بخشی از مقاله

بررسی پتانسیل ها و ظرفیت هاي شکل گیري گردشگري خلاق و شهر خلاق با استفاده از تکنیک SWOT

نمونه موردي: شهر تبریز(خیابان تربیت)

چکیده

گردشگري خلاق را می توان نسل سوم گردشگري دانست، این نوع گردشگري پس از گردشگري ساحلی و گردشگري فرهنگی مطرح می شود و در برگیرنده کنش متقابل مشارکتی بین بازدیدکننده با مکان، ارتقاء مشارکت و تکامل محیط، درك عمق ساختارها و روابط فرهنگی محیط میزبان و تعامل مثبت و جدي با محیط می باشد. شهر خلاق نیز مکانی جذاب براي کار کردن و زندگی شهروندان خود، گردشگران، صنعت گردشگري و مراکز جذب بنگاه هاي مختلف اقتصادي نوظهور می باشد. در این پژوهش سعی می شود با بررسی گردشگري خلاق و شاخص هاي شهر خلاق و یافتن ارتباط مناسب بین هردو مفهوم به یک چارچوب مناسب براي شهر تبریز(خیابان تربیت) دست یافت. داده هاي به دست آمده از پرسش نامه هاي توزیع شده از بین افرادي که به عنوان گردشگر وارد شهر تبریز شده اند همچنین ساکنین خیابان تربیت تبریز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سپس با جمع بندي نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهاي محدوده مورد مطالعه با استفاده از تکنیک SWOT ارائه گردیده است. یافته هاي پژوهش بیانگر وجود پتانسیل ها و توانمندي هاي شهر تبریز به ویژه خیابان مذکور در زمینه توسعه صنعت گردشگري وتحقق شهر خلاق می باشد.

واژههاي کلیدي: گردشگري خلاق، شهر خلاق، تحلیل SOWT، شهر تبریز.

مقدمه .1

خلاقیت در شهر باعث رهایی از بن بست هاي مدیریتی و کالبدي و پیاده سازي دو اصل مشارکت و کارایی که از شاخص هاي اصلی در حوزه حکمروایی شهري می باشد، می گردد. همچنین ایده شهر خلاق براي مدیران، برنامه ریزان و شهرسازان باعث گسترش افق دید و تحلیل راهکار در مواجهه با مسائل شهر می شود و به تنوع علایق و عقاید در پهنه شهر احترام می گذارد.


با توجه به دیدگاه جدیدي که نشات گرفته از تفکرات چارلز لندري و ریچارد فلوریدا در اوایل دهه 2000 میلادي می باشد، به نظر می رسد استفاده از خلاقیت و استعداد ساکنین، کسبه، مسئولین امور شهري و همه کسانی که نقشی در ایجاد فضاهاي اجتماعی، اقتصادي و فرهنگی شهرها دارند به عنوان افرادي که هم شکل دهنده و هم استفاده کننده از شهر خود می باشند، می توانند راهکار ارزشمندي براي تغییر وضعیت فعلی شهرهاي امروز و براي شکوفا شدن شهرها گردد. به عقیده نظریه پردازان در این زمینه، پیش از ساخت یک محیط خلاق، لازم است موانعی که بر سر راه آن است قرار دارد، برداشته شود. یک ارتباط قوي بین فضا و خلاقیت وجود دارد و افراد خلاق نیاز به فضایی براي زندگی، کار الهام بخشی و نمایش کارهاي خود دارند. یکی از کمبودهاي اساسی که شهرهاي امروز احساس می شود جاي خالی فضاهایی براي جذب و نگاهداشت گروه هاي خلاق شهري می باشد. فضاهایی که در دو سوي بتوانند هم محلی براي بروز خلاقیت شهروندان بوده و هم به عنوان فضایی براي انجام تعاملات و فعالیت هاي دانش محور و فعالیت هاي دانش محور و خلاقانه در شهر در جهت جذب افکار نوآورانه شهروندان نقش آفرینی نمایند.

در نهایت داشتن شهر خلاق، نهایت آرزوي هر جامعه مدنی مدرنی است. شهر خلاق فضایی است که در آن فعالیت هاي نوین رخ می دهد. شهر خلاق در قرن بیست و یکم به معناي شهروندان خلاق است. در این شهر مسئولان شهري خدمات همگانی و زیرساخت هاي اجتماعی و اقتصادي را به جدیدترین، کاراترین، بهره ور ترین و زیبا ترین روش ممکن ارائه می نمایند. شهر خلاق نه تنها فضایی است که در آن خلاقیت رشد می کند، بلکه سازماندهی و مدیدیت آن به طور خلاق طرح ریزي می گردد. شهري که بتواند به شکلی خلاقانه استعداد همکاري جمعی را در راستاي ارائه خدمات بیش تر به کار گیرد، موفق ترین شهر در این قرن خواهد بود. شهر تبریز (به عنوان محدوده مورد مطالعه)نقش و جایگاهی ویژه در عرصه ملی وبعضاً بین المللی ایفامی کندوسهم عمده اي دربروز فعالیتهاي نوآورانه وعرصه اقتصادخلاق دارد. وجود دانشگاههاي تبریز ، شهید مدنی آذربایجان ، آزاد تبریز ، مدیریت صنعتی ، پیام نور ، و دانشگاههاي غیر انتفاعی در تبریز همچنین این شهر ازدیرباز به عنوان شهري پیشرو در صنعت فرهنگی و هنري خودرادر عرصه ملی مطرح نموده است،خودمنجر به ظهور طبقه اي جدید در شهر تحت عنوان طبقه خلاق می شود که این طبقه وحتی سایر شهروندان بنابرتئوریهاي فلوریداولندري نیازمندفضاهایی جدید وخلاقانه در شهر می باشند.طبقه خلاق بنا به گفته فلوریدا نیاز به مکانهاي خلاق در شهردارند وخودمنجربه شکل گیري خلاقیت در شهر نیز می شوند وخلاق بودن شهر منجربه پرورش خلاقیت در تمامی سطوح جامعه بسته به شدت واثرآن می شود.

-2روش تحقیق

روش تحقیق عبارت است از بکارگیري راه و روشی خاص که اطلاعات مناسب تر و بیشتر را درباره موضوع مورد مطالعه فراهم نموده و عوامل و علل مرتبط بدان را مشخص نماید. در علوم مختلف از روش هاي مخصوص ومتفاوت براي مطالعه و بررسی استفاده می شود تا شناخت موضوع تحت بررسی را ممکن گرداند. در فرایند پژوهش بااستفاده از کتب ،اسناد ، گزارشات، مقالات ،سایت هاي اینترنتی و اسناد و مدارك موجود مرتبط با شهرخلاق وراهکارهاي تحقق آن در شهر تبریز به جمع آوري اطلاعات مربوط اقدام گردیده و از طریق روش میدانی (مشاهده،مصاحبه وپرسشنامه)، سپس تحلیل یافته ها با بکارگیري تکنیک SWOT در نهایت با یک جمع بندي از یافته ها راهکارهاي مؤثري که در جهت تحقق خلاقیت در محدوده مورد مطالعه مثمر ثمر می باشد ارائه گردیده است.

-3 تعاریف ومفاهیم

-1-3 خلاقیت
-1-1-3مفهوم خلاقیت
خلاق یکی از اسامی خداوند است و به معنی بسیار خلق کننده، آفریننده، آفریدگار و ... در لغت نامه دهخدا معنا شده است. در اصطلاح خلاق به کسی گویند که در موقعیت هاي لازم و ضروري در برخورد با مسائل راه حل هایی موثر و کاربردي براي حل مسائل و رفع موانع ارائه می کند. عده اي پا را فرا نهاده و چنین عقیده دارند که فرد خلاق نه تنها در موقعیت هاي مختلف، ایده ارائه می کند بلکه خود آستین ها را بالا زده و تا عملی شدن ایده اش کار را پیگیري می کند. خلاقیت توانایی ایجاد ایده هاي تازه از طریق ترکیب، تغییر و یا دوباره استفاده کردن از ایده هاي موجود است (یار نیک فرمان، .(8 :1386 خلاقیت یعنی توانایی پرورش یا به وجود آوردن یک انگاره یا اندیشه جدید در بحث مدیریت نظیر به وجود آوردن یک محصول جدید است.

ورنون (1989) عقیده دارد که خلاقیت، توانایی شخص در ایجاد ایده ها، نظریه ها، بینش ها یا اشیاي جدید و نو و بازسازي مجدد در علوم و سایر زمینه هاست که بوسیله متخصصان به عنوان پدیده اي ابتکاري و از لحاظ علمی، زیبایی شناسی، فن آوري و اجتماعی یا ارزش است ( کردي، .(1386

لاندري و بینانچی در کتاب شهر خلاق (1995) خود اظهار داشته اند که خلاقیت شامل اندیشیدن به یک مسئله نو، بر اساس اصول اولیه، مبتنی بر تجربه، بصورت ریشه اي، دارا بودن ظرفیت بازنویسی قواعد، فراتر بودن از قیود و رسوم، یافتن رشته هاي موضوعی مشترك از میان آن هایی که به ظاهر جداي از یکدیگرند و نظر به موقعیت هاي حاشیه اي با انعطاف است ( رضائیان قراگوزلو و همکاران، :1391 .(55

-2-1-3تفاوت نوآوري و خلاقیت

خلاقیت، فعالیت ذهنی و عقلایی براي بوجود آوردن ایده جدید و بدیع است. حال آن که نوآوري تبدیل خلاقیت به عمل و نتیجه است. نوآوري به کارگیري ایده هاي نوین ناشی از خلاقیت می باشد در واقع نوآوري عملی ساختن ایده ناشی از خلاقیت را امکان پذیر می سازد و آن را بصورت یک محصول جدید یا خدمت تازه ارائه می نماید (جهاندار، (1391، (بابایی، .(29 :1388 بنابراین ممکن است شخص خلاق، نوآور نباشد، یعنی می تواند داراي ایده هاي جدید و نو باشد ولی توانایی تبدیل آن ها به نوآوري را نداشته باشد. از این رو فرد نوآور بیشتر اوقات خلاق است، ولی همه افراد خلاق نوآور نیستند و در اصطلاح منطق قانون عموم و خصوص مطلق به این خلاق و نوآور جاري است.

-3-1-3 ارتباط خلاقیت وفضاي شهري

باپیشرفت روزافزون دانش وفن آوري وجریان گسترده اطلاعات ،امروزه جامعه نیازمند آموزش مهارتهایی است که باکمک آن بتواند همگام با توسعه علم و فن آوري پیش رودوهدف نیز پرورش انسانهایی باشد که بتواندبا مغزي خلاق با مشکلات روبروشده وبه حل آنها بپردازد.یکی از عوامل مؤثردر بروز خلاقیت در یک جامعه ،زمینه سازي وبسترسازي دربین انسانها جهت ایجاد فرهنگی است که در آن همگان در تلاش براي رشددادن دیگري هستند وباتأثیربرروي یکدیگر به پیشرفت جامعه کمک می کنند .این امرتاجایی پیش می رود که هنري لوفورمی گوید:نیازي نیست تاشهرکهاي مدرن حول و حوش و عمارتهایش راموضوع موشکافی ومداقه ي دقیق قراردهیم تابه این نتیجه برسیم که آنجاهمه چیز شبیه همه چیزهاي دیگراست(تانکیس،(144 : 1388این انتقادي مشترك بر برنامه ریزي ومعماري مدرنیست بوده است کهمعمولاً در سطح طراحی عمومی ،خانه سازي اجتماعی وپهنه هاي کمتر خلاق تجاري و توسعه حومه شهري قرارمی گیرد.

اعیان سازي شهرهاي معاصر در مرحله پیشرفته خود،در تولیدفضاي شهري،الگوي فزاینده ي استانداردي رابراي زندگی اجتماعی موجب می شود.ارتباطی قوي بین فضاو خلاقیت وجوددارد ویکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در بروز رفتار خلاق پس از عامل ذاتی ودرونی ،محیط و عوامل محیطی می باشد ارنست ویل معتقداست "یکی از روشهاي مهم متبلور کردن خلاقیت ایجاد فضاي محرك ،مستعدو به طورکلی خلاق است.اوبراین باوراست که به وجودآوردن محیط خلاق مهمترین عامل براي عرضه ي اندیشه هاي جدید وبکراست(جلالی پور،:1375 .(10اهمیت تأثیرمحیط تاآنجاست که حتی می تواند از یک فردعادي یک شخصیت ممتازواستثنایی بسازد(سعیدي کیا،52 :1385اصولاً).

خلاقیت و نوآوري نیزقادر به تبلور در محیط نامناسب ونامطلوب خواهدبودزیرا که محیط نامطلوب براي ترغیب وپرورش خلاقیت محیطی است که افرادرا از ریسک کردن باز می دارد ،فشارهاي کاري را به گونه اي مختلف برکارشناس وارد می کند.لذامسئولان سازمانی باید به طورمستمر،آمادگی شنیدن اندیشه هاي بدیع ونوین راداشته باشندوتشویق و ترغیب کنند.کاوش و جستجوي روشهاي نوین ،براي انجام کارباشد.از دیگر خصوصیات محیط خلاق،آن است که افراد به یکدیگر اعتماد واطمینان دارند ومی توانند خطرهاي روانی را براي ابراز کردن احتیاجات وترس هاي عمیق خود بپردازند(بابایی اربوسا وهمکاران،.(61 :1388گروههاي خلاق در محیط هاي خلاق راه حلهاي مؤثرتري راباکمترین وقت وانرژي ومنابع بدست می آورند.این افراد نیاز به فضایی براي زندگی ،کارالهام بخشی ونمایش کارهاي خوددارند.فضاهاي یک شهر اعم از طبیعی و مصنوعی ،باعث برانگیختگی ،انطباق وبیان خلاقیت ساکنین خودمی شوند.فضاهاي خلاق باید امید بخش و توانمندسازباشندزیراخلاقیت نیازمندفضاهایی است که در آن بتواند رشدو فعالیت کند،تفکرو نوآوري نماید،تجمع وپرورش یابد ونهتاًی پیشرفت کند(محمدي و مجیدي فر،.(18 :1389

-2-3 شهر خلاق

-1-2-3مفهوم شهرخلاق
در تحول اقتصادهاي دانش محور، شهرها و مقوله هاي مدیریت نقش کلیدي را به خصوص در دو دهه گذشته ایفا کرده اند. سیاست گذاران کلان، شهرداري ها، سازمان هاي بین المللی و بنگاه هاي تکنولوژیک به این جریان واقف هستند و سعی می کنند این پدیده را تقویت کنند. در اقتصاد دانش محور، مفهوم شهر خلاق مطرح می شود، شهري که مکانی براي رشد و نمو خلاقیت ها در دینامیک شهرهاست. شهر خلاق منزلی براي خلاقیت هاي هنري، نوآوري هاي علمی و تکنولوژیکی و صداي رساي فرهنگ هاي رو به رشد است.

شهري که همه قابلیت هاي خلاق خود را جامه عمل می پوشاند و پرچمدار فعالیت هاي فرهنگی و توسعه اي است.
مفهوم شهرهاي خلاق با بسیاري از مفاهیم دیگر پیوند خورد است. از جمله آن می توان به صنایع خلاق، صنایع فرهنگی، فعالیت هاي فرهنگی و فعالیت هاي هنري شهر و اقتصاد دانایی شهر اشاره نمود. در یک مفهوم شهرهاي خلاق شهرهایی هستند که قادرند راه حل هاي جدیدي براي مشکلات روزمره شان ارائه دهند. یعنی شهرهاي مبتکر و خلاق در این مفهوم استعاره از شهري است که با خلاقیت و نوآوري آمیخته شده است. خلاقیت و نوآوري نیز عناصري کلیدي هستند که پیشرفت و موفقیت شهرها به آن ها وابسته است( رضائیان قراگوزلو و همکاران، .(71 :1391

شهرها ظرفیت هاي خلاقیت هستند و همیشه چرخ هاي حرکت، تمرکز و هدایت انرژي خلاق بشر بوده اند.مفهوم دیگر شهر خلاق، بر تولیدات فرهنگی متمرکز است، یعنی تولید کالاها و خدمات فرهنگی با فعالیت هایی در ارتباط است که مرکز خلاقیت به حساب می آیند.

مفهوم دیگر بر ظرفیت و توانایی شهر بر جذب سرمایه انسانی تاکید دارد. در برخی از متون مربوط به شهر خلاق، فهم پایداري و پویایی هاي جریان کاربرد دانش مورد تاکید قرار گرفته است. بر اساس مفاهیم مطرح شده، شهر خلاق منزلی براي خلاقیت هاي هنري، نوآوري هاي علمی و تکنولوژیکی و صداي رساي فرهنگ رو به رشد است. شهري که همه پتانسیل هاي خلاق خود را جامه عمل می پوشاند و پرچمدار فعالیت هاي فرهنگی و توسعه ایی است(شیرازي زاده،.(28: 1391

-2-2-3 شهر خلاق از منظر سطوح مختلف خلاقیت در بازآفرینی شهري

در زمینه مفهوم خلاقیت نیز توجه به مقیاس هاي مختلف و ماهیت هر مقیاس در تاثیر گذاري بر بازآفرینی شهري مهم است. این مقیاس هاي مختلف خلاقیت که به همدیگر نیز وابسته هستند عبارتند از:
(1 حوزه ها و کانون هاي خلاق
(2 صنایع فرهنگی و خلاق
(3 اقتصاد خلاق
(4 شهر خلاق.

شهرهاي خلاق همواره براي جلب، نگهداري و رشد شهروندان خلاق با یکدیگر رقابت می کنند. مشابه الگوي دره سیلیکون در آمریکا، فاکتورهایی مانند: حمل ونقل هوایی، امکانات تحقیق، سرمایه گذاري خطر ذیر و خوشه هاي تولید می تواند به رقابت پذیري شهرهاي خلاق کمک کند.

شهرهایی که در اقتصاد نوین موفق شمرده می شوند، متنوع ترین، منعطف ترین و هنري ترین شهرهاي دنیا هستند. شهرهایی که در فناوري برتر سرمایه گذاري هنگفتی می کنند، اما به ایجاد آمیزه اي از تجربیات فرهنگی توجه ندارند، در بلند مدت از رقبا عقب می مانند.

یک منطقه و شهر خلاق باید داراي شاخصه ها ویژگی هایی نظیر مکانی جذاب براي کار کردن و زندگی شهروندان خود و براي گردشگران

(صنعت توریسم) باشد و منطقه اي توانمند در شکوفایی بخش هاي مختلف اقتصادي و به عنوان مرکز جذبی براي بنگاه هاي مختلف اقتصادي نوظهور عمل کند.

-4 ضرورت استفاده از رویکرد خلاقانه در برنامه ریزي شهر

امروزه بسیاري از شهرهاي جهان با دوره هاي گذاري رو به رو هستند کهعمدتاً ناشی از نیروي جهانی شدن است. این گذارها از منطقه اي به منطقه دیگر متفاوت اند. در مناطقی مثل آسیا شهرها در حال رشد اند، و حال آن که در مناطق دیگري مثل اروپا، صنایع قدیمی ناپدید می شوند و ارزش افزوده در شهرها به ندرت از طریق ساخت و تولید صنعتی (کارخانه اي) و بیش تر از طریق سرمایه معنوي=
مالکیت معنوي به دست می آید که در محصولات، فرآیندها و خدمات تجلی می یابد ( از صنایع فرهنگی تا صنایع خلاق، .(1389
نظزیه پردازان اقتصادي و و اجتماعی از" مارکس وبر "تا "ادوارد بنفلید "و "دنیل بل "بحث کرده اند که فرهنگ رشد اقتصادي را از طریق ایجاد انگیزه هایی که منجر به تلاش، صرفه جویی و کار زیاد می شود، تحت تاثیر قرار می دهند. فرهنگ طبق این نظر، رشد اقتصادي را از طریق تکیه بر انرژي، انسانی و تلاش و کوشش در کار و دوري از عوامل منصرف کننده اي، چون اوقات فراغت، نمایش و جنسیت اشکال دیگر لذت بخش نامرتبط با کار تحریک می کند. "بل" آنقدر پیش رفت که فرهنگ را به عنوان عامل اصلی تضاد در سرمایه داري مدرن مشخص کرد. این نکته اشاره به فرهنگ باز، نمایشی و لذت گرایانه در خلال دهه 1960 است، و به عنوان تعیین کننده تلاش، انگیزه ها و نظمی است که مبتنی بر ابداع، کار آفرینی و رشد اقتصادي است.

نظریه خلاقیت با این مفاهیم سنتی، با چند عامل مهم دیگر در تعارض قرار می گیرد و معتقد است که نقش فرهنگ بسیار فراگیر تر است. انسان ها داراي توانایی هاي بالقوه نامحدودي هستند، و عامل عمده رشد اقتصادي این است که آن توانایی بالقوه را رها نموده و به فعلیت رسانده اند. این رهایی نیاز به فرهنگ بازي دارد، چنان که میان افراد فرق نگذارد، آن ها را در چارچوب ها تحت فشار نگذارد و اجازه دهد انسان ها خودشان باشند و به اشکال مختلف هویت هاي خانوادگی و انسانی بها بدهند.

در این راستا فرهنگ نه تنها امکانات خلاق انسانی را تحت فشار قرار نمی دهد، بلکه ظهور و بروز آن امکانات را تسهیل و تحریک نیز می نماید. بنابراین فرهنگ باز در سطح کلان، محرکی براي ابداع، مالکیت و توسعه اقتصادي است (فلوریدا، .(32 :1390 در عصر ما نیز استعدادها، خواست ها، انگیزه ها، رویا ها و خلاقیت شهروندان به تدریج جاي مزیت هاي سنتی شهرها مانند موقعیت مکانی، منابع طبیعی و نزدیکی به بازارها را می گیرد. بطوریکه در شهرهاي مدرن، خلاقیت را باید جایگزینی براي منابع طبیعی بومی و دسترسی به بازار تلقی کرد چرا که خلاقیت کسانی که در یک شهر زندگی می کنند یا امور آن را در دست دارند، متضمن موفقیت آن شهر در دنیاي آینده است. با بزرگ شدن و پیچیده تر شدن شهرها و پدیدار شدن چالش هاي مدیریت شهري، شهرها به تدریج به لابراتورهاي تولید انواع راه حل فناورانه، مفهومی و اجتماعی براي مسائل ناشی از رشد تبدیل می شوند.


نمودار:1 چرخه خلاقیت( (2004Wood & Taylor,


-5روش ها وشاخص هاي شناسایی پهنه هاي خلاق وظرفیتهاي عملکردي خلاقیت در فضاهاي شهري

مشاهده به ما می آموزد که در واقع فضا چگونه استفاده می شود بسیاري از نظریه ها درباره استفاده از عرصه عمومی وعملکـردآن برمبنـاي مشاهده ي نسبت ورابطه بین این فعالیتها وفضاها توسط نویسنده ریشه می گیرد.شاخص هایی براي سنجش میزان خلاقیت در یک منطقـه ناحیه یا شهر وجوددارد که باتوجه به شرایط شهرواطلاعات قابل دسترس می توان ازآنها استفاده نمود.در این بخش برخی شاخصه ها بـراي شناسایی فضاهاي شهري خلاق ومکان هاي خلاق تبیین خواهندشد.

-1-5 شاخص هاي اصلی یک شهر خلاق:

•کیفیت محیط زیست: (محیط زیست سالم،آب و هواي تمیز،آب سالم وبهداشتی وحفاظت از محیط زیست،دسترسی به فضاهاي سبزونواحی تفریحی وکالاهاي خدماتی که فاقد آلایندگی وگازهاي گلخانه اي هستند).

•شرایط اجتماعی فرهنگی : تنوع فرهنگی ونژادي،خانه هاي امن،بهداشت،برنامه هاي آموزشی.
•کاربرد تکنولوژي: استفاده از تکنولوژي مناسب،سیستمهاي انرژي کارامد وبدون کربن،سیستم حمل و نقل کارآمد.

•وجودالگوهاي اقتصادي:پویایی فضاي محلی براي سرمایه گذاري در سـطح محلـی وباهـدف صـدوردر بازارهـاي هـدف،گویاي اقتصـادي پویاهستند.

•استقرارسیاست عمومی: نقش قوانین در توسعه،اجراونگهداري یک شهرخلاق،بایدبازواجرایی باشد.شفافیت و مشارکت دهی براي حمایـت از تعادل بین عناصر زندگی یکی از اساسی ترین لازمه هاي استقرار سیاست عمومی یکپارچه است(رضائیان قراگوزلو،قادري ومیرعباسی،:1391 (86

-2-5 شاخص هاي عمومی انتخاب پهنه هاي توسعه خلاق در منطقه

•زیرساختها ودسترسی ها:مجموعه عوامل وفاکتورهاي مؤثرجهـت دسـترس مناسـب وحمـل ونقـل گردشگر،تأسیسـات وتجهیـزات رفـاهی وخدماتی گردشگري.

•نظام کاربري ها،فعالیتها وعناصر: شامل کاربریهاي خاص،عناصرخدماتی ومعماري خاص،گره هاي عملکردي وفعالیتی مهم و خاطره سازو...

•محیط زیست:شامل عوامل و فاکتورهاي مؤثر در حفاطت از محیط زیست مانند آلودگی هوا ،حفاظت از جنگلها ورودها ومسـیلها،حفاظت از مراتع،حفاظت از خاك و...

•عوامل طبیعی: عوامل موجوددر طبیعت یا نشأت گرفته از طبیعت ،مانند:شیب زمین،وزش باد،زلزله،رانش و...(محسن رفیعیان ،(56 :1389

-3-5 مدل سه تی فلوریدا(شاخصه هاي خلاقیت شهري):

فلوریدادر سال 2002سه شاخص تکنولوژي(فن آوري)،توانایی(استعداد) وتحمل(قدرت مدارا)معروف به سه تی براي سنجش خلاقیت دریـک شهر مورد استفاده قرارداده است.سه شاخص به همراه تعدادي از شاخص ها انعکاس دهنده تمرکـز نسـبی صـنایع بـاتکنولوژي بـالا وطبقـه خلاق در یک ناحیه است که خودنشاندهنده میزان بازبودن فضاو گوناگونی فرهنگی یک مکان است.

•شاخص استعداد: این شاخص بااحتساب درصد جمعیت داراي مدرك دانشگاهی (لیسانس و بالاتر)نشان دهنده حضورو تمرکز میزان سرمایه انسانی در یک ناحیه است.درکنارآن تمرکز نسبی طبقه خلاق در یک ناحیه باشمارش تعداد افرادخلاق در گروههاي شغلی عمده منطقه نیـز امکان پذیراست.
•شاخص فناوري:باترکیب دوشاخص محاسبه می شود؛شاخص نوآوري وشاخص فناوري بالا.شـاخص اول انعکـاس دهنـده قـدرت نـوآوري جمعیت ساکن در یک منطقه است .شاخص دوم اندازه وتمرکزمجموعه اي از صنایع مرتبط با فناوري را در یک ناحیه نشان می دهد.

•شاخص مدارا:بایک شاخص ترکیبی ومتنوع انـدازه گیـري مـی شـود،همچون ترکیبـی از شـاخص زوجیتها،سـنت شـکنی وشـاخص ذوب فرهنگی(رضائیان قراگوزلو،قادري ومیرعباسی،.(1391:110

-4-5 شاخص هاي شناسایی مکان خلاق به زعم چارلزلندري:
در بین هرکدام از ده دامنه تعریف شده شاخص هاي کلیدي خلاقیت،تحمل(مدارا) و ظرفیت پایداري شهر در آینده شناسایی

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید