بخشی از مقاله
چکیده
بیگمان فرايند آموزش و يادگیری زبان انگلیسی میبايد فرايندی توسعه محور و هدفمند بوده تا اينكه بتواند با برنامهريزی و و شناخت از تئوریهای موجود در امر آموزش و يادگیری زبان انگلیسی فرصتها و موقعیتهايی را پديد آورد تا معلمان وزبان آموزان را در رسیدن به اهداف آموزشی خود ياری کرده و اين فرايند را تسريع بخشد. هم راستا با شكل گیری و توسعه روشهای نوين و تدريس مشارکتی بايد به يک نكته اساسی توجه داشته باشیم و آن اينكه انتقال مفاهیم آموزشی به وسیله روشهای تدريس نوين بدون توجه به شخصیت زبان آموز از بعد درون گرايی و برون گرايی او امری بیهوده و بیارزش خواهد بود.
مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا ضمن آشنا نمودن مخاطب خود با اهمیت مفهوم درونگرايی و برونگرايی و مهارت خواندن ودرک مطلب را در فرايند يادگیری زبان انگلیسی را تشريح نمايد. روش تحقیق انجام گرفته در پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش 150 نفر زبان آموز بوده است.
ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه،آزمون میشیگان و مشاهده بود که روايی و استاندارد بودن پرسشنامه با ترجمه چند پرسشنامه التین و اتخاذ از اصول درجهبندی لیكرت و سگالوويتنز بدست آمد. برای محاسبه پايانی پرسشنامه و دادهها از روش ANOVA استفاده شد. دادههای بدست آمده با استفاده از آمار توصیفی همانند میانگین و انحراف معیار به وسیله نرم افزار spssمورد تجزيه و تحلیل قرار گرفته است. نتايج بدست آمده به طور واضح نشان دادند که شناخت رابطه میان درونگرايی و برونگرايی از سوی معلمان و طراحان برنامههای درسی در يادگیری زبان انگلیسی میتواند تاثیر مثبت بر روی مهارت خواندن و درک مطلب داشته باشد.
مقدمه:
آموزش و یادگیری یکی از مهمترین فرایند هایی است که انسانها در زندگی روزمره خود از آن بی نیاز نبوده اند. اهمیت این امر بدان دلیل است که زندگی بشر و اعتلای آن بدون آموزش و پرورش غیر ممکن خواهد بود. امرزه اهمیت یادگیری زبان انگلیسی در یک جامعه از همان دوران کودکی با استفاده از تعامل افراد با یکدیگر به طور مستقیم و غیر مستقیم میتواند فرایند یادگیری و یادهی را هدفمند کرده و آن را جهت دار میکند.
یادگیری زبان صرفا نمیتواند از طریق بخاطر سپردن واژگان و مفاهیم دستوری بصورت یکطرفه رخ دهد - ضیاء حسینی . - 1385 باید تصدیق کرد که فراگیری زبان و آموزش کاربردی آن زمانی اتفاق خواهد افتاد که زبان آموز در فرایند تعامل با دیگران باشد. یادگیری زبان یکی از مهمترین و پیچیده ترین فرایندهایی است که فراگیران آن - دانش آموزان - با آن مواجه هستند چرا که این فرایند با موجودی بنام انسان در ارتباط است . - William,2011 -
از این رو هنگامی که قصد تشریح علمی آن بر میاییم با متغییر های زیادی مواجه خواهیم شد که پیچیدگی آن دو چندان میشود. امروزه تغییر نگرش از اصول و تئوریهای یادگیری از رفتارگرایان به شناخت گرایان بر اهمیت متغییرهایی مانند:نگرش،انگیزش،درون گرایی و برون گرایی در یاد دهی و یادگیری زبان افزوده است . - Burden,2010 - بنابراین موفقیت در آموزش زبان برای مدرسان منوط به شناخت مجموعه زیادی از متغییر های شخصیتی فراگیران است.
بی شک یادگیری زبان فرایندی نگرش محور و دو سویه میباشد که از درون - روانشناختی - و برون - جامعه شناختی - بطور مستقیم و غیر مستقیم مورد تاثییر قرار میگیرد. نگرش درون گرایانه و برون گرایانه فراگیرران میتواند خود بر روش تدریس،کتاب در حال تدریس،فرهنگ و غیره تاثیر گذارد - غفاری. - 1387 در حال حاضر بسیاری از مدرسان در تلاش هستند تا اینکه با بتوانند با بکارگیری ابزارهای شناختی-شخصیتی فراگیران آنها را از حالت نگرش درونگرایانه به برون گرایانه سوق دهند و یادگیری منفعل را در فرایند تدریس خود حذف کنند - . - River,1999
بیان مساله و ضرورت انجام تحقیق
ریچارد،یکی از برجسته ترین نظریه پردازان حوزه زبانشناسی کاربردی معتقد است: درس دادن مفید و کاربردی ازنگاه یادگیرنده،پیداست. اما یاد دادن موفقیت آمیز، از گفتار و رفتار یادگیرنده پدیدار است. با یک بررسی تحلیلی از گفته ریچارد میتوان اینگونه استنباط کرد که بین یادگیری موفقیت آمیز و یاد دادن خوب تفاوتهای زیادی وجود دارد. موفقیت در یادگیری زبان با توجه به انواع متغیرهایی تعریف میشود که زبان آموزان با خود بهمراه دارند. عواملی که از درون و برون با توجه به نگرش آنها میتوانند نتایج فراید یادگیری و یاد دهی را مورد تاثیر قرار دهند - . - Richard,2009
از دیر باز تا کنون تاکید زیادی بر روی کلیت تفاوتهای فردی در امر آموزش شده است اما هیچکدام از این پژوهش ها نتوانسته اند نگاهی ژرف بر روی تاثیر نگرش بررون گرایانه - یادگیری فعال - و درون گرایانه - یاگیری منفعل - بر روی مهارت خواندن و درک مطلب داشته باشند. هر چند تعدادی از محققان در پژوهش های خود بیشتر به رابطه میان استراتژیهای فردی و یادگیری زبان انگلیسی پرداخته اند.
- علی اکبری،. - 1386 عابدی در سال 1385 در طی انجام پژوهشی رابطه میان نگرش مدرسان زبان را در محی رسمی و غیر رسمی مورد کاوش قرار داد. او به این نتیجه رسیده بود که رابطه مستقیم و پایایی میان نگرش معلمان برون گرا و افزایش انگیزش آنها در فرایند آموزش زبان انگلیسی وجود دارد. لذا با توجه به فرضیه تفاوتهای فردی و محدود نبودن آن به یک بافت و فرهنگ و اینکه تاکنون هیچ پژوهشی در این راستا انجام نپذیرفته است،ضرورت انجام این پژوهش در داخل کشور ضرورت یافت.
پیشینه ی تحقیق
در طول دو دهه گذشته تحقیقات بسیاری در زمینه رابطه میان شخصیت و یادگیری زبان خارجی انجام گرفته است. تمرکز غالب این تحقیقات بر روی خصوصیات مشابه و یا روندهای یادگیری مشابه میان زبان آموزان بوده است. مطالعاتی که در زمینه دستور جهانی،ترتیب یادگیری،و یا گونه های غل املائی که زبان آموزان مرتکب میشوند نمونه های بارز از این مقوله هستند. روند دیگری که که در تحقیقات اخیر به چشم میخورد تعیین تفاوت های میان زبان آموزان است. در اینگونه تحقیقات کوشش برآن است تا احتمال اثر متغیر های احساسی،ذهنی،و یا اجتماعی بر روی میزان یادگیری زبان آموزان بررسی شود - . - Kaplan,2005
تحقیقاتی از سوی Cook و - 2008 - Brown انجام شد ه که محور آنها مقایسه ی کلاسهای پویا محور با کلاسهای سنتی محور بوده است. نتایج بدست آمده توس آنها نشان داد که شرای یادگیری هدفمند در این شرای وجود دارد. نوع نگرش درون گرایانه و یا برون گرایانه معلم به هنگام تدریس تاثیر مستقیم بر فرایند تدریس او خواهد داشت. بطوری که نگرش برون گرای معلم میتواند خلاقیت دانش آموزان را بطور چشمگیری افزایش دهد. در همین راستا، - 2009 - Busch در یک مطالعه میدانی از 550 معلم،تاثیرات مثبت و منفی نگرش برون گرا بودن آنها را مورد بررسی قرار داد.
بررسی پاسخ های معلمان به پرسشنامه ها و تحلیل داده های آماری نشان دادند که معلم هایی موجب رشد مشارکت و خلاقیت در دانش آموزان هستند که بصورت مستقیم و غیر مستقیم نگرش برون گرایی به بافت و محی پیرامون تدریس خود دارند. آنها به فراگیران خود اجازه میدادند تا موضوعاتی را در فرایند یادگیری خود مطرح کنند که خود انتخاب کرده اند. پذیرای نگرشها و دیدگا ه های غیر معمول آنها بودند.
در یک تحقیق اکتشافی که از سوی - 2001 - Chastain با استفاده از تست شخصیت و خلاقیت Gardner در نمونه آماری 332 در یکی از دانشگاه های امریکا انجام شد،مشخص گردید که نگرش برون گرایانه دانشجویان در حل مسائل ریاضیات خلاقیت زیادی در روشهای انجام آنها بکار برده میشود. در تحقیق دیگری که از سوی Cohen که در سال - 2003 - انجام گرفت،مشخص گردید که مهمترین عامل شکست در مدارس بدلیل یکنواخت بودن شیوه های تدریس و ترغیب نگرش درون گرایانه در دانش آموزان است. هر چند باید پذیرفت که افراد از یکدیگر کاملا متفاوت هستند.
تحقیق حاضر پژوهشی است که با استفاده از متغیر های ذهنی،احساسی و اجتماعی میکوشد تا رابطه و تاثیر درن گرایی و برون گرایی را بر روی مهارت خواندن و درک مطلب زبان آموزان فارسی زبان را که زبان انگلیسی را بعنوان زبان خارجی می آموزند مشخص کند. روانشناسان تعریف های متفاوتی را برای این دو موئلفه شخصیتی بیان داشته اند. - 2009 - Dorny، برجسته ترین روانشناس در حوزه زبانشناسی کاربردی درون گرا را شخصی میخواند که احساسات خود را بروز نمیدهد ، و برون گرا شخصی است که احساساتش را با تعامل و رفتار خود با دیگران نمایان میسازد.
به نظر - 2010 - Shohamy درون گرا شخصی است رویایی که بیشتر ترجیح میدهد درون خود زندگی کند، اما برون گرا بندرت نگرانی را به درون خود راه میدهد و از تلاطم های احساسی رنج نمیبرد. بندرت خیالپردازی میکند. آزمونهایی که برای سنجش میزان درون گرایی و برون گرایی تهیه شده است خصوصیاتی از قبیل خودآگاهی،خیالپردازی،ایجاد ارتباط با دیگران،رفتار احساساتی،و تاثیر پذیری را می سنجد. شایان ذکر است که اینگونه خصوصیات دراین تحقیق از سوی محقق مورد نظر و اهمیت قرار گرفته شدند.
مشخصاتی که برای مهارت خواندن و درک مطلب بیان شده است - Best و - 1998 Little wood عبارتنند از - 1 - : پیدا کردن رابطه میان واژه ها و جمله ها - 2 - دستیابی به مفهوم متن به منظور استنتاج - 3 - اقدام به خواندن بر پایه انگیزشی که خود از هدف خواندن نشئات میگیرد - 4 - در هم آمیختن تجربیات زندگی و آموخته ها با اطلاعات متن خواندن برای رسیدن به مفهوم - 5 - به کارگیری استراتیژیهای متفاوت ذهنی برای رسیدن به معنا. با توجه به انچه که گفته شد میتوان نتیجه گرفت که مهارت خواندن و درک مطلب فرایندی کاملا پیچیده است و با متغیر های شخصیتی و ذهنی بسیاری در ارتباط است.
رابطه میان درون گرایی و برون گرایی و مهارت خواندن و درک مطلب مشخص نیست. نمیتوان گفت که این خصوصیات شخصیتی در اکتساب مهارت خواندن و درک مطلب نقش یاری دهنده دارند یا بازدارنده . در تحقیقاتی که از سوی - 2001 - River، - 2005 - Lambert، Conklin - 2011 - انجام پذیرفته بود نتوانستند بودند بطور واضح تاثیر عامل برون گرایی را در فرایند یادگیری زبان خارجه مشخص و نشان دهند. آنها صرفا بر اساس مشاهدات پژوهشهای خود ابراز میدارند که چون مهارت خواندن و درک مطلب امری انفرادی است، احتمالا درون گرایان باید در کسب این مهارت بر برون گرایان برتری داشته باشند. هر چند که تحقیق - 2011 - Conklin نشان داد که درون گرایان مهارت خواندن و درک مطلب را از برو گرایان سریع تر کسب میکنند.
با توجه به این تناقص ها لازم است به منظور یاری دادن به معلمان زبان انگلیسی رابطه میان این متغیرها و کسب مهارت خواندن و درک مطلب مشخص شود. نظر به اهمیت مهارت خواندن و درک مطلب در سیستم آمورزشی کشور ایران و به ویژه در سطح دانشگاهای کشور،چنانچه معلمان زبان خارجه از این رابطه آگاهی صحیح داشته باشند میتوانند در طراحی برنامه های درسی و در برنامه ریزیهای " انگلیسی برای اهداف ویژه" که زبان آموزان را برای خواندن کتاب و نشریات علمی کشور و رشته های تحصیلی خود به زبان انگلیسی ترغیب میکند کمک کرده و نیز آنها را با بهرگیری مناسب از آموزش کاربردی و صحیح برای زندگی آینده خود آماده سازند. ناگفته نماند که سایر برنامه های زبان خارجی دانشگاهی و آموزش عمومی کشور نیز از نتایج این گونه تحقیقات بهرمند خواهند شد.
