بخشی از مقاله
چکیده :
حسابداری زیست محیطی به دنبال آشکار ساختن زوایای پنهان حسابداری است تا بدین وسیله هزینه های زیست محیطی را قابل رؤیت نموده و به درک ابعاد مختلف آن کمک نماید. این امر به نوبه خود، مدیریت هزینه های زیست محیطی و کاهش هزینه ها را از طریق برقراری ارتباط بین هزینه ها و فعالیت های بوجود آورنده آنها تسهیل می کند. در این مقاله با استفاده از درآمد متوسط - - SMES در راستای رسیدن به محیط مناسب و سودآور آنهم با استفاده از حسابداری زیست محیطی ارائه می گردد و نشان می دهد که شرکتها چگونه می توانند از اهداف خوب به نتایج مطلوب برسند.
کلمات کلیدی : حسابداری - سبز - ،محاسبات محیط زیست ، هزینه های مربوط به محیط زیست ، شرکت های با درآمد متوسط - - SMEs
-1 مقدمه:
محاسبات مربوط به اطلاعات محیط زیست وسیستم های اقتصادی - حسابرسی محیط زیست بوده وبه عنوان عامل شناسایی ،پی گیری،تجزیه تحلیل و گزارشات مواد واطلاعات هزینه در رابطه با عوا مل محیطی یک سازمان تعریف می شود. محاسبات سبز تقریبا یک موضوع جدید ویک رشته قابل توسعه میباشد. ولی در کشور مالزی محاسبات سبز - وابسته به محیط زیست - در مراحل بسیار اولیه قرار دارد زیرا اجرای محاسبات سبز در سازمان هایی مانند SME در مالزی به علت دلایل مختلفی مانند بی اطلاعی و یا فقدان آموزش های مربوط به محیط زیست واخلاقی ونظایر آن با مقاومت زیادی روبرو شده است .
محاسبات سبز به امور موارد مدیریت وحسابداری مربوط به اثرات محیطی واجتماعی ، مقرارت ومحدودیت های آن ، ایمنی وتهیه وتولید انرژی یا سوخت بی ضرر از نظر محیط زیست و دارای ارزش اقتصادی زیاد می پردازد . وبیشترین نقش محاسبات سبز بررسی مشکلات ومسائل محیطی اجتماعی است و ممکن است اثرات بزرگی روی توسعه پایدار ومحیط در هر کشوری گذاشته ورفتار وعملکرد شرکت را در مواجهه بامشکلات مسئولیت محیطی و اجتماعی تحت الشعاع قرار دهد .مجمع حسابداران بین المللی مباحث مربوط به حسابرسی سبز را به عنوان - مدیریت عملکرد واجرای محیطی واقتصادی از طریق گسترش واجرای سیستم های حسابداری مربوط یا وابسته به محیط زیست ویا اقدامات مناسب - مطرح می سازد . و با اینکه این تعریف ممکن است شامل گزارشات وحسابرسی در بعضی شرکت ها باشد ولی حسابرسی سبز معمولا در بر گیرنده هزینه های مربوط به دوره زندگی ،حسابداری کامل هزینه ، ازریابی سودها و برنامه ریزی استراتژیک برای مدیریت محیطی می باشد .
علاوه بر این بخش سازمان ممل در توسعه پایدار تاکید زیادی بر این مطلب دارد که سیستم های حسابداری معمولا تولید کننده ی اطلاعات برای اقدامات و تصمیم گیری های داخلی هستند و توجه این گونه اطلاعات می تواند روی مطالب فیزیکی ویا پولی متمرکز شود .در واقع آژانس حفاظت محیط زیست ایلات متحده عقیده دارد که وظیفه مهم حسابرسی سبز عبارت از مورد توجه قراردادن هزینه های محیط زیست توسط صاحبان سهام شرکت ها می باشد که میتوانند روشهای کاهش ویا جلوگیری از اینگونه هزینه ها را مورد شناسایی وبررسی قرار دهند ضمن اینکه می توانند کیفیت محیط زیست را نیز اصلاح کنند . در واقع سیستم های محاسبات سبز دارای هدف دوگانه کنترل واصلاح عملکرد محیطی ومالی یک واحد می باشد .
ونیز چگونگی اثر گذاری عملیات سازمانی روی مسائل و سیستم های محیط زیست رانیز در نظر می گیرد .بطور خلاصه این موضوع مسلم است که شرکت های تجاری برای ارایه ی خدمات وتولید محصولات به منظور دریافت سود تشکیل می شوند .در قرن بیست ویکم موضوع حسابداری فراتر از خطوط قرمز وسیاه رنگ بوده وشامل خط - سبز - نیز میباشد وبا اگاهی روز افزون مصرف کننده هوادار محیط زیست ،این شرکت ها بیشتر از همیشه روشها واستراتژی های تجاری خود را با اقدامات دوستدار محیط زیست تطبیق می دهند وشرکتهای آگاه از عوامل محیط زیست به این نتیجه رسیده اند که می توانند استراتژی ها وروش های تجاری ویژه ای را در جهت کاستن اثرات کربن وحداقل سازی اثرات محیطی آنها واستفاده بهینه از منابع طبیعی ایجاد کرده ودر ضمن بسیار صرفه جویی در انرژی وکاهش هزینه راانجام داده ومسئولیت اجتماعی را در این زمینه انجام دهند.
-2بررسی موضوع :
افرادی مانند - AMRAN - DAVI - عقیده دارند که در موضوع حسابداری سبز - یا محیط زیست - توجه کمتری به اثرات سازمان روی اقدامات شرکت داشته ویا اقدامات یک شرکت ساختار بندی آن را تحت تاثیرقرار می دهد . افرادی مانند DINAH SHL TON دیناشلتون - به تشریح اهمیت واثرات روی سیستم حسابرسی سبز در رابطه با توسعه محیط می پردازد واشاره می کنند که جسابرسی وحسابداری سبز مشابه میباشد ونقش اساسی در ارتقاء سازمان های محیط زیستی ودولتی دارد که بر پایه رویکرد حقوق بشر عمل می کند . ومعنی آن این است که آموزش محیطی هماهنگ با مفاهیم مدارک حقوق بشر عمل می کند .
از طرف دیگر افراد دیگری مانند SCHUITZ - شولتز و WILLIAMSON ویلیامسون - عقیده دارند که محاسبات پایداری که مطابق با اصول ومقررات مسئولیت پذیری وپاسخ گویی می باشند ونیز استاندارد و معیاری کردن قابلیت پایداری ونقاط دید آینده برای قابلیت پایداری شرکت وحسابداری برای توسعه پایدار منجر به ایجاد مفاهیم پایداری گردد ونکته جالب اینکه افرادی مانند HEBA - هبا و YOUSEF یوسف - درباره مضامین ودرک کامل آموزش حسابداری محیط زیست به بحث می پردازند ومقاله آنها به ارزیابی وجستجوی مفاهیم حسابداری سبز وامکان گسترده ساختن قابلیت کاربرد مضامین گزارشات محیطی مورد استفاده دولت ها در تر غیب شرکت ها در به عهده گرفتن مسئولیت برای اقدامات خارج از سازمان می پردازد .
وبه بحث درباره اهمیت حسابداری محیطی به عنوان قسمتی از مدیریت حسابداری می پردازد وبه بررسی مجدد موقعیت های پولی ومقرراتی گذشته و جاری حسابداری سبز وارتباط آن درباره افراد حرفه ای مختلف می پردازد . باتوجه به این مطالب افرادی مانند mehenna - مهنا - و - Vernon ورنان - عقیده دارند که حسابداری سبز یک دامنه وسیعی می باشد که به امور عملکرد محیطی ووحدت و یکپارچگی سیاست های محیط زیست با سیاستهای تجاری می پردازد .استراتژی و رویکرد یک شرکت شامل پاسخگویی در برابر هزینه هایی سرمایه ای وعملیاتی تجهیزات کنترل آلودگی می باشد .واین بوسیله نگرانی های فزاینده عموم درباره موارد محیطی ونیز به وسیله اقدامات اخیر دولتی در جهت ایجاد مقررات بر پایه عامل انگیزه ای بوجود می آید .
علاوه بر این آنها عقیده دارند که بخش محیطی در یک روش تجاری عبارت از تولید گزارشات عملکردی مورد نیاز وشناخت مهارت های متعدد جهت سنجش ، ارزیابی آنالیز یا تجزیه وتحلیل های داده ها واطلاعات مورد نیاز اصلی می باشد و افرادی مانند - genniferouellet جینفر اکالت - عقیده دارند که موقعیت ومکان شرکت های شیمیایی برای بهره وری از یک سیستم حسابداری سبز منجر به تعیین وارزیابی بهتر هزینه ها ومدیریت منابع می شود متد وروش های حسابداری سنتی مورد استفاده در شرکت های شیمیایی معمولا اطلاعات کافی درباره هزینه های محیطی فراهم نمی کنند وعلت آن در اقدامات مدیریتی پر هزینه و با اطلاعات نادرست می باشد .
ولی بوسیله ادغام ویکپارچگی فرایند ومراحل حسابداری محیطی ، بعضی از شرکت های صنعتی بدون در نظر گرفتن اندازه وابعاد آن می توانند منافع وسود افزایش داده و بطور موثرتر از مواد استفاده کرده واز محیط زیست خود محافظت نمایند . در واقع افرادی مانند - litott لین تات - عقیده دارند که حسابداری سبز - مربوط به زیست - به ارزیابی معیار رفاه عمومی وهمگانی می پردازد که منجر به اقدامات مدیریتی پرهزینه می شود ومسائل ومشکلات ارزیابی های پولی منجر به مراحل وپروسه های حسابداری میگردد . وشرکت های صنعتی بدون توجه به سایز واندازه می توانند تولید سود کرده واز برآوردهای صحیح هزینه های محیطی استفاده کنند.
این شرکت ها می توانند مطالب زیادی در باره قابلیت پایداری که از نظرها دور نگه داشته شده اند یاد بگیرند . دفترچه راهنمای حسابداری ملی سازمان ممل اطلاعاتی رادرباره فشارهای فزاینده روی محیط زیست وآگاهی فزاینده محیطی بیان می کند ونیاز برای در نظر گرفتن واکنش ها متقابل بین همه بخش های اقتصادی ومحیطی رانشان می دهد. ومحاسبات کلی متداول تمرکز زیادی روی سنجش ومعیار عملکرد ورشد اقتصادی دارد چنانکه در فعالیت های بازاری این امر منعکس شده است . ونیز مربوط به قابلیت پایداری توسعه و رشد می باشد ونیز مربوط به پوشش وحوزه فعالیت حسابداری اقتصادی است که بایستی برای در نظر گرفتن استفاده از دارایی های طبیعی غیر قابل تجاری وضرر وزیان ها در تولید درآمد حاصل از کاهش وتخریب سرمایه ملی ایجاد می شود و بیشتر گسترش یابد .
حسابهای سنتی در تنظیم نواقصی معمول برای دارایی های ساخت انسان با دارایی های طبیعی بکار نمی روند. و چون توسعه پایدار شامل ابعاد وعوامل اقتصادی ومحیط زیست می باشد ، به نظر میرسد که حسابهای ملی بایستی باز تاب دهنده استفاده از دارایی های ملی علاوه بر مصرف سرمایه ای تولید شده باشد .این بررسی عوامل مورد نیاز برای موضوع جاری را بدست می دهد و افرادی مانند ramanathan - راماناتان - به موضوع حسابداری سبز از نظر تئوری قرارداد اجتماعی پرداخته ومباحث خود را پایه گذاری میکند و عقیده دارد که حسابداری سبز مستلزم دانش وآگاهی چند شاخه و یا با رشته های متعدد در علوم رفتاری ،مهندسی ،جامعه شناسی وبیولوژی میباشد . ومفاهیم یا مفروضات پایه ای در ماهیت حسابداری سبز این است که سازمان ها بایستی هزینه های محیط زیست درونی را نهادینه کنند.
واخیرا این هزینه ها از حالت درونی کردن خارج شده اند وجامعه اثرات فعالیت های معکوس سازمان را روی محیط زیست احساس می کند و این بر خلاف این واقعیت است که یک - عامل خوبی عمومی - میباشد . روش ها ومکانیزم ها ی حسابداری محیطی داخلی مانند حسابداری هزینه ها سعی در ، رد گیری هزینه ها ی فعالیتها ی سازمانی روی محیط میکند . وبه نظر میرسد که وقتی شرکتها پاسخگوی این فرضیه ها در نظر گرفته شوند ، ملزم به حداقل رسانی اثرات مضر بالقوه در اینگونه فعالیتها می شوند . ونیز حسابداری محیطی سازمان ها راملزم به پیش بینی اثرات احتمالی محیطی فعالیت های آنها ودر نتیجه بر آورد تعهدات احتمالی آنها وایجاد فرصت هایی برای ریسک هایی محیطی می کند.
- 3 معیار و مقیاسهای حسابداری سبز :
بررسی موضوعات بالا باعث ایجاد معیار ومقیاس های حسابداری سبز - وابسته به محیط زیست - شده است ومرحله بعدی شامل موارد مربوط بخش ها وخدمات کاربردی می باشد که مطابق با مراحل گفته شده گروه بندی شده ونیز در داخل این مراحل فعالیتها ی محیطی ویژه خواهد بود .ویک روش وتکنیک گزینش وانتخاب نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت که منظور از آن کاهش دادن مقدار فزآینده فعالیت ها ویژه محیط زیست میباشد حتی گروه بندی دوباره این فهالیتها در درون فرآیند و مراحل دیگر . و بر پایه پرسشنامه های جمع آوری شده از کارگران یک شرکت ، اطلاعات متمرکز به وسیله گروه یا تیم حسابداری سبز - وابسته به محیط زیست - مورد آنالیز و تجزیه تحلیل قرار خواهد گرفت و بر پایه این داده ها یک واژه نامه ی اولیه مهمترین فعالیت های ویژه محیطی آماده سازی خواهد شد و نیز اطلاعات در باره ی واحد های تخصصی هزینه های ویژه محیط جمع آوری خواهد شد که این موارد را روش یا متد هزینه گذاری بر پایه ی فعالیت میتواند فراهم آورد. - محرک های هزینه های محیطی -
-4 نتیحه گیری وجمع بندی:
حسابداری سبز یا وابسته به محیط زیست یک جنبه نو ظهور از علم حسابداری میباشد که در آینده ی نزدیک اثرات آن پدیدار خواهد شد . و پذیرش عناصر اصلی حسابداری سبز یا وابسته به محیط زیست نشان دهنده و بازتاب دهنده ی نقش محیط و محیط زیست در اقتصاد و نیز سهولت و آسانی آنالیز سوالات اقتصاد کلان با کمک معیار های حسابداری سبز شده و بنابراین باعث میشود که اقتصاد در یک مسیر معتبر قرار بگیرد . علی رغم این واقعیت که هزینه های محیطی یک شرکت نه تنها دارای اهمیت بیشتری بلکه در واحدهای پولی نیز افزایش بیشتری می یابد ولی بعضی از شرکت های با درآمد متوسط برآورد کمتر ادامه داده و هزینه های محیطی را درحسابداری خود مانند هزینه های عمومی و کلی محسوب می کنند ولی بعضی از شرکتها سعی در ربط دادن هزینه های محیطی به محصولات و خدمات ارائه شده می کنند ولی متد و روش اختصاص دادن هزینه های استفاده شده نامناسب است و وقتی که هیچگونه متد و روش تخصیص مناسب بکارنمی رود مدیر آن واحد تجاری یا شرکت کوچک اطلاعات معتبری در رابطه با سود و زیان های واقعی برای حفظ و یا تغییر محصولات و یا فرایندهای آن و یا هر دو مورد بدست نمی آورد.