بخشی از مقاله
۱-مقدمه
پس از مروری بر صنایع در چند دهه گذشته . و همچنـین بـا بررسـی اجمـالی بـر روی محصـولات و خطـوط تولیـد در کارخانجات مختلف و یا حتی شرکتهای خدماتی شاهد آن خواهیم بود که در تعیین و تبیین استراتژیهای تولیـد و یـا خـدمات
۱- کارشناس مهندسی صنایع (برنامه ریزی و تجزیه و تحلیل سیستمها)وتکنسین تعمیرونگهداری هواپیما ۲- کارشناس قسمت تجزیه و تحلیل فرماندهی تعمیرات تخصصی پایگاه هوایی فتح
Archvie of SID
رسانی به بحث تعمیر و نگهداری به صورت یک مسئله مهم و اساسی نگریسته نشده است و همیشه این تولیـدات و محصـولات کارخانه ها بودند که مسیر نت را جهت داده و آن را معین می کردند اما در عصر حاضر و در حالی کـه کارخانجـات بـه دنبـال ایجاد انقلاب و دگرگونی در درون خویش هستند تا بتوانند خود را با تحولات جهـانی شـدن وفـق دهنـد ایـن بحـث تعمیـر و نگهداری است که می تواند به طور جدی و مؤثر مسیر و استراتژی تولید را در کارخانجـات معـین و مشـخص نمایـد . امـروزه کارخانجات به شدت درگیر مباحثی چون کاهش هزینه ها ، توان رقابلت بالا ، بهبود مستمر، افزایش کیفیت و کمیت محصول ، کمبود منابع طبیعی ، بحران انرﮊی و ... هستند که در این راستا اندیشیدن بـه بحـث تعمیـر و نگهـداری بـه عنـوان یـک امـر استراتژیک جهت رسیدن به اهداف فوق بسیار حیاتی و اجتناب ناپذیر جلوه می کند که از آن می توان با عنوان پاشـنه آشـیل در صنایع مختلف یاد کرد و با توجه به مسائل و دلایل ذکر شده شاهد آن هستیم که صاحبان صـنایع، متخصصـین و مـدیران مربوطـه تــلاش بسـیار گسـترده ای بـرای رســیدن بـه بهتـرین و عـالترین شــکل آن کـه همــان نـت نـاب LEAN ( MAINTENANCE ) می باشد را آغاز نموده و به نتایج بسیار ذیقیمتی در این راستا دست یافته اند .
در ابتدا مختصرا و اجمالی به بررسی تاریخچه تکنیک شش سیگما خواهیم پرداخت و در ادامه به شرح و تبیین آن در امر نت خواهیم نشست .
در سال ۸۷۹۱ و به دنبال تغییرات چشمگیری که در عرصه کیفیت تولیدات ، در اواخردهه ۰۷۹۱ بـروز نمـود. شـرکت موتورولا به تلاشی گسترده برای بهبود و دستیابی به نقص صفر در تولیدات و خدمات خود پرداخت . در چنـین وضـعیتی یـک سیستم سنجش ایجاد کرد و به عنوان کیفیت شش سیگما نام نهاد. که عملکرد را به سوی کسب رضـایت مشـتری بـه عنـوان هدف اصلی سوق می داد . (سیگما حرف هجدهم از حروف الفبای یونانی و اصطلاحی در آمار است کـه بـه نمـایش انحـراف از وضع مطلوب می پردازد).
شش سیگما بر گرفته از یک مفهوم آماری است و میزان خرابی های یک فرآیند را اندازه گیـری مـیکنـد شـش سـیگما دارای مراحلی است و دستیابی به شش سیگما را در فرآیند معادل ۴/۳ نقص در میلیون تعریف کرده اند (یعنی تمـام تولیـدات بی نقص می باشد)و نقص را هر چیز خارج از رضایت مشتری نامیدند . بنابراین هر حالتی کمتـر از شـش سـیگما ، بـه مفهـوم خرابی و ضایعت بیشتر درتولیدات است . شرکتهای نمونه آمریکایی امروزه در حد ۳ یا ۴ سیگما یا به ترتیب معادل ۷۰۸۶۶ یـا ۰۱۲۶ نقص در میلیون به تولید می پردازند.
۲- متولوﮊی نت ناب
هدف از نت ناب ، نیل به تامین بازدهی ۰۰۱% برای شرکت شما در زمان مقر با آسانترین روش اسـت نـت نـاب نتیجتـاﹰ هزینه تعمیرات شما را تا ۰۵% حتی بیشتر تقلیل می دهد . این کار با مطالعه تجزیه تحلیل سیستماتیک هر دستگاه و کنتـرل سیستم برای کشف گلوگاهای اصلی و مؤثر برای دستگاه مورد نظر صورت می پذیرد که با برنامه ریزی و تهیه دسـتورالعملی مدون و پیشگیرانه هر دستگاه یا سیستمی را حفاظت نموده و یا از تحت فشار قرار گرفتن دستگاه در گلوگاههـا ممانعـت بـه عمل می آورد.
ما سه دسته از اتلاف وقت را باید مورد توجه و نظر قرار دهیم .
۱- تعطیلی کارخانه بخاطر خطاهای اپراتور و برنامه ریز
۲- تعطیلی کارخانه بخاطر دستور العمل ها و روش های PM ناکافی و ناقص
۳- تعطیلی کارخانه بخاطر اصطکاک ناشی از کهنگی ، فشار روی چرخه تولید که شـامل اجـزاﺀ هیـدرولیک، سیسـتم هـای مکانیک، الکترونیکی و سایر تجهیزات کنترلی و غیره می باشد. فشارهایی از قبیل -a گرما ، -b لرزش ، -c اکسیداسیون و زنگ زدگی، -d آلودگی، -e ولتاﮊهای کوتاه و ناپایدار الکتریکی ، -f آلودگی هیدرولیک یا آب و اسید و غیره .
شش سیگما ISO-9000 و کتابهای TPM اغلب دو گزینه ابتداﺀ را تحت پوشش قرار میدهند هر چند بعضاﹰ از آنها هم عبور می کند نت ناب اهم مسائل هر سه مورد را تحت توجه قرار میدهد و البته کانون توجـه آن روی مـورد سـوم مـی باشـد عملکرد آن همانند این است که شما مخزن سوختی را داشته باشید و هرگز اکسیژن و گرما را به آن نرسانید بدیهی اسـت کـه
Archvie of SID
شما هرگز با مسئله آتش سوزی مواجه نخواهید شد . همینطور اگر شـما از فشـار گلوگاههـا پیشـگیری کنیـد هرگـز انفجـار تعمیرات نخواهید داشت فلذا شما هرگز تعمیرات بد ، دوباره کاری ، خرابی ، اشتباه و تعطیلـی خـط تولیـد نخواهیـد داشـت .
زیباترین چیز در این روش این است که اکثر چیزها فقط یکبار نصب می شوند و صرفه جویی های پیش بینـی نشـده خواهیـد داشت . این روش پرسنل ، قوانین ، عملیات ، محصولات و خط تولیدتان را عوض نمی کنـد امـا مـی توانیـد سیسـتم کهنـه و قدیمی را تا صد درصد به روز بگردانید. می توانید از این روش برای تعمیرات بهره ببرید و چگونگی پـرش از چهـار سـیگما بـه شش سیگما را تجربه کنید.
۳- مراحل شش سیگما :
برای دستیابی به شش سیگما ، سازمان به کاهش متغیرهای اثرگذار بر ضایعات موجود در فرآیند می پردازد به نحوی که فرآیندی جدید و محصولی نوین در سطح کیفیت شش سیگما حاصل گردد . بهبود زمانی تحقق مـی یابـد کـه سیسـتم هـای بهبود فرآیند با انضباطی کامل و مبتنی بر شیوه DMAIC اجرا گردد . این واﮊه اختصاری شامل فرآینـد بهبـود ۵ مرحلـه ای است که عموماﹰ توسط شرکتها جهت دستیابی به کیفیت شش سیگما مورد استفاده قرار می گیرد. این مراحل عبارتند از :
تعریف : – Define سنجش -Measure تجزیه و تحلیل – Analyze بهبود – improve و کنترل Control و بسیاری از شرکتها که فرآیند بهبود را خود معرفی می کنند مبتنی بر مدل DMAIC می باشد و سعی بر آن دارند خود را با این مراحل هماهنگ نمایند .
لازم می دانیم جهت نشان دادن اهمیت اجرای این شش مرحله کمی در قالب اعداد و ارقام به نتـایج حاصـله از اجـرای آن بپردازیم .
کاهش %۰۵ هزینه های تعمیراتی سیستم های مکانیکی خطوط تولید که در صورت بروز نقص در آنهـا شـاهد توقـف خطـوط تولید و بروز COD خواهیم شد.
کاهش %۰۸ هزینه های تعمیراتی سیستم های هیدرولیکی خطوط تولید که در صورت بروز نقص در آنها شاهد توقف خطـوط تولید و بروز COD خواهیم شد.
کاهش %۰۵ هزینه های تعمیراتی سیستم های الکترونیکی خطوط تولید که در صورت بروز نقص در آنها شاهد توقف خطـوط تولید و بروز COD خواهیم شد.
پس از محاسبه فاکتوری بنام COD (هزینه از کارافتادگی و تعطیلی خطوط تولید و کارخانه) هر چه بیشـتر بـه اهمیـت ایـن موضوع پی خواهیم برد که در صورت کاهش ساعات تعطیلی خطـوط تولیـد ، شـاهد افـزایش چشـمگیری در سـود حاصـله و همچنین کاهش هزینه های تولیدی کارخانه خواهیم بود .
۳-۱- محاسبه ١COD
شرکتهای مختلف COD های متفاوتی را اعلام کردند به طور نمونه : 500$ در هر ساعت برای هر دستگاه و ماشین که به صورت Stand – alone میباشد و یا 1500-8500$ در هر ساعت برای هر خط تولید که شامل چند دستگاه یا ماشـین میباشد و در بعضی از کارخانجات که خطوط تولیـد اتوماتیـک دارنـدCOD ممکـن اسـت بـه3500$در هـر دقیقـه $)
181500درهرساعت)هم برسد.
سوالی که در اینجا مطرح می باشد چگونگی محاسبه COD می باشد.
روش پیشنهادی استفاده از تکنیکهای OR٢ می باشد وقتی که محدودیت مسألیه اولیه ، برای میزان منابع در دسترس
1-COST OF DOWNTIME
2 -OPERATION RESEARCH
Archvie of SID
نوشته شده باشد، قیمت سایه (یا قیمت ثانویه) آن غالباﹰ به مفهوم میزان پرداختی است که در ازاﺀ دریافت یک واحد اضافی از آن منبع حاضر به پرداخت هستیم که این منبع می تواند یک دستگاه . یک خط تولید ، نیروی انسانی و یا ... باشد .
در نتیجه پس از طرح مسئله و مدل سازی و با استفاده از روش حـل نظریـه Daul مـی تـوانیم ارزش واقعـی COD را محاسبه کنیم و در آخر پس از تجزیه و تحلیل این ارقام به این مطلب خواهیم رسید که به جز هزینه های سنگین تعمیرات ، توقف سیستم ها و ماشین آلات و در کل خطوط تولید هزینه های جبران ناپذیری را بـه سیسـتم تحمیـل خواهـد کـرد . و در کارخانجاتی که خطوط تولید آنها به صورت خطی می باشد این مسئله شاید به فاجعه ای تبدیل شـود چـون در صـورت بـروز نقصی در یکی از ایستگاههای تولید دیگر ایستگاهها به دلیل نیاز به محصول ایستگاه قبلی ، بدون آنکه خود دچار عیبی باشـند مجبور به توقف خواهند شد .
۴- شش سیگما (D.M.A.I.C) مراحل تکمیل و اجرای نت ناب
۴ -۱- تعریف مسئله یا مشکل : Define the Problem
سوﺀ عملکرد برنامه ریزی نشده تجیهزات و دوباره کاری ، قراضه شدن قطعات ، تعطیلی خطوط تولیدوکاهش محصول.
چرا این یک مسئله یا مشکل می باشد؟ چون امروزه کامپیوترها و ماشین ها تمام کارهای ما را انجام می دهند . اگر باور ندارید برای دو یا سه روز ماشین ها و کامپیوترهایتان را خاموش کنید تا ببینید چقدر خروجی محصول خواهیـد داشـت . آنگـاه ۹۹%
کاهش بازدهی را ملاحظه خواهید نمود. بایستی بدانیم که ماشین ها و کامپیوترها کارکنان تولیدگر شرکت ما هستند . ماشین بیشتر از کارمند و نیروی انسانی کار می کند . هر کدام (نیروی انسانی و ماشین) در قبال کارشان مزد دریافـت مـیکننـد کـه وابسته به تولید و سرویس دهی آنهاست . معمولاﹰ ماشین بیشتر از نفر است . هرگاه خراب شوند و یا اشتباه کنند . شرکت سود زیادی را از دست خواهد داد . برای روشن شدن مسئله یک مثال بزنم دوستی عنوان میکرد مادرم در دیوار آشپزخانه روی پلاکارت نوشته : (هنگامی که مادر خوشحال نباشد کسی خوشـحال نیسـت). مـا هـم مـی تـوانیم در اداره اینگونـه بنویسـم و بخوانیم : (هنگامی که ماشین کار نمی کند چیزی وجود ندارد ) . مسئله این است
