بخشی از مقاله
چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش معنوی و هوش هیجانی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نکا انجام پذیرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نکا که در سال تحصیلی 93- 94 مشغول به تحصیل میباشند که برابر با 2061 نفر بوده است. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 327 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب جنسیت انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه استاندارد هوش معنوی کینگ - - 2008 و هوش هیجانی بار-ان - 1980 - بوده است. جهت پایایی، با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای هوش معنوی 0/86 و هوش هیجانی 0/78 محاسبه گردید.
همچنین جهت تجزیه و تحلیل دادهها از روش-های آمار توصیفی - محاسبه فراوانی، درصد فراوانی و نمودار ستونی - و آمار استنباطی - ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون - از طریق نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که بین هوش معنوی و هوش هیجانی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نکا رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تحلیل رگرسیون نشان داد سهم هریک از مولفه های هوش معنوی در تبیین هوش هیجانی دانشجویان متفاوت میباشد بطوری که تولید معنای شخصی باتوجه به بزرگتر بودن بتای آن - 0/358 - بیشترین سهم و بسط حالت هوشیاری - 0/121 - کمترین سهم را در پیش بینی هوش هیجانی دانشجویان دارا می باشد.
واژگان کلیدی: هوش معنوی، هوش هیجانی، دانشجویان، دانشگاه آزاد اسلامی.
.1 مقدمه
هوش معنوی به معنای داشتن جهت در زندگی، توانایی بهبود بخشیدن به تمام خشونتها و تنفرهاست. یعنی درباره وجود خودمان به عنوان بیانی واقعیتر تفکر کنیم - سلمن1 و همکاران2005 ؛ به نقل از فراهانی و همکاران، . - 1391 هوش معنوی و هوش هیجانی میتوانند مکمل یکدیگر در جهت سالم سازی زندگی انسان باشند. از سویی، هوش معنوی با تقویت معنویت و اعتقادات دینی موجب ثبات صفات پسندیده می شود و از سوی دیگر،هوش هیجانی موجب بهبودی روابط اجتماعی و کنترل عواطف و احساسات میگردد. بدین ترتیب فرد میتواند به سوی کمال حرکت کند. به عقیده زهر و مارشال - 2000 - 2 هوش معنوی پایه و اساس لازم و ضروری برای عملکرد موثر هوش هیجانی می باشد در نتیجه افرادی که از هوش معنوی بالایی برخوردارند بالتبع از هوش هیجانی خوبی نیز برخوردارند - زهر و مارشال 2000، به نقل از حسینیان و همکاران، . - 1391
حسینیان و همکاران - 1390 - در پژوهشی تحت عنوان "بررسی رابطه هوش معنوی با هوش هیجانی در بین دختران دانشجویان دانشگاه الزهرا" به بین هوش معنوی و هوش هیجانی رابطه معناداری وجود دارد به این معنی که هر چه افراد از هوش معنوی بالاتری برخوردار باشد از نظر هوش هیجانی نیز در سطح بالاتری قرار دارند.فراهانی و همکاران - 1390 - در پژوهش خود با عنوان" بررسی رابطه بین هوش معنوی و هوش هیجانی دانش آموزان دختر منطقه 15 آموزش و پرورش شهر تهران" به این نتایج دست یافتند که بین هوش معنوی و هوش هیجانی دانش آموزان دختر رابطه معناداری وجود دارد. بین هوش معنوی و مولفه های خودآگاهی هوش هیجانی دانش آموزان رابطه وجود دارد. بین هوش معنوی و مولفه خودکنترلی هوش هیجانی در دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد و مولفه های دیگر هوش هیجانی - همدلی، خودانگیزی و مهارت های ارتباطی - هم رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
رقیبی - - 1392 در پژوهشی تحت عنوان"رابطه بین هوش هیجانی و هوش معنوی در زنان و مردان در شرف طلاق و سازگار به این نتیجه رسید که بین مولفه های درون فردی و مقابله با فشار از مولفه هوش هیجانی در زوجهای در شرف طلاق رابطه منفی و معنا داری وجود دارد.بنا بر نتایج این پژوهش میتوان اینطور بیان کرد هوش هیجانی و هوش معنوی در زوج های سازگار وضع بهتری داشته است و افرادی که زندگی شان ممکن است به طلاق منجر شود آگاهی هیجانی، خود ابرازی، احترام به خود و خود شکوفایی و استقلال کم تری دارند و تحمل مشکلات و استرس های زندگی در آنها کمتر است.جیولا و همکاران - - 2004 که در رابطه با هوش هیجانی و تحول معنوی پژوهشی انجام دادند، نتیجه گرفتند هوش هیجانی و توسعه معنوی برای رسیدن به هدف کلی زندگی افراد لازم است.
پرتایوای و همکاران - 2009 - 1پژوهشی انجام دادند با عنوان تاثیر هوش معنوی و هیجانی در زبان آموزی دانش آموزان و بیان نمودند که رابطه معناداری بین سطوح هوش هیجانی و هوش معنوی و میزان موفقیت دانش آموزان در استفاده از زبان وجود دارد.توماس و هافر - 2009 - مدلی از هوش معنوی و هوش هیجانی و اجزای آن را ارائه دادند و به این نتیجه رسیدند که بین هوش معنوی و هوش هیجانی رابطه وجود دارد - به نقل از حسینیان و همکاران ، . - 1390هارمر و فالن - - 2009 تحقیقی با عنوان نقش هوش هیجانی در پیگری یک زندگی معنوی بر روی کارمندان سازمانی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که افزایش معنویت افراد میتواند هوش هیجانی آنها را افزایش دهد - به نقل از فراهانی و همکاران، - 1390، بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش معنوی و هوش هیجانی در دانشجویان دانشگاه آزاد واحد نکا میباشد.
.2 روش تحقیق
روش پژوهش با توجه به هدف پژوهش، کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی میباشد، چون در این پژوهش به بررسی رابطه بین هوش معنوی و هوش هیجانی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نکا می پردازد.جامعه آماری این پژوهش را، کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نکا که در سال تحصیلی 93 - 94 مشغول به تحصیل می باشند تشکیل میدهد که برابر با 2061 نفر می باشد.برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی و مورگان - 1970 - استفاده شد که بر اساس این جدول و متناسب با حجم جامعه آماری در سطح اطمینان 95درصد تعداد 327 نفر تعیین گردید، برای گردآوری اطلاعات در این پژوهش از روش اسنادی یا کتابخانه ای استفاده شده است که با مطالعه کتابها، مقالات و پژوهش ها به منظور تدوین چارچوب نظری در جهت پاسخ به مسئله در نظر گرفته شده است. ابزارهایی که جهت گردآوری داده های میدانی در پژوهش حاضر مورد استفاده قرار گرفته است؛ می توان به دو پرسشنامه استاندارد هوش معنوی کینگ - 2008 - و هوش هیجانی بار- ان - 1980 - اشاره نمود.برای تجزیه، تحلیل از آمار توصیفی - میانگین، واریانس، انحراف معیار - و برای تایید یا رد فرضیات پژوهش از روش آمار استنباطی - آزمون کلموگروف اسمیرنوف، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون - استفاده شده است.
.3 یافته ها
فرضیه اول : بین تفکر وجودی انتقادی و هوش هیجانی دانشجویان رابطه وجود دارد.بر اساس نتایج جدول فوق میتوان گفت که چون ضریب همبستگی محاسبه شده - 0/24 - با اطمینان %99 از ضریب همبستگی جدول بحرانی - 0/114 - بزرگتر است و مقدار سطح معنیداری - 0/000 - کوچکتر از سطح خطای 0/01 میباشد، بنابراین فرضیه صفر رد میشود و فرضیه تحقیق تایید می گردد و نتیجه گرفته می شود که بین تفکر وجودی انتقادی و هوش هیجانی دانشجویان رابطه معنی داری وجود دارد. یعنی با افزایش تفکر وجودی انتقادی دانشجویان، هوش هیجانی نیز افزایش می یابد و بالعکس.
فرضیه دوم: بین تولید معنای شخصی و هوش هیجانی دانشجویان رابطه وجود دارد.بر اساس نتایج جدول فوق میتوان گفت که چون ضریب همبستگی محاسبه شده - 0/49 - با اطمینان %99 از ضریب همبستگی جدول بحرانی - 0/114 - بزرگتر است و مقدار سطح معنیداری - 0/000 - کوچکتر از سطح خطای 0/01 میباشد، بنابراین فرضیه صفر رد میشود و فرضیه تحقیق تایید میگردد و نتیجه گرفته می شود که بین تولید معنای شخصی و هوش هیجانی دانشجویان رابطه معنی داری وجود دارد. یعنی با افزایش تولید معنای شخصی دانشجویان، هوش هیجانی نیز افزایش می یابد و بالعکس.
فرضیه سوم: بین آگاهی متعالی و هوش هیجانی دانشجویان رابطه وجود دارد.بر اساس نتایج جدول فوق میتوان گفت که چون ضریب همبستگی محاسبه شده - 0/44 - با اطمینان %99 از ضریب همبستگی جدول بحرانی - 0/114 - بزرگتر است و مقدار سطح معنیداری - 0/000 - کوچکتر از سطح خطای 0/01 میباشد، بنابراین فرضیه صفر
