بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مقدمه
نتیجهگیریهای گروهی، به مجموعهای از کارهای اجماعی که برای تعیین وضعیتهای غیرجامع انجام میشود. از جملهی این روشها میتوان به روش رأیگیری، فن گروه اسمی، طوفان مغزی، توافق به وسیلهی کارت و ...
يكي از روشهاي كسب دانش گروهي مورد استفاده، تكنيك دلفي است. كه فرايندي داراي ساختار براي پيشبيني و كمك به تصميمگيري در طيّ راندهاي پيمايشي، جمع آوري اطلاعات و در نهايت، اجماع گروهي است.
چه هست؟ چه میتواند/ باید باشد؟
اسلاید 2 :
نام تكنيك دلفي از افسانهی معبد آپولو (ارباب دلفي) در جزيره دلفي يونان گرفته شده كه به پيش بيني و پيش گويي آينده مشهور بوده است.
حدس، قضاوت و الهام به روش علمی تبدیل شد.
برای اولین بار در سال1950 توسط کمپانی RAND در پروژه دفاعي ارتش طراحي و توسعه يافت و از نيمه دهه 1960 به عنوان يك روش مهم علمي شناخته شد.
اسلاید 3 :
دلفي رويكرد يا روشي سيستماتيك در تحقيق براي استخراج نظرات از يك گروه متخصص در مورد يك موضوع يا يك سؤال است.
رسيدن به اجماع گروهي از طريق يك سري از راندهاي پرسشنامهاي با حفظ گمنامي پاسخدهندگان و فيدبك نظرات به اعضاي پانل است.
درخواست قضاوتهاي حرفهاي از متخصصین هتروژن و مستقل در مورد يك موضوع ويژه در سطح بزرگ جغرافيايي با استفاده از پرسشنامهها است كه تا زمان دستيابي به اجماع نظرات مداوم تكرار ميشود.
روش مطالعهی چند مرحلهاي براي گردآوري نظرات در موارد ذهني بودن موضوع و استفاده از پاسخهاي نوشتاري بجاي گرد هم آوردن يك گروه متخصص است، و هدف اجماع با امكان اظهار نظر آزادانه و تجديد نظر عقايد با تخمينهاي عددی میباشد.
اسلاید 4 :
نوع کلاسیک (Classic Delphi) : گمنامی متخصصین، تكرار يا بازگويي، بازخور كنترل شده، گزارش آماري پاسخهاي گروه و تمركز بر اجماع
¡کلاسیک اصلاح شده (Modified Classic Delphi): تعاملات گروه بدون گمنامي پانليستها ، عدم نياز در رسيدن به اجماع ، نوع سؤال (باز / بسته ) و روش آناليز (كيفي/ كمّي) بكار رفته.
نوع سیاسی (Policy Delphi) : دلفي سياسي ابزار تسهيلسازي بوده و دادهها در اينجا كلامي و رسيدن به اجماع و متخصص بودن شركتكنندگان لازم نيست، و هدف نهايي انتخاب مناسبترين سياست است.
نوع تصمیمگیری (Decision Delphi) : دلفي تصميم، پانلي متشكل از افراد در موقعيت تصميمگيري است.
اسلاید 5 :
نياز به قضاوت متخصصان و نظرات گروه وسيع
توافق گروهي در دستيابي به نتايج
وجود مشكل پيچيده، بزرگ و بينرشتهاي و عدم توافق يا ناكامل بودن دانش
در دسترس بودن متخصصين با تجربه و متخصص
از نظر جغرافيايي پراكنده
عدم محدوديت زماني
عدم وجود روش «هزينه – اثربخش» ديگري
اسلاید 6 :
تكرار يك سري راندها به صورت فرايندي، سيستماتيك و نوشتاري به وسيلهی پرسشنامه و با هدف اجماع نظرات.
متخصصين حداقل دو بار در مورد سؤالات مشابه نظر میدهند.
متخصصین در هر راند نباید از نظرات سایرین در راندهای قبل آگاه شوند تا از نفوذ شخصيت و وضعيت سایر شركتكنندگان در پاسخهاي آنها اجتناب گردد.
تعداد راندها تا حد زيادي عملي يا تجربي بوده و بستگي به زمان در دسترس و نوع سؤال آغازين دارد.
اسلاید 7 :
صلاحیت متخصصین (پانلیستها)
¡متخصص دلفي بايد دانش كافي در زمينهی موضوع مورد نظر داشته باشد، در بحثها وارد شود و بر نتايج فرايند تأثير گذار باشد.
¡پاسخ دهندهها بايد نسبتاً بيطرف، و اطلاعات كسب شده منعكس كنندهی دانش و درك آنها باشد.
تعداد متخصصین
¡هيچ قانون صريحي در مورد نحوهی انتخاب و تعداد متخصصين وجود ندارد و تعداد آنها وابسته به برخی فاكتورهاست از جمله: هموژن يا هتروژن بودن نمونه، وسعت مشكل، كيفيت تصميم، توانايي تيم تحقيق در ادارهی مطالعه، اعتبار داخلي و خارجي، زمان جمعآوري دادهها و منابع در دسترس.
نمونهگیری
oنمونهگیری گلولهبرفی (در صورت عدم شناسایی متخصصین)
oنمونهگیری تصادفی (در صورت شناخته شده بودن و زیاد بودن متخصصین)
اسلاید 8 :
دلفي يكسري از راندهاي پيمايشي يا پرسشنامهاي بوده كه با پرسشنامهی اوليه، پرسشنامهی راندهاي بعدي را نيز شكل ميدهد و بايد در مرحلهی طراحي تحقيق در مورد آن تصميم گرفته شود. در مورد سؤال اوليه، پيوستاري از سؤالات متمركز تا وسيع (معمولاً وسيع و بازپاسخ) بكار میرود.
در مواردي كه هدف، راهنمايي شركتكنندگان نسبت به یک موضوع خاص باشد، از سؤالات متمركز و داراي ساختار استفاده مي گردد.
اسلاید 9 :
بازخورد، به معني دادن فرصتی برای بازنگري نظرات خود و ارزشيابي نظرات سايرين توسط متخصصين است كه جزو مهم حركت به سمت اجماع است.
شركتكنندگان تشويق ميشوند و اجازه دارند تا قضاو تهايشان در راند اول يا راندهاي قبلي را مورد بررسی قرار دهند؛ اما تبادل اطلاعات بين متخصصين آزاد نيست.
اسلاید 10 :
بطور معمول، براي آناليز نتايج دلفي:
¡
¡در اولين راند، آناليز محتوي براي شناسايي تمهاي اصلي در پرسشنامهی بدون ساختار اوليه انجام ميگيرد كه نتايج آن پرسشنامهی بدون ساختار را به پرسشنامهاي باساختار تبديل میکند که اساس راندهاي بعدي را تشكيل مي دهد.
¡
¡دومين راند، آغاز بكارگيري روشهای كمّي است كه تكنيك رتبهبندي و درجهبندي (ميانه و چاركها) استفاده مي شود.
¡
¡در سومين راند و راندهاي متعاقب، شاخصهاي مركزي (میانگین، میانه، نما و ...) و پراكندگي (انحراف از معیار، محدودهی میانچارکی و ...) بكار مي روند.