بخشی از مقاله
چکیده
حاکمیت شرکتی اولین نقش هئیت مدیره است و اشاره به تنظیم اهداف و مسیر استراتژیک شرکت و همچنین هدایت کسب و کارها جهت رسیدن به اهداف شرکتی است. و اهمیت موضوع تعاونی ها کشاورزی به این دلیل است که تعاونی ها ، سازمان ها و نهادهای مردمی هستند که در عین برخورداری از خصوصیات و مشخصات یک واحد اقتصادی و تجاری ، دارای ارزش های مکتبی و اجتماعی هم می باشند و می توانند مبین تلاش های دسته جمعی و گروهی اعضای تشکیل دهنده تعاونی برای نیل به اهداف مشترک و پیشرفت و توسعه باشندپس حاکمیت شرکتی، مسئولیت اجتماعی شرکتی، پایداری، و شهروند شرکتی در برگیرنده مسئولیت شرکت در قبال ذینفعان شرکت است. که به رعایت اصول و ارزشهای شرکت اشاره دارد. در کسب و کارهای پایدار این اصول و ارزشها با محیط نیز ارتباط پیدا میکند. حاکمیت شرکتی تعاونی های کشاورزی با پرورش مدیران ارزشآفرین باعث امر کارآفرینی شرکتی میشود و اگر کارآفرینی شرکتی با توجه به عوامل کسب و کارهای پایدار انجام گردد، کارآفرینی پایداری را منجر خواهد شد. کارآفرینی پایدار فرآیندی پایدار در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار از طریق کشف، ارزیابی و بهرهبرداری از فرصتهای موجود و ارزش آفرینی در مولفههای اقتصادی، همبستگی اجتماعی و حفاظت از محیط زیست میباشد. با توجه به مباحث گفته شده یک مدل به عنوان مدل نهایی تحقیق ارائه میگردد.در مقاله حاضر با بررسی حوزههای مسئولیت شرکتی این نتیجه حاصل شد که حاکمیت شرکتی تعاونی های کشاورزی باعث افزایش شهروند شرکتی و کارآفرینی پایدار در شرکت میشود.
کلید واژهها: حاکمیت شرکتی، شهروند شرکتی، کسب و کارهای پایدار، کارآفرینی پایدار
1
مقدمه تعاونی های کشاورزی ، سازمان ها و نهادهای مردمی هستند که در عین برخورداری از خصوصیات و مشخصات
یک واحد اقتصادی و تجاری ،دارای ارزش ها و هنجارهای مکتبی و اجتماعی هم می باشند و می توانند مبین تلاش های دسته جمعی و گروهی اعضای تشکیل دهنده ی تعاونی برای نیل به اهداف مشترک و پیشرفت و توسعه باشد . با توجه به افزایش رقابت محلی و جهانی، کارآفرینی شرکتی برای عملکرد موفقیتآمیز شرکت ضروری به نظر می-رسد(.(Fujita,1997; Nakahara,1997 کارآفرینی شرکتی به مجموعهای از فعالیتهای نوآوری و اقدامات مخاطرهآمیز اشاره دارد((Guth & Ginsberg,1990 که به شرکت کمک میکند تا قابلیتهای جدیدی را به دست آورده( Stopford & (Baden–Fuller,1994، عملکرد خود را بهبود داده((Lumpkin & Dess,1996، و وارد کسب و کارهای جدید شود((Miller,1983; Zahra,1993 و همچنین جریانهای جدید درآمد را در بازارهای داخلی و خارجی توسعه دهد( Block .(& MacMillan,1993 سیستم حکمرانی شرکتی میتواند نقش تهسیلگر در امر کارآفرینی شرکتی و ایجاد کسب و کارهای جدید بازی کند. از طرفی سیستمهای حکمرانی میتواند منبعی برای مزیت رقابتی باشد ( Kim & Hoskisson,1997; .(Porter,1992; Roe,1994 در حکمرانی شرکتی، هئیت مدیرهها مسئول هدایت و اداره کسب و کارهای شرکت هستند(.(Hoskisson et al,2004:297 البته تأکید مبانی اولیه حاکمیت شرکتی، بیشتر بر موضوع راهبرد شرکتها و حقوق سهامداران قرار داشت و بعدها با طرح دیدگاههای جدیدتر، به سمت توجه جدی به حقوق ذینفعان و اجتماع گرایش یافت(حساس یگانه،(1383، به طوری که حاکمیت شرکتی با اخلاقیات، ارزشها، و اصول اخلاقی شرکتی و مدیران مرتبط شده است(.(Boamah,2003:2 کانون توجه حاکمیت ایجاد ارزش افزوده برای تعداد زیادی از ذینفعان سازمانی است. این توجه منعکس کننده حرکتی است که به موجب آن شرکتها دارای مسئولیت اجتماعی بیشتری میشوند و بر مفهوم "شهروند شرکتی" تمرکز میکنند(حساس یگانه و مولودی،.(237:1390 هدف شهروند شرکتی برجسته ساختن این است که شرکتها بازیگران قدرتمند عمومی هستند که برای احترام گذاشتن و در نظر گرفتن حقوق شهروندان واقعی در جامعه مسئولیت دارند( Matten et .(al,2003:115 بنابراین، هدف بسیاری از سازوکارهای حاکمیت شرکتی دستیابی به شرکتهای مسئولیتپذیر، پاسخگو، مدیران ارزشآفرین و در نهایت کنترل شرکتهاست(ملکیان و دریایی،.(122:1390 با توجه به این موضوع در تحقیق حاضر به بررسی حاکمیت شرکتی درشرکت های تعونی کشاورزی و نقش آن در پاسخگویی و مسئولیت اجتماعی و همچنین نقش هئیت مدیرهها در ارزش آفرینی برای شرکت و ایجاد کسب و کارهای جدید با توجه به مسأله مسئولیت اجتماعی شرکت پرداخته خواهد شد . در سالیان اخیر، پیشرفتهای زیادی در زمینه موضوع حاکمیت شرکتی در سطح جهان صورت گرفته است و کشورهای پیشرو در این زمینه، همچنان به تقویت نظامهای حاکمیت شرکتی خود ادامه میدهند و در این راستا، به مشارکت کنندگان در حاکمیت شرکتی و موضوعهایی از قیبل سهامداران و روابط آنها، مسئولیت پاسخگویی، بهبود عملکرد هئیت مدیره، کمیتههای هئیت مدیره، حسابرسان و نظامهای حسابداری و کنترل داخلی توجه ویژهای مبذول میدارند(حساس یگانه،(1383، ولیکن نقش هئیت مدیرهها در ارزش آفرینی برای شرکتها و ایجاد کسب و کارهای جدید (کارآفرینی شرکتی) حلقه گمشده حاکمیت شرکتی محسوب می-شود. از آنجایی که یکی از ابعاد محوری حاکمیت شرکتی، تنظیم اهداف و مسیر استراتژیک شرکت و هدایت کسب و کارها جهت رسیدن به اهداف شرکتی است((Zaman,2006:1، هئیت مدیره دارای نقش اصلی در هدایت استراتژی شرکت و ایجاد ثروت برای سهامداران را بازی میکند(.(UNGC/IFC,2009:6
2
