بخشی از مقاله
خلاصه
یکی از علل اصلی رکود تعاونیها در بخش کشاورزي که مانع رسیدن به توافق جمعی و تسهیل همکاري در فعالیتها و تصمیم گیريها میشود عدم شکلگیري سرمایه اجتماعی کافی در این شرکتهاست. به نظر میرسد مانعهایی در شکل گیري سرمایه اجتماعی قابل قبول در شرکتهاي تعاونی کشاورزي وجود دارند. با توجه به این مسأله، هدف این تحقیق، تحلیل عاملی مانعهاي شکلگیري سرمایه اجتماعی در شرکتهاي تعاونی کشاورزي بود. این بررسی به روش کمی- کیفی انجام شد.
در بخش کیفی از روش بحث گروهی متمرکز به منظور شناسایی متغیرها استفاده شد. دادههاي به دستْآمده از این بخش پس از ادغام با سایر متغیرها در تدوین پرسشنامه منظور شد. با توجه به ماهیت موضوع و شناسایی مانعهاي شکلگیري سرمایه اجتماعی، کارشناسان اداره جهاد کشاورزي شهرستان به طور هدفمند 8 تعاونی به روش نمونهگیري هدفمند گزینش شد.
در بخش کمی جامعه آماري تحقیق تعاونیهاي شهرستان زنجان شامل 22 تعاونی بود. در مجموع 10 تعاونی به روش تصادفی گزینش شد. مانعهاي ایجاد و حفظ سرمایه اجتماعی با استفاده از روش تحلیل عاملی به 8 دسته؛ مالی- هماهنگی، نگرشی نظارتی، قانونی انظباتی، اجتماعی- فرهنگی، سازمانی، روانشناختی، ناهمگونی و تبعیض و نابرابري تقسیمبندي شد. بر پایه نتایج بدست آمده پیشنهادهایی به منظور ایجاد و حفظ سرمایه اجتماعی در تعاونیهاي کشاورزي ارائه شده است.
مقدمه
بخش تعاون در کشور یکی از بخشهاي مهم در توسعه اجتماعی و اقتصادي به شمار میآید و در اصل - 43 - و - 44 - قانون پایهی از پایههاي نظام اقتصادي کشور قلمداد شده است.
همچنین با توجه به نقش اقتصاد انسان محور در تحقق هدفهاي عدالت اجتماعی، جایگاه این بخش جلوتر از بخش خصوصی قرار گرفته است
دلیل این توجه در قانون پایهی ناشی از ویژگیهاي اجتماعی این بخش و برخورداري از روحیه تعاون و مشارکت و همکاري در بین توده مردم میباشد
هدفهاي تعاونیها در بخش کشاورزي در راستاي هدفهاي کلی توسعه یعنی افزایش تولید و بهبود مشارکت روستاییان در جنبههاي اقتصادي – اجتماعی تولید است که مبتنی بر رکن پایهی تعاونیها در شکلدهی به مشارکت داوطلبانه و فعال اعضاء مبتنی بر منافع متقابل و یا مشترك میباشد.
به رغم اهمیت و جایگاه این بخش در توسعه اقتصادي-اجتماعی، تحقیقات در زمینه موفقیت تعاونیها نشان میدهد که تعاونیها در بخش کشاورزي موفقیت چندانی نداشتهاند.
بررسی امینی و رمضانی - 1381 - تعاونیها را در دستیابی به هدفهاي و برآوردن انتظارها و آرمانها اعضاء ناموفق دانستهاند. در بررسی دلایل موفق نبودن یا موفقیت ناکافی این تعاونیها بایستی منابع سرمایهاي لازم براي موفقیت هر تشکل از جمله تعاونیهاي کشاورزي را مدنظر قرار داد.
