خداوند والا در برابر فرشتگان افتخار مي كند و مي گويد : به بنده ام بنگريد . در شبي سرد برخاسته است تا از جنابت غسل كند . بر اين باور است كه من پروردگار او هستم . گواه باشيد كه من او را بخشيدم .
رشد دادن يكديگر
خداوند بيامرزد مردي را كه [ نيمه ] شب برمي خيزد و نماز [ شب ] مي خواند و همسرش را بيدار مي كند و اگر زنش برنمي خيزد ، مرد به صورتش [ مهربانانه ] آب مي پاشد ؛ پروردگار بيامرزد زني را كه شب برمي خيزد و نماز [ شب ] مي خواند و شوهرش را بيدار مي كند . و اگر شوهرش برنمي خيزد ، به صورتش [ مهربانانه ] آب مي پاشد .
موريانه هاي فتنه
درباره كساني كه به سان موريانه در كانون گرم خانواده ها رخنه مي كنند و بنيان هاي آن را با سخنان فتنه گرانه خويش سست مي سازند ، مي فرمود :
خشم و نفرين آفريدگار در اين جهان و آن جهان بر كسي باد كه ميان مرد و زني جدايي افكند ؛ و بر خداوند است او را با هزار سنگ دوزخي بكوبد ؛
و كسي كه براي بر هم زدن ميانة آن دو گام بردارد ، اما كارش به جدايي آنان نينجامد ، مورد خشم خداوند والا و نفرين او در دنيا و آخرت است ؛ و پروردگار بدو [ بامهرباني ] نمي نگرد .
پروانه هاي آشتي
كسي كه براي آشتي دادن زن و شوهري گام بردارد ، پروردگار بدو پاداش هزار شهيدي مي دهد كه به راستي در راه خدا كشته شدند ، و براي هر گام كه برمي دارد و هر واژه اي كه در اين زمينه مي گويد ، عبادت يك سال را به او عطا مي كند ؛ سالي كه روزهايش را روزه بوده و شب هايش را شب زنده داري كرده است .
احترام و مهرورزي
به مردان سفارش مي كرد : كسي كه همسري گرفته است ، بايد او را گرامي بدارد1 .
به مردان هشدار مي داد : خداوند همة گناهان را [ با شرايطي ] مي بخشد ، جز كسي را كه ... مهريه را انكار كند2 [ و در روايتي ديگر : پرداخت آن را به تأخير افكند ] .
دوست داشتن زنان [ = همسران ] و آگاه كردن آن ها از اين محبت را مستحب اعلام كرد3 .
مي فرمود : اين كه مرد به زنش بگويد : « تو را دوست دارم » ، هرگز از دل زن بيرون نمي رود4 .
هر چه بر ايمان بنده اي افزوده شود ، بر محبت او به زنان [ = همسرش ] افزوده مي شود5 .
به مرداني كه گمان مي بردند عشق به همسر – هر چند مانع از انجام وظايف ديني نشود – چندان كار پسنديده اي نيست ، مي فرمود : به خاندان ما هفت چيز داده اند كه نه به پيشينيان ما داده اند و نه به كساني كه پس از ما مي آيند خواهند داد : ... [ يكي از آنها ] عشق به زنان [ = همسران ] است6 .
جبرئيل آن قدر سفارش زنان را كرد كه گمان كردم طلاق دادن آنان حرام است7 .
پيامبر محبت به زنان و چشم پوشي از اشتباهات آنها را مستحب برشمرد8 .
در سفارشي طولاني فرمود : برادرم جبرئيل ... هماره سفارش زنان را به من مي كرد تا آن جا كه گمان بردم روا نيست مرد [ با اعتراض ] به همسرش بگويد : اه !9
از خداوند والا درباره زنان پروا پيشه كنيد . آنان [ به سان ] اسيران نزد شمايند . آنان را به عنوان امانت هاي خداوندي [ به همسري ] گرفته ايد ... بر شما حقي واجب دارند ؛ زيرا تنشان بر شما حلال شمرده شده و از آن بهره مي گيريد . فرزندانتان را در درون خويش حمل مي كنند تا [ زماني كه ] با زايمان [ از اين رنج طاقت فرسا ] رها شوند ؛ پس با آنان مهر بورزيد و دلشان را به دست بياوريد ؛ تا در كنار شما بايستند . زنان را ناپسنديده نشماريد و بر آنان خشم مگيريد . از آنچه [ از مهريه و جز آن ] به آن ها داده ايد ، جز با رضايت خاطر و اجازه آنان ، چيزي باز پس نگيريد ...10 .
بهترين شما كسي است كه ... براي همسرش بهترين [ شوهر ] است .
مردي كه بر بداخلاقي همسرش تاب بياورد ، پروردگار پاداشي را كه به خاطر تحمل ناگواري ها به حضرت « ايوب ع » داده است ، به او خواهد داد11 .
هر مردي كه با زبانش زنش را بيازارد ، پروردگار نه انفاقش در راه خدا را مي پذيرد ، نه نماز مستحبي اش را و نه نيكي اش را ، تا زنش را خرسند كند ؛ و اگر آن مرد روزها روزه گيرد و شب ها [ براي نماز مستحبي ] به پا خيزد ، برده ها آزاد كند ... [ باز هم ] نخستين كسي خواهد بود كه وارد دوزخ مي شود .
بهترين شما ، كساني هستند كه براي زنان خود بهترين [ شوهر] باشند . و من از همة شما براي خانواده ام بهترم .
خوش خلقي
روزي ام سلمه از او پرسيد : پدر و مادرم فدايت ! زني دو شوهر داشت . آنان هر دو مردند و به بهشت رفتند . اين زن با كدامين آن ها زندگي خواهد كرد ؟
- اي ام سلمه ! زن ، مردي را كه خوش اخلاق تر و با خانواده بهتر است برمي گزيند .
عدالت ورزي
عايشه مي گويد : شيوه رسول گرامي چنان بود كه هر گاه مي خواست به سفر رود ، ميان همسرانش قرعه مي زد و نام هر كسي كه در مي آمد ، او را با خويش به سفر مي برد1 .
مردي كه دو همسر داشته باشد و ميانشان به عدالت رفتار نكند ، روز رستاخيز در حالي مي آيد كه دستانش را بسته اند و نيمي از پيكرش كج [ و فلج ] است ؛ تا او را در دوزخ افكنند.
رعايت عفاف
حضرت ، براي پاسداري از كانون گرم خانواده ، سخن گفتن مردان با زنان و دوشيزگان بيگانه را ، بدون آن كه ضرورتي در كار باشد ، ناپسند مي شمرد .
مردي كه با زني نامحرم شوخي كند ، پروردگار [ در رستاخيز ] به خاطر هر واژه هزار سال زنداني اش مي كند !1
بدانيد كه هيچ مردي با زن نامحرم خلوت نمي كند ، جز آن كه سومين نفر آن جمع شيطان است .
به مردان توصيه مي كرد : پاكدامن باشيد تا زنان شما پاكدامن باشند .
تأمين اقتصادي
ملعون است معلون ، كسي است كه افراد تحت سرپرستي خود را رها سازد . بزرگترين گناه در نظر خداوند آن است كه مردي افراد تحت سرپرستي خود را سرگردان گذارد1 .
مي فرمود : در بهشت مقامي است كه جز سه تن بدان نرسند : .. [ و يكي از آنها ] كسي است كه نانخورهايي دارد و صبور است .
امام علي ع پرسيد : صبوري اين صاحب خانوار يعني چه ؟
- اين كه بر افراد تحت سرپرستي اش به خاطر خرج هايي كه مي كنند منت نمي گذارد2 .
مي فرمود از ما نيست كسي كه خداوند به او وسعت اقتصادي داده ، اما او بر خانواده اش سخت مي گيرد .
درهمي كه براي خانواده ات خرج مي كني ، برايم محبوب تر است از ديناري كه در راه خدا خرج بكني .
كار در خانه
به مردان مي فرمود : خدمتتان به همسرانتان ، صدقه به شمار مي آيد1 [ و پاداش دارد ] .
اي علي ! ... از من بشنو ؛ و من جز آنچه خدايم فرمان داده است نمي گويم :
هر مردي كه همسرش را در [ كار ] خانه كمك كند ، به تعداد موهاي اندامش يكسال عبادت برايش محسوب مي كنند ؛ سالي كه روزهايش روزه بوده و شب هايش را به پا خاسته باشد ... .
اي علي ! كسي كه در خدمت خانواده اش در منزل باشد و خودخواهي نورزد ، آفريدگار نامش را در ديوان شهيدان مي نگارد ... و براي هر قدمش ، يك حج و يك عمره پاداش مي دهد ... .
اي علي ! ساعتي را در خدمت همسر بودن ، برتر است از هزار سال پرستش ، و هزار حج و هزار عمره ، و آزاد كردن هزار برده , و شركت در هزار جهاد ، و عيادت هزار بيمار ، و حضور در هزار نماز جمعه ، و شركت در هزار تشييع جنازه ، و سير كردن هزار گرسنه ، ... ، و آزاد كردن هزار اسير ،
... . و چنين كسي چشم از جهان فرو نخواهد بست ، جز آن كه جايگاهش را در بهشت خواهد ديد ... .
اي علي ! خدمت به همسر ، كفارة گناهان بزرگ است و خشم پروردگار را فرو مي نشاند .
اجر شهيد
انس مي گويد : زنان مرا نزد رسول ص گرامي فرستادند تا بگويم :
اي فرستادة خدا ! مردان به بركت جهاد گوي سبقت را ربودند ؛ آيا كاري هست كه ما با آنجام آن پاداش كار جنگاوران راه خدا را دريابيم ؟
ايشان فرمودند : خانه داري شما ، [ همان ] يافتن پاداش جنگاوران راه خداست1 .
هر زني كه [ براي انجام كار خانه ] برخيزد و براي همسرش نان بپزد و گرماي آتش آزارش دهد ، آفريدگار آتش را بر او حرام كند .
