بخشی از مقاله
چکیده
کلیه آموزه های تولید شده حین فرآیندهای کاری که دانستن آن به وسیله دیگران برای سازمان ایجاد ارزش افزوده نماید، دانش نام دارد. با این تعریف و تعمیم دادن آن در پروژه های عمرانی می توان به این نتیجه رسید که ما به عنوان مدیران پروژه در کارهای عمرانی، می توانیم با ثبت و مستندسازی اطﻻعات و تجارب و دانش های کسب شده در هر یک از پروژه ها به موفقیت و پویایی و نیز سرعت عمل در پروژه های مشابه بعدی کمک کنیم، که این پروسه تحت عنوان "مدیریت دانش" معرفی می گردد. تعبیر و تعریف دیگری که می توان از مدیریت دانش داشت، جمع آوری تجارب و اطﻻعات ضروری پروژه هاست که به خوبی به اهمیت آن در کارهای عمرانی به دلیل تشابه در فازهای مختلف چندین پروژه واقف هستیم. در این مقاله سعی شده به معرفی و اهمیت بکارگیری مدیریت دانش در پروژه های عمرانی و نیز لزوم توجه مدیران کارگاه ها و پروژه های عمرانی به آن گردد. بطوریکه در ابتدا به معرفی کامل و صریح مدیریت دانش و نیز سپس به مدیریت کارگاه های عمرانی و در پایان نیز روشهایی جامع برای دانش نویسی و مستندسازی اطﻻعات پدید آمده شده از پروژه ها را بیان می کنیم.
مدیریت دانش، مستندسازی، پروژه های عمرانی، .Knowledge Management
-1 مقدمه
مستندات یکی از اصلی ترین اقﻻم قابل توجه پروژه می باشد. معموﻻ تمرکز ویژه ای بر مستندات صورت می گیرد اما این تمرکز بیشتر معطوف به مستندات فنی بوده و مستندات مدیریتی پروژه مورد غفلت قرار می گیرد (مهدی دﻻوری - عبدالمهدی صالحی زاده - محمود حسنی تبار. (1387 با توجه به اینکه عملیات ساخت و ساز و پروژه های عمرانی به دلیل پیشرفت روز افزون این صنعت با اقبال عمومی باﻻیی مواجه گردیده و نیز چه از سمت دولت و همچنین بخشهای خصوصی در اقصی نقاط دنیا حمایتها و سرمایه گذاری های بسیاری صورت پذیرفته است، حال با این حجم انبوه فعالیتها؛ طبیعتا کارهای مشابه و نیز تجارب جدید و همچنین راه حل بسیاری در هنگام مواجه با مشکﻻت و مسائل پدید می آیند که با جمع آوری و دسته بندی کردن و نیز در اختیار قراردادن برای دست اندرکاران این صنعت، کمک و پیشبرد شایان توجهی صورت خواهد گرفت.
در عصر حاضر که عصر دانش می باشد و به تازگی عصر اطﻻعات را پشت سر گذاشتیم، تولید و استخراج دانش از اهمیت بسیاری برخوردار است در واقع آن چه در سازمان ها دارای ارزش اعتبارمی باشد، دانش است. برای انجام پروژه هایی
1
که نو و بدیع هستند، هدایت و مدیریت دانش از اهمیت خاصی برخوردار است .همانطور که می دانیمتقریباً تمام پروژه های ملی دارای تاخیر در برنامه زمانبندی می باشند و از آنجاییکه تاخیر در انجام پروژه باعث مشکﻻت عدیده ای برای کارفرما و پیمانکار و تحمیل هزینه و فشار مضاعف به آنها می شود، ثبت، نگهداری و آموختن درس از علل تاخیر در پروژه های انجام شده و یا در حال انجام می تواند به کاهش تاخیرات در پروژه های مشابه کمک کند (محمدامیر نیکجو - مجید کیانی - امیر نورنگ. (1388
-2 تعریف مدیریت دانش
دانش چیست؟ این سوالی است که پیش از اینکه به بحث مد یریت دانش بپردازیم، باید به وضوح پاسخ داده شود. برخی دانش را صرفا اطﻻعات می دانند. در نظر این افراد، دانش، ارزیابی ما از دنیای واقعی است. مثﻻ اینکه سرمایه شرکتهای رقیب ما چقدر است؟ چه استراتژیهایی را اتخاذ کرده اند را جزو دانش به شمار می آورند برخی دیگر، دانش را تنها محدود به مهارتها و تخصص های کاربردی می دانند. در نظر اینها، مهارت تراشکاری یک استاد تراشکار و یا مهارت تدریس یک استاد دانشگاه، مصادیق واقعی دانش هستند
اما واقع امر این است که همه این موارد، مصادیقی از دانش هستند به طور خﻻصه، هر گونه اطﻻعات پردازش شده ای که در جهت تحقق اهداف سازمان ما، مفید باشد، به نوعی دانش است. برای اینکه این تعریف دقیق تر شود، برخی از متخصصین، دانش را به چهاردسته تقسیم میکنند
-1 دانش چه چیزی (know what)
-2 دانش چرایی (know why)
-3 دانش چگونگی (know who)
-4 دانش چه کسی (know who) (شرکت مشاوران توسعه آینده. .(1385
برای اینکه بتوانیم به نحوی صحیح مبحث مدیریت دانش را در سازمان و پروژه های خود استقرار دهیم، در گام نخست باید نحوه صحیحی از ماهیت آن آشنا شده و مفاهیم مربوطه را فراگرفت و سپس راهکارهای نوین را با آن عجین نمود. به همین دلیل تصمیم به ذکر تعریفهای متداول این بخش گرفتیم.
کلیه آموزه های تولید شده حین فرآیندهای کاری که دانستن آن به وسیله دیگران برای سازمان ایجاد ارزش افزوده نماید، مدیریت دانش نامیده می شود (شرکت مشاوران توسعه آینده. .(1392 سرمایه فکری یکی از عناوینی است که اغلب برای دانش بکار برده میشود و بیانگر آن است که دانش دارای یک ارزش مالی است (ماندانا جزائری - احمد فراهی - مهدی نوروزی. تابستان .(1389
شکل -1 روند خلق دانش [4]
شکل -2 پیوند مدیریت دانش با مدیریت داده ها [7]
2
-3 تاریخچه مدیریت دانش
مدیریت دانش از اواخر دهه 1970 مطرح گردید و با نزدیک شدن به اواسط دهه 1980 و آشکار شدن اهمیت دانش و تاثیر آن بر حفظ قدرت رقابتی در بازارهای اقتصادی، اهمیت ویژه ای یافت .در این دهه بود که نظامهای مبتنی بر هوش مصنوعی و نظامهای هوشمند برای مدیریت دانش به کار گرفته شد و مفاهیمی چون فراهم آوری دانش، مهندسی دانش، نظامهای دانش محور و مانند آن رواج پیدا کرد (ماندانا جزائری - احمد فراهی - مهدی نوروزی. تابستان .(1389
کارل اریک سیو بی، حسابدار سوئدی در دهه 90 میﻻدی زمانی که مشغول ارزیابی ترازنامه مالی چند شرکت بزرگ سوئدی بود، متوجه نکته جالبی شد. بسیاری از این شرکتها پس از انجام عملیات طوﻻنی حسابداری، ارزشی در حدود چند کرون سوئد و حتی یک کرون نشان می دادند. حال آنکه قیمت واقعی این شرکتها که سهامداران حاضر به فروش آن بودند، بسیار بیشتر از قیمتهایی بود که سرمایه حسابداری نشان می داد سیوبی پس از بررسی های مختلف متوجه گردید که بخش اعظم از این اختﻻف (اختﻻف بین ارزش شرکتها در بازار سهام و قیمت دارایی های مشهود این سازمانها) به سرمایه های دانشی درون سازمان بر میگردد و برخاسته از توان دانشی این سازمان در حل مسائل تخصصی شان است. اما نکته جالب وارد نشدن این سرمایه های ناملموس داراییها در ترازنامه های حسابداری بود، چرا که اساسا چیزی تحت عنوان مفهوم "سرمایه های ناملموس" وجود نداشت. از سال ها پیش(تقریباً از جنگ جهانی دوم) محدود بودن سرمایه های ناملموس و فیزیکی و نیاز به افزایش برنامه ریزی شده آنها، منجر به خلق شاخه های علمی مختلف شده بود. به عنوان مثال، برنامه ریزی خطی و پژوهش عملیاتی، مکان یابی و تخصیص، طراحی کارخانه، تعمیرات و نگهداری، بهره وری ماشین آﻻت، برنامه ریزی تولید و همگی در جهت مدیریت سرمایه های ملموس ایجاد شده بود اما سرمایه های ناملموس تا آن زمان مورد توجه قرار نگرفته بود فعالیت سیوبی و پس از آن بکمن، نوناکا، ویگ و … باعث گردید، توجه صنعتگران و عالمان علوم صنعتی به سرمایه ای بس عظیم، یعنی سرمایه ای که با وجود تولید اکثریت ارزش افزوده کاﻻ، کمتر مورد مدیریت و ساماندهی و برنامه ریزی افزایشی قرار می گرفت، جلب شود. شکل زیر نشانگر تﻻش های علمی پس از این دوره است(شرکت مشاوران توسعه آینده. (1385
