بخشی از مقاله
چکیده:
سوانح طبیعی امری اجتناب پذیر هستند و هر ساله خسارتهای هنگفتی را به جوامع انسانی وارد می کنند. ارزیابی ریسـک و اسـتفاده از استراتژیهای کاهش ریسک از ابزارهای کاهش شدت این سوانح طبیعی می باشند. در ایـن مقالـه بـا شـرح مزایـا و خـدماتی کـه اکوسیستم ها دارند، شرح داده شده که چطور می توان با مدیریت مناسب اکوسیستمها و تلفیق آن با استراتژیهای کـاهش ریسـک، به مدیریت و کاهش سوانح طبیعی پرداخت و به این منظور دو نمونهی مطالعاتی موفق در این زمینه، معرفی شده اسـت و در نهایـت نتیجه گرفته شد که با تغییر مدیریت ریسک حادثه از حالت واکنشی به حالت پیشگیری و اسـتفاده از مـدیریت مناسـب اکوسیسـتم میتوان در جهت کاهش ریسک حادثه موثر عمل نمود بطوریکه سرمایه گذاری بـر روی شـاخص هـای پیشـگیری کننـده، شـامل سرمایه گذاری روی حفظ اکوسیستم سالم ، بسیار به صرفه تر از هزینه ای خواهد بود که در اثر حادثه تحمیل میشود.
کلید واژهها: ارزیابی ریسک، سوانح طبیعی، اکوسیستم، خسارت
مقدمه
سرمایه گذاری روی مدیریت اکوسیستم پایدار یا مدیریت محیط زیست بی خطر میتواند راه حل های مناسبی از نظر هزینـه و فایـده برای کاهش حساسیت جوامع نسبت به حادثه را پیشنهاد کند. اکوسیستم های سالم مثل جنگـل هـای دسـت نخـورده ، تـالاب هـا ، مانگروها و جزایر مرجانی برای مردم محلی و برای بسـیاری از اسـتفاده هـای معیشـتی مفیـد هسـتند و کالاهـایی مثـل چـوب بـرای سوزاندن ، آب پاک ، فیبرها ، دارو و غذا از آنها به دست می آیند که علاوه بر اثر معیشتی میتوانند به صـورت یـک بـافر حفـاظتی طبیعی در مقابل حوادث خطرناک عمل کنند. این بافرهای طبیعی معمولاً از نظر نصب یـا نگـه داری ارزانترنـد و معمـولاً مـؤثرتر از ساختارهای مهندسی شده ی فیزیکی مثل سدها ، خاکریزها یا دیوارهای سیمانی هسـتند. خـدماتی کـه توسـط اکوسیسـتم هـا ارایـه میشوند پارامترهای تجملی اضافی نیستند بلکه یک ضرورت برای کاهش ریسک حوادث هستند. قاعدتا از تغییـر مـدیریت ریسـک حادثه از حالت واکنشی به حالت پیشگیری و قراردادن مدیریت اکوسیسـتم پایـدار بـرای تـأمین معیشـت در مرکـز اسـتراتژی هـای کاهش ریسک حادثه حمایت می شود(.(IUCN, 2009 ایجاد تعادل بین پیشـگیری و واکـنش نیازمنـد اراده سیاسـی و اسـتراتژی
های جدیدی است که امید است این مقاله به آنها بپردازد.
بحث و نتایج
اکوسیستم هایی که به درستی مدیریت شده اند میتوانند اثر خطرات طبیعی مثل زمین لغزه ، سیل ، بهمن و امواج طوفـانی را کـاهش دهند و در کم کردن ریسک حادثه به روش های گوناگون و چندگانه ای شرکت کنند..حدی که یک اکوسیستم میتواند در برابـر
یک حادثه به صورت بافری عمل کند به سلامت اکوسیستم و شدت آن حادثه بستگی دارد اکوسیستم هایی که کیفیت آنهـا پـایین آمده است هم میتوانند نقش بافری داشته باشند اگرچه خیلی کمتر از یک اکوسیستم سالم.
اکوسیستم ها به عنوان ترکیب پویایی از گیاهان ، جانوران ، و سایر اجتماعات زنده و محـیط غیرزنـده شـان بـه عنـوان یـک واحـد عملکردی تعریف میشوند. اکوسیستم هـا پایـه ای بـرای زنـدگی و معیشـت هسـتند و سیسـتم هـایی هسـتند کـه صـنایع بزرگترمثـل کشاورزی ، شیلات ، چوب وغیره بر پایه آنها گذارده میشوند. طیف کالا ها و استفاده هایی که مـردم از اکوسیسـتم بـه دسـت مـی آورند با توانایی مردم و جوامع آنها بـرای مقـاوم کـردن اکوسیسـتم و بازگردانـدن آن پـس از حادثـه مـرتبط اسـت. اصـطلاح " اکوسیستم پایدار" یا اکوسیستم سالم به اکوسیستمی اطلاق می شود که بیشتر آن دست نخورده است و به درستی عمل مـی کنـد و تقاضا و استفاده از منابع آن از حد اندوخته برای نسل های آینده فراتر نمیرود(.(IUCN, 2009
