بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مقدمه :
سفرنامه‌ها گرچه از منابع جغرافیایی محسوب می‌شوند، اما حامل اطلاعات تاریخی درخصوص جوامع بشری هستند. برای سفرنامه‌ها گذشته از ارزش تاریخی، به‌عنوان آثاری كه منشأ یا دست كم تسریع كننده تحولات اجتماعی و فرهنگی شده‌اند، نیز نقش قائل هستند. به آسانی می‌توان تصور كرد كه اگر فناوری حمل و نقل، مسافرت را سهل و ساده نكرده بود؛ و فناوری ارتباطات، به‌ویژه سینما و تلویزیون، مشاهده سرزمین‌ها و مردمان دیگر را به تجربه‌ای روزمره و همگانی تبدیل نكرده بود، سفرنامه‌ها به‌عنوان تنها منبع اطلاعات دست اول از سرزمین‌ها و مردمان دیگر، اهمیت بسیاری داشتند.
سفرنامه، نوعی گزارش است که نویسنده در قالب آن مشاهدات خود را از اوضاع شهرها یا سرزمینهایی که بدان مسافرت کرده است شرح می دهد و اطلاعاتی از بناهای تاریخی، مساجد، کتابخانه ها، بازارها، بزرگان، آداب و رسوم ملی و مذهبی مردم، موقعیت جغرافیایی، جمعیت، آب و هوا، زبان اهالی، مناطقی که بازدید نموده است در اختیار خواننده می گذارد.
اسلاید 2 :
سفرنامه ها گنجینه ای از اطلاعات هستند که از طریق آنها گاه می توان به واقعیتهایی از وضع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی ادواری از تاریخ مردم یا منطقه ای پی برد که دست یابی به آنها از طریق کتب تاریخی میسر نیست.
سفرنامه ها بسته به آن که مسافرت نویسنده از نوع سفرها و سیاحتهای معمول و گردش در آفاق و انفس باشد، یا سیری درونی و معنوی، به دو نوع ذیل تقسیم می شود:
سفرنامه های خیالی
این گونه از سفرنامه ها که اغلب به صورت قصه یا تمثیل بیان می شود، گزارشی از ذهنیات نویسنده است درباره امری باطنی و اعتقادی، نظیر آثاری چون کتاب اردا ویرافنامه، که موضوع آن سفر معنوی یا معراجی است که برای ارداویراف، مؤبد فرزانه زردشتی- معاصر اردشیر بابکان (224-241 م) پیش می آید و او ضمن این سیاحت روحانی، از جهنم و بهشت دیدار می کند و مشاهدات خود را بر اساس اعتقادات دین زردشت به رشته تحریر می کشد
اسلاید 3 :
سفرنامه های واقعی
محتوای این نوع از سفرنامه ها، شرح مسافرتهایی است که واقعاً عملی شده است و نویسندگان خاطرات خود و رخدادهایی را که در جریان سفر عیناً دیده و شنیده و با آنها مواجه شده اند، به رشته تحریر درآورده اند.
نظیر سفرنامه ناصر خسرو قبادیانی که شرح مسیر سفر دو هزار و دویست فرسنگی است از بلخ تا مصر، که از راه مرو و نیشابور و سمنان و ری و قزوین و آذربایجان و آسیای صغیر و شام و فلسطین و حجاز تا قاهره پایتخت مصر انجام می گیرد، همچنین مسیر برگشت اوست از این سفر که پس از آخرین زیارتش از خانه خدا در سال 442 هجری از راه طائف و یمن و لحساء و بصره و فارس و اصفهان به بلخ مراجعت می کند و جمعاً مدت هفت سال (از 437 تا 444 هجری) طول می کشد
در این اثر که ناصر خسرو آن را با انشایی روان و دل انگیز نگاشته است، اطلاعات دقیق و ارزشمندی را از اوضاع جغرافیایی وبناهای تاریخی و آداب و رسوم مردم شهرهای مسیر مسافرت خود به دست می دهد
اسلاید 4 :
از اولین سیاحان اروپایی كه در قرون وسطی از ایران بازدید كرده و سفرنامه نوشته اند؛ می توان از
بنیامین تودلایی اسپانیایی نام برد كه در اواسط قرن 12 میلادی (قرن 6 هجری) برای تجارت وارد ایران شد ویا ماركوپولو كه بزرگترین سیاح قرن 13 میلادی (قرن 7 هجری) است و با پدر و عموی خود در سال 1271 م 6700 هـ ق) در راه سفر به شرق وارد ایران شد.
وی كه در طول سفرش از شهرهایی همچون تبریز، سلطانیه، ساوه، كاشان، یزد و كرمان دیدن می كند، توضیحات مفصلی از جغرافیای ایران و نیز هنرهایی همچون باغ سازی در سفرنامه اش به یادگار می گذارد
پس از بازگشت ماركوپولو سیاحان اروپایی زیادی به ایران آمدند كه از مهمترین آنها می توان اوردوریكو داپوردنون را نام برد. وی كه حدود سال های 1316 - 1318 میلادی 7166-718 ق) به ایران سفر كرده، اولین اروپایی پس از دوران كهن است كه از تخت جمشید سخن گفته است
از دیگر سفرنامه های مهم این دوران می توان به سفرنامه كلاویخو اشاره كرد. گنزالس كلاویخو در سال 1403 م 8066 ق) در راس هیاتی به دستور هانری سوم به طرف سمرقند، دربار تیمور فرستاده شد. وی در این سفر از شهر هایی چون خوی، تبریز، زنجان، سلطانیه، تهران، ری، اسفراین، نیشابور، مشهد، طوس، سمنان، ورامین و قزوین می گذرد. در سفرنامه كلاویخو مطالب ارزشمندی از مردم و آداب و رسوم آنها، ابنیه و شهر های ایران می توان برداشت كرد
- . .
اسلاید 5 :
شرح حال
ابراهم ولنتاین ویلیامز جکسن استاد دانشگاه کلمبیا بود و مدت چهل سال تدریس زبانهای هند و ایرانی را در ان دانشگاه بر عهده داشت.یکی از محققان نامدار امریکا در رشته زبان وادبیات و دین و ایین در ایران باستان به شمار میرفت.
جکسن در سال 1862در یکی از خانواده های قدیمی شهر نیویورک بدنیا امد.نخست در مدارس خصوصی به تحصیل پرداخت و در1879موفق به دریافت گواهینامه دبیرستان شد.در 1883از دانشگاه کلمبیا به عنوان دانشجوی ممتاز در رشته ادبیات یونان و روم قدیم درجه لیسانس گرفت . در اخرین سال دوره لیسانس به اموختن زبان سانسکریت پرداخت.
در1887از دانشگاه کلمبیا موفق به درجه دکتری شد.و در همان سال برای تکمیل مطالعات هند و ایرانی خود به المان رفت.
در1901جکسن به ارزوی دیرین خود رسد یعنی راهی هندوستان شد و با پارسیان هند از نزدیک اشنا شد در 1903برای نخستین بار به ایران و اسیای میانه سفر کردو در این مسافرت بود که از کوه بیستون بالا رفت تا سنگنبشته داریوش بزرگ را از نزدیک بخواند و به اصطلاح روز به مطالعه دست اول بپردازد .
اسلاید 6 :
حاصل این سفر کتاب سفرنامه جکسن
است.جکسن در این کتاب شرح دل انگیز سفر خود را در ایران با مطالب تحقیقی و تاریخی و باستان شناسی که حکایت از احاطه و تبحر او در این رشته ها دارد بهم امیخته است.گرچه زمینه مطالعه و تحقیق جکسن ایران شناسی بود اما از همسایه ایران یعنی شبه قاره هند نیز غافل نبود.جکسن سفرهای بسیار به ایران زمین کرد چنانکه در 1911به هندوستان و در 1918-1919به ایران و در 1926به هند و ایران و افغانستان سفر کرد و بارها برای شرکت در کنگرههای بین المللی شرق شناسان و دیگر مجامع علمی به اروپا امد.
اسلاید 7 :
ارگ عليشاه تبريزدر تبريز دو بناي تاريخي ديدني سراغ داريم كه تا حدي رو به ويراني نهاده اند.از اين دو بنا انكه نمايانتر است ارگ است كه از هر نقطه تبريز به چشم مي خورد.مردم تبريز اين ارگ را ارگ عليشاه مي خوانند
اسلاید 8 :
مسجد كبود تبريز
دومين بناي تاريخي كه از نظر هنر معماري جالبتر از ارگ عليشاه است مسجد معروف به مسجد كبود تبريز است.اين نمونه زيباي هنر اسلامي كه تاريخ بناي ان متعلق به نيمه قرن 15ميلادي است اكنون يكباره رو به ويراني نهاده.اما ديوار ها و طاق هاي شكسته اش هنوز داراي خطوط متناسب و زيبا و پوشيده از كاشي هايي به رنگ ابي سير است.كه با رگه هاي زرد وعنابي وسفيدو سياه به صورت نقوش وطرح هاي زيباي اسليمي تزيين شده است.
اسلاید 9 :
بازار تبريز
بازارهاي تبريز از نظر معماري از نوع خاص بناهاي شرقي است.از چندين جريب زمين كه بر روي ان طاق هاي ضربي زده اند تشكيل شده است.در ساختن بازار اجر وديگر مصالح ساختماني به كار رفته است.بازار سقف دارد وهر قسمت ان به وسيله ي معبر باريك ودرازي از قسمت ديگرش جدا مي شودو در دو طرف ان دكان ها و شاه نشين ها ساخته شده اند.در فواصل معين درهاي بزرگي ديده مي شود كه مدخل سراها ي چار گوش وسر پوشيده اي را تشكيل مي دهندواين سرا ها جاي بار افكندن كاروان وارميدن كاروانيان است.بر روي هم چندان روشن نيست و تيره وتار است مگر در فواصل منظمي كه روزني در سقف پديد اورده اند تا از ان شعاع افتاب به درون بازار بتابد.فايده ي ديگراين روزن ها ان است كه گردو غبار را بيرون ميدهند.
اسلاید 10 :
باغ شمال كاخ وليعهد
این قصر تابستانی که دارای باغهای زیباست در قسمت جنوبی شهر قرار دارد هرچند انرا باغ شمال میخوانند.این نامی که از کاخ کهنه تری که سابق بر این مخصوص ولیعهد بوده گرفته شده است.هنگامی که از ان دیدن کردم برف باریده بود که نتوانستم منظره واقعی انرا ببینم اما خیابانها و کوچه باغها و صف بندی درختان به نحو جالب و زیبایی طراحی شده است. دروازه ي قوسي شكل باغ كه از آجرساخته شده منظره اي دلنشين دارد.خود كاخ بيشتر از پاره اي از كاخهاي كذايي ايران كه غالبا از ان به خوبي مراقبت ميشود شايسته ي اين نام است.
