بخشی از مقاله
چکيده
در سالهاي اخير در بين محققان اسلامي ، بحث حسابداري اسلامي به ميان آمده و مورد پژوهش قرار گرفته است ، اين محققان معتقدند که اصول و قوانين حسابداري غربي نمي تواند با فرهنگ ، اعتقادات و فعاليت هاي اقتصادي جوامع اسلامي همخواني داشته باشد و نميتوان آن را پياده کرد .
لذا به اين فکر افتادند تا بر اساس موازين و شرعيات اولا يک تعريف اسلامي از حسابدراي را بيان کرده و سپس چهارچوبي را براي گزارشگري حسابدار ي اسلامي تدوين کنند . در اين مقاله اصول حسابداري سنتي ، تعريفي از حسابدراي اسلامي و اهداف گزارشگري حسابداري اسلامي بيان شده است و هم چنين نياز به ضرورت حسابداري و گزارشگري اسلامي در جوامع اسلامي و چالشهاي آن مورد بحث قرار گرفته است .
واژه هاي کليدي
حسابداري اسلامي ، حسابداري سنتي ، جوامع اسلامي
Islamic accounting: An Essential For Islamic Society
A b s t r a c t
At recent years the subject of Islamic accounting addressed and has been researched by Islamic researchers . these researchers believe that principles
and laws of west area accounting can not match with culture, beliefs, and economic activities of Islamic Societies , and its implementation is impossible .
therefore , they thought that first , a A definitionbe made about islamic accounting according to covenants of shariat, and then a framework be setted for islamic
accounting and reporting . In this paper , we have presented the subjects such as principles of traditional accounting , a defnition of islamic accounting , and the
purposes of islamic accounting and reporting ; Also , in this paper, the needs for Islamic accounting and reporting at Islamic societies and its challenges have
been addressed.
Keywords: Islamic accounting , Traditional accounting ,Islamic societies
مقدمه
تجارت جهان امروز نشان مي دهد که حسابداري نقش برجسته اي در توسعه اقتصادي ايفا ميکند ، حسابداري نقش عمده اي در بهبود اداره شرکت ها ايفا مي کند که به سهم خود سبب ايجاد رشد در سرمايه گذاري داخلي و خارجي مي شود ، محققان حسابداري اسلامي استدلال کرده اند که از ديدگاه اسلامي افشاي کامل ضروري است و بنابراين به نظر مي رسد که يک فرصت زماني براي پژوهشگران حسابداري اسلامي جهت حرکت از تحقيقات هنجاري به تحقيقات تجربي به منظور مطالعه مسائل افشا و شفاف سازي در کشورهاي اسلامي و به کار گيري آن براي پاسخگويي پديد آمده است . پژوهشگران حسابداري اسلامي معتقدند که مفروضات زير بنايي سيستمهاي حسابداري سنتي بر پايه فلسفه غرب با اعتقادات و ارزشهاي اسلامي سازگار نيست ، لذا به دنبال چهارچوبي مشخص از گزارشکري حسابداري براي جوامع اسلامي هستند . قرآن تجارت را تحت چارچوب و قوانين الهي مشروع ميداند ، اما نبايد مشغله تجارت ، انسان را از خداوند و دستورات او غافل کند و فعاليت تجاري بايد منطبق با ارزشهاي اخلاقي قرآن باشد .
يکي از تفاوت هاي اساسي محيطي که در بين جوامع اسلامي و غربي مطرح است حضور دين در زندگي فردي و جدا کردن آن از مسائل اجتماعي است و نقش مسائل اسلامي در جامعه پر رنگ مي باشد و در قوانين و مقررات ، قرآن و مسائل اسلامي در نظر گرفته مي شود .
اسلام درباره مسائل فردي و همچنين مسائل اجتماعي در زمينه هاي سياسي ، اقتصادي ، فرهنگي ، مذهبي و هر جنبه ديگر زندگي ، سيستم به هم پيوسته اي را ارائه مي کند .بنابراين جدايي علم و دانش از رهنمودهاي مذهبي براي مسلمانان ناروا است چرا که منجر به رفتار غير اسلامي مي شود . جهان بيني و ارزش هاي متفاوت ، سيستم اقتصادي متفاوت را مي طلبد و سيستم اقتصادي به نوبه خود به سيستم حسابداري خاص خود نياز دارد .
حسابداري سنتي مبتني بر اصول زير است :
• تفکيک کامل اقتصاد از مذهب
• ارجحيت رضايت فردي
• پيشينه سازي سود به عنوان معيار سنجش عملکرد
• پذيرش قاعده تنازع بقاء به عنوان بهترين راهبرد
• تاکيد بر نتيجه فرايند بدون توجه به آثار گسترده آن بر محيط در غرب انسان مالک نهايي شناخته مي شود – حداکثر سازي ، منافع شخصي و فردگرايي زير بناي حرکت هاي اقتصادي است و درآمدهايي از طريق مشروبات الکلي ، ربا و قمار کسب مي کنند اما در اسلام انسان امانت دار است و هر چيزي که دارد متعلق به خداوند است و بايد در قبال آنها به خداوند پاسخگو باشد و پايبند به ارزش هاي اسلامي و کسب سودي معقول باشد هم چنين منافع جمعي و انصاف و عدالت که زير بناي حرکت هاي اقتصادي است را در نظر داشته باشد و از طريق معاملات ممنوع و حرام درآمدي کسب نکند.
در اسلام فعاليت هاي تجاري بايد منطبق با ارزش هاي اخلاقي قرآن باشد . فعاليت هاي اقتصادي در اسلام بر دو ستون اخلاقي عدالت و احسان استوار است . اين ارزش ها ، ارزش هاي زير بنايي براي تمام امور است و فعاليت ها بايد بر پايه اين ارزش ها انجام شود .
حسابداري اسلامي :
حسابداري اسلامي مي تواند به عنوان يک فرآيند حسابداري که اطلاعات مناسب را براي ذينغعان يک واحد تجاري فراهم ميکند ، تا آنها بتوانند از اينکه واحد تجاري همواره در محدوده و قلمرو شريعت اسلامي فعاليت کرده و به هدفهاي اقتصادي – اجتماعي خود دست ميابد ، اطمينان يابد ، همچنين حسابداري اسلامي ، ابزاري است جهت قادر ساختن مسلمانان به ارزيابي ميزان پاسخگوئيهاي خود در برابر خداوند .
اين تفاوت ها باعث شد تا برخي از حسابداران مسلمان تعريف و الگو براي حسابداري اسلامي ارائه کنند از جمله:
