بخشی از مقاله

چند روش ساده برای علاقه مند کردن فرزند به مطالعه

روش اول - بگذارید فرزندتان ببیند که شما می خوانید
اولین نشانه موفقیت بچه ها در مدرسه ، مطالعه در خانه است.برای اینکه بچه ها در خانه مطالعه کنند باید الگوی رفتاری داشته باشند که در خانه مطالعه میکند.
پس خیلی ساده است :
اگر می خواهید فرزندتان را کتاب خوان بار بیاورید، خودتان باید مطاله کنید.
اگر خودتان اهل مطالعه کتاب نیستید ، مقداری کار می برد:
باید ببینید که به خواندن چه مطالبی علاقه دارید.
باید در خانه کتاب داشته باشید (ر.ک روش های 16و 25)
باید تلویزیون را خاموش کنید(ر.ک روش 46)
باید کاری در نظر بگیرید که فرزندانتان در زمان مطالعه شما به آن بپردازن

د(چطور است به آنها هم کتاب بدهید؟)
اگر وقت بگذارید و کتاب بخوانید ، در واقع به طور غیر مستقیم به فرزندتان می گویید که خواندن مهم است اما اگر برایش سخنرانی
کرده و او را پند و اندرز بدهید ، هرگز نمی توانید این پیام را به او منتقل کنید.


روش دوم – اطلاعاتی را که از خواندن به دست میاورید، تقسیم کنید.
شما از مطالبی که میخوانید روزانه چیزهایی می آموزید، چرا آن را با خانواده خود در میان نگذارید؟
بیشتر بچه ها با هدف سرگرمی کتاب میخوانند و گاهی از اینکه میتوان با هدف کسب اطلاعات هم مطالعه کرد بی خبر هستند. بزرگسالان بیشتر به هدف کسب اطلاعات مطالعه میکنند چون این مطالب بخش عمده ای از کار روزانه آنها را تشکیل میدهد. اگر اطلاعات بدست آورده تان را با فرزندتان در میان بگذارید ، می توانید آنها را برای خواندن به کسب اطلاعات آماده کنید.
وقتی بچه ها ببینند چگونه از اطلاعاتی که بدست آورده اید ، استفاده می کنید کمتر از خواندنِ به قصد کسب اطلاعات خواهند ترسید.


اگر از آنها بپرسید که "در کتاب علوم شما در باره کلسترول چه چیزی نوشته است؟" جالب تر از آن است که بپرسید "امروز در مدرسه چه چیزی یاد گرفتی؟"
به این ترتیب هم غیر مستقیم سوال کرده اید و هم جرقه یک بحث و گفتگوی خانوادگی زده می شود و خانواده با هم ارتباط کلامی برقرار میکنند.
روش سوم – با صدای بلند بخوانید
درک مطلب بچه ها هنگام خواندن ، به طور طبیعی از توانائی آنها هنگام برقراری ارتباط کلامی کمتر است. به علاوه سطح توانائی بچه ها در خواندن ، از سطح علائق آنها نیز پائین تر ا

ست. بچه ها هنگامی که به مدرسه می روند صدها کلمه را می فهمند اما فقط چند کلمه را می توانند بخوانند و بخش کنند و در ضمن مهارت کافی برای درک مطلب نوشتاری پیچیده را ندارند و به همین دلیل دچار محدودیت می شوند.
یکی از مهمترین کارهائی که می توانید در طول عمرتان بکنید این است که با صدای بلند برایشان کتاب بخوانید:
• این کار را از کمی پس از تولد شروع کرده و تا پیش دبستانی و سال ها بعد نیز ادامه دهید.
• با این کار فرزندانتان به زبان و مهارتهای درک مطلب که در مدرسه به آن نیاز دارند ، توجه می کنند
• دایره لغات فرزندتان افزایش می یابد و قدرت تشخیص شان بالا می رود.
• به این طریق به بچه ها می آموزید که برای کتاب ارزش قائلید و کتاب خوانی بخشی از تعاملات روزمره شماست.
چگونه با صدای بلند بخوانید:
1. با حالت و لحن مناسب بخوانید. ( استفاده از یک صدای خاص برای هر شخصیت ، استفاده از علائم نقطه گذاری برای تغییر لحن و استفاده مناسب از مکث برای افزایش تاثیر خواندن)
2. با علاقه بخوانید و با متن درگیر شوید. اگر به متن داستان یا مشکلات شخصیتهای آن علاقه -مند شده اید آن را بر زبان بیاورید ، اگر اتفاقات هیجان انگیز است با لحنی هیجان زده بخوانید، اگر ترسناک است با لحنی حاکی از ترس بخوانید.
3. از سوال های جدی و هوشمندانه استفاده کنید. مثلاً از بچه ها بپرسید که به نظر آنها چه اتفاقاتی خواهد افتاد ( ر.ک روش 34)
4. تماس چشمی برقرار کنید . شما بازیگر هستید و فرزندتان تماشاچی. سرتان را بالا بیاورید و به حالت چهره فرزندتان توجه کنید . همراه او بخندید و برای اظهار نظر در باره روند داست

ان مکث کنید.
روش چهارم – روزنامه را خانوادگی بخوانید
اگر فرصت کمی دارید که با فرزندانتان و برای آنها بخوانید روزنامه منجی شما می تواند باشد. از روزنامه هایی استفاده کنید که صفحات ویژه کودکان و نوجوانان دارند. پس وقتی از راه می رسید همین طور روزنامه را نیندازید و بروید. هدف شما مشارکت خانوادگی است پس بگذارید فرزندتان شما را در حال روزنامه خوانی ببینند.


یک قدم جلوتر بروید ، از فرزند ده-دوازده ساله تان بپرسید در باره فیلم های جدید چه خوانده است و از فرزند نوجوانتان بخواهید مهم ترین اخبار ورزشی را برایتان بازگو کند . از فرزند دبستانیتان بپرسید کدام یک از مطالب طنز روزنامه برایش خنده دارتر بود. خودتان هم به نامه های جالبی که خوانندگان نوشته اند اشاره کنید.
• ضرورتی ندارد که هنگام مطالعه سکوت را رعایت کنید و خواندن روزنامه می تواند فعالیت پرسروصدائی باشد.
• هنگامی که به صورت فردی روزنامه میخوانید با صدای بلند نیز اظهار نظر کنید و به این ترتیب فرزندان خود را تشویق کنید که به صورت جدی بخوانند (ر.ک روش 34) . این مهارت به آنها کمک میکند که آنچه را که خواننده اند به خاطر بسپارند و خوب درک کنند.
روش پنجم– خواندن بین نسلی – تشویق کنید که نسل های مختلف با هم بخوانند.
بچه هائی که به یک خانواده های گسترده تعلق دارند و به طور مرتب به دیدار اعضای بزرگتر فامیل می روند و با بزرگسالان به گردش و مسافرت می روند و به انجام فعالیتهای مختلف می پردازند، نسبت به بچه هائی که دسترسی کمتری به بزرگسالان دارند ، در خواندن پیشرفته ترند.
اگر والدینتان مهمان شما هستند از آنها بخواهید که در آئین قصه خوانی شبانه شرکت کنند. اغلب پدر بزرگ ها و مادر بزرگها دوست دارند به این ترتیب مرکز توجه قرار بگیرند.
اگر بچه ها عادت کرده اند که فقط والدین خودشان برایشان کتاب بخوانند ، ابتدا باید آنها را آماده کرد که بتوانند از سبک کتابخوانی بزرگسالان دیگر لذت ببرند. به بچه ها بگوئید که خوانندگان مختلف یک ترانه را به شکلهای مختلف میخوانند و هنرپیشگان نقشهای واحدی را به صورتهای متفاوت اجرا میکنند.
اگر کسی میخواهد برای اولین بار برای فرزندانتان کتاب بخواند ، بهتر است کتاب جدیدی را در اختیار او بگذارید تا کتابی را که مورد علاقه بچه هاست و آن را از بر می دانند.
روش ششم-خواندن درون نسلی - تشویق کنید که بچه های یک نسل با هم بخوانند
بچه های بزرگتر میتوانند می توانند برای خواهر و برادرهای کوچکتر خود کتاب بخوانند ، این کار به نفع خواننده ، شنونده و شماست .
خواندن با صدای بلند باعث فصاحت میشود و دایره لغات بچه ها را بهبود می بخشد و به آنها می آموزد که چگونه با حالت و لحن مناسب بخوانند.
جلب رضایت شنوندگان کم سن و سال کار ساده ای نیست، کسی که میخواهد قصه را با موفقیت بخواند و به جای "هو" با "هورا" مواجه شود ، باید با احساس ، با صدائی واضح و با لحن مناسب بخواند. اگر به طور موقت این نقش را به فرزند بزرگترتان محول کنید تجربه خوبی به دست می آورد و ممکن است انگیزه پیدا کند که این نقش را به خوبی اجرا کند.
روش هفتم – با صداي بلند كتاب بخوانيد.


وقتي كه بچه ها ياد گرفتند كه به تنهائي بخوانند ، بايد باز هم به كار خود ادامه بدهيم و با صداي بلند براي‌آنها كتاب بخوانيم . البته مي‌توانيم روال كار را تغيير دهيم و كار خواندن را با فرزندمان تقسيم كنيم . اگر فرزندتان در برابر اين كار مقاومت كرد، از آن يك بازي بسازيد.

چگونه كار خواندن را تقسيم كنيم:

روش اول- نفري يك خط بخوانيد.

 

روش دوم- نفري يك صفحه بخوانيد.

روش سوم – اگر متن ديالوگ بود ، شما روايت را بخوانيد و فرزندتان ديالوگ را، يا هر يك از شما متن گفته هاي يكي از شخصيتها را بخوانيد.

روش چهارم- با همديگر بخوانيد. مثلاً :

-دويدم و دويدم

-سر كوئي رسيدم

- دو تا خاتوني ديدم

.....

 

اگر ترجيع بند داشتيم :

- شما: كه يكي هست و هيچ نيست جز او...

 

- هر دو : وحده لا اله الا هو

محاسن بلند كتاب خواندن فرزندتان:

1- هميشه نسبت به توانائي فرزندتان در خواندن ، ميزان روان بودن ، درك مطلب و دايره لغات او آگاهي خواهيد يافت.

2- فرزندتان را براي خواندن براي هم نسلهاي خود يا كودك كوچكتر از او آماده مي‌كنيد.

روش هشتم – در باره مطالب مورد علاقه خود در خانواده صحبت كنيد.

بسياري از بزرگسالان خيلي راحت كتابها و مقالاتشان را با هم عوض ميكنند، با اين كار نويسندگان جديد و انواع سبكهاي ادبي جديد را كشف مي‌كنند. اما همين بزرگسالان هرگز به اين فكر نمي‌افتند كه همين تبادل ساده را در خانواده هم شروع كنند.

اگر ميخواهيد فرزندانتان را با آنچه ميخوانيد آَشنا كنيد و بالعكس ، بهترين روش اين است كه در باره مطابي كه ميخوانيد صحبت كنيد. اگر فرزندانتان كوچكتر از آن هستند كه بتوانند آن مطلبِ شما را بخوانند اشكالي ندارد، كافيست بفهمند كه از آنچه ميخوانيد لذت مي بريد و دوست داريد كه علاقه خود را با آنها در ميان بگذاريد.

فرزند بزرگترتان را هم تشويق كنيد كه در باره آنچه ميخوانند صحبت كرده و بگويند كه چه جنبه اي از آن را دوست دارند.آيا علاقه دارند كه قسمت كوتاهي از آن را براي شما با صداي بلند بخوانند؟ آيا از همان نويسنده كتابي هست كه به درد بچه هاي كوچكتر خانواده بخورد؟

به صورت خانوادگي به كتابخانه برويد و بعد از بازگشت كتابهاي امانت گرفته شده را در يك قفسه مخصوص كتابخانه بگذاريد. اين كار دو فايده دارد:

يك – كتابهاي كتابخانه كمتر گم مي‌شوند و كمتر دچار تاخير برگشت مي‌شوند.

دو – همه اعضاي خانواده مي‌بينند كه بقيه اعضاي خانواده چه كتابي مي‌خوانند

.

بچه ها به تدريج علايق خود را در زمينه هاي مختلف از غذا و لباس گرفته تا مطالب خواندني ،‌پيدا مي‌كنند و اگر ببينند كه افراد مختلف چگونه بر اساس ملاكهاي متفاوت انتخاب مي كنند ، خود نيز ميتوانند علايق خود را در زمينه كتابخواني پيدا كنند.

 

روش نهم – صحنه هاي مورد علاقه خود را در خانواده اجرا كنيد.

اجراي تئاتر بچه‌ها را در متن ديالوگ، شخصيت‌پردازي و طرح قرار مي‌دهد و به آنها كمك مي‌كند كه آنچه را كه مي‌خوانند بهتر درك كنند و به خاطر بسپارند. با اين روش ميتوانيد بچه هائي را هم كه به خواندن تمايل ندارند ، ترغيب كنيد كه مهارت هاي خود را بيازمايند.

هنگامي كه به صورت خانوادگي كتاب مي‌خوانيد ، اگر پس از يك صحنه پر حادثه خواندن را قطع كنيد و آن را اجرا كنيد ، لذت بخش است.

چگونه صحنه ها را در خانه اجرا كنيم:

1- صحنه هاي ساده را كه آغاز و پايان مشخصي دارد را انتخاب كنيد.

2- نقش هر فرد را مشخص كرده و يا اجازه بدهيد بچه ها خود نقششان را انتخاب كنند.

3- ابتدا صحنه ها را مغشوش و در هم ريخته يادآوري كرده و بعد آنها را به ترتيب وقوع مشخص كنيد.

4- صحنه را اجرا و در صورت امكان از ديالوگ و حركت هم استفاده كنيد.

5- در آخر در باره آن بحث كنيد، هريك از شخصيتها چه احساسي دارد؟ علت رفتارهاي آنها چه بوده؟ در آينده چه اتفاقي ممكن است رخ دهد؟

هر چه تعداد فرزندانتان بيشتر باشد يا بچه هاي بيشتري را بتوانيد به اين

كار مشغول كنيد ، تئاترتان پيشرفته تر ميشود. در صورت تمايل مي‌توانيد بچه هاي محل را درگير كارتان بكنيد. ميتوانند متن نمايش را بر اساس داستانهاي موردعلاقه شان بنويسند، لباس بازي خودشان را درست كنند، نقشهاي خود را تمرين كرده و نمايش را اجرا كنند.

نقش بازي كردن يكي از بهترين روشها براي مشغول كردن بچه ها به خواندن اس


روش دهم – خواندن كتابهاي مورد علاقه خود را به فرزندانتان توصيه كنيد.

با اين روش بطور غيرمستقيم و ظريف دو مطلب را به بچه هايتان مي‌فهمانيد. اول اينكه خودتان به خواندن علاقه داريد و دوم انكه فرزندانتان را آنقدر دوست داريد كه ميخواهيد علاقه خود را با آنها در ميان بگذاريد.

طبق تحقيق كارول چامسكي در سال 1972 ، بين مراحل رشد زبانشناختي بچه ها و تعداد كتابهائي كه مادرانشان با خاطره خوب از دوران كودكي خود به ياد داشته و براي فرزندانشان خوانده اند رابطه مهمي وجود دارد . پس به گذشته خود بيانديشيد و در صورت لزوم سري به كتابخانه بزنيد تا خاطراتتان زنده شود. اگر فرزندتان مانند شما نيست و به كتاب يا نويسنده خاصي شور و شوق نشان نميدهد، نااميد نشويد، سليقه هاي افراد متفاوت است و براي اينكه كسي مثلاً به كتابهاي چارلز ديكنز علاقه نشان دهد شايد لازم باشد كه سليقه‌اش پرورش يابد. مهم تلاش است . همين كه به فرزندانتان به طور غير مستقيم بفهمانيد كه شما نيز زماني كودك بوديد و توانائيها و علايقتان در حد يك كودك بود، باب ارتباط و گفتگو بين شما گشوده ميشود.

روش يازدهم - براي خواندن دليل‌هاي عملي بياوريد : خـــــريد

 

بچه ها به سختي ميتوانند بين خواندن و فعاليتهاي روزمره خود ارتباط برقرار كنند،‌ به خصوص اگر خواندن را صرفاً فعاليتي درسي بدانند. حتي يك خريد ساده هم به خواندن نياز دارد و اگر دستورالعمل ساده زير را به كار گيريد ، فرزندتان متوجه آن خواهد شد.

چگونه هنگام خريد تمرين خواندن كنيم :

 

• از فرزندتان بخواهيد محل اجناس را با خواندن علائمي كه از سقف آويزان شده ، پيدا كند.

• ماركهاي مختلف پودر رختشوئي ، ماست و ... را از نظر محتويات و اندازه و ... مقايسه كند.

• علائم تجاري را كه مي‌شناسد به او نشان دهيد و توضيح دهيد كه توليد كنندگان از اين علائم استفاده ميكنند كه مردم بتوانند محصولات آنها را در يك نگاه و بدون خواندن كلمات پيدا كنند.

• از فرزندانتان بخواهيد كه بر اساس ملاكهائي كه برايشان ذكر ميكنيد مارك مشخصي را براي يك محصول پيدا كنند. مثلاً نوشابه اي پيدا كنند كه بدون كافئين باشد.

هنگامي كه اجناس را در منزل جابجا ميكنيد با فرزندانتان صحبت كنيد كه خواندن چگونه به شما كمك ميكند كه خوب خريد كنيد. از بچه ها بخواهيد تعريف كنند كه چه چيزهائي را هنكام خريد خواندند و اگر خوب نميتوانستند بخوانند ، چگونه خريد برايشان سخت تر ، گران تر و وقت گيرتر مي‌شد.

روش دوازدهم - براي خواندن دليل‌هاي عملي بياوريد : آشپزي

چگونه هنگام پختن غذا تمرين خواندن كنيم:

• اگر از كتاب آشپزي استفاده ميكنيد از يكي از فرزندانتان بخواهيد كه صورت مواد لازم را بخواند و از ديگري بخواهيد كه جاي هر يك از مواد را در قفسه ها پيدا كند.

• از فرزندتان بخواهيد كه مراحل تهيه غذا را بخواند و مراحل را حتي الامكان به كمك فرزندتان انجام دهيد.

• هنگام كار به هر چيزي كه ميخوانيد اشاره كنيد، علاوه بر دستور پخت غذا چيزهاي ديگر هم هست كه بايد بخوانيد مثل نوشته هاي روي بسته بنديها ، روي ابزار آشپزي و راهنماي استفاده از دستگاه ها.

روش سيزدهم - براي خواندن دليل‌هاي عملي بياوريد : تعمير خانه

بچه ها اغلب از سنين پائين به استفاده از ابزار علاقه نشان ميدهند، اگر انرژي بچه ه

ا را در جهت كاري كه ميكنيد سمت و سو دهيد بسيار عالي است. به طور عملي به آنها نشان دهيد كه بعنوان يك بزرگسال چطور در زندگي خود از خواندن استفاده ميكنيد.

چگونه هنگام تعمير خانه تمرين خواندن كنيم:

• ابزار كار را با فرزندتان بررسي كرده و در باره نام و طرز كار هر يك صحبت كرده و بگوئيد كه بعضي از آنها حتماً و فقط بايد توسط بزرگسالان به كار برده شود.

 

• از ابزارهائي كه براي انجام يك كار خاص استفاده ميشود صورتي تهيه كنيد و از فرزندتان بخواهيد كه آن صورت را خوانده ، ابزار را پيدا كرده و آنها را آماده كند.

• مسئوليت اشياء را به فرزندتان بسپاريد . اگر ميخواهيد ماشين لباس شوئي را نصب كنيد ، ممكن است كه داخل بسته مخصوص لوازم آن يك صورت از لوازم هم وجود داشته باشد. از فرزندتان بخواهيد كه صورت را بخواند و اطمينان حاصل كند كه همه لوازم ذكر شده در بسته مخصوص وجود دارد.

• به هر چيز كه ميخوانيد اشاره كنيد . علاوه بر دستورالعمل هاي موجود چيزهاي ديگر هم هست كه بايد بخوانيد.

روش چهاردهم - براي خواندن دليل‌هاي عملي بياوريد : كارهاي دستي

مطالب غير ادبي معمولاً اهداف زير را پيگيري ميكند« دادن اطلاعات ، متقاعد كردن و دستوردادن يا راهنمائي كرده. ما از صبح تا شب در خانه و خيابان مشغول خواندن هستيم : نقشه اتوبوسها، نوشته هاي روي مايكروفر ، دفترچه خودرو و...... . براي انجام كارهاي دستي بايد از دستورالعملها پيروي كنيم.

چگونه هنگام انجام كارهاي دستي تمرين خواندن كنيم:

• مدلها، دستورالعملها و صورت لوازم مورد نياز را دم دست گذاشته و از فرزندتان بخواهيد بخواند كه شما به چه چيزهائي نياز داريد.

• در صورت تمايل فرزندتان را به فروشگاه ببريد تا شابلون ، پارچه ، نخ ، چوب و ..... را برايتان پيدا كرده و بخرد.

• ضمن انجام كار به هر چيزي كه ميخوانيد اشاره كنيد.

وقتي فرزندتان كار دستي انجام ميدهد مثلاً ماكت هواپيمائي را درست ميكند مهارتي را مياموزد كه تا آخر عمر از آن استفاده خواهد كرد . مهارت هاي

بصري كه براي جور كردن قطعات يك ماكت استفاده ميشود ، پيش نيازي است كه به فرزندتان كمك ميكند به خوبي و راحتي بخواند . اگر فرزندتان بخواهد كه در مدرسه يا شغل خود كارآئي خوبي داشته باشد بايد بتواند از دستورالعملهاي دو، سه يا ده مرحله اي استفاده كند .

روش پانزدهم - براي خواندن دليل‌هاي عملي بياوريد : شغل شما

محيط كار شما بهترين موقعيت را فراهم ميكند كه به صورت ع

ملي به فرزندتان نشان دهيد كه چرا بايد خواندن ، نوشتن و، جمع ، تفريق و ... را بياموزند. قبل از اينكه فرزندتان را به محيط كار خود دعوت كنيد به پاسخ اين پرسشها بينديشيد:

• در كار خود چگونه از خواندن استفاده ميكنم؟ آيا دفترچه راهنما ميخوانم يا نامه يا صفحه مانيتور. تابلو فرمان يا نقشه و ....؟

• اين كه بتوانم كار خود را خوب و سريع انجام دهم چه اهميتي دارد؟

• كداميك از مهارتهائي را كه در مدرسه آموخته‌ام در محل كار خود استفاده ميكنم .آيا مي‌نويسم؟ مي‌خوانم؟ حساب ميكنم؟ چگونه؟

فرزندتان را به بخشهاي مختلف محل كارتان ببريد و قدم به قدم به او بگوئيد در يك روز عادي چه كارهائي انجام ميدهيد . ابزارهايي كه كارتان را ساده تر ميكند به او نشان دهيد و بگوئيد كه چگونه آموختيد كه از آن ابزار استفاده كنيد. بيشتر بچه ها فكر ميكنند كه يادگيري با خوردن زنگ و تعطيل شدن مدرسه تمام مي شود و به سختي ميتوان نظر آنها را عوض كرد. اگر برايشان تعريف كنيد كه چگونه هنگام انجام كار چيزهائي مي‌آموزيد ، به آنها كمك ميكند كه بهتر بتوانند تجربيات زندگي تحصيلي خود را به "زندگي واقعي" ربط دهند. مثلاً بگوئيد:

- يادت مي‌آيد كه هفته پيش چطور با يك سطر از اعداد مشكل پيدا كرده بودي؟ حالا ببين من بايد با يك صفحه پر از عدد كار كنم! يا

- وقتي اين قسمت را امتحان ميكنم همان كاري را انجام ميدهم كه تو موقع امتحان انجام ميدهي. اول همه كارهائي را كه بلد هستم انجام مي‌دهم و بعد برميگردم و روي قسمتهائي كار ميكنم كه خوب بلد نيستم.

 

محل كار شما نبايد براي فرزندانتان فضاي اسرار آميزي باشد كه شما بيشتر روز در آن ناپديد ميشويد. اگر فرزندانتان بدانند كه چه كاري انجام ميدهيد و چرا و چگونه آن را انجام ميدهيد مي‌توانند شما را بهتر و بيشتر درك كنند و در ضمن ميفهمند كه چرا مشغوليت فعلي آنها – يعني يادگيري در مدرسه – نقش مهمي را در آينده آنها ايفاء خواهد كرد.
روش شانزدهم – در خانه مطالب خواندني داشته باشيد

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید