بخشی از مقاله

حسابداری زیست محیطی ، چالشهاو گزارشگری آن در کشورهای پیشرفته


چكيده:
اين مقاله با بحث پیرامون حسابداري محيط زيست که از مباحت جدید و نوپای در مقوله حسابداری می باشد، و نیز نحوه‌ برخورد با آن در كشورهاي پيشرفته، سعی در بررسی ارتباط بین حسابداري، محيط زيست، اطلاعات زيست محيطي، چالشها و شكل گزارش

گري حسابداري محيط زيست می باشد. همچنین در این مطالعه سعی شده تا شكل گزارشگري این نوع حسابداری در كشورهاي مختلف و نیز مسائل و مشكلات افشاگري داوطلبانه مورد بحث قرار گیرد. در نهايت سعي شده تا شكل گزارشگري آن به صورت مقايسه‌اي در كشورهاي پيشرفته مورد بررسی قرار گیرد.
واژه‌هاي كليدي: حسابداري زيست محيطي، اطلاعات زيست محيطي، شكل گزارشگري، افشاگري داوطلبانه

 

 

اين مقاله با مبحث جديد و نوپاي حسابداري محيط زيست و نحوه‌ برخورد با آن در كشورهاي پيشرفته سر و كار داشته و در اين مقاله سعي شده است تا ارتباط بین حسابداري، محيط زيست ، اطلاعات زيست محيطي، چالشها و شكل گزارشگري حسابداري محيط زيست مشخص گردد. همچنین شكل گزارشگري آن در كشورهاي مختلف و نیز مسائل و مشكلات افشاگري داوطلبانه بحث گردیده است. در نهايت سعي شده شكل گزارشگري آن به صورت مقايسه‌اي در كشورهاي پيشرفته بررسي قرار گیرد.
واژه‌هاي كليدي: حسابداري زيست محيطي، اطلاعات زيست محيطي، شكل گزارشگري، افشاگري داوطلبانه

مقدمه:
هدف از حسابداري زيست محيطي ، تهيه اطلاعاتي براي كمك به مديران و استفاده كنندگان جهت ارزيابي عملكرد و گزارشگري براي يك سازمان يا شركت مي باشد. كه براي دستيابي به اين هدف تغييري در فرهنگ احساس مي شود كه قسمتي از اين تغيير از طريق حسابداري و گزارشگري زيست محيطي حاصل مي شود. واقعيت تأسف بار اين است كه محيط زيست ، كه ميزبان اقتصاد است يا به عبارتي اقتصاد به محيط زيست وابسته است ودرحالیکه اقتصاد هر روز رشد مي كند ولي محيط زيست روز به روز وضعيت وخيم‌تري پيدا مي نماید. مثلاً بر اثر رشد كارخانه‌ها ، آلودگي‌ها افزايش يافته و باعث نازك شدن لايه‌ي اوزون شده كه اين هم

باعث افزايش دماي هوا شده است و حفاظت از محيط زيست يك مقوله فرا مرزي تبدیل شده است از این رو اين مقاله به بررسي الزامات و افشاگري كشورهاي پيشرفته در ارتباط با حسابداري سبز را خواهيم پرداخت.
رابطه‌ي حسابداري و محيط زيست:
علاقه‌ي افراد به محيط زيست در تمام سطوح وجود دارد براي مثال در سال 1989 در مطالعه‌اي كه در آمريكا انجام گرفته است نتايج حاكي از آن بود كه 49 درصد پاسخ دهندگان به خاطر عوامل محيطي خريدخود را تغيير داده بودند. امروزه بسياري از مصرف كنندگان اين آمادگي را دارند كه براي حمايت واقعي از محيط زيست براي محصولاتي كه استاندارد‌هاي محيطي را رعايت مي كنند مبلغ بيشتري پرداخت كنند (كاتلروآرمسترانگ، 1999) و دولتها هم براي حفاظت از محيط زيست به دنبال تكاپوي راه‌حل‌هاي جديدند واضح است كه حفاظت از محيط زيست به يك سيستم مديريتي مستقل نياز دارد سيستم اطلاعاتي حسابداري نيز به عنوان يكي از بخش‌هاي مهم سيستم اطلاعاتي مديريت مي‌تواند نقش به سزايي در ارائه‌ي اطلاعات زيست محيطي ارائه نمايد و نياز به استانداردها و رهنمودهايي در اين زمينه است.
گزارش حفاظت محيط زيست ـ نياز به استانداردها و قانونمندسازي :
ابتكار گزارش جهاني (GRI ) آخرين راهنمايي G3 را براي شركتها مورد بحث قرار داد تا در زمينه گزارشهای محيطي ، چارچوب و اصول را را رعايت نمايد هدف اين گزارش تهيه‌ي يك بازنمايي معقول و متوازن از فعاليت محيطي شركت مي باشد كه شامل نقش‌هاي مثبت و منفي آن است برخلاف اين انتظارات ، بعضي از بنگاه‌ها در گزارشات خود اطلاعات را تحريف كرده و متحمل جريمه هم شده‌اند و اين نشان مي دهد كه هنوز اين گزارش نوپا بوده و به شكل كامل توسعه نيافته است.
راهبردها و چارچوب G3 :
گزارش حفاظت محيط زيست از ابتكارات بستون براساس Ceres است در واقع همان گروههاي ائتلافي سرمايه‌گذار ، سازمانهاي زيست محيطي در سال 1989 است آنها (GRI ) را در سال 1979 شروع كردند و هم اكنون استاندارد بين المللي بالفعل

گرديده و توسط بيش از 1200 شركت ، براي گزارش همكاري در زمينه اجتماعي ، اقتصادي و زيست محيطي مورد استفاده قرار گرفته است.
Ceres پيشگام چارچوبي براي گزارش زيست محيطي در طول سال 1990 بوده و علاقه‌ي زيادي به ايجاد يك مكانيزم براي شركت‌ها در زمينه برخورد با مسائل زيست محيطي داشته است رشد چنين موسساتي اطلاع رساني جهاني را بالا مي برد حتي اگر چه پيوستگي چنين اطلاعاتي كاملاً اختياري است كشورهايي مانند اسپانيا ، دانمار

ك و كانادا كشورها را تشويق كرده‌اند تا ظرفيت‌هاي اطلاع رساني خود را دنبال كرده و گزارشهای حفاظت زيست محيطي را با دلايل ارائه نمايند.
اطلاعات زيست محيطي :
اطلاعات حسابداري زيست محيطي به دو دسته تقسيم مي شوند اطلاعاتي كه شامل كليه اثرات زيست محيطي شركت بر روي گذشته ، حال و آينده جريانهای مالي مي باشد و به واحد پولي قابل بيان است اطلاعات پولي ناميده مي شود.
دسته‌ي دوم اطلاعاتي هستند كه شامل كليه‌ي مواد و انرژي در گذشته ، حال و آينده كه بر روي سيستم اكولوژي اثر مي گذارند و برحسب واحدهاي فيزيكي مانند ژول ، كيلوگرم و ... بيان مي‌شوند كه در حسابداري سنتي چنين اطلاعاتي گزارش نمي شوند و بيشتر بر روي اطلاعاتي كه پولي هستند تمركز مي شود و با توجه به تنوع استفاده كنندگان از صورتهاي مالي سيستم حسابداري سنتي نمي تواند نياز همه‌ي استفاده‌كنندگان را برآورده سازد. براي مثال سهامداران به دنبال اطلاعات پولي كه اثرات با اهميت بر روي ارزش سهام آنها داشته باشد در حالي كه آژانس حفاظت محيط زيست به اتلاف انرژي و آلودگي‌هايي كه در قالب اطلاعات فيزيكي ارائه مي شود علاقه‌مند هستند و هر دو اين اطلاعات بخشي از گزارش زيست محيطي هستند.
هزینه های زیست محیطی:
طبقه بندي هزينه ها در ادبيات مديريت زيست محيطي كمتر توسعه يافته و استانداردسازي شده است . اين نقص بدليل چندين فاكتور به شرح زير است
1 - جديد بودن كارهاي انجام شده در زمينه حسابداري هزينه ريست محيطي نسبت به حسابداري هزينه سنتي
2-ابهام موجود در زمينه تعريف حسابداري زيست محيطي و زير مجموعه هاي آن
3-اين حقيقت كه ارتباط و اهميت طبقات مختلف هزينه هاي زيست محيطي بسته به ماهيت شركت ها متفاوت است .
چنانچه گفته شد تعريف واحدي از اقلام تشكيل دهنده هزينه هاي زيست محيطي يا مخارج مربوط وجود ندارد . اين حالت همچنين از تعريف رويه سيستماتيك بر

اي تعيين اينكه چه چيزي ، چه موقع و چگونه به عنوان هزينه " هزينه زيست محيطي " طبقه بندي شود جلوگيري مي كند . همچنين از آنجا كه بيشتر هزينه هايي كه مي توانند به فعاليت هاي زيست محيطي مربوط شود با ساير فعاليت ها مربوط هستند (مثلا هزينه نظافت معمولا بخشي از هزينه كل نگهداري است )درنتيجه به عنوان هزينه هاي غير مستقيم طبقه بندي مي شوند . بسته به سيستم هزينه به كار رفته در هر شركت ، هزينه هاي زيس

ت محيطي معمولا ميان دپارتمان ها ي مختلف مثل توليد ، كنترل كيفيت ، مالي و... تسهيم مي شوند .
با بازنگري ادبيات حسابداري زيست محيطي طبقه بندي هاي مختلفي از هزبنه هاي زيست محيطي مشاهده مي شود :
مستقيم ، غير مستقيم ، احتمالي ، هزينه هاي اجتماعي (( Gale and Stokoe,1997
قراردادي ، پنهان ، احتمالي ، هزينه هاي اجتماعي / خارجي (United states environmental protection agency, 1995)
رويه هاي مديريت ضايعات و دفع ، مديريت زيست محيطي و حفاظتي ، ارزش خريد مواد ستاده غير توليدي و پردازش هزينه هاي ستاده غير توليدي ( UNDSD 2001)
هزينه هاي مواد ستاده هاي توليدي ، هزينه هاي مواد ستاده هاي غير توليدي ، هزينه هاي كنترل ضايعات و دفع ، هزينه هاي حفاظتي و ساير هزينه هاي مديريت زيست محيطي ، هزينه هاي تحقيق و توسعه مربوط به موارد زيست محيطي (IFAC 2005)
هزينه هاي مرتبط با فعاليت هاي حفاظتي ، كشف ، عيوب داخلي و عيوب خارجي (Hansen and Mowen 2005)
اين تفاوت ها‌، كار را براي هر شركتي كه بخواهد در زمينه حسابداري زيست محيطي وارد شود مشكل مي سازد . هدف بيانيه رهنمود بين المللي IFAC 2005 ، حل اين مشكل از طريق استانداردسازي مفاهيم به صورت طيقه بندي هزينه هاي زيست محيطي است .
جدول 1: طبقه بندي هزينه هاي زيست محيطي
هزينه هاي مواد ستاده توليدي:


شامل مخارج خريد منابع طبيعي مثل آب و ساير موادي كه به محصولات ، محصولات فرعي تبديل شده اند .
2 . هزينه هاي مواد ستاده غير توليدي
شامل هزينه هاي خريد (برخي مواقع پردازش يا فرآيند ) انرژي و آب و ساير موادي كه به صورت ستاده غير توليدي درآمده اند ( ضايعات ).
3 . هزينه هاي كنترل ضايعات و مواد دفع شده


شامل مخارج اداره ، مديريت ، دفع ضايعات و مواد دفع شده ، مخراج جبراني و اصلاحي
مرتبط با آسيب زيست محيطي و هر گونه كنترل مرتبط با رعايت مقررات
4 . هزينه هاي حفاظتي و ساير هزينه هاي مديريت زيست محيطي شامل مخارج فعاليت هاي مديريت زيست محيطي حفاظتي مثل پروژه هاي توليد پاك تر و نيز مخارج مرتبط با ساير فعاليت هاي زيست محيطي مثل سيستم ها و طرح ريزي زيست محيطي ، سنجش زيست محيطي ، ارتباط زيست محيطي و ساير فعاليت هاي مرتبط است.
5 . هزينه هاي تحقيق و توسعه شامل مخارج پروژه هاي تحقيق و توسعه مرتبط با موارد زيست محيطي است
6 . مخارج كمتر مشهود شامل مخارج داخلي و خارجي مرتبط با موارد كمتر مشهود است . مثال هايي از اين موارد شامل بدهي، مقررات اتي ، بهره وري ، وجهه شركت ، روابط ذينفعان و افراد برون سازماني
منبع : IFAC 2005,P .38

از آنجا كه اين طبقه بندي از طرف IFAC ارائه شده ، مي توان آن را به عنوان مرجع اصلي بكار گرفت .

رويه هاي حسابداري هزينه ها
در سيستم حسابداري سنتي ، هزينه هاي مستقيم مثل كار و مواد مستقيم به راحتي به محصول يا خط توليد خاصي قابل تخصيص يا رهگيري است . بسياري از هزينه هاي غير مستقيم مثل هزينه هاي اداري ، هزينه هاي زيست محيطي يا هزينه هاي ايمني وسلامتي به تمام فعاليت هاي توليد به عنوان سربار تخصيص مي يابد . هزينه هاي زيست محيطي همانند سربار اغلب پنهان هستند يعني در حساب هاي هزينه مركزي مثل هزينه هاي غير مستقيم توليد يا هزينه هاي اداري به جاي تخصيص مستقيم به فرآيند ايجاد هزينه يا محصول متمركز مي شوند .
طبق IFAC " گرچه حسابهاي سربار شيوه مناسبي براي گردآوري هزينه هايي كه به صورت مستقيم به فرآيند يا محصولات خاصي قابل انتساب نيستند مي باشد اما مي تواند باعث مشكلاتي شود زيرا مدير نمي داند كجا به دنبال اطلاعات لازم بگردد ."(IFAC 2005, P.27)
به عبارت ديگر ، استفاده از هزينه هاي سربار مي تواند از اتخاذ تصميمات بهينه جلوگيري كند زيرا اطلاعات هزينه مناسب دردسترس نيست . به عنوان مثال تشخيص اينكه كداميك از هزينه هاي محيطي ثابت (مشكل براي كاهش دادن ) و كداميك متغير ( قابل كاهش از طريق معيارهاي پيشگيري زيست محيطي ) مي باشند مشكل است .


با اين وجود نكته قابل ذكر اين است كه تمام شركت ها بايد ازجنبه هاي زيست محيطي فعاليت هايشان، براي برآورد اينكه درك درستي از هزينه موارد موجد تبعات زيست محيطي دارند يا خير ،آگاه باشند . روش هاي حسابداري متعددي براي غلبه بر نقايص موجود در اين زمينه توسعه داده شده است .كه دو روش قابل ذكر آْن عبارتند از : حسابداري بهاي تمام شده كامل (FCA) و هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) .
تمركزاصلي FCA ، تعريف و تشخيص تمام هزينه هايي است كه مي

تواند با فرآيند ، محصول ، واحد توليدي ، پروژه و غيره مرتبط باشد . شكل زير شماي كلي از روش FCA ارائه مي دهد :

حسابداري بهاي تمام شده كامل

هزينه هاي توليدي


كل هزينه داخلي

شكل 1: حركت به سمت FCA
FCA مي تواند توسط شركت هاي خصوصي براي تشريح فرآيند تشخيص كليه هزينه هاي داخلي و خارجي مرتبط با يك پروژه ، عمليات تجاري يا فرايند و جنبه زيست محيطي مثل ضايعات بكار رود.
روش متداول ديگر براي پوشاندن نقص حسابداري هزينه سنت

ي ، روش هزينه يابي بر مبناي فعاليت ABC است . روش مذكور به مسئله تخصيص نادرست هزينه ها مي پردازد و بر هزينه هاي داخلي (مستقيم و غير مستقيم ) و نيز هزينه هاي احتمالي با قابليت كمي شدن مي پردازد . انتظار مي رود ABC ، هزينه استفاده از منابع و انجام فعاليت هاي سازمان را كه به طور سنتي سربار ناميده مي شود به صورت مستيقم به محصولات و مشتريان نسبت دهد . يكي از مراحل اصلي در انجام اين كار تشخيص محرك هاي هزينه مي باشد كه اغلب تحليلي پيچيده است . روش تخصيص هزينه هاي سربار به محرك هاي هزينه خاص مي تواند در مورد هزينه ضايع

ات بكاررود به اين صورت كه محرك هزينه تابعي از فرآيند تولي

د فرض مي شود كه ضايعات طي آن توليد مي شود ، محصولات راتوليد و منابع مورد نياز را مصرف مي كند . در طرف مقابل ، تخصيص هزينه ضايعات از يك حساب مر كزي سربار ، هزينه هر فرآيند را به صورت نادرست نشان مي دهد . در هر دوروش ABCو FCA تلاش مي شود تابه صورت دقيق تري ، محل وقوع هزينه هاي زيست محيطي شناسايي و ارزش واقعي آنها گزارش شود .
اطلاعات هزينه از اين نظر مهم هستند كه چنانچه شركت ها ندانند ضايعات چگونه و چرا بوجود مي آيند و هزينه سالانه آنها چقدر است به صورت صحيح پتانسيل سرمايه گذاري توليد پاكيزه تر و كمتر آلاينده بوجود نمي آيد .
توليد پاكيزه تر يك استراتژي مديريتي براي كاهش مصرف منابع ، و توليد ضايعات و آلودگي است . به عبارتي يك استراتژي پيشگيرانه براي كاهش تاثير فرايند توليد و محصولات بر محيط زيست مي باشد .
هزينه هاي زيست محيطي : نمونه هاي واقعي:
در زير فهرستي از هزينه هاي واقعي بر اساس طبقه بندي IFAC ارائه مي شود . لازم به ذكر است كه طبقه بندي مذكور كامل و جامع نيست و طبيعتا بر اساس ماهيت صنعت و فعاليت موارد مربوط قابل اضافه شدن مي باشد .

جدول 2 : نمونه هايي از هزينه هاي زيست محيطي واقعي

طبقه بندي هزينه
مثال هايي از هزينه هاي بالقوه
هزينه هاي نقدي هزينه هاي انتقال و دفع ضايعات : وجوه پر

داخت شده براي طرف قراردادهاي ضايعات به دليل خدمات دريافتي ازآنان (كرايه جمع آوري ضايعات ، انتقال و دفع
هزينه هاي توليدي غير مستقيم و مستقيم
هزينه مواد ضايع شده : وجوه پرداخت شده براي خريد مواد خام ضايع شده ( مثل لاستيك ، فلزو..) شامل مخارج انباشت ، موجودي ، انبار داري و اداره قبل از استفاده از مواد ، هزينه هاي جايگزيني موادخام ضايع شده كه بايد دوباره خريداري و جايگزيزن شود.
هزينه هاي توليدزماني كه مواد ، كالاي نيمه ساخته يا كالاي

معيوب ، ضايع شده است (مخصوصا كار ، انرژي و آب )
ساير هزينه هاي توليد (اغلب سربار) مثل استهلاك ناشي از ظرفبت توليد اضافي ضروري براي جبران توليد ضايعات ، نگهداري وغيره
سربار زيست محيطي اداري مثل مخارج قانوني ، زمان اداري صرف شده براي ضايعات (جمع آوري داده ها ،گزارش و...)
هزينه اداره ضايعات قبل از دفع مثل كار انجام شده ، تجهيزات ايمني و انبار
هزينه هاي دفع و پردازش ضايعات مثل كار انجام شده ، انرژي و برق ، نگهداري ، استهلاك تجهيزات ، مديريت ضايعات ، ماليات و.
هزينه هاي احتمالي جرايم
هزينه هاي ريسك وبدهي
حق بيمه بالا به علت استفاده از مواد مضر و توليد مواد مضر
ريسك تصادفات ناشي از كار و هزينه هاي مرتبط(ايمني و سلامتي )
هزينه هاي كمتر مشهود هزينه هاي ارتباطي و هزينه وجهه بد شركت (ارتباطات اجتماعي، كاهش انگيزه سرمايه گذاري در شركت ...)
هزينه هاي بيروني استهلاك منبع ، تخريب ازن ، تاثير برآب و هواي محلي ، آلودگي صوتي و...

طبقه بندي اضافي ديگري كه بايد لحاظ شود " هزينه فرصت " تول

يد ضايعات است . هزينه فرصت مرتبط با ضايعات به صورت حسابداري فروش هاي از دست رفته (يعني فروش ضايعات در صورتي كه به صورت محصول كامل درمي‌ آمد ) يا وجوه مصرف شده براي ضايعات كه مي توانست در فعاليت هاي با ارزش افزوده سرمايه گذاري شود تعريف مي شود . با توجه طبقه بندي بالا ، شكل زير انواع هزينه هاي قابل تخصيص به ضايعات ايجاد شده طي فرآيند توليد را نشان مي دهد

تمام هزينه هاي داخلي FCA

 


تمام هزينه هاي توليدي RWA


افزايش ميزان سختي تشخيص ،رهگيري ،كمي كردن و تخصيص
شكل 2 : هزينه هاي ضايعات

از آنجا كه هزينه هاي توليد تاثير مستقيم بر وضعيت اقتصادي شركت ها دارد ، از اهميت قابل ملاحظه اي برخوردار است لذا مي توان گفت كه RWA ) حسابداري ضايعات باقيمانده) (RWA روشي است كه " نه تنها هزينه ضايعات به همراه هزينه هاي دفع آنها ، بلكه ارزش هاي خريد مواد و نسبتي از هزينه هاي توليد رادر بر مي گيرد (‌ p.12 و2001 UNDSD ) (بيشترين پتانسيل كاربرد را دارد .وبرای گزارشگری مالی شناسایی و اندازه گیری آنها ضروری است

گزارشگري زيست محيطي :
از آنجايي كه محصول حسابداري زيست محيطي ، گزارشگري زيست محيطي است و عملكرد زيست محيطي از ديد استفاده كنندگان حائز اهميت است و ممكن است عملكرد زيست محيطي با عملكرد اقتصادي كاملاً انطباق نداشته باشد لذا نياز به الزامات گزارشگري ويژه احساس مي گردد يا ممكن است شركت‌ها ، مخارجي را از بابت فعاليت‌هاي زيست محيطي متحمل شوند و ارائه‌ي يك تصوير از عملكرد زيست محيطي كه حاوي منافع حاصل از تحمل هزينه‌هاي مزبور باشد با توجه به ساختار موجود حسابداري دشوار است لذا بدين جهت بسياري از بنگاه‌هاي انتفاعي ، هزينه فعاليت‌هاي زيست محيطي را بدون مقابله با منافع آن ، تنها به عنوان اقلام هزينه‌اي منظور كرده و در گزارشگري مالي به گونه‌اي موثر آنها را افشا نمي كنند افشاي هزينه‌ي فعاليت‌هاي زيست محيطي به منظور حفظ ثروت سهامداران موجب افزاي

ش ارزش شركت را فراهم خواهد كرد اگر چه منافع اين گونه هزينه‌ها قابل تقويم به ريال نباشد ولي باعث ايجاد تمايز شركت در صنعت مربوطه خواهد شد و عليرغم وجود مزيت در بازار رقابتي در ميان صنايع غير سبز از طريق ايجاد محبوبيت اجتماعي آثار مفيد و موثري بر قيمت سهام اين گونه شركت‌ها در بورس اوراق بهادار خواهد داشت لذا گزارشگري زيست محيطي با نگاه دقيق‌تري بايد مورد توجه مديران واحدهاي اقتصادي باشد به ويژه واحدهايي كه در زمينه زيست محيطي متحمل مخارج زيادي مي گردند كه بدين منظور گزارشگر

ي بعضي از كشورها را در اين زمينه بررسي مي كنيم.
روش‌هاي رايج در استانداردهاي گزارشگري حفاظت محيط زيست ايالات متحده آمريكا:
كميسيون بورس اوراق بهادار (SEC ) تمام مقررات گزارشگري شركت‌هاي آمريكا را نظارت مي كند SEC در اين زمينه پيشنهادات آژانس حفاظت محيط زيست را در نظر گرفته و بر طبق آن در مقررات خود تجديد نظر مي نمايد براساس گزارش سال 2004 (GAO ) اين پيشنهادها توسط SEC براي نيازهاي اطلاع رساني به اجرا درآمده است اين پيشنهادها اساساً جنبه‌ي اساسي گزارش را تحت پوشش قرار مي دهد كه شامل موارد زير است:
1ـ اثر مالي پذيرفتن يا نپذيرفتن الزامات زيست محيطي بر روي هزينه‌ها و درآمدها و موقعيت رقابتي و سوبسيدهاي آن.
2ـ بر تعويق افتادن ایجاد قانون زيست محيطي يا پيش

رفت‌هايي كه نياز به تفكر دارند و يكي از اين سه شرط را دارا هستند.
1ـ2: اهميت 2ـ2: 10 % دارايي‌هاي جاري هستند 3ـ2: جريمه‌هاي مالي
3ـ پيشامدهاي احتمالي زيست محيطي كه ممكن است تأثير مادي بر روي فروش و درآمد داشته باشد.
مقايسه مقررات گزارشگري محيط زيست در كشورهاي آمريكا و انگليس:
بررسي مقايسه‌اي انجام يافته توسط Leighltolland كه بين شركت‌هاي آمريكايي و انگليسي صورت گرفت بيان مي كند كه افشاي اختياري اطلاعات

زيست محيطي بين گزارشگري شركت‌ها اختلاف ايجاد مي نمايد و همچنين بيان كرد كه كيفيت اطلاعات در شركت‌هاي انگليسي بهتر از شركت‌هاي آمريكايي است اما كميت اطلاعات در شركت‌هاي آمريكايي بهتر است.
آنچه كه با بررسي شكل گزارشگري كشورهاي مختلف به آن دست يافتيم اين است كه اكثر كشورها از شكل گزارشگري داوطلبانه استفاده مي كنند كه آن هم مشكلاتي به شرح زير دارد:
1ـ شكل گزارشگري شركت‌هاي مختلف با هم يكسان نيست بنابراين ويژگي كيفي قابل مقايسه بودن زير سوال مي برد.
2ـ شركت‌ها در افشاگري داوطلبانه اطلاعاتي را گزارش مي كنند كه پيامد مثبت دارد.
3ـ اطلاعات افشاگري داوطلبانه ناكافي هستند و اين اطلاعات ناكافي به تصميمات استفاده كنندگان
لطمه مي زند.
موانع و چالش ها
موانعي كه پيشروي حسابداري زيست محيطي قرار دارند متنوع مي باشند . جدول زير شرح مختصري از اين چالش هاست .
IFAC 2005

1 - خطوط ارتباطي ميان حسابداري و ساير دپارتمان ها به خوبي توسعه نيافته است .
2 - هزينه هاي مربوط به محيط زيست اغلب در حساب هاي

سربار پنهان هستند .
3 - اطلاعات مصرف ،جريان و هزينه مواد به طور كافي رهگيري نمي شوند
4 - بسياري از انواع اطلاعات مربوط به محيط زيست در ثبت هاي حسابداري يافت نمي شود


نتيجه‌گيري :
با توجه به بررسي انجام شده حسابداري زيست محيطي كه به شكل نوپا بوده و هنوز جايگاه خود را در جامعه پيدا نكرده است و در كشور ما كه چند سالي مطرح شده است.
با توجه به اينكه محيط زيست ميزبان اقتصاد است و با رشد اقتصادي بر محيط زيست چه به صورت اطلاعات پولي يا فيزيكي گزارش گردد و با اين امر براي نسل آينده هم حق زندگي كردن قائل مي شويم و همچنين بعضي از شركت‌ها هم كه در اين مورد هزينه‌هاي زيست محيطي را متحمل مي شوند که دسته بندی این هزینه ها راتشریح کردیم ولي با توجه به وضع موجود حسابداري ، نمي توان اصل تطابق درآمد با هزينه‌ها را در مورد اين هزينه‌ها اعمال كرد و آن را شركت‌ها فقط به عنوان هزينه در صورتهاي مالي خود مي آورند ولي اين هزينه‌ها منافع آتي دارند و نبايد به عنوان هزينه آورده شوند. و با توجه به مطالعه تطبيقي كه در كشورهاي پيشرفته انجام شده است اكثر كشورهاي پيشرفته اطلاعات زيست محيطي را به شكل داوطلبانه افشا مي كنند و اين نوع افشا هم مشكلاتي را داشت و عمده‌ترين مشكل آن اين بود كه شركت‌ها ، ان دسته از فعاليت‌هاي خود را كه پيامد مثبت داشتند را افشا مي كردند و از افشاء كليه فعاليت‌ها خودداري مي كردند و در نهایت به نظر می آید تلاش در جهت گزارشگری هزینه های زیست محیطی و نقش جدید حسابداران تغییر جهتی از هدف سنتی حسابداری بر مبنای ارائه اطلاعات مالی به نقش اجتماعی و نقش مباشرت مدیریت باشد . بدیهی است که حسابداری به عنوان یک شاخه از علوم اجتماعی نیازمند چنین اطلاعاتی است . اما مشکل اساسی حسابداری که همان اندازه گیری اثرات چنین رویدادهایی است هچنان باقی است ، در هر حال تلاش در جهت معرفی نقش های جدید مستلزم ارائه روش های جدید در سنجش و ارزیابی رویدادها است که لازم است تا محققین حسابداری در این زمینه گام بردارند .

منابع:
1) ملانظري ، مهناز : حسابداري محيط زيست ، پژوهشنامه علوم انساني و اجتماعي ، شماره هشتم ، سال 82 ، صفحات 146 ـ 147.
2) خوش طينت ، محسن : حسابداري محيط زيست ، حسابرس ، سال چهارم ، شماره 17 ، سال 81 ، صفحات 16 ـ 21.
3) .Anne M.Alemander, Johan A. List , nichael Margolis , Ralph C.d Avge , A method for Valuting global ecosystem service , Ecological Economics (1998).
4) . JoshuaG.Coyne , Scott

 

L. Summers , Brady Williams , Brigham Young , David A.Wood ,Accounting Program research Rankings by Topical Area and Metodology , July 2009 , 1-29.
5) Dlna Wahguni SE, M.Bus. Acc , AK , green reporting , ssrn , July 2005.
6) M. Benett , J. Bouma , T. Wolters : Enviromental Mangement Accounting : Informational and Institutional developments , ulwer Academic publisher – London 2002.
7) - Bebbington, Jan., Gray, Rob., Thomson, Ian. And Walters, Diane. (1994). Accountants' attitudes and environmentally-sensitive accounting. Accounting and Business Research, 24 (94), 109-121
8) European Environmental Agency. (2006). Topic Centre on Resource and Waste Management. [Online]. Availble: http://waste.eionet.europa.eu/definitions/waste
9) Fresner J. Cleaner production as a means for effective environmental management. Journal of Cleaner Production 1998;6:171e9.
10) Jasch C. The use of environmental management accounting for identifying environmental costs. Journal of Cleaner Production 2003;11: 667e76.
11) International Federation of Accountants (2005). Environmental Management Accounting. [Onli

 

ne].Available: http://www.ifac.org/store/Details.tmpl?SID=1123595939318284
12) Gale R. Environmental costs at a Canadian paper mill: a case study in environmental management accounting (EMA). Journal of Cleaner Production 2006;14:1237e51.
13) United Nations Division for Sustainable Development. (2001). Environmental ManagementAccounting Principles and Procedures. [Online]. Available: http://www.un.org/esa/sustdev/ publications/publications.htm#technology
14) United States Environmental Protection Agency. (2006). Glossary of Terms. [Online]. Available: ttp://www.epa.gov/epaoswer/non-hw/industd/gloss.htm
15) Projasek, Robert (1998). Practical Pollution Prevention: Activity Based Costing for EHS Improvement .Pollution Prevention Review, Winter 1998, 111-120

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید