بخشی از مقاله
مقدمه :
به نام خداوند بخشنده مهربان
كارخانه ي شير پگاه اصفهان كه در كيلومتر پنچ جاده ي تهران قرار دارد و بسيار وسيع است .
در شبانه روز يعني 24 ساعت حدوداً 330 تن شير توليد مي كند و به بازار عرضه مي كند . اين كارخانه داراي سالن هاي مختلفي است . سالن هاي همچون پاستو جديد ،پاستو قديم ،سالن ماست ، سالن دوغ ، كره و سالن پنير ، سالن پاستو جديد براي توليد آب ميوه و پنير و سالن پاستو قديم براي توليد شير و شير قهوه و شير كاكائو .
اين كارخانه در حدود 500 كارگر و كارمند دارد كه در 3 شيفت شبانه روز كار مي كنند و داراي يك ساختمان اداري است . موفقيت و پيشرفت اين كارخانه را از خداي متعال خواستاريم .
آشنايي با مكان كارآموزي :
اين كارخانه داراي سيستم هاي برقي سه فاز و تك فاز است ، كه هر قسمت آن براي خود به صورت جداگانه طراحي شده اند .
هر يك از سالن هاي اين كارخانه داراي اتاق برق است كه در آن تابلو هاي برق قدرت و فرمان طراحي و نسب شده است كه اين تابلوهاي برق براي راه اندازي موتورهاي AC,DC به كار مي روند .
كليه استپ و استارت در نزديكي دستگاهها گذاشته شده است كه با زدن استارت موتور دستگاه شروع به فعاليت مي كند و با چرخ دنده هر دستگاه مكانيكي توليد لبنيات را انجام مي دهد ، بيشتر دستگاهها به صورت سه فاز است .
اينكارخانه داراي يك پرسنل برقي است كه تعداد آنها هفت نفر است كه يك اتاق جداگانه دارند و يك سرپرست كه نام آن آقاي مهندس بحريني است بر سر آن ها نظارت دارد . و سرپرست كلي آنها مهندس رئيسي نام دارد .
نحوه استفاده از الكترو موتور تك فاز صنعتي
به كار گيري الكتروموتورهاي تك فاز صنعتي متو- ژن:
اين الكتروموتورها ميتوانند هم به صورت چپگرد وهم به صورت راستگرد مورد استفاده قرار گيرند.
جهت چرخش C.W
جهتي است كه الكتروموتور ايستاده و به خروجي شفت نگاه مي كنيم چرخش آن موافق ، با جهت
جهت چرخش C.C.W
جهتي است كه اگر روبروي الكتروموتور ايستاده و به خروجي شفت نگاه كنيم . جهت چرخش آن مخالف با جهت حركت عقربه هاي ساعت باشد .
- مشخصات خروجي براي محل هايي كه درجه حرارت آنها حداكثر 40 درجه سانتيگراد باشد تضمين مي شود . بديهي است عدم رعايت شرط فوق در عملكرد موتور تاثير منفي خواهد داشت .
- براي تغيير چرخش الكتروموتور تنها نياز به جابجا نمودن محل دوپل است كه جهت سهولت امر در سطح داخلي درب ترمينال نيز قرار داده شده است و در ان (MAIN) سيم پيچي اصلي .(AUX) سيم پيچي كمكي ،(CR) خازن دائم (CS) خازن راه انداز (ST.SW) سوئيچ R مقاومت جرقه گير مي باشد .
- توجه شود كه براي ورود كابل برق به داخل جعبه ترمينال حتماً از لكنه استاندارد استفاده شود . زيرا استفاده از لكنه ضمن حفاظت از آسيب ديدن روكش كابل ، از نفوذ ذرات مضر به داخل موتور نيز جلوگيري مي كنند .
- پايه يا فونه اسيوني كه موتور روي آن نصب مي شود بايد كاملاً مسطح بوده و دقت شود كه پايه هاي موتور قبل از سفت كردن پيچها كاملاً با سطح پايه يا فونداسيون تماس داشته باشد تا از اعمال نيروي اضافي و غيرمجاز به پايه ها جلوگيري گردد . اين الكتروموتور مخصوص مصارف صنعتي بوده و براي مصارف خانگي و محيط هاي آرام و بي صدا توصيه نمي گردد .
- در صورت كوپل كردن مستقيم (شفت به شفت) هم محور بودن شفت الكتروموتور و دستگاه متحرك ضرورت داشته باشد و بايد دقيقاً رعايت گردد .
- در صورت اعمال باز محوري به موتور (باز در امتداد محور شفت) مقدار آن نبايد از مقاديرمجاز بيشتر باشد . مقادير فوق نسبت به وضعيت نصب و تيپ موتور متفاوت است . وجهت اطلاع از مقادير آن با شماره تلفن مهندس فروش موتوژن تماس حاصل نماييد.
- در صورت كوپل كردن به وسيله تمسه بايد تسمه حداقل 45 در صد از محيط پولي با 760 درجه از 36 درجه محيط آن را به وشاد . محور پولي ها بايد كاملاً موازي بوده و سطح پولي ها در يك صفحه قرار گيرند .
- نيروي كشش تسمه بايد طوري تنظيم شود كه بيشترين راندمان بتواند گشتاور محرك را به متحرك انتقال دهد . ( در هر حال كشش تسمه نبايد تا ان حد زياد باشد كه به بلبرينگ ها يا سايرقطعات موتور آسيبي وارد شود) .
نحوه استفادهاز الكتروموتور سه فاز صنعتي
به كار گيري الكتروموتورهاي سه فاز صنعتي موتو- ژن :
- نحوه اتصال ستاره و مثلث : چگونگي اتصال ستاره Y و مثلث در شكلهاي مقابل نشان داده شده است انتخاب نوع اتصال (Y يا ) با توجه به ولتاژ سه فاز موجود و مقدار ولتاژ درج شده و بر روي نيم پليت الكتروموتور انجام مي گيرد .
به عنوان مثال اگر در نيم پليت ، ولتاژ / 380Y 220 نوشته شده باشد در شبكه برق ايران به صورت ستاره وصل مي شود (شكل شماره 1) و اگر در نيم پليت ، ولتاژ / 380 220Y نوشته شده باشد در شبكه برق ايران به صورت مثلث وصل مي شود (شكل شماره 2) .
- تعيين جهت چرخش الكتروموتور : در صورت اتصال صحيح فازها ، آنرا از طرف خروجي شفت به الكتروموتور نگاه كنيم ، چرخش در جهت حركت عقربه هاي ساعت خواهد بود . براي تغييرجهت چرخش الكتروموتور كافي است جاي دو فاز دلخواه از سه فاز T,S,R را با هم عوض مي كنيم .
- مشخصات خروجي موتور براي حمل هايي كه درجه حرارت آنها حداكثر 40 درجه سانتيگراد باشد تضمين مي شود .
- بديهي است عدم رعايت شرط فوق در عملكرد موتور تاثير منفي خواهد داشت .
- الكتروموتورهايي سه فازي كه در حالت عادي به صورت مثلث قرار گيرند . براي اين منظور بايستي به پلاك مشخصات موتور توجه شود .
- توجه شود كه براي ورود كابل برق به داخل جعبه ترمينال حتماً از كلنه استاندارد استفاده شود . زيرا استفادهاز لكنه ضمن حفاظت از آسيب ديدن روكش كابل ، از نفوذ ذرات مضربه داخل موتور نيز جلوگيري مي كند .
- پايه يا فونداسيوني كه موتور روي ان نصب مي شود بايد كاملاً مسطح بوده و دقت شود كه پايه هاي موتوا قبل از سفت كردن پيچها ، كاملاً با سطح پايه فونداسيون تماس داشته باشد تا از اعمال نيروي اضافي و غير مجاز به پايه ها جلوگيري گردد .
- در صورتي كه اعمال بار محوري به موتور (بار در امتداد محور شفت) مقدار آن نبايد از مقادير مجاز بيشتر باشد . مقاديرفوق نسبت به وضعيت نصب و تيپ موتور متفاوت است . (جهت اطلاع از مقادير آن با شماره تلفن مهندس فروش موتوژن تماس حاصل فرمائيد ) .
- در صورت كوپل كردن مستقيم (شفت به شفت) هم محور بودن شفت هم محور بودن شفت الكترو موتور و دستگاه متحرك ضرورت داشته و بايد دقيقاً رعايت گردد .
- در صورت كوپل كردن به وسيله تسمه ، بايد تسمه حداقل 45 درجه از محيط پولي با 160 درجه از 360 درجه آن را بپوشاند . محور پولي ها بايد كاملاً موازي بوده و سطح پولي ها در يك صفحه قرار گيرد . حداقل قطر خارجي مجاز براي پولي در جدول (2) داده شده اشت .
- نيروي كشش تسمه بايد طوري تنظيم شود كه با بيشترين راندمان بتواند گشتاور محرك را به متحرك انتقال دهد . در هر حال كشش تسمه نبايد تا آن حد زياد باشد كه به بلبرينگ ها يا ساير قطعات موتور آسيبي وارد شود.
طرز كار با طرلهايي برقي و ديزلي :
شرح ساختماني با طرح و سرويس و نگهداري آن :
باطري منبع ذخيره نيروي برق بوده كه برق مصرفي مورد نياز دستگاه مصرف كننده را تامين مي كند ساختمان باطري تشكيل شده از جعبه مكعب مستطيل شكل كه از كائوچو يا ميكا يا قير فشرده يا پلي استيلن ساخته مي شود باطري از تعدادي سله تشكيل شده است كه هر سله (خانه) آن معرفي دو ولت برق بوده و به طور مثال هر گاه يك باطري داراي شش خانه باشد باطري فوق داراي ولتاژي برابر 12 ولت است در داخل اين خانه ها صفحات مثبت و منفي براي تبادل جريان الكتريسيته قرار داده شده است كه نسبت به هم ديگر به وسيله صفحات عايق منفي نيز به همين صورت تشكل قطب منفي را مي دهد . طريقه شناختن قطبين باطري از هم ديگر به اين صورت است كه هميشه قطب مثبت با علامت + و يا در محل اتصال بست باطري از قطر بيشتري برخورددار است و طقب منفي قطر كمتري دارد و علامت آن منفي است و جنس
صفحات مثبت باطري از اكسيد سرب به رنگ قهوه اي و صفحات منفي آن اسفنجي به رنگ خاكستر مي باشد بهترين دليل انتخاب موارد فوق در ساختمان باطري بدين جهت است كه اسيد باطري هيچگونه تاثيري بر روي آن نداشته و از بين نخواهد رفت تعداد صفحات باطري هميشه با عدد فرد نشان داده مي شود كه به آنها پليت مي گويند و در هر خانه باطري نه ياسيزده يا تعداد يازده پليت مي باشد و هميشه تعداد صفحات منفي از صفحات مثبت يكي بيشتراست به طور مثال يك باتري 11 پليت داراي 5 پليت مثبت و 6 پليت منفي مي باشد در داخل باطري مابين صفحات از محلول اسيد سولفوريك و آب مقطر براي انجام اعمال شيميايي استفاده مي شود كه اصطلاحاً الكتروليت نيز ناميده مي شود و نسبت مخلوط حجمي آن هموراه به صورت 72 در صد آب مقطرو 28 در صد اسيد سولفوريك مي باشد هميشه چگالي نسبي الكتروليت داخل باطري مقدار در صد 12850 مي باشد البته هر وقت احساس شد كه مقدار آب باطري در اثر فعل و انفعالات شيميايي از مقدار مجاز كمتر شد لازم است كه به آن مقداري آب مقطر اضافه گردد به صورتي كه از بالاي صفحات
ان بيشترنشود و در حدود يك سانتي متر باشد و هر گز نبايد اسيد را مستقيماً در داخل باطري بريزيم چون در زمان تركيب اسيد و آب به دليل فعل و انفعالات شيميايي حرارت بيش از حد ايجاد مي كند و اين كار خطرناك است و ممكن است خساراتي به بر اورد اضافه كردن اسيد به محلول الكتروليت داخل باطري بايد زماني صورت گيرد كه باطري از نظر در صد آب و اسيد در حد پايين باشد كه بوسيله هيدرومتر و يا غلظت سنج اسيد سولفوريك در صد آن مشخص مي شود كه در صورت پائين بودن كه حدود آن 1150 باشد بايد به آن اضافه نماييم در آن به شرح شرايط خاص نگهداري باطري ليفتراكهاي برقي
هيدرومتر يا چگالي سنج :
براي سنجش غلظت الكتروليت داخل باطري از دستگاهي يا وسيله اي به نام هيدرومتر استفاده ميكنيم كه اين وسيله داراي يك لاستيك مكنده جهت مكيدن محلول و لوله هايي كه مايع در آن جمع مي شود و يك حباب شيشه اي مدرج با وزن مخصوص جهت نشان دادن درجه غلظت اسيد باطري مي باشد و طرز كار اين دستگاه به درجه بندي حك شده بر روي پوسته شناور بستگي دارد كه از شمارش اعداد كه از عدد 1100 شروع و به 1400 تمام مي شود و در بعضي به 1300 تمام مي شود و يا بوسيله رنگهاي آبي ، زرد و نارنجي نمايش داده مي شود و رنگ آبي نشان پائين بودن و رنگ زرد نشان وضعيت متوسط و رنگ نارنجي نشانه
وضعيت خوب مي باشد . يا در بعضي ديگر با علامت + و – نمايش داده مي شود كه در اعداد مورج عدد 1280 و در رنگها رنگ نارنجي و در علامتهاي ، علامت + نماينده وضعيت خود درصد آب و اسيد در الكتروليت مي باشد و در اين درجه باطري كاملاً شارژ بوده و عدد 100/1 نماينده خالي بودن باطري و در منهاي سيزده درجه زير صفر امكان يخ زدن باطري حتي بوده و چون باطري در زمان دشارژ اسيد آن افت كرده و آب در محيط سله پراكنده مي باشد و در شرايطي كه در بالا گفته شد امكان يخ زدن زياد مي باشد ، ولي در شرايطي كه باطري پر باشد و درجه 1285 را هيدرومتر نشان دهد نماينده پر بودن باطري است و باطري تا منهاي چهل درجه زير صفر امكان يخ زدن دارد و باطريهايي و شارژر شده بايد هر چه سريعتر جهت شارژر و تنظيم الكتروليت آن اقدام كرد و اگر نشود موجب خرابي باطري مي گردد .
دشارژ :
اگر يك مصرف كننده به دو قطب باطري وصل شود جرياني كه از مصرف كننده مي گذرد باطري را خالي يعني عمل فعل و انفعالات شيميايي صفحه منفي و صفحه مثبت را به سولفات سرب تبديل مي كند و در اثر آن نسبت اسيد با آب (محلول الكتروليت) كمتر شده و اسيد محلول در الكتروليت جذب پليت ها شده و زمان سنجش مقدار آب در الكتروليت بيشتر مي باشد و هر چه عمل خالي شدن ادامه پيدا و باطري خالي شود مقدار اسيد باطري هم افت پيدا مي كند شارژر ، يعني پر شدن باطري يعني زماني كه جريان برقي كه از دينام يا آلترناتور يا شارژر كه به باطري اعمال مي گردد .
تا الكتروليت باطري شروع به فعاليت كند و اين فعاليتها بر خلاف عمل شرح داده شده در دشارژر مي باشد يعني سولفات سرب مجدداً با آب باطري تركيب شده و به اسيد سولفوريك تبديل مي شود كه اين حالت يعني شارژ شدن باطري كه در اثر اين عمل گازهايي از باطري متصاعد مي شود اكسيژن و هيدروژن از جمله مي باشند كه از سوراخ درب خانه هاي باطري خارج مي شود و نبايد در مقابل درب باطري كبريت يا فيزيك روشن نمود، چون كه خطرناك است .
طريقه نگهداري باطري و مواظبت از آن :
آب باطري را بايد هميشه از دو جهت كميت و كيفيت تحت كنترل قرار دارد و كميت آب باطري يا مقدار آن در داخل باطري براي طول عمر و كار كرد باطري داراي اهميت است پس بايد دقت نمود كه سطح آ باطري هيچگاه از قسمت بالاي صفحات كمتر نشود چون صفحات داخل باطري در محلول شيميايي غوطه ور هستند لذا به محض اينكه در معرض هواي آزاد قرار بگيرند با اكسيژن موجود در هوا تركيب شده و به تدريج به سولفات تبديل خواهند شد لازم است كه با مشاهده و كنترل آب باطري به صورت هر روز يك بار نشت به اضافه نمودن آب مقطر در صورت لزوم اقدام شود .كيفيت آب داخل باطري از كميت آن مهمتر بوده و بايد متناوباً نسبتاً در صد غلظت محلول شيميايي داخل باتري را كنترل نموده البته دقت كافي در زمان تست داشته باشيم و در شرايطي كه يك باطري زمان بازدهي بيشترخواهد كه مرتباً كار كرده و به طور مرتب شارژر و شارژر شود و حتماً باطري شارژ كامل شود .
مدار تابلو اتوماتيك اتاق پمپاژ اطفاي حريق :
اين مدار سه فاز كه داراي يك ژنراتور و يك موتور باتري شهر است در زماني كه C1 در مدار باشد c2 نمي تواند راه اندازي شود تا زماني كه C2 وارد مدار شد C1 از مدار مي شود و K1 كه يك كنتاكتور 200 آمپري مي باشد در مدار وارد مي شود و در زماني كه استارت كنتاكتور C2 را زديم كنتاكتور C1 وارد مدار مي شود و K2 كه يك كنتاكتور 200 آمپري است همراه كنتاكتور C2 وارد مي شود و كنتاكتور C1 با موتور ژنراتوري 380v و c2 با موتور برق شهر 220v كار مي كند در اين مدار يك بسته C2 در سر راه كنتاكتور C1 گذاشته كه C2 هم زمان با C1 وارد مدار نشود و در سر راه كنتاكتور C2 يك بسته C1قرار داده كه هم زمان وارد مدار نشود پس هميشه يكي از آن ها در مدار قرار مي گيرد و هم زمان نمي تواند وارد مدار شوند براي حفاظت مدار از بي متال يا رله حرارتي استفاده مي شود كه براي جلوگيري از اضافه بار مي باشد در مواقعي كه اضافه بار وجود داشته باشد رله يا همان بي متال به صورت اتوماتيك مدار از قطع مي كند و يك كليد دستي به نام HAND Auto داريم كه باسدت و هم به صورت اتوماتيك قطع مي شود .