بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت کیفیت جامع، مدارس امروز را در مواردی نظیر؛ فرایند ارزشیابی و قبولی دانش آموزان، ارتقای جذابیت مدرسه نزد دانش آموزان و معلمان، بهبود برنامه های درسی و آموزشی، سرعت و ارائه خدمات آموزشی و پرورشی بهتر و کاهش هزینه بهبود می بخشد. مدارسی که فاقد بینش سیستمی و روش های اجرایی بوده و بر نیاز دانش آموزان و معلمان تمرکز ندانسته باشند، نمی توانند در دراز مدت به بهبود ارتقای مستمر کیفیت و مشارکت همه کارکنان و ایجاد شبکه های همکاری پایدار، دست یابند. در این مقاله، با طرح این موضوع که چگونه می توان مدارس فعلی را به مدد مدیریت کیفیت جامع (TQM) به مدارس کیفی تبدیل نمود، سعی در پرداختن به ابعاد این مهم می باشد. ابتدا تعاریفی از مدیریت کیفیت جامع بعمل آمده و ویژگیهای مدارس کیفی بیان شده است. سپس مدرسه به عنوان یک سیستم اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفته و اهمیت اصلاح فرایندها نقش مدیران در بهبود کیفیت آموزشی، پاسخ به نیازها و انتظارات دانش آموزان ( توجه به منافع فراگیران) ذکر شده است. و در انتها به اصول مهم در مدیریت فرایند مدار برای بهبود کیفیت پرداخته شده است.
واژگان کلیدی: مدیریت کیفیت جامع، فرایند یاد دهی – یادگیری، مدارس کیفی، منابع انسانی، آموزش و پرورش. سیستم تعامل اجتماعی
1
.1 مقدمه
امروزه بهبود کیفیت در زمینه هایی مثل صنعت و تولید، بهداشت و آموزش و پرورش یک ضرورت محسوب می شود. در قلمرو آموزش و پرورش، به دلایلی نظیر کاهش روز افزون بودجه ها، پایین بودن سطح دانش و مهارت دانش آموختگان و پافشاری مردم و دولت ها برای بازسازی یا بهسازی گسترده ی نظام های آموزشی، توجه به کیفیت اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
اقدامات فزاینده ای که در سطح جهانی از نظر خودگردان کردن مدیریت مدارس، ارج نهادن به ابتکار عمل مدیران و طولانی کردن ساعات درسی و سال تحصیلی صورت می گیرد، از نشانه های بارز این توجه است. در این شرایط، صاحب نظران مدیریت در آموزش و پرورش، مفاهیم ( مدیریت کیفیت جامع) را با مختصری تغییر و تعدیل، ابزارهای مهمی برای باز سازی نظام های آموزش و پرورش قلمداد می کنند.
کیفیت در آموزش و پرورش و در مدارس به تغییراتی گفته می شود که در رفتارهای دانش آموزان بروز می کند. پس تنها معیار معتبر کیفیت، تغییر رفتار مطلوب دانش آموزان است. کیفیت در مدارس و در سطح کلان آموزش و پرورش جلب رضایت و حتی خشنودی دانش آموزان و والدین آنان است زیرا به انتظار همه ی ایشان پاسخ می دهد. کیفیت به معنای داشتن آموزش های درست، مواد آموزشی بدون عیب، بدون نقص( حداقل عیب و نقص)، پشتبانی صحیح و دقیق و دوستانه ی معلمان و دانش آموزان، پایدار کردن و افزایش طول عمر یادگیری است. در مدارس کیفی دانش آموزان و معلمان در هر کجا که هستند از مدرسه و فرایند آموزش آن دفاع می کنند و بر فرایند امور آن نظارت دارند.
شبکه بین الملی نهادهای تضمین کیفیت در آموزش عالی، کیفیت را انطباق وضع موجود با استاندارهای از قبل تعیین شده دانسته و کافمن و هرمن (1985) کیفیت را متناسب بودن ویژگی های عناصر با انتظارها تعریف کرده اند.( فایگن بام)((1951 می گوید این که یک محصول بتواند با حداقل هزینه ممکن هدف مطلوب را تامین کند، کیفیت اتفاق افتاده است.( دمینگ) (1993) کیفیت را حد قابل پیش بینی می داند که بتوان با حداقل هزینه به آن رسید.( فیلیپ کرازبی) معتقد است کیفیت، تطبیق یک محصول و خدمات با الزامات ( ویژگی ها و استاندارهای) از پیش تعیین شده است در ضمن کیفیت را درجه ای از برآورده سازی الزامات توسط مجموعه ای از ویژگی های ذاتی نیز تعریف کرده اند.
