دانلود مقاله فناوری اطلاعات

بخشی از مقاله

فناوري اطلاعات
چكيده

1- تعريف فناوري اطلاعات
فناوري اطلاعات عبارتست از كاربرد رايانه‌ها و ديگر فناوري‌ها براي كار با اطلاعات. در اينجا هر گونه فناوري اعم از هر گونه وسيله يا تكنيك مد نظر است. عموماً در فناوري اطلاعات به اشتباه، كار با اطلاعات تنها از طريق فناوري‌هاي رايانه و ارتباطات و محصولات مرتبط مد نظر قرار گرفته است. بايد توجه داشت كه واژه فناوري عبارتست از مطالعه چگونگي استفاده از ساخته‌هاي بشري در دستيابي به اهداف و مقاصدي مانند ارائه محصولات و خدمات؛ اين واژه تنها به خود مصنوعات بشري اشاره نمي‌كند.

2- كاربرد‌هاي فناوري اطلاعات
(1) سيستم‌هاي اطلاعات
(2) كار با رايانه به صورت شخصي1
(3) علم و پژوهش
(4) كنترل فرايند يا وسيله
(5) آموزش
(6) طراحي با كمك رايانه2
(7) هوش مصنوعي

3- سيستم اطلاعات و فناوري اطلاعات
يك سيستم اطلاعات سيستمي براي پردازش، ذخيره، تحليل، و اشاعه اطلاعات در دستيابي به يك مقصود مشخص است. سيستم اطلاعات حتماً نبايد رايانه‌اي باشد يا از ديگر فناوري‌ها استفاده كند اگر چه امروزه استفاده از رايانه در سيستم‌هاي اطلاعات گريزناپذير است. يك كابينت نگهداري پرونده‌ها يك سيستم اطلاعات در شكل ابتدايي است. سيستم‌هاي اطلاعات حوزه‌اي متفاوت از فناوري اطلاعات است اگر چه هر دو با اطلاعات سر و كار دارند.

اگر طبق تعريف سيستم‌هاي اطلاعات، فرايندهاي جمع‌آوري، سازماندهي، ذخيره، بازيابي و اشاعه اطلاعات مد نظر باشد آنگاه سيستم‌هاي اطلاعات حوزه‌اي وسيع‌تر از فناوري اطلاعات است چرا كه فناوري اطلاعات به نحوه استفاده از فناوري‌ها در انجام فرايندهاي فوق معطوف مي‌شود در حاليكه سيستم‌هاي اطلاعات به چيستي و چگونگي، مسائل و ابعاد سياسي، اقتصادي، فني و ملاحظات امكانپذيري، طراحي و مديريت سيستم موردنياز مي‌پردازد. اگر خود را محدود به سيستم هاي اطلاعات نكنيم آنگاه سيستم هاي اطلاعات و فناوري اطلاعات دو حوزه جدا از هم هستند.

4- فناوري اطلاعات و علوم رايانه3
تفاوت‌هاي فناوري اطلاعات و علوم رايانه را مي‌توان در دو سطح حرفه‌اي و آموزشي به شكل زير بيان كرد:
4-1- سطح حرفه‌اي
(1) متخصصان علوم رايانه به ساخت و تعميم فناوري تمايل دارند در حاليكه فناوران اطلاعات به كاربرد فناوري در حل مسائل واقعي علاقه‌مندند.
(2)متخصصان علوم رايانه معطوف به خود رايانه هستند و اينكه چگونه كار مي‌كند در حاليكه فناوران اطلاعات به رايانه به عنوان ابزاري براي حل مسائل نگاه مي‌كنند.
(3) فناوران اطلاعات نياز به فناوري را تعيين مي‌كنند در حاليكه متخصصان علوم رايانه فناوري مورد نياز را توليد مي‌كنند.

4-2- سطح آموزشي
(1) در علوم رايانه تأكيد بيشتري نسبت به فناوري اطلاعات بر برنامه‌نويسي است.
(2) فناوران اطلاعات نرم‌افزارهاي كاربردي توليد مي‌كنند اما سبك برنامه‌نويسي متفاوت از علوم رايانه است. پروژه فناوري اطلاعات عموماً شامل كنار هم قراردادن اجزاء در محيط برنامه‌نويسي سطح بالا و ايجاد رابط كاربر براي كار با آن اجزاست. نرم افزارهاي متخصصان علوم رايانه شامل برنامه‌هاي بزرگتر است كه به شكل سنتي نوشته مي‌شوند و تمركز بر معماري نرم‌افزار و موضوعات الگوريتمي است.

(3) علوم كامپيوتر به رياضيات بيشتر وابسته است چرا كه تعميم فناوري هاي توليد شده نيازمند يك پايه رياضي است.
(4) برنامه آموزشي علوم كامپيوتر عميق‌تر است از اين جهت كه پيش‌زمينه‌هاي بيشتري براي سطوح متوسط و پيشرفته مي‌خواهد. فناوري اطلاعات پيش‌زمينه كم‌عمق‌تري مي‌خواهد كه از اين طريق امكان انتقال دانشجويان به رشته فناوري اطلاعات از ديگر رشته‌هاي اصلي را امكان‌پذير مي‌سازد.
استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات در شركتهاي كوچك و متوسط فيليپين

دولت فيليپين ازطريق مجمع فناوري اطلاعات و ارتباطات اقدام به تهيه طرحي جامع براي بهره گيري شركتهاي كوچك و متوسط از فناوري اطلاعات و ارتباطات در انجام امور اجرايي كرده است. اين طرح كه زمان اجراي آن سه سال اعلام شده است، اهم مشكلات و راهكارهاي مربوط به رايانه اي كردن فرايندها را موردتوجه قرار داده است. براين اساس، اولين اقدام، دريافت اعتبار مالي از يكي از بانكهاي لندبانك، بانك توسعه فيليپين و ديگر موسسات و شركتهاي مالي و اعتباري اعلام شده است. اين درحالي است كه برخي موسسات مالي و اعتباري دولتي و خصوصي حمايت خود از اين طرح را منوط به تضمينهاي كافي مالي دانسته اند و دليل آن را نيز، عدم شفافيت در ارزيابي نتايج برنامه ذكر كرده اند.

از ديگر اقدامات در اين زمينه، تاسيس 500 موسسه مرتبط با توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات اعلام شده است كه ازطريق موسسات حامي ظرف سه سال آينده انجام خواهدشد. همچنين، مجمع فناوري اطلاعات و ارتباطات حمايت بانك توسعه كشاورزي را براي كمك به شركتهاي كوچك و متوسط موردنظر در طرح جلب كرده است.از مهمترين نگرانيها در برنامه كاري اعلام شده مي توان به مواردي همچون: فقدان آگاهي از منافع مشهود توسعه و به كارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات، ابهام در نقطه شروع و ابهام در چگونگي انجام خدمات پشتيباني پس از فروش در زمينه فناوري مزبور اشاره كرد.

در زمينه خدمات پس از فروش، مجمع در پي ايجاد شركتهاي پشتيباني است كه در اسرع وقت و به صورت روي خط به ارائه خدمات لازم بپردازند.
براساس برآوردهاي مجمع فناوري اطلاعات وارتباطات، 50 درصد از شركتهاي كوچك و متـــوسط داراي شرايط لازم براي بهره گيري از فناوري مزبور هستند. 30 درصد از آنها پيش از اين، اقدام به اين كار كرده اند و 20 درصد ديگر از ضعف مفرطي در اين زمينه برخوردارند.از مهمترين الزامات درنظر گرفته در اين طرح مي توان به مواردي همچون: توسعه فعاليتهاي صادراتي در وب سايتها، بانكهاي اطلاعاتي براي تامين كنندگان، بانكهاي اطلاعاتي براي مشتريان، نظام خرده فروشي، نظام حسابداري و نظام امنيت شبكه اشاره كرد.

مسئولان مربوط به اين طرح اميدوارند كه بتوانند حداقل 5000 شركت كوچك و متوسط را ظرف پنج سال از الزامات مزبور برخوردار سازند.
تاثير فناوري هاي نوين بر بهبود بهره وري كاركنان
انسانها اساساً به دنبال آزادساختن خويش از قيدوبندهاي اطراف هستند. اين موضوع درمورد كاركنان سازمانها و شركتها نيز صدق مي كند و معمولاً كنشهايي گاه چالش زا بين آنان و مقررات، ضوابط، روشها و ابزار انجام كار وجود دارد. ماكس وبر و كارل ماركس از مشهورترين نظريه پردازاني هستند كه درمورد ميزان آزادي عمل كاركنان در دنياي كسب و كار نظريات قابل توجهي ارائه كرده اند. اولي بر بوروكراسي اداري تاكيد مي ورزد و تقيد كاركنان بدان را از مهمترين عوامل موفقيت سازمان به شمار مي آورد. درحالي كه دومي، بوروكراسي و تشكيلات اداري را مانعي براي جـــولان فرد در حوزه هاي مختلف زندگي مي داند.

فناوري اطلاعات و ارتباطات در سالهاي اخير تغييرات شگرفي را در نوع نگرش به كار كاركنان ايجاد كرده است و كاركنان مجازي و از راه دور جايگاه ويژه اي در كسب و كار نوين كسب كرده اند.
پژوهشهاي جديد در ايالات متحده نشان مي دهد كه استفاده از فناوري هاي نوين و ازجملـــه آنها رايانه هاي بي سيم باعث كاهش ميزان كار غيرمفيد كاركنان تا دو ساعت و هشت دقيقه شده است و اين موضوع افزايش بهره وري به ميزان 100 ساعت در سال را
براي كاركنان مزبور به همراه داشته است.

بررسيهاي انجام شده بر روي 25 هزار كارگر دانشمدار نشان مي دهد كه ميزان بهره وري كساني كه از امكانات نوين فناوري اطلاعات و ارتباطات استفاده مي كنند، 25 درصد بيش از ديگران است. همين پژوهشها نشان مي دهد كه به مرور زمان، رفتار افراد مزبور و جايگاه آنان در سلسله مراتب سازمان به نحو محسوسي بهبود يافته است.

همچنين، كاربران فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي نوين در استفاده از زمان خويش موفق تر از ديگران عمل مي كنند و توانسته اند توازن بهتري بين كار و زندگي روزمره ايجاد كنند.

البته تاثيرات مثبت گفته شده به همين جا ختم نمي شود كه از آن جمله مي توان به اين مورد اشاره كرد كه كاركنان مزبور مي توانند در گزينش محل زندگي خانوادگي خويش از آزادي عمل بيشتري برخوردار باشند.

توسعه فن آوري اداري
مبحث توسعه فن آوري اطلاعات ( IT ) از جمله محورهاي توسعه فن آوري اداري در برنامه اصلاح فرايندها ، روشها هاي انجام كار و توسعه فن آوري اداري مي باشد. براي آگاهي بيشتر با مفهوم فن آوري اطلاعات و نقش آن در تحول در نظام اداري به توضيح مفهوم (IT ) مي پردازيم .
يكي از نيروهاي اصلي ايجاد تغيير و تحول در نظام اداري ، استفاده از تكنولوژي اطلاعات است . هم اكنون انقلاب تكنولوژي اطلاعات در حال ايجاد تغيير و دگرگوني در شيوه هاي كاري صنايع است .تغيير و تحولات هم اكنون رخ داده و يا در حال انجام هستند. در حال حاضر سيستم هاي قوي مديريتي جهت همكاري شركت ها و مردم به وجود آمده است .

سيستم اطلاعاتي جهاني اين امكان را به وجود مي آورد كه خلاصه فعاليتهاي رقباي اصلي هر هفته جمع آوري شده و با اطلاعات موجود مقايســـه شــــود . شركتها هنگامي مي توانند برنده شوند كه سيستم هاي مديريتي پيشرفته و ساختار تشكيلاتي مطلوب و متناسب و سازگار با نيازهاي در حال تغيير و تحول دنيا را به وجود آورده باشند . برندگان شركتهايي هستند كه بر روي مديريت و سازماندهي و استـــــفاده از اطلاعات تمركز يابند. ( هفته نامه پيام تحول اداري ، هفـــــته چهــارم شـــهريور ماه 79 ،ص 8)

فن آوري اطلاعات كه اختصاراً به آن IT ( Information Technology ) گفته مي شود تلفيق موفقي از محيطهاي پردازش (رايانه ها) و ارتباطات (مــــخابرات و انتقال داده ها ) مي باشد و اطلاع رساني زير مجموعه اي از فن آوري اطلاعات است كه مستند سازي و كتابداري به عنوان اشكال سنتي اطلاع رساني معادل يكديگر فرض مي شوند. فن آوري اطـــلاعات در سالهاي اخــير به واسطه رشد و گسترش فزآينده به كارگيري امكانات رايانه اي و انتقال داده ها و برپايي شبكه هاي جهان گستر اطلاعاتي همچون اينترنت ، با پشتوانه عظيمي از انواع اطلاعات ذي قيمت و همراه با خدمات متنوع بازاريابي و پردازش مجدد اين اطلاعات ، محيطهاي تبادل اطلاعات را به شدت دچار تغيير كرده است . اطلاعات مربوط به تحقيقات علمي و فني ، معدني ، تجارت ،آموزش ، مذهب ، مسائل اجتماعي و فرهنگي و … تنها شمه اي از سرفصلهاي اطلاعاتي است كه به آساني در اين شبكه هاي اطلاعاتي جابجا مي شود و يا مورد مباحثه زنده و همزمان جمع كثيري از كارشناسان در سراسر جهان قرار مي گيرد.
پيشرفت روز افزون فن آوري اطلاعات و عرضه فراوان رايانه و دستگاههاي مخابراتي نظير فاكس تحول بزرگي در شيوه انجام كارها در اداره ها ، سازمانها ، موسسات و شركتها پديدآورده است . با به كارگيري فن آوري اطلاعات ، امروزه هزاران نفر از كاركنان موسسات مختلف به جاي حضور در پشت ميـــز محل كار ، در خانه مي مانند و كارها را از طريق رايانه و دستگاههاي مخابراتي خـــــود كه متصل به شــــبكه مي باشند انجام مي دهند. ( هفته نامه پيام تحول اداري ، پيش شماره 4 ، مرداد ماه 78 ، ص 10)
دولت الكترونيك گامي موثر در تحول نظام اداري
مفهوم دولت الكترونيك از جمله مفاهيمي است كه اخيراً در دنياي دانش و اطلاعات متولد و در دستور كار بسياري از دولتها قرار گرفته است . عصر اطلاعات ويژگيهاي خاص خود را دارد. مهمترين ويژگي عصر اطلاعات ، تسهيل و تسريع اطلاعات است . با ورود رايانه و اينترنت ،مظاهر جامعه بشري دستخوش تغيير شده است. ما با پديده هايي چون سازمانهاي مجازي ، تجارت الكترونيك ، مديريت دانش ، مردم سالاري الكترونيك ، آموزش از راه دور ، شهر الكترونيك و غير مواجه هستيم كه جهان امروز را با تغييرات سريع و غير قابل پيش بيني روبروكرده است. پس از مطرح شدن تجارت الكترونيك ( E - Commerce ) در سال هاي اخير پديده نوينـــــي كـــــه به تازگي مطرح شده است دولت الكترونيك ( E - Government ) است . ويژگي اصلي دولت الكترونيك ارايه خدمات با هزينه كمتر و اثر بخشي بالاتر و خواهان مرتبط ساختن همه مردم با يكديگر و با دولت است .

دولت الكترونيك شكل پاسخگوتري از دولت است كه بهترين خدمات دولتي را به صورت ONLINE به شهروندان ارايه مي دهد و آنها را در فعاليتهاي اجتماعي مشاركت مي دهد ، بنابراين مردم ،دولتشان را بر سر انگشتان خويش خواهند داشت . دولت الكترونيك اين امكان را به دولت مي دهد كه خدمات خود را به مناسب ترين شيوه و كمترين هزينه و بالاترين كيفيت و در كمترين زمان ممكن به مشتريان ارايه كند . مشتريان دولت الكترونيك را به طور كلي مي توان به سه دسته تقسيم كرد:
1ـ شهروندان . 2ـ بنگاههاي اقتصادي .3ـ موسسات دولتي .
مشتريان دولت الكترونيك ،از طريق پايگاههاي تار عنكوبتي ( Web site ) دولت الكترونيك مي توانند در فعاليتهاي اجتماعي ،سياسي و اقتصادي شركت كنند . يكي از اهداف اساسي دولت الكترونيك ، تحقق بخشيدن به مردم سالاري الكترونيك است كه تمامي شهروندان بتوانند در سرنوشت خويش دخالت داشته باشند. با اين عمل با مشاركت گسترده مردم در واقع ، دولت ماهيتي غير رسمي به خود مي گيرد و شهروندان مي توانند به طور كامل با دولت در تعامل باشند. شـــهروندان ،بناگاههاي اقتصادي و موسسات دولتي مي توانند از طـــريق دولت الكترونيك فعاليتهاي گوناگون را انجام دهند. ( هفته نامه پيام تحول اداري ،هفته دوم تير ماه 80 ، ص 9 )