بخشی از مقاله
خلاصه
طراحی بناهاي اسلامی به روز تنها استفاده ظاهري از ویژگی هاي معماري اسلامی نه تنها مناسب نیست بلکه به اصول معماري اسلامی نیز ضربه میزند. در پس شاخص هاي معماري اسلامی دنیایی از معنا و مفهوم نشسته است. آب و نور و رنگ نیز از شاخص هاي مهم معماري اسلامی به شمار می روند که روح و لطافت خاصی به آن می دهند. در این مقاله نگارنده در ابتدا با ذکر توضیحاتی در مورد هنر اسلامی و نماد پردازي و بررسی مفهومی و جداگانه آب و نور و رنگ سعی در عبور از ظاهر آنها و رسیدن به باطنشان کرده است تا طراحان با دانستن آن سعی در به وجود آوري معماري واقعی اسلامی در روزگار پر زرق و برق معماري جهان کنند. بدین ترتیب طراح این شاخص ها را به شکل ظاهري و تقلید کارانه در کار خود قرار نمی دهد بلکه با نگاهی عمیق تر به معناي آنها به شکل درست و به جا از آنها استفاده می کند.
واژه هاي کلیدي: هنر اسلامی،معماري اسلامی ،نماد پردازي ،آب ، نور،رنگ
مقدمه
بورکهارت:"ذات رمزي هنر دینی :هنر دینی با تجدید و تکرارآفرینش یا صنع الهی به صورت مجمل در قالب تمثیلات ،نشان دهنده ذات رمزي و نمادي جهان است و بدینگونه روح انسان را از قید وابستگی به وقایع مادي خام و گذرا رهایی می بخشد.
اسلام ، نخستین دین آسمانی است که نظر انسان را به گستره زیبایی و زینت در آفریده ها جلب می کند و به او می نمایاند که بعد انسانی و روحانی فطرت خویش را ارج نهاده تا به فراسوي زندگی حیوانی رهنمون شود. زیبایی و زینت ، تعبیر همین مفهوم و عصاره هنر هاي زیبا به شمار می رود . تمام نظم تجریدي هنر متعالی اسلامی ، بازتابی است از محتواي عارفانه اي که بر پایه ایدئولوژي اسلام بنا شده است. به یقین نمی توان ، مسائل عقلانی و انتزاعی را از ابعاد احساسی و عاطفی آن جدا دانست . تا این احساس برانگیخته نشود و وجدان و فطرت انسانی احیا نگردد ایمان ، ریشه ندوانیده است. از این حیث می توان ادعا کرد که دین با هنر نقاط اشتراك متعددي دارد.
1 دانشجوي کارشناسی ارشد معماري دانشگاه شاهرود
2 استاد یار و رییس دانشکده معماري و شهرسازي دانشگاه شاهرود
در این تحقیق سعی بر آنست با بررسی جنبه باطنی آب ، نور و رنگ در مساجد اسلامی به ماهیت بهره گیري آن پی برد و معناي درونی هر یک از آنها را کشف کرد تا بدینوسیله در طراحی بناهاي اسلامی در معماري امروز از این موارد به صورت ظاهري و گذرا استفاده نشود بلکه با دقت به عمق معناي هرکدام راه درست در استفاده آنها انتخاب شود.
