بخشی از مقاله
چکیده
انتخاب استراتژیهای نگهداری و تعمیرات یکی از مسایل شناخته شده در حوزه تصمیمگیری با معیارهای چند گانه - MCDM - میباشد. رویکردیهای متفاوتی جهت انتخاب استراتژی نگهداری و تعمیرات صورت پذیرفته است. هدف ما از ارائه این مقاله رتبهبندی استراتژیهای مختلف نگهداری و تعمیرات از منظر منطق ناب میباشد. در این مقاله پس از جمع آوری اطلاعات از خبرگان حوزه نگهداری و تعمیرات، به ایجاد یک مدل تصمیمگیری گروهی برای رتبه بندی این استراتژیها پرداخته و سپس با استفاده از روش Borda، مدل را حل و نتایج آن را تحلیل نمودهایم.
.1 مقدمه
قابلیت اطمینان2 همواره به عنوان یک جنبه مهم در ارزیابی تجهیزات صنعتی بوده است. به جهت وجود فرسایش3 در تجهیزات که ناشی از فشارهای محیطی است، اجرای اقدامات نگهداری و تعمیرات الزامی مینماید. نگهداری و تعمیرات عبارت است از یک راه کارا و موثر در جهت حصول اطمینان از حفظ سطح رضایتبخشِ قابلیت اطمینان یک تجهیز در طول عمر مفید آن.[1] امروزه کارخانههای تولیدی برای کاهش سریع هزینههای تولیدی خود فشار بسیار زیادی را تحمل مینمایند.
یکی از مهمترین این هزینهها، هزینههای نگهداری و تعمیرات است که چیزی در حدود %15 الی %70 هزینههای یک کارخانه تولیدی را متناسب با نوع صنعت مربوطه شامل میشود.[2] بدیهی است بهرهگیری از استراتژی مناسب نگهداری و تعمیرات، کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات را به همراه خواهد داشت. انتخاب استراتژیهای نگهداری و تعمیرات یکی از مسایل شناخته شده در حوزه تصمیمگیری با معیارهای چندگانه - MCDM - میباشد.[3]
شاخصهای مورد استفاده در مطالعه انجام شده توسط وانگ و همکاران، ایمنی - شامل: کارکنان، تجهیزات، محیط - ، هزینه - شامل: سخت افزار، نرم افزار، آموزش کارکنان - ، ارزش افزوده - شامل: موجودی قطعات یدکی، کاهش تولید، شناسایی خرابی - ، امکان پذیر بودن - شامل: قابلیت پذیرش توسط کارکنان، قابلیت اطمینان تکنیک - بوده است.[3]شاخصهای مورد استفاده در مطالعه انجام شده توسط بویلاکوآ و براگلیا، ایمنی، اهمیت دستگاه برای فرآیند، هزینه نگهداری و تعمیرات، تواتر خرابی، طول زمان بیکاری دستگاه، شرایط عملیاتی، سختی دسترسی ماشین بوده است.[2] شاخصهای ارزیابی ارائه شده در بالا، از دیدگاه نویسندگانشان نشات میگیرد. در این مقاله ما به تعریف شاخصها با استفاده از منطق مودا در تفکر ناب و نگهداری و تعمیرات ناب و سپس ارزیابی استراتژیهای مختلف نگهداری و تعمیرات، خواهیم پرداخت.
.2 شاخصهای تصمیم گیری با استفاده از منطق تفکر ناب
نگهداری و تعمیرات ناب کاربرد اصول ناب در محیط نگهداری و تعمیرات میباشد. موفقیت ناب در یافتن روشهای کارا در حذف اتلاف نهفته است. به کار گیری این اصول در فعالیتهای نت، کاهش هزینه، کیفیت بالاتر و در نهایت بهرهوری و سود بیشتر را به دنبال دارد. در نت ناب اتلاف4 به صورت زیر تعریف می شود.[7]
1. فعالیتهای مازاد در نگهداری و تعمیرات:5 اجرای فعالیتهای نگهداری و تعمیرات در زمانی که نیاز نباشد مانند فعالیتهای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و پیشگویانه در فواصلی کوتاهتر از فواصل بهینه که منجر به فعالیتهای مازاد نگهداری و تعمیرات میگردد.
2. انتظار:6 انتظار در حوزه نگهداری و تعمیرات شامل انتظار کشیدن دپارتمانهای تولید برای پرسنل نگهداری و تعمیرات جهت سرویس دهی میباشد.
3. حمل و نقل:7 پرسنل نگهداری و تعمیرات زمان زیادی را صرف قدم زدن تا محل تجهیز میکنند که ارزشی را به فرآیند نمی افزاید.
4. اتلاف مربوط به فرآیند:8 عبارت است از دوباره کاریهای ایجاد شده در اثر نگهداری و تعمیرات اولیه نادرست.
5. موجودی:9 هر نوع موجودی - اعم از قطعات، ابزارآلات و نیروی انسانی - چه در لحظه تعمیرات و چه آماده به خدمت.
6. حرکت:10 حرکات اضافی پرسنل نگهداری و تعمیرات در هنگام تعمیر تجهیز.
7. عیوب:11 عیوبی که به علت نگهداری و تعمیرات نادرست در دستگاه ایجاد میگردد.
.3 استراتژیهای نگهداری و تعمیرات
در ادبیات نگهداری و تعمیرات استراتژیهای متنوعی مورد بررسی قرار گرفته است. قدیمیترین استراتژی نگهداری و تعمیرات، نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شکست12 است که تن ها در هنگام بروز شکست اجرا خواهد شد. نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه مبتنی بر زمان13 که در بازههای زمانی ثابت به اجرای اقدامات نگهداری و تعمیرات بدون توجه به میزان سلامتی دستگاه اجرا میشود، به عنوان یکی دیگر از استراتژیهای نگهداری و تعمیرات شناخته میشود. به جهت رشد سریع تکنولوژی نوین، پیچیدگی محصولات و تجهیرات تولیدی نیز افزایش یافته است و نیازمند کیفیت و قابلیت اطمینان بیشتری نیز شدهاند. این موضوع هزینه نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه را بیش از پیش افزایش داده است.
بنابراین نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط14 به عنوان یک استراتژی کاراتر مورد استفاه قرار گرفت. [1] نگهداری و تعمیرات بهرهور فراگیر15، نگهداری بهرهور جامعی را فراهم میکند که دستاورد آن سیستمی است که کل حیات دستگاه و تمام کارکنان تولیدی از کارکنان نگهداری و تعمیرات تا مدیریت ارشد را پوشش میدهد.[5] نگهداری و تعمیرات بر پایهی قابلیت اطمینان16 یکی از روشهای سیستمی برای انتخاب عملیات کاربردی و مناسب نگهداری و تعمیرات میباشد. این استراتژی، شکستها و اقدامات پیشگیرانهی آنها را با روشی سیستمی مورد بررسی قرار میدهد و یک برنامهی نگهداری و تعمیرات ممکن را مشخص می کند.[6]
.4 روش جمعآوری اطلاعات
در این مقاله با استفاده از روش تصمیمگیری گروهی به جمعآوری اطلاعات مورد نیاز تصمیمگیری از 5 تن از خبرگان حوزه نگهداری و تعمیرات، در قالب جدول 1، پرداختهایم و سپس با استفاده از روش Borda، استراتژیهای مختلف نگهداری و تعمیرات را رتبهبندی نمودهایم.
