بخشی از مقاله

ﭼﻜﻴﺪه

ﻣﻌﻤﺎري ﻫﻤﺴﺎز ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ و اﻟﻬﺎم از ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻓﺮم ﻣﻌﻤﺎري ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎران اﻣﺮوز ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع، ﻟﺰوم ﺑﺮﺳﻲ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺗﺌﻮرﻳﻚ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد در ﻣﻌﻤﺎري ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ. در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻼش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ، ﺑﺎ ﺑﺮﺳﻲ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺗﺌﻮرﻳﻚ راﺑﻄﻪ ﻫﻨﺪﺳﻪ، ﻫﻨﺪﺳﻪ اﻗﻠﻴﺪﺳﻲ و روﻳﻜﺮد ﻃﺒﻴﻌﺖﮔﺮا در درك ﻓﻀﺎي ﻣﻌﻤﺎري، و آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮔﺘﻲ، اﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎر ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ رﻳﭽﺎرد ﻣﻴﺮ، ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ آﺛﺎر در ﻣﻌﻤﺎري ﻃﺒﻴﻌﺖﮔﺮا اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻓﻬﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد در ﻣﻌﻤﺎري، ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪه ﺷﻮد.

واژﮔﺎن ﻛﻠﻴﺪي: ﻣﻌﻤﺎري ﻃﺒﻴﻌﺖﮔﺮا، ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖﮔﺮا، ﻣﻌﻤﺎري ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﻧﺴﺎن و ﻃﺒﻴﻌﺖ


1

.1 ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﻃﺒﻴﻌﺖ دﺳﺘﺎورد ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎر ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺪاوﻧﺪﮔﺎر اﺳﺖ و اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ﻣﻌﻤﺎران ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ اﻟﻬﺎم ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﺸﺮ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ از ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﭘﻨﺎه، ﻣﺴﻜﻦ، ﻣﺤﻞ زﻳﺴﺖ، ﻣﺤﻞ ﻛﺎر و ﻳﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻓﻀﺎﻳﻲ را ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻣﻮرد ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻗﺮار داده ، ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ در اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻳﻚ اﺻﻞ ﻣﻬﻢ و اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي او ﺑﻮدهاﻧﺪ. ﻣﻌﻤﺎري اﻧﺴﺎن در اﻳﻦ دوران ﺗﺎرﻳﺨﻲ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ دو ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺮم و ﻋﻤﻠﻜﺮد را آﺷﻜﺎرا درﺑﺮ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.

در ﻣﻴﺎن روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﻧﻴﺰ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚاﻧﮕﻴﺰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺮ ﻓﻀﺎي ﻣﻌﻤﺎري در ﺳﻄﻮح ﻣﺘﻔﺎوت ذﻫﻨﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺎزﺗﺎب ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﻜﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ از ﻳﻚ ﻧﻴﺎز ﻣﻬﻢ و ﻳﻚ ﺧﻸ ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ از زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن اﻣﺮوز ﻧﺎﺷﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ،اﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ آن دﻻﻳﻞ ﺗﻨﻮع ﺳﻄﻮح در ﻣﻴﺎن روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ، آن ﻋﺪم ﺗﻮاﻓﻖ در ﻣﻮرد ﻣﻔﻬﻮم ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻧﺎﺷﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل در ﺑﺮﺧﻲ از روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ، ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺧﺎﻟﺺ درون ﻓﻀﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻲﺷﻮد.

ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ رﻳﺸﻪ در ﺳﺮﺷﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ دارد ،ﻓﻀﺎي ﻣﻌﻤﺎري را ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺧﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ . ﺳﺨﻦ از "ﺳﺮﺷﺖ ﻓﻀﺎ" اﻣﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ در ادﺑﻴﺎت ﻓﻀﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ آن ﺑﻬﺎداده ﺷﺪه اﺳﺖ.

.2 ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﻫﻨﺪﺳﻪ

درﺑﺎره ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻫﻨﺪﺳﻪ در ﻣﻌﻤﺎري، دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻄﺮح اﺳﺖ. ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻓﺸﺎر ﻧﺎدري ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ : ﻓﻀﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮﻋﻲ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺳﺎده ﻳﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد و در ﻫﺮ ﺣﺎل از ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدهﺗﺮ اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻠﻄﻪاش را ﺑﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻛﺮدن آن اﻋﻤﺎل ﻛﺮده اﺳﺖ (اﻓﺸﺎر ﻧﺎدري .(6 ,1378 ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ: ﻫﻨﺪﺳﻪ اﺳﺎﺳĤ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﺟﺰ و ﻛﻞ اﺳﺖ. ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و اﻧﺴﺎن را ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﺎ ﻧﺠﻮم، ﻃﺒﻴﻌﺖ و آﺳﻤﺎن آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺳﺎزد (اﻓﺸﺎر ﻧﺎدري .(72 ,1374 درﺑﺎره ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﻫﻨﺪﺳﻪ در ﻫﻨﺮ اﺳﻼﻣﻲ ﻛﺮﻳﭽﻠﻮ1 ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ : ﻫﻨﺮ اﺳﻼﻣﻲ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻌﺎدﻟﻲ اﺳﺖ ﺑﻴﻦ ﻓﺮم ﻫﺎي ﺧﺎﻟﺺ ﻫﻨﺪﺳﻲ و ﭼﻴﺰي ﻛﻪ وي ﻓﺮم ﻫﺎي ﺑﻴﻮﻓﺮﻣﻴﻚ2 ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ. اﻓﺸﺎر ﻧﺎدري ﻧﻴﺰ دراﻳﻦﺑﺎره ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ : ﻣﻌﻤﺎري ﻛﺎﻣﻶ ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﺧﺎرقاﻟﻌﺎده اش ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ در ﺑﺎﻓﺖ ﭘﻴﭻ در ﭘﻴﭻ و ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺟﺎي ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻧﻈﻢ ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻧﻘﻮش ﻗﺎﻟﺐ درون ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻃﺮح ﻫﺎي ارﮔﺎﻧﻴﻚ (ﮔﻞ و ﺑﻮﺗﻪ) اﺳﺖ. روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ در ﻋﺼﺮ ﻣﺪرن و ﭘﺴﺖﻣﺪرن ﭼﻨﺪان دور از اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻴﺴﺖ. اﻣﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺎ ارﺟﻤﻨﺪ ﺷﻤﺮدن ﺗﻀﺎد، ﻣﻌﻤﺎري ﺳﻨﺘﻲ را در ﻋﺮﺻﻪ ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﺎي ﻣﻲدﻫﻨﺪ. اﻓﺸﺎر ﻧﺎدري در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻣﻌﻤﺎري ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص، ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ رﻓﺘﺎر اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻓﻄﺮﺗﺶ ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺑﻮد، ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ. زﻳﮕﻮراتﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﻛﻮهﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ در ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻛﺎﻣﻶ ﻣﺴﻄﺢ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﻣﻨﺎرهﻫﺎي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰي اﻳﺮان، ﺧﻄﻮط اﻓﻘﻲ ﻛﻮﻳﺮ را ﺑﻪ ﻣﺼﺎف ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ. رﻧﮓﻫﺎي درﺧﺸﺎن و ﻏﻠﻴﻆ ﻛﺎﺷﻲﻫﺎ، ﻓﺮشﻫﺎ و ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﺑﻮﻣﻲ ﻣﺮدم اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ، ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﻛﻤﺒﻮد رﻧﮓ در ﻃﺒﻴﻌﺖ آن اﺳﺖ، و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ارزش ﻫﺮ ﻋﻨﺼﺮ ادراﻛﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻀﺎدش ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ در ﻣﻲآﻳﺪ و ﻣﻲﺗﻮان ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻀﺎد ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ارزش ﻣﻲﺷﻮد (اﻓﺸﺎر ﻧﺎدري,

ﻫﻢﻧﺸﻴﻨﻲ اﺿﺪاد در ﻣﻌﻤﺎري اﻳﺮاﻧﻲ .(5 ,1374
ﻟﻮﻛﻮرﺑﻮزﻳﻪ ﻫﻢ در ﺳﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻮﻧﺎن داﺷﺘﻪ، ﺑﻪ ﺗﻀﺎد ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻣﻨﻈﻢ و رﻧﮓ ﻣﺮﻣﺮ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ در ﻣﺘﻦ ﺳﺒﺰ و ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺟﻨﮕﻞﻫﺎ و درﺧﺖﻫﺎ اﺷﺎره ﻧﻤﻮده و آن را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺮده و ﻣﻨﺒﻊ اﻟﻬﺎم ﺧﻮد در ﻣﻌﻤﺎري داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ (ﻧﻘﺮه ﻛﺎر و ﻫﻤﻜﺎران .(1384


1 Keith Critchlow 2 Bioformic

2


در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﻴﺎن ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻣﻮﺟﻮد در اﺟﺰا ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﻧﻈﻢ ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻋﻴﻨﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ و ﺑﺮاي درك ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻮﺿﻮع و ﭘﻲ ﺑﺮدن ﺑﻪ ﻧﻈﻢ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﻮﺟﻮدات، ﺟﻤﺎدات و ﻧﺒﺎﺗﺎت ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن از رواﺑﻂ ﻫﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎ ده و اوﻟﻴﻪ ﻣﻴﺎن اﺟﺰاء و ﻛﻞ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺗﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﺷﻔﺘﮕﻲ در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪاﻳﻢ.


.3 ﻫﻨﺪﺳﻪ اﻗﻠﻴﺪﺳﻲ

آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ذﻫﻦ را درﮔﻴﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪ رﺷﺪ و ﻧﺤﻮه ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ در ﻣﻮﺟﻮدات و ﻧﺒﺎﺗﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ

_رﻳﺸﻪ_ از آن ﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد. ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ از رﻳﺸﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻊ و رﻳﺸﻪﻫﺎي ﻣﻜﻌﺐ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ از ﻳﻚ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻛﻨﺶ رﻳﺎﺿﻲ را ﺑﺎ رﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲدﻫﺪ. رﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎه ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻳﺸﻪ رﻳﺎﺿﻲ ﻋﻠﻲ اﺳﺖ زﻳﺮا اوﻟﻲ در ﺧﺎك ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ و آن ﻳﻜﻲ ﻧﻴﺰ در ﻣﺮﺑﻊ ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در ﻣﻔﻬﻮم ﺣﻴﺎﺗﻲ، رﻳﺸﻪ ﻫﻨﺪﺳﻲ ﺑﻴﺎن ﻣﺜﺎل اﻋﻠﻲ از ﻳﻚ ﻛﻨﺶ ﺗﺠﻨﻴﺴﻲ، ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪه و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞدﻫﻨﺪه اﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن رﻳﺸﻪ اﺳﺖ (ﺧﺎك زﻧﺪ و اﺣﻤﺪي .(1386
رﻳﺸﻪ دوم (ﺟﺬر) ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎه ﺣﺎوي ﺗﻮان ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﻨﺪ (ﻣﺮﺑﻊ اﺻﻠﻲ را ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ) و درﻋﻴﻦﺣﺎل داراي آن ﺗﻮاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ 1 را ﺑﻪ 2 ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻳﻚ ﮔﻴﺎه ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎﻋﺪي از درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺶ رﺷﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﻟﻜﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻗﺎﻧﻊﻛﻨﻨﺪهاي وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﮔﻴﺎه ﻳﺎ ﻳﻚ ﻛﺪو ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻳﻚ رﻳﺸﻪ ﻧﺎزك و ﺑﺎرﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ، ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻳﻚ ﻣﺮﺑﻊ از درون ﻣﺮﺑﻊ دﻳﮕﺮي ﺑﺮﻣﻲ ﺟﻬﺪ. اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﻲ اﺳﺖ دﮔﺮﮔﻮنﺷﺪه ﻛﻪ ﻗﺒﻶ در ﻳﻚ رﻳﺸﻪ ﻋﻠﻤﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ (ﻟﻮﻟﺮ .(1368

ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎره 1، در اﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﻨﺪﺳﻲ از ﭘﺎﻧﺘﺌﻮن ﻛﻪ از ﻛﺘﺎب رازﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻗﺪﻳﻢ ﺗﺄﻟﻴﻒ __ﺗﻦ ﺑﺮوﻧﻪ__ ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪه ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﻤﺎري ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﻴﺎن ﺿﻠﻊ و ﻗﻄﺮ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻣﺮﺑﻊﻫﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺮﺑﻊﻫﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﭘﻬﻠﻮي ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ 1 ﺑﻪ 25 اﺳﺖ.
ﻣﻨﺒﻊ: (ﻟﻮﻟﺮ (1368

3


ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎره 2، ﻧﺴﺒﺖ در ﻃﺮح ﻛﻒﭘﻮش ﻣﻮزاﻳﻴﻚ اﺳﻼﻣﻲ و ﻧﻴﺰ در ﺷﻜﻞ و ﺗﻨﺎﺳﺒﺎت ﻛﻨﺪوي زﻧﺒﻮر ﻋﺴﻞ، اﺻﻞ اﺳﺖ. ﻣﻨﺒﻊ: (ﻟﻮﻟﺮ (1368

ﻣﺎرﭘﻴﭻ ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻲ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃﻼﻳﻲ در ﻧﺤﻮه ﺗﻮزﻳﻊ داﻧﻪﻫﺎ در ﮔﻞ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮاوان داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻌﻼوه ﮔﻞ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﮔﺮدﺷﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻨﺠﺎه و ﭘﻨﺞ ﻣﺎرﭘﻴﭻ دارد ﻛﻪ ﺑﺮ روي 34 ﻳﺎ 89 ﻣﺎرﭘﻴﭻ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﮔﺮدش ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ

(ﺧﺎك زﻧﺪ و اﺣﻤﺪي .(4 ,1386
اﻧﺸﻌﺎب اﻟﮕﻮي ﻛﻨﺶ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮي در رﺷﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻓﻴﺒﻮﻧﺎﭼﻲ3 ﻳﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﻨﺘﺮل ɸ (ﺗﻘﺴﻴﻤﺎت ﻃﻼﻳﻲ)
ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻀﻮر آن در ﭘﻨﺞﺿﻠﻌﻲ، ﺑﺮش ﻃﻼﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻛﻠﻴﻪ ﮔﻞﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﮔﻠﺒﺮﮔﻲاﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﻀﺮب ﭘﻨﺞ دارﻧﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮد، و در ﺗﻴﺮه داوودي ﻫﻤﻮاره ﺗﻌﺪادي ﮔﻠﺒﺮگ از ﻣﺠﻤﻮع ﻓﻴﺒﻮﻧﺎﭼﻲ وﺟﻮد دارد. ﺗﻴﺮه ﮔﻠﺴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻠﻴﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﻮه ﺧﻮراﻛﻲ دارﻧﺪ، ﭘﻨﺞ ﮔﻠﺒﺮﮔﻲ اﺳﺖ. از اﻳﻦ رو ﻋﺪد ﭘﻨﺞ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻏﺬاﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ را در ﻧﺰد اﻧﺴﺎن ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﭘﻨﺞ در زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ اﺷﻜﺎل ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻧﻘﺶ ﻏﺎﻟﺒﻲ دارد درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺷﺶ و ﻫﺸﺖ وﻳﮋه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻏﻴﺮ ذﻳﺮوح ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻛﺎﻧﻲاﻧﺪ. ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺷﺶ ﮔﻠﺒﺮﮔﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻻﻟﻪ، ﺳﻮﺳﻦ و ﺧﺸﺨﺎش، ﻳﺎ ﻏﺎﻟﺒĤ ﺳﻤﻲاﻧﺪ و ﻳﺎ در ﻣﺼﺎرف ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ. ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳﻨﺘﻲ، ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻫﻔﺖ ﮔﻠﺒﺮﮔﻲ را ﺳﻤﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده اﺳﺖ. در ﻣﻴﺎن اﻳﻦﻫﺎ ﮔﻮﺟﻪﻓﺮﻧﮕﻲ و دﻳﮕﺮ ﮔﻴﺎﻫﺎن از ﺗﻴﺮه ﺑﻼدن (ﺣﺸﻴﺸﻪ اﻟﺤﻤﺮه)

ﻳﺎ ﺗﺎج رﻳﺰي ﻗﺮار دارﻧﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﮔﻴﺎﻫﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﮔﻞﻫﺎي ﻋﻀﻖ، ارﻛﻴﺪه ، آزاﻟﻴﺎ و ﮔﻞ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﻋﻤﻮﻣĤ از ﺗﻘﺎرن ﭘﻨﺞﺿﻠﻌﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ. ﭘﻨﺞﺿﻠﻌﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻧﻤﺎد زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ ﺧﺎﺻﻪ زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن؟ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺎس ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﮔﻠﺴﻦ ﻣﺎﻧﺪﻻ در دوره ﮔﻮﺗﻴﻚ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ رود (ﻟﻮﻟﺮ .(1368

3 Leonardo Fibonacci

4


ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎره 3، اﻟﮕﻮي ﻓﻴﺒﻮﻧﺎﭼﻲ در ﻧﻈﺎم ﻃﺒﻴﻌﺖ، ﻣﻨﺒﻊ: (ﻟﻮﻟﺮ (1368

ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎره 4، ﻋﺪد ﭘﻨﺞ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺷﻜﻮﻓﺎي ﻳﺎ ﺟﻮﻫﺮ ﺣﻴﺎت، ﻣﻨﺒﻊ: (ﻟﻮﻟﺮ (1368

5

ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎره 5، ﻣﺮد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻨﺞ ﺿﻠﻌﻲ، ﻣﻨﺒﻊ: (ﻟﻮﻟﺮ (1368


ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎره 6، ﻣﺜﻠﺚ ﺳﺮﭘﻴﻨﺴﻜﻲ، ﻓﺮﻛﺘﺎل ﺳﺎدهاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﺜﻠﺚﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺜﻠﺚﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲاﻳﺪ. ﻣﻨﺒﻊ: (ﺑﻮرت (1370

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید