بخشی از مقاله
چگونه فرزندان خلاق داشته باشیم
توصیف وضعیت موجود
گردآوری اطلاعات و شواهد 1
تجزیه و تحلیل داده ها
گردآوری اطلاعات و شواهد 2
نتیجه گیری و ارزیابی
پرسشنامه و نمودار
منابع و مآخذ
مقدمه:
شما می خواهید کودکانتان در زندگی احساس خوشبختی کنند و ناراحتی اعصاب نداشته باشند و می خواهید کمک کنید تا آنها مهارتها و ویژگیهای خاصی را کسب کنند که در تمام مدت عمر مورد استفاده آنها باشد و زندگی عالی داشته باشند در ضمن می داید که قرار نیست کودکان این مهارتها را در کلاس یاد بگیرند در واقع در مدارس برنامه ای برای پرورش انسان توانمند وجود ندارد لذا کودکان باید باورهای سازنده را در دنیای واقعی بیاموزند. فرزندان باید احساسات خود را کنترل و هدایت کنند برای این کار هیچ قاعده ی خاصی وجود ندارد که بتوان آن را حفظ نمود هیچ آزمونی برای آن برگزار نمی شود هیچ نمره ای ارائه نمی شود مگر اینکه آنها درست تربیت شوند و بتواند از توانمندیهای خود در زمانهای مختلف استفاده درستی نمایند.
توصیف وضعیت موجود:
ما دانش آموزان کلاس سوم راهنمایی در مورد خلاقیت دانش آموزانی که در این مدرسه هستند بررسی می کنیم.
گردآوری اطلاعات و شواهد:
1- بگذارید فرزندانتان ببینند که شما می خوانید:
اگر می خواهید فرزندانتان در مدرسه موفق باشد و اگر می خواهید به مطالعه عشق بورزد اگر می خواهید فرزندتان را کتاب خوان بار بیاورید خودتان باید مطالعه کنید اگر اهل مطالعه نیستید مقداری کار می برد: 1- باید ببینید که به خواند چه مطالبی علاقه دارید. 2- باید در خانه کتاب داشته باشید. 3- باید تلویزیون را خاموش کنید. 4- باید کاری در نظر بگیرید که فرزندانتان در زمان مطالعه شما به آن بپردازند (چطور است به آنها کتاب بدهید؟) اگر وقت بگذارید و کتاب بخوانید به طور غیر مستقیم به فرزندتان می گویید که خواندن مهم است اما اگر برایش سخنرانی کنید و او را پند و اندرز دهید و برایش موعظه کنید هرگز نمی توانید این پیام را به او منتقل کنید.
2- اطلاعاتی را که از مطالعه به دست می آورید تقسیم کنید:
شما از مطالبی که می خوانید روزانه چیزهایی می آموزید پس چرا آن را با خانواده خود در میان نگذارید؟ خبر کوتاه یک روزنامه شایعه ای که در خبرنامه شرکتتان چاپ شده یا آماری که در گزارش سالانه چاپ می شود می تواند جرقه یک بحث یا گفت و گو را بزند بعضی از بچه ها بیشتر به هدف سرگرمی کتاب می خوانند و گاهی از این که می توان با هدف کسب اطلاعاتی نیز مطالعه کرد بی خبرند گرچه از کتاب های درسی خود در مدرسه اطلاعاتی به دست می آورند اما اگر آنها را به حال خود بگذارید مطالب علمی را انتخاب نمی کنند اما بزرگسالان بیشتر به هدف کسب اطلاعات مطالعه می کنند نه به این دلیل که دوست دارند بلکه این مطالب بخش عمده ای از کار روزانه ی آنها را تشکیل می دهد اگر اطلاعاتی را که از مطالعه خود به دست می آورید با فرزندانتان در میان بگذارید می توانید آنها را برای خواندن به قصد کسب اطلاعات آماده کنید با این کار به بچه ها می فهمانید که به آنچه می خوانید علاقه دارید و دوست دارید آنها نیز به آن علاقه مند شوند وقتی بچه ها می بینند که چگونه از اطلاعاتی که به دست آوردیه اید استفاده می کنید دیگر کمتر از خواندن به قصد کسب اطلاعات خواهند رسید شما می توانید فرزندانتان را تشویق کنید اطلاعاتی را که از خواندن به دست می آورند با شما در میان بگذارند اگر بپرسید: «در کتاب علوم شما درباره کلسترون چه چیزی نوشته اند؟» جالب تر از آن است که بپرسید: «امروزه در مدرسه چه چیزی یاد گرفتی؟»
3- با صدای بلند بخوانید:
سطح توانایی بچه ها در خواندن، از سطح علایق آنها پایین تر است بچه های کلاس قادر به درک مطالبی بسیار پیچیده تر از «بابا آب داد» هستند اما چون هنگام خواندن مهارت کافی برای درک مطلب نوشتاری پیچیده ندارند دچار محدودیت می شوند یکی از مهمترین کارهایی که می توانید در طول عمرتان برای بچه ها انجام دهید این است که با صدای بلند برایشان کتاب بخوانید. این کار را می توانید کمی بعد از تولد آنها شروع کنید و تا پیش دبستانی و سال ها بعد نیز ادامه دهید. برای موفقیت تحصیلی بچه ها، درک مطلب، پرورش دایره ی لغات و قدرت تشخیص لغات آنها با میزانی که والدین با صدای بلند برایشان کتاب می خوانند رابطه ی مستقیم دارد مهمتر از آن اینکه وقتی با صدای بلند کتاب می خوانید به بچه های می فهمانید که برای کتاب ارزش و اهمیت قائلید و کتاب خواند بخش مهمی از تعاملات خانوادگی شما را تشکیل می دهد.
چگونه با صدای بلند بخوانید:
1- با حالت و لحن مناسب بخوانید:
برای هر یک از شخصیت ها از یک صدای خاص استفاده کنید از علائم نقطه گذاری کمک بگیرید تا لحن خواندنتان را عوض کنید یا برای افزایش تاثیر خواندنتان مکث کنید.
2- با علاقه بخوانید و با متن درگیر شوید:
اگر به طرح داستان یا مشکلات شخصیت های آن علاقمند شده اید به زبان بیاورید تا فرزندانتان بدانند اگر اتفاقات هیجان انگیز است با لحنی هیجان زده بخوانید اگر ترسناک است با لحنی بخوانید که نشانه ی ترس است.
3- از سوال های جدی و هوشمندانه استفاده کنید:
قبل از اینکه ورق بزنید از بچه ها بپرسید که به نظرشان چه اتفاقی خواهد افتاد از آنها بخواهید نام شخصیت هایی را که در تصاویر دیده می شوند بگویند.
4- تماس چشم برقرار کنید:
شما بازیگر هستید و فرزندتان تماشاچی سرتان را بالا بیاورید و به حالت چهره فرزندتان توجه کنید همراه او بخندید و برای اظهار نظر درباره روند داستان مکث کنید.
خواندن با صدای بلند مهمتر از این است که بتوانید از آن چشم پوشی کنید و هیچ وقت برای شروع این کار دیر نیست.
روزنامه را خانوادگی بخوانید:
روزنامه هایی که صفحات ویژه کودکان و نوجوانان یا ویژه نامه کودکان و نوجوانان چاپ می کنند از همه بهتر است چون مطالب آن هم مناسب فرزندان دبستانی شماست و هم مناسب فرزند نوجوانتان پس وقتی از راه می رسید همین طور روزنامه را نیندازید و بروید هدف شما مشارکت خانوادگی است پس بگذارید فرزندانتان شما را در حال روزنامه خواندن ببینند. ضرورتی ندارد که هنگام مطالعه سکوت را رعایت کنید و خواند روزنامه می تواند فعالیت پر سر و صدایی باشد هنگامی که به صورت فردی می خوانید با صدای بلند نیز اظهار نظر کنید و بدین ترتیب فرزندان خود را تشویق کنید که به صورت جدی بخوانند این مهارت به آنها کمک می کند که آنچه را می خوانند به خاطر بسپارند و آن را خوب درک کنند.
5- تشویق کنید که نسل های مختلف با هم بخوانند: (خواندن بین نسلی)
بین ساختار خانوادگی و موفقیت کودک در خواندن و زبان روابط دو جانبه ای وجود دارد که یکی از مهم ترین آنها در حیطه ی تعامل با بزرگسالان است بچه هایی که به خانواده های گسترده تعلق دارند و به طور مرتب به دیدن اعضای بزرگ تر فامیل می روند و با بزرگسالان به گردش و مسافرت می روند و به انجام فعالیت های مختلف می پردازند نسبت به بچه هایی که دست رسی کمتری به افراد بزرگسالان دارند در خواندن پیشرفته ترند این خبر برای والدین نا امید و خسته خبر خوبی است: توانایی های زبانی فرزندانتان و توانایی آنها در خواندن تنها به شما بستگی ندارد اگر می خواهید بچه هایی بار بیاورید که همه عاشق خواندن و و هم خواننده ی موفقی باشند ایجاد ارتباط بین آنها و بزرگسالان دیگر می تواند کمی از بار را از دوش ما بردارد و اگر والدینتان مهمان شما هستند از آنها بخواهید در آیین قصه خوانی شبانه شرکت کنند اگر بچه ها عادت کرده باشند که فقط والدین برایشان کتاب بخوانند ابتدا باید آنها را آماده کرد تا بتوانند از سبک کتابخوانی بزذگسالان دیگر لذت ببرند.
6- تشویق کنید که بچه های یک نسل با هم بخوانند: (خواندن بین نسلی)
قانونی وجود ندارد که بگوید فقط بزرگسالان باید برای بچه ها کتاب بخوانند بچه های بزرگتر می توانند از این فرصت استفاده کنند و هنرهای خود را به رخ خواهرها و برادرهای کوچکتر خود بکشند این کار به نفع خواننده شنونده و به نفع شماست. خواندن با صدای بلند باعث فصاحت می شود و دایره لغات بچه ها را بهبود می بخشد و به آنها می آموزد که چگونه با حالت و لحن مناسب بخوانند جلب رضایت شنوندگان که سن و سال کار ساده ای نیست و کسی که می خواهد قصه را با موفقیت بخواند و به جای هوی و هورای شنوندگان مواجه شود باید با احساس، با صدایی واضح و با لحن مناسب بخواند وقتی کوچکترها می بینند که خواندن چقدر مهم است می بینند که بزرگترها با موفقیت می خوانند خود نیز برای خواندن انگیزه پیدا می کنند اگر فرزند بزرگتر خود را تشویق کنید کتاب های مورد علاقه ی خود را با صدای بلند بخواند بسیار موثر است وقتی بچه ها برای بچه ها کتاب بخوانند کمی بار از دوش شما برداشته می شود شما همیشه فرصت ندارید که کارتان را کنار بگذارید و برای آنها کتاب بخوانید شاید حتی فرصت نکیند مطالبی را که روی بسته بندی مواد غذایی نوشته شده است برای بچه ها بخوانید اگر فرزند بزرگترتان سواد خواندن دارد می تواند به شما کمک کند دستور بازی ها را بخواند معنی لغت را در لغت نامه پیدا کند و قبل از خواب برای خواهر یا برادر کوچکش قصه بخواند.
7- با صدای بلند با همدیگر بخوانید:
وقتی بچه ها یاد گرفتند که به تنهایی بخوانند باز هم باید به کار خود ادامه بدهیم و برای آنها با صدای بلند کتاب بخوانیم. البته می توانیم روال کار را تغییر دهید اکنون دیگر می توانیم کار خواندن را با فرزندمان تقسیم کنیم برای این کار روش های زیادی وجود دارد.
چگونه کار خواندن را تقسیم کنیم:
نفری یک خط: شما خط اول را بخوانید فرزندتان خط دوم و الی آخر. روش دیگر این است که نفری یک صفحه بخوانید شما: یکی بود یکی نبود کودک: زیر گنبد کبود دیالوگ: شما روایت را بخوانید و فرزندتان دیالوگ را یا هر یک از شما متن گفته های یکی از شخصیت ها را بخواند شما: بچه ها در را باز کنید من مادرتونم (آقا گرگه) کودک: اگر تو راست می گی دست هایت را نشان بده! (شنگول) (قصه شنگول و منگول) ترجیح بند (بند برگردان): شما: که یکی هست و هیچ نیست جز او هر دو: وحده لا اله الا هو با همدیگر (هر دو با هم می خوانید): هر دو: دویم و دویدم سر کویی رسیدم دو تا خاتونی دیدم ...
وقتی با همدیگر با صدای بلند می خوانید به فرزندتان می گویید که خواندن با صدای بلند تنها کار شما نیست بلکه کاری است که از آن لذت می برید و فرزندتان نیز می تواند از آن لذت ببرد. یکی از محاسن آن این است که همیشه نسبت به توانایی فرزندتان در خواندن، یعنی میزان روان بودن، درک مطلب و دایره لغات او آگاهی خواهید یافت. فایده دیگر آن این است که فرزندتان را برای خواندن برای همه نسل های خود آماده می کند که اگر کودک خردسالی داشته باشید و وقتتان نیز که باشد کمک بزرگی است.
8- درباره ی مطالب مورد علاقه ی خود در خانواده صحبت کنید:
اگر می خواهید فرزندان خود را با آنچه می خوانید آشنا کنید و خود نیز با آنچه فرزندانتان می خوانند آشنا شوید بهترین روش این است که درباره ی مطالب مورد علاقه ی خود در خانواده صحبت کنید. فرزندان بزرگتر را نیز تشویق کنید که درباره آنچه می خوانند صحبت کنند و بگویند که چه جنبه ای از آن را دوست دارند آیا علاقه دارند که قسمت کوتاهی از آن را برای شما با صدای بلند بخوانند؟ آیا از همان نویسنده مطلبی هست که به درد بچه های کوچکتر خانواده بخورد؟
به صورت خانوادگی به کتابخانه بروید و پس از بازگشت به خانه همیشه این آیین را اجرا کنید: کتاب ها را در یک قفسه ی مخصوص کتابخانه بگذارید. این کار دو فایده دارد: اول اینکه کتابهای کتابخانه کمتر گم می شوند و کمتر اتفاق می افتد که در بازگرداندن آنها تاخیر کنید و دوم این که همه اعضای خانواده می بینند که بقیه چه کتابی می خوانند بچه ها به تدریج علایق خود را در زمینه های مختلف، از غذا و لباس گرفته تا مطالب خواندنی پیدا می کنند.
9- صحنه های مورد علاقه ی خود را در خانواده اجرا کنید:
هنگامی که به صورت خانوادگی کتاب می خوانید اگر پس از خواندن یک صحنه ی پر حادثه خواندن را قطع کنید و آن را اجرا کنید لذت بخش است از توانایی فرزندانتان برای اجرای صحنه به راحتی پی می برید که چه مقدار از آن را به خاطر سپرده اند و پیچیدگی های شخصیت ها و طرح را تا چه حد درک می کنند.
چگونه صحنه ها را در خانه اجرا کنید:
1- صحنه ی ساده ای که آغاز و پایان مشخصی دارد انتخاب کنید.
2- نقش هر فرد را مشخص کنید یا اجازه بدهید بچه ها نقش دلخواه خود را انتخاب کنند.
3- ابتدای صحنه ها را مغشوش و به هم ریخته یادآوری کنید و بعد آنها را به ترتیب وقوع مشخص کنید.
4- صحنه را اجرا کنید و در صورت امکان از دیالوگ و حرکت نیز استفاده کنید.
5- در آخر درباره ی آن بحث کنید: هر یک از شخصیت ها چه احساسی دارد؟ علت رفع آنها چه بوده؟ در آینده چه اتفاقی ممکن است رخ بدهد؟ هر چه تعداد فرزندانتان بیشتر باشد یا هر چه بچه های بیشتری را بتوانید به این کار مشغول کنید تئاترتان پیشرفته تر می شود در صورت تمایل می توانید هم بچه های محل را درگیر کار کنید. نقش بازی کردن یکی از بهترین روش ها برای مشغول کردن بچه ها محل را درگیر کار کنید. نقش بازی کردن یکی از بهترین روش ها برای مشغول کردن بچه ها به خواندن است و به آنها انگیزه می دهد که خود نیز به تنهایی کتاب بخوانند.
10- خواندن کتاب های مورد علاقه ی خود را به فرزندانتان توصیه کنید:
کتاب های مورد علاقه ی شما در دوران کودکی چه بوده است؟ آیا آنها را در اختیار فرزندانتان قرار داده اید؟ اگر خواندن کتاب های مورد علاقه ی خود را به فرزندانتان توصیه کنید دو مطلب را به صورت ظریف و غیر مستقیم به آنها می فهمانید: اول اینکه خودتان به خواندن علاقه دارید و دوم اینکه فرزندانتان را آنقدر دوست دارید که می خواهید علاقه ی خود را با آنها نیز در میان بگذارید. طبق تحقیقی که کارول چامسکی در 1972 انجام داد بین مراحل رشد
زبانشناختی بچه ها و تعداد کتابهایی که مادران آنها با خاطره خوب از دوران کودکی خود به یاد داشته و برای فرزندانشان خوانده اند، رابطه مهمی وجود دارد وقتی مادران کتاب های گوناگون و مورد علاقه ی دوران کودکی خود را به یاد می آورند، بچه ها نیز به ارزش این کار نزد مادرانشان پی می برند و نسبت به بچه های دیگر برای کتاب خواندن ارزش بیشتری قائل می شوند. اگر فرزندتان مانند شما نیست و به کتاب یا نویسنده خاصی شور و شوق نشان نمی دهد نا امید نشوید. سلیقه های افراد با هم متفاوت است و برای اینکه کسی به کتابهای چالرز دیکنز یاسی . اس . لوئیس علاقه مند شود شاید لازم باشد که سلیقه اش پرورش یابد مهم تلاش است. همین که به طور غیر مستقیم به فرزندانتان بفهمانید که شما نیز زمانی کودک بودید و توانایی ها و علائق تان نیز در حد یک کودک بود، باب های ارتباط و گفت و گو بین شما گشوده می شود.
11- برای خواندن دلیل های علمی بیاورید: (خرید)
بچه ها به سختی می توانند بین خواندن و فعالیت های روزمره خود ارتباط برقرار کنند، به خصوص اگر خواندن را صرفا فعالیتی رسمی بدانند. حتی یک خرید ساده نیز به خواندن نیاز دارد و اگر دستور عمل ساده زیر را به کار گیرید فرزندتان متوجه آن خواهد شد.
چگونه هنگام خرید تمرین خواندن کنید:
1- ار فرزندانتان بخواهید اجناسی را که می خواهید در راهنمای فروشگاه پیدا کنند و با خواندن علائمی که از سقف آویزان شده است محل مورد نظر را شناسایی کنند.
2- از فرزندانتان بخواهید مارک های مختلف پودر رختشویی، ماست، حبوبات و غیره را از نظر قیمت محتویات و اندازه بسته بندی آن با هم مقایسه کنند با همدیگر ببینند که کدام جنس برای خرید بهتر است.
3- علائم تجاری را که فرزندتان می شناسد به او نشان بدهید و برای او توضیح بدهید که تولید کنندگان از این علائم تجاری استفاده می کنند تا مردم بتوانند محصولات آنها را در یک نگاه و بدون خواندن کلمات پیدا کنند حتی فرزندان پیش دبستانی شما نیز می توان محصولات مورد علاقه ی خود را با «خواندن» علامت تجاری آنها پیدا کند.
4- از فرندانتان بخواهید براساس ملاک هایی که برایشان ذکر می کنید مارک مشخصی را برای یک محصول انتخاب کنند که نسبت به سایر بیسکوئیت ها شکر کمتری در تهیه آن به کار رفته باشد یا نوشابه ای را پیدا کنید که بدون کافئین باشد.
12- برای خواندن دلیل های محکمی بیاورید: (آشپزی)
بسیاری از بچه ها هرگز به این فکر نمی افتند که «چرا باید خواند؟» اما بعضی از بچه ها نیاز دارند که رابطه بین خواندن وسائل عملی را ببینند.
چگونه هنگام پختن غذا تمرین خواندن کنید:
1- اگر از کتاب آشپزی استفاده می کنید از یکی از فرزندانتان بخواهید صورت مواد لازم را بخواند و از دیگری بخواهید جای هر یک از مواد را در قفسه ها پیدا کند.
2- از یکی از فرزنداتان بخواهید مراحل تهیه غذا را یکی یکی بخواند این مراحل را در صورت امکان با کمک فرزندتان انجام دهید.
3- هنگام کار به هر چیزی که می خوانید اشاره کنید علاوه بر دستور پخت غذا چیزهای دیگری نیز هست که باید آنها را بخوانید.
اگر می خواهید فرزندتان تجربه ی جالبی از از خواندن داشته باشد از او بخواهید دستور غذای مورد علاقه ی خود را انتخاب کند از موادی که باید برای پختن آن بخرد صورتی تهیه کند به فروشگاه برود و آن مواد را پیدا کند و سپس در پخت غذا به شما کمک کند. پخت غذا کاری اساسی و روزمره است اما به خوبی نشان می دهد که مردم چگونه در زندگی واقعی خود از خواندن استفاده می کنند.
13- برای خواندن دلیل های عملی بیاورید: (تعمیر خانه)
بچه ها اغلب از سنین پایین به استفاده از ابزار علاقه نشان می دهند و چه بخواهید و چه نخواهید با چکش پلاستیکی خود به اشیاء می کوبند اگر بتوانید این انرژی بچه ها را در جهت کاری که به درد زندگی واقعی آنها می خورد سمت و سو بدهید بسیار عالی است با این کار به آنها نشان می دهید که چگونه در زندگی خود به عنوان یک بزرگسال از خواندن استفاده می کنید.
چگونه هنگام تعمیر خانه تمرین خواندن کنید:
1- ابزارتان را با فرزندتان بررسی کنید، و درباره نام، کار و طرز کار هر یک صحبت حتما تاکید کنید که بعضی از ابزار ها فقط باید توسط بزرگسالان استفاده شود.
2- از ابزاری که برای انجام یک کار خاص لازم دارید صورتی تهیه کنید از فرزندتان بخواهید آن را بخواند ابزار را پیدا کند و آنها را آماده کند.
3- مسئولیت اشیاء را به فرزندتان بسپارید اگر می خواهید ماشین لباس شویی را نصب کنید ممکن است داخل بسته مخصوص لوازم آن یک صورت از لوازم نیز وجود داشته باشد از فرزندتان بخواهید صورت را بخواند و اطمینان حاصل کند که همه لوازم ذکر شده در بسته مخصوص موجود است.
4- به هر چیزی که می خواهید اشاره کنید علاوه بر دستورالعمل های موجود چیزهای دیگری نیز هست که باید آنها را بخوانید. دخالت دادن بچه ها در کار تعمیرات خانگی حس دارد چون بچه ها با دیدن نتایج کار به هویت خواندن پی می برند اگر لوله یا اتصالاتی که تازه تعویض شده اند دچار مشکل شوند تا دستشویی ای که پدر تازه نصب کرده است از جا کنده شود و به زمین بیفتد لابد یک جای کار ایراد داشته است این جور فاجعه ها وقتی رخ می دهند که از دستورالعمل پیروی نشوند (گاهی نیز به این دلیل است که دستورالعمل درست نوشته نشده است اما این دیگر از حوصله این کتاب خارج است)
14- برای خواندن دلیل های عملی بیاورید: (کارهای دستی)
برای انجام کارهای دستی معمولا باید از انواع دستورالعمل ها پیروی کنید وقتی در انجام کار خاصی مهارت به دست می آورید می توانید از خواندن تمام دستورالعمل آن چشم پوشی کنید اما وقتی به یادگیری آن مشغول هستید استعدادتان در خواندن و عمل کردن به دستورها نقش اساسی ایفا می کند.
چگونه انجام کار دستی تمرین خواندن کنید:
1- مدل ها، دستورالعمل ها و صورت لوازم مورد نیاز را دم دست بگذارید از فرزندتان بخواهید به شما بگوید که برای انجام کار به چه چیزهایی نیاز داری.
2- در صورت تمایل فرزندتان را همراه خود به فروشگاه ببرید تا کالاهای موردنیاز را پیدا کنید و بخرید: پارچه، تکه های چوب، نخ، الگو یا شابلن، رنگ و غیره.
3- ضمن انجام کار به هر چیزی که می خوانید اشاره کنید به غیر از دستورالعمل ها چیزهای دیگری نیز هست که باید بخوانید.
15- برای خواندن دلیل های عملی بیاورید: (شغل شما)
محیط کار بهترین موقعیت را فراهم می کند تا به صورت عملی به فرزندمان نشان دهیم که چرا باید خواندن، نوشتن، جمع و تفریق را بیاموزند چه مهندس معمار باشید و چه هنر پیشه چه آرایشگر و چه نانوا در محل کار خود می خوانید و فرزندانتان باید این را بدانند قبل زا اینکه فرزندانتان را به محل کارتان دعوت کنید به پاسخ این سوال ها بیندیشید:
1- در کار خود چگونه از خواندن استفاده می کنم؟ آیا دفترچه ی راهنما می خوانم یا نامه، صفحه نمایشگر رایانه، دستورالعمل، ابزار اندازه گیری، جدول، برچسب پوشه پرونده، تابلوی فرمان یا نقشه؟
2- اینکه بتوانم هنگام کار خود خوب و سریع بخوانم چه اهمیتی دارد؟
3- کدام یک از مهارت هایی را که در مدرسه آموخته ام در محل کا رخود استفاده می کنم؟ آیا می نویسم؟ آیا حساب می کنم؟ آیا از مهارت های گرفتاری و شنیداری استفاده می کنم؟ چگونه؟
اگر به این سوال های خود پاسخ بدهید می توانید هنگامی که فرزندانتان از محل کارتان بازدید می کنند روی این مسئله که چگونه مهارت هایی را که می آموزند در کار شما نقش پیدا کنند. بهتر تمرکز کنید. فرزندانتان را به بخش های مختلف محل کارتان ببرید و قدم به قدم به او بگویید که در یک روز عادی چه کارهایی انجام می دهید! ابزارهایی را به او نشان دهید که کارتان را ساده تر می کند و به او بگویید که چگونه آموختید که این کار را انجام دهید بیشتر بچه ها فکر می کنند که یادگیری با خوردن زنگ و تعطیل شدن مدرسه تمام می شود و به سختی می توان نظر آن ها را عوض کرد اگر برایشان تعریف کنید که چگونه هنگام انجام کار چیزهایی بیاموزید به آنها کمک می کنید تا بهتر بتوانند تجربیات زندگی تحصیلی خود را به «زندگی واقعی» بزرگسالان ربط دهند.
محل کار شما نباید برای برای فرزندانتان فضای اسرار آمیزی باشد که بیشتر روز در آنجا ناپدید می شوید اگر فرزندانتان بدانند که چه کاری انجام می دهید و چرا و چگونه آن را انجام می دهید می توانند شما را بهتر درک کنند و در ضمن می فهمند که چرا مشغولیت فعلی آنها یعنی یادگیری در مدرسه نقش مهمی را در آینده ی آنها ایفا خواهد کرد.
16- در خانه مطالب خواندنی داشته باشید:
تحقیقات نشان می دهد که صرف نظر از وضعیت اقتصادی – اجتماعی، بچه هایی که در خواندن موفق اند چند خصوصیت مشترک دارند.
1- والدینشان از آنها انتظار تحصیلی بالایی دارند.
2- والدین یا خواهر و برادر بزرگتر در انجام تکالیف مدرسه به آنها کمک می کنند.
3- والدین آنها با صدای بلند کتاب یا مطالب دیگر را برایشان می خوانند.
4- آنها در خانه کتاب دارند.
وقتی صحبت از مطالب خواندنی برای بچه ها می شود هر چه قدر بر اهمیت در دسترس بودن کتاب تاکید کنیم باز هم کم است بچه ها نباید فکر کنند خواندن کاری است که فقط باید در مدرسه انجام داد. هدف اصلی از نوشتن، انتقال اطلاعات، متقاعد کردن و سرگرم کردن است بیشتر مطالبی که بچه ها در مدرسه می خوانند به خصوص از کلاس چهارم به بعد برای دریافت اطلاعات است اگر بچه ها متوجه جنبه ی سرگرمی بسیاری از کتاب ها و مجلات موجود بشوند به خواندن در خانه علاقه ی بیشتری پیدا می کنند.
چگونه احترام گذاشتن به کتاب را آموزش بدهیم:
1- به بچه ها یادآوری کنید که با دست های تمیز به کتاب ها دست بزنند.
2- از آنها بخواهید کتابها را پاره نکنند صفحات کتاب را تا نکنند.
3- در کتاب های به خصوص کتاب های کتابخانه چیزی نکشند و ننویسند.
4- فرزندانتان را کمک کنید برای کتابهای خود نشان گر درست کنند به آنها بگویید که به جای باز گذاشتن کتابها در حالت دمر که به شیرازه ی کتاب فشار وارد می آورد از نشانگر استفاده کنند.
5- به همدیگر کمک کنید و صفحات یا شیرازه ی کتابهایی که پاره شده اند را تعمیر کنید.
6- با نام فرزندتان مهری تهیه کنید تا در کتابهای خود بزند اگر فرزندتان احساس کند کتاب جزو اموال شخصی اوست بهتر می تواند مسئولیت نگهداری آن را به عهده بگیرد.
17- به هر جایی که می روید همراه خود کتاب ببرید:
قبل از اینکه از خانه خارج شوید از فرزندانتان بخواهید هر کدام کتاب یا مجله مورد علاقه خود را برای بردن انتخاب کند شاید به نفعتان باشد که با دوام ترین کتاب ها را با خود ببرید یا کتاب ها و مجلاتی را ببرید که از گم شدن یا خراب شدن آنها ناراحت نمی شوید اگر بتوانید بچه ها را در موقعیت های پر تنش سرگرم نگه دارید هم برای اعضای خودتان خوب است و هم پیش همه مردم دنیا عزیز می شوید.
18- در اختیار بچه های مریض کتاب و مجله قرار دهید:
کتاب های کارتونی هم با ارزشند آنها همانند ادبیات داستانی «واقعی» شامل طرح، شخصیت پردازی و گفت و گویند مجله های نوجوانان یا جذابیت های ظاهری شان برای بچه های ده – دوازده ساله منبع لذت اند و شامل انواع سبک های نوشتاری غیر داستانی نیز می شوند که بسیاری از بچه ها به قدر کافی فرصت آشنایی با آنها را پیدا نمی کنند با خواندن این مجله ها بچه ها برای مطالبی که باید در بزرگسالی بخوانند آمادگی پیدا می کنند. وقتی بچه ها نه آنقدر مریض اند که تمام روز را بخواند و نه آنقدر سلامت اند که به فعالیت های روزمره بپردازند خیلی زود کسل می شوند وقتی به داروخانه می روید تا شربت سینه بگیرید به دکه روزنامه فروشی هم سری بزنید و مجله ای را که به نظرتان جذاب است انتخاب کنید اگر جاده سلامتی را ادبیات پیش پا افتاده هموار می کند می ارزد با پرداخت این بهای اندک باعث رضایت فرزندتان شوید و به هر حال خواندن از بسیاری فعالیت های دیگر که فرزند بیمارتان می تواند انتخاب کند سالم تر است.
19- به عنوان پاداش به فرزندانتان کتاب یا مجله بدهید:
پاداش را به خاطر رفتارهایی باید به بچه ها داد که «ورای وظیفه» آنهاست نه به خاطر رفتارهایی که در روندهای زندگی از آنها انتظار داریم. بعضی از بچه ها هنگام رقابت شکوفا می شوند و به همین دلیل نیز برنامه مطالعه تابستانی کتابخانه ها می تواند مفید باشد البته اگر کودک را با پاداش به خواندن تشویق کنید ممکن است اثر عکس داشته باشد. اگر فرزندانتان را طوری با آورده اید که به خواندن علاقه مند باشند از دریافت چنین پاداشی به هیجان می آیند علاوه بر آن وقتی از مطالب به عنوان پاداش استفاده می کنید این مفهوم را نزد بچه ها تقویت می کنید که کتاب، مجله و حتی مجله مصور کودکان فی نفسه با ارزش اند.
20- مجلات کودکان را مشترک شوید:
مجله های بچه ها براساس موضوع و گروه سنی دسته بندی می شوند و به همین دلیل است که جالب اند فرزند شما بیشتر به چه مطالبی علاقه دارند؟ به چه فعالیت هایی علاقه دارد؟ برای هر سلیقه ای می توانید مجله ای پیدا کنید. قبل از آنکه سرمایه گذاری کنید و مجله ای را آبونمان شوید می توانید چند شماره آن را از کتابخانه قرض کنید تا علاقه فرزندتان را آزمایش کنید. کتابدار نیز شاید بتواند به شما در پیدا کردن عنوان مجلات مناسب کمک کند آبونمان مجله یک هدیه عالی است صورت زیر عنوان بعضی از مجلات خود را نشان می دهد.
بعضی از مجلات و روزنامه های کودک و نوجوان
عنوان گروه سنی
سروش کودکان کودکان
کیهان بچه ها کودکان
دوچرخه (همشهری) نوجوانان
بادبادک خردسالان
سیب نوجوانان
سروش نوجوان نوجوانان
تجزیه و تحلیل داده ها:
با توجه به آماری که از دانش آموزان برای خلاق بودن آنها در نظر گرفته شد متوجه شدیم که اگر دانش آموزانی فضای مناسبی برای مطالعه کردن داشته باشند و همچنین دسترسی به آزمایشگاه و کارگاه داشته باشند بهتر می توانند توانمندیهای خود را شکوفا سازند – اهمیت دادن به دانش آموزان و میزان ریسک پذیری آنها نهراسیدن از شکست ها آنها را برای شکوفایی خلاقیت آماده می کند.
انتخاب یکی از راههای پیشنهادی موقتی:
خانواده ها باید به فرزندان توجه بیشتری داشته باشند و با آنها با ملایمت و مهربانی صحبت کنند و در تصمیم گیری آن ها را شریک کنند و آنها را پیش دوستان و اقوام شان خجالت زده نکنند و با راهنمایی های درست سعی کنند فرزندانشان خود بهتر بتوانند در تمام موارد زندگی تصمیم گیری مناسبی نمایند.
گردآوری اطلاعات و شواهد 2:
1- به فرزندانمان بگوییم بچه های بدی هستند:
اگر بچه ها به صرف اینکه کار بدی کرده اند تصور کنند که بد هستند کم کم به دلیل این نوع قضاوتها خود را به عنوان یک فرد کم ارزش تلقی خواهند کرد.
وقتی کودکی هنگام صرف صبحانه سهواً مقداری شیر روی میز بریزد و بزرگترها به او بگویند: «تو بچه بدی هستی این بار چندم است که سستی می کنی» خیلی زود این جمله را پذیرفته و آنرا مبدل می کند به این جمله: «حالا که من سست و بی عرضه هستم پس آدم بدی هستم» نگاهی که کودک در مورد غزت نفس ضعیف خود دارد اگر با پیامهای منفی و تکراری شما همراه باشد موجب خواد شد که او خود را نالایق تلقی نماید.
2- به فرزندانمان بگوییم زمانی بچه های بدی هستند که رفتار مناسبی داشته باشند:
در اینجا هم تفاوت بین رفتار خوب و بچه خوب بودن مشخص نشده است. در اینصورت احساس کودک از عزت نفس لطمه می بیند و چنین باور خواهد نمود که فقط هنگامی خوب است که عمل خوبی انجام دهد و هنگامی بد است که رفتار بدی داشته باشد. با تلقین مدام جملاتی مانند این جمله که: «شما پسر خوبی هستی و مامان وقتی شما را دوست دارد که لباسهایت را جمع و جور کنی» کودک به زودی باور خواهد نمود که «من فقط موقعی بچه خوبی هستم که رضایت بابا و مامان را جلب کنم»
3- مراقبت دایمی از کودکان که مبادا کار خطایی انجام دهند:
در این روش تربیتی والدین دایماً مراقب کودکان هستند که مرتکب اشتباه نشوند و دایماً در مورد رفتارشان به آنها تذکر می دهند، در نتیجه کودکان که دایماً تحت مراقبت هستند چنین باور می کنند که کسی آنها را دوست ندارد. به این ترتیب آنها را دشمن خود می دانند.
4- استفاده از القابی که احترام کودکان را نادیده می انگارد:
مفاهیم ضمنی منفی که در برخی اسامی و القاب خودمانی وجود دارد، روی تصویر ذهنی کودک از خودش تاثیر می گذارد. اگر به حافظه خود رجوع کنیم متوجه خواهیم شد که در دوران کودکی وقتی ما را به یاد اشتباهاتمان می انداختند چقدر ناراحت می شدیم و کلماتی که برای ما به کار می برند چقدر روی تصویر ما از خودمان تاثیر داشت. کلمات، مانند پرندگان کوچک داخل قفس هستند که وقتی آنها را رها کنیم دیگر نمی توانیم آنها را برگردانیم. به همین دلیل شاید مدتها طول بکشد تا تصویری را که از خودمان به وجود آورده ایم، پاک کنیم.
5- نگاه به بچه ها به عنوان افراد تحت تعلیم به این معنا که هنوز انسان کامل نشده اند:
نتیجه نگرش این است که با کودکان به گونه ای برخورد می شود که گویی همیشه در حال یادگیری و آماده شدن برای زندگی هستند و به آنها می گوییم یک روزی خواهند فهمید چرا از آنها انتظار انجام برخی کارها را داریم.مثلا اینگونه جملات «یک روزی به نتیجه حرف من خواهی رسید» و «خیلی کوچکتر از آن هستی که این حرفها را بفهمی» توفقط باید آنچه را من می گویم انجام دهی. بچه ها از این پیام چنین استنباط می کنند که هنوز کامل نشده اند و لذا باید خود را انسان کوچکی بدانند.
6- برخورد با بچه ها به این معنا که گویی انسان کاملی نشده اند:
مقایسه دامی بچه ها با برادر یا خواهر خود و یا مقایسه آنها با خودمان در زمان کودکی این احساس را به آنها می دهد که گویی انسان کاملی نشده اند اگر او را انسانی ناقص بدانیم او هم کم کم خود را ناقص احساس می کند کسی که عزت نفس ضعیفی دارد به این علت است که خود را کامل و انسان منحصر به فرد نمی داند. این نوع ارزیابی از خویشتن نیز ناشی از شنیدن چنین جملاتی است «فکر می کنی کی هستی آدم درست و حسابی؟» تو هیچ فرقی با بقیه نداری؟ »چرا نمی تونی مثل خواهرت باشی؟» وقتی منم بچه بودم هر کاری که بزرگترها می گفتند انجام می دادم.»
7- خودداری از دادن مسئولیت به بچه ها:
درخواست بچه ها را وقتی که می گویند: «من خودم می توانم» نادیده نگریمی. اگر تردید بچه ها درباره خودشان افزایش یابد کم کم خود را برای انجام کارهای مهم لایق نمی بینند، در نتیجه اعتماد به نفس آنها ضعیف می شود هر چه بیشتر مانع تلاش بچه ها شوید، بیشتر بر اعتماد به نفس آنها ضربه می زنید.
8- انتقاد از بچه ها وقتی دچار اشتباه می شوند:
انتقاد موجب می شود که فرد نتواند ارزیابی صحیحی از خودش داشته باشد لذا اگر از کودک انتقاد بیشتری شود احتمال بیشتری دارد که از برخورد با چیزهایی که موجب انتقاد شده است اجتناب کند. گفتن عباراتی مانند جملات زیر موجب می شود که کودکان تصویر ضعیفی از خود داشته باشند «تو هیچ وقت در ورزش پیشرفت نکردی» «این بار سوم است که تکلیف ننوشته ای» برای تشویق کودکان به اینکه رفتار مناسب تری داشته باشند راههای متعددی وجود دارد و شاید انتقاد کمترین اثر مثبت و بیشترین زیان را داشته باشد.
9- به جای اینکه اجازه دهید کودکان به گونه ای اظهار نظر کنند که مستلزم سن وسال آنها است شما به جای آنها صحبت کنید:
صحبت از طرف بچه ها به نحوی که گویی آنها توان اظهار خواسته های خود را ندارند، موجب خواهد شد که آنها به خود تردید پیدا کرده و اعتماد به نفس آنها پایین بیاید در ضمن اینکار به آنها می آموزد تا به دیگران اتکا کنند که حرف دل آنها را بزنند وقتی شما برای آنها صحبت می کنید در واقع با زبان بی زبانی این پیام را به آنها می دهید: «من بهتر و صحیح تر از تو می توانم مطالب مورد نظر را بگویم. تو خیلی کوچکتر از آن هستی که بتوانی آن را بیان کنی، پس در مورد خودت شک کن و روی من پدر یا مادر دانای خودت اتکا کن.
