بخشی از مقاله

*** این فایل شامل تعدادی فرمول می باشد و در سایت قابل نمایش نیست ***

ارائه مدل تلفیقی مدیریت دانش و ریسک در پروژه هاي صنایع نفت و گاز با بکار گیري رویکرد تصمیم گیري چندمعیاره AHP-ELECTERE
چكيده
مدیریت دانش، فرایند سیستماتیک و نظام مند کشف، انتخاب، سازماندهی، تلخیص و ارائه اطلاعات است و به گونه اي اجرا می گردد که شناخت افراد را در حوزهي مورد علاقه آنان بهبود بخشد. از سوي دیگر مدیریت ریسک، فرآیند و تلاشی برنامه ریزي شده در جهت شناخت، ارزیابی ، کاهش و توزیع صحیح ریسک هاي یک پروژه است که هر پروژه براي تحقق اهداف برنامه ریزي شده خود به آن نیازمند است. امروزه بهرهگیري از ابزار ها و تکنیک هاي مختلف براي رسیدن به اهداف استراتژیک در پروژه بسیار حائز اهمیت است، از اینرو این مقاله تلاش کرده است تا با ارائه مدل تلفیقی از دو مقوله علمی مدیریت دانش و ریسک کمبود هاي هر یک را کاسته و پروژه را با کمترین هزینه به مقصود خود نائل گرداند. این حقیقت که برنامه ریزي ریسک با دانش قبلی از دقت عمل بالایی برخوردار است بر همگان واضح و مبرهن است، اما در ادبیات مدلی جامع که ارتباط علمی در قالب یک مدل تعریف شده باشد مشاهده نمی شود. بنابراین این مقاله مدلی جدید براي تلفیق همزمان مدیریت دانش و مدیریت ریسک در پروژه هاي مهم و اثر گذار نفتی ارائه می دهد. نتایج بدست آمده در قالب عوامل اثر گذاري است که توسط تکنیکهاي چند معیاره AHP و ELECTRE اولویت بندي و طبقه بندي شده اند. صنایع نفت و گاز غرب کشور از جهت گستردگی و استراتژیک بودن مورد مطالعه قرار گرفته است.
واژگان کلیدي: مدیریت دانش، مدیریت ریسک، تصمیم گیري چند معیاره، نفت و گاز.


١- مقدمه
امروزه دانش به یکی از نیروهاي محرك اساسی براي موفقیت کسب وکارها بدل شده است .سازمان ها دانش محورتر شده اند و به جاي نیروهاي یدي براي ذهن ها هزینه می کنند. نیاز به ارتقاي دانش در حال افزایش است، لذا با دانش مانند دیگر منابع ملموس به طور سیستماتیک رفتار شده و از کاوش در حوزه مدیریت دانش به منظور پیشرفت و تقویت رقابت پذیري استفاده می شود(ونگ3، .(2005 مدیریت دانش به عنوان فرایندي که طی آن، سازمان به تولید، بدست آوري، تسخیر و به کارگیري دانش براي ارتقاي بهر هوري سازمان می پردازد، شناخته شده است (کاینی4،.(1998 مدیریت دانش سازمانی، عادتها و عملیات عادي و روزمره را متحول کرده است، درست مثل تغییري که تحصیل در افکار و فرهنگ ایجاد می کند .با طراحی و سازماندهی فرایند مدیریت دانش میتوان دانش ضمنی، مهارت ها و جریان کاري را به رویه ها، استانداردسازي و تحلیل محتواي مستندسازي منتقل کرد و بستري براي ایجاد رقابت، مزیت رقابتی و توسعه پایدار فراهم نمود (چانگ1،.(2009 اما از سوي دیگر توسعه مدیریت دانش موفق امر بسیار دشواري است. تقریبا 84 درصد برنامه هاي مدیریت دانش با شکست مواجه می شوند (لوسیر2،(2003 علی رغم تحقیقات وسیعی که در حوزه مدیریت دانش صورت گرفته است، هنوز پیاده سازي مدیریت دانش در سازمان، سخت و پیچیده است . همچنین ریسک اشاره دارد به تمام وقایع، اتفاقات و اقداماتی که ممکن است شما و یا سازمان شما را از تحقق جاه طلبی، اهداف و برنامه هاي مد نظرتان ممانعت کند .ریسک زندگی شخصی و حرفه اي ما را احاطه کرده است و به عبارتی یک مشکل بالقوه که ممکن است رخ دهد .صرف نظر از نتیجه، این ایده خوبی است براي شناسایی ریسک، ارزیابی احتمال آن از بروز و برآورد تأثیر آن است .دلایل براي مطالعه مدیریت ریسک متفاوت است، به عنوان مثال، برخی از افراد به مطالعه آن در جهت آماده شدن براي یک حرفه در یک زمینه خاص نگاه می کنند و برخی دیگر آن را مطالعه و بررسی می کنند تا بخشی از یک برنامه آموزشی کسب و کار را هدایت و راهبري نمایند (الریالات و الهواري3، .(2008
با توجه به مورد اقبال ویژه بودن مدیریت دانش و مدیریت ریسک و سابقه بسیار گسترده اي که در این زمینه ها وجود دارد، بررسی و پرداخت به همه آنها بسیار مشکل و امکان پذیر نیست از این رو برخی از کار هاي مرتبط به پژوهش حاضر را می توان به شرح ذیل بیان داشت.
بنیان مدیریت ریسک مدرن توسط اینج(1982) 4 بنا نهاده شد و به همراه آن مدل جدید چهارچوب کاهش خود بخود شـرطی واریانس ناهمسانی(5(ARCH را در جهت تنظیم هر چه بهتر نرخ بازگشت سرمایه در مباحـث مـالی معرفـی نمـود. در ادامـه بحث مدیریت ریسک زمینه علمی جدیدي ظهور نمود و آن مدیریت دانش بود که کاینی(1998) 6 بیان داشـت کـه مـدیریت دانش به عنوان فرایندي که طی آن، سازمان به تولید، بدست آوري، تسخیر و بـه کـارگیري دانـش بـراي ارتقـاي بهـر هـوري سازمان می پردازد، شناخته شده است .جیوت و لارنت(2003) 7 در حـوزه مـدیریت ریسـک و تلفیـق آن بـا مهندسـی ارزش جیوت و لارنت نشان داد که خصوصیات ARCH انعطاف پذیر همراه با توزیع هاي دنباله دار حجیم می توانند در پیش بینـی دقیق ریسک هاي ارزش محورموثر باشند و براي طیف گسترده اي از دارایی هاي سازمان ارائه و به کار گرفتـه شـوند. لوسـیر8 (2003) بیان داشت که توسعه مدیریت دانش موفق امر بسیار دشواري است .تقریبا 84 درصد برنامه هـاي مـدیریت دانـش بـا شکست مواجه می شوند. دالاس (2006) 9 کتـابی در زمینـه ارزش و مـدیریت ریسـک ارائـه نمودنـد. ایـن کتـاب بـه معرفـی موضوعات ارزش و مدیریت ریسک بر روي سطوح کاهش هزینه تسهیل شده و کاربرد اولیه فعالیت هاي سازنده که اغلب موثر و کارآمداند پرداخته است و در عین حال، اغلب به موجب بهبود در دسترسی به آنها، فرآیندهاي نسبتا پیچیده ساده تر به تحقـق می رسند. گرینا و ویگا(2007) 10 بر روي تشخیص میزان نوسانات واقعی در تشخیص ها بحث کردند و متغییر هاي مختلفـی را مورد بررسی قرار دادند و در نهایت براي حصول اطمینان و کاهش ریسک در سرمایه گذاري پیشـنهاداتی در جهـت حـداقل الزامات ریسک سرمایه گذاري معرفی نمودند. آنجلیداس و دیجی آناکیس(2008) 11 در مورد اسـتفاده مـدیریت ریسـک بـراي پیش بینی انحرافات روزانه مطالعاتی را انجام دادند و تست پوشش مشروط را براي تحقق هر چه بهتر برنامه ریزي ها پیشـنهاد و توسعه دادند. چانگ(2009) 12 اعتقاد داشت که مدیریت دانش سازمانی، عادتها و عملیات عادي و روزمـره را متحـول کـرده است، درست مثل تغییري که تحصیل در افکار و فرهنگ ایجاد می کند .با طراحی و سازماندهی فرایند مدیریت دانش میتوان دانش ضمنی، مهارت ها و جریان کاري را به رویه ها، استانداردسازي و تحلیل محتواي مستندسازي منتقل کرد و بستري براي ایجاد رقابت، مزیت رقابتی و توسعه پایدار فراهم نمود. فورتس و اولمو(2013) 1 تـلاش کردنـد تـا مـدلی نـو را ارائـه کننـد تـا تصمیمات به گونه اي پایدار و استوار باقی مانده و انحرافات و نوسانات در اتخاذات به حداقل خود برسـد. تـا بتـوان بـا قطعیـت بیشتري به پیش بینی و برنامه ریزي پرداخت. کنعانی و مرتضی حسینی (1392) تأثیر مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی را مورد بررسی قرار دادند و براي سنجش مدیریت دانش از ابعاد کسب دانش، خلق دانـش، ثبـت دانـش، کـاربرد دانـش و انتقـال دانش استفاده شده و کارآفرینی سازمانی با ابعاد ایجاد شرتها یا واحدهاي مستقل، ایجاد کسب کار جدید، نوآوري در محصول و خدمات، نوآوري در فرایند، خودتجدیدي، ریسک پذیري، پیشگامی و رقابت تهاجمی مورد سنجش واقـع شـده اسـت. در مقالـه علی ثریایی و همکاران (1392) تأثیر مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. براي سنجش مدیریت دانش از ابعاد کسب دانش، خلق دانش، ثبت دانش، کاربرد دانش و انتقال دانش استفاده شـده و کـارآفرینی سـازمانی بـا ابعـاد ایجاد شرتها یا واحدهاي مستقل، ا یجاد کسب کار جدید، نـوآوري در محصـول و خـدمات، نـوآوري در فراینـد، خودتجدیـدي، ریسک پذیري، پیشگامی و رقابت تهاجمی مورد سنجش واقع شده است. زهرا اسماعیل لو و بهناز مهاجران (1392) در تحقیـق خود بیان داشتند که امروزه دانش به عنوان یک منبع ارزشمند و استراتژیک و نیز یک دارایی براي سازمان هـاي کسـب و کـار مطرح است و ارائه ي محصولات و خدمات با کیفیت مناسـب و اقتصـادي بـدون مـدیریت و اسـتفاده ي درسـت از ایـن منبـع ارزشمند امري سخت و گاه غیر ممکن است. بر این اساس پیاده سازي مدیریت دانش از دهه ي 90 مـیلادي در سـازمان هـاي پیشرو دنیا رواج یافته است.در کشور ما نیز چند سالی است حرکت هایی در ایـن زمینـه ایجـاد شـده و شـماري از سـازمانهاي پیشرو ضمن یادگیري مفاهیم نوین مدیریتی، به اجراي مدیریت دانش روي آورده اند.

شکل :1 مراحل مدیریت دانش بر گرفته شده از مراحل انجام شده توسط وارد2 و همکاران (2004)
بنابراین به راحتی می توان درك کرد که امروزه دانش به عنوان یک سرمایه و دارایی غیرملموس جایگاه مهمی در سازمانها پیدا کرده است. به کارگیري هرچه بهتر و موثرتر دانش سازمانی به صورت سازمان دهی شده و مدیریت شده و تلفیق آن در فرهنگ سازمانی، پیشرفتی قابل توجه از لحاظ اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی در سازمان ها ایجاد می کند . اما از سوي دیگر مدیریت دانش ناموفق هم می تواند هزینه هنگفتی را به سازمان تحمیل کند. بنابراین شناخت عوامل موفقیت مدیریت دانش و به کار بردن آنها می تواند راهنمایی براي مدیریت بهتر آن باشد. عوامل موفقیت مدیریت دانش در سازمانها از زوایاي مختلف در تحقیقات گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته و مورد کاوي هاي مختلفی در سازمان ها و شرکت ها در سراسر جهان براي بررسی این عوامل صورت گرفته است. در این تحقیق نیز سعی می شود تا با دیدگاهی متفاوت این عوامل در چرخه مدیریت دانش یعنی کسب و تولید دانش، عرضه و به اشتراك گذاري دانش و به کارگیري دانش استخراج شده و چارچوبی براي این عوامل با توجه به ریسک موجود در فعالیت ارائه شود.

و از طرفی مدیریت ریسک یکی از روشهاي مدیریتی است که در کشورهاي آمریکا ، آلمان و … در طول دهه 20 گسترش یافت . که در ابتدا به تجزیه و تحلیل ریسک در سرمایه گذاري هاي بزرگ و نحوه برخورد با هزینه هاي ریسک و چگونگی رسیدن به پایداري مالی و احیاي تجاري در پروژه هاي عظیم و استفاده کارا و سریع از منابع پس از وقوع ریسک صحبت می کند. معنی ریسک شامل احتمال وقوع ریسک ، اثرات ناشی از وقوع آن ، و محیط و موقعیت ریسک می باشد.درابتدا کشورها فقط به بررسی ریسک در سرمایه گذاري پروژه هاي عظیم می پرداختند ، با توسعه تکنیک هاي مدیریت پروژه مدیریت ریسک به عنوان یکی از ارکان مدیریت پروژه شناخته شد و مدیریت ریسک پروژه معروف شد (لی و همکاران .(2005
از سال 1980 با افزایش پیچیدگی و عدم اطمینان در محیط هاي مختلف ریسک یکی از شاخص هاي مهم در موفقیت یا شکست پروژه ها شناخته شد، و مدیریت ریسک پروژه به عنوان یکی از مهم ترین اجزاي سیستم مدیریت پروژه شناخته شد.
مانند یک مدیریت سطح بالا درمدیریت پروژه ، مدیریت ریسک مجموعه اي از روشها است که مسائلی را که نشأت گرفته از عدم اطمینان می باشد را تجزیه و تحلیل و کنترل می کند ، که شامل شناسایی ریسک ، تخمین ریسک و کنترل ریسک می باشد . تجزیه و تحلیل ریسک بطور گسترده به روي ریسک هاي تکنیکی مطالعه می کند.ریسک هایی که ناشی از کیفیت تجهیزات و قابل یت اطمینان پروژه می باشند. مدیریت ریسک هنوز یک موضوع ناقص و نابالغ است . از آنجایی که ماقبل از تصمیم گیري قادر به درك ریسک هاي همبسته و کنترل آنها در فرآیند اجرا می باشیم ، اغلب ریسک ها کاهش یافته یا از بین می روند. بنابراین تحقیق حاضر در تلاش است با ترکیب مراحل مدیریت دانش و مدیریت ریسک اغلب ریسک ها در پیاده سازي و به کار گیري مدیریت دانش را حذف و حداقل کاهش دهد تا این امر به نحو مطلوب تحقق یابد. همچنین عوامل شناسایی شده در هر مرحله با استفاده از آزمون هاي مناسب آماري و تصمیم گیري چند معیاره اولویت بندي و مشخص می گردند .بر اساس نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل هاي این تحقیق، عاملهاي موثر رتبه بندي خود را در بین عوامل اولویت دار در سه مرحله فرایند اساسی کسب، عرضه و به کارگیري دانش کسب خواهند نمود و از میان آنها، عواملی که بیشترین فراوانی را در هر سه فرایند داشته باشند احصاء می گردند. تصاویر شماره 1 و 2 نمونه ایی از مراحل شکل گیري مدیریت دانش و مدیریت ریسک را با نگاهی عمقی تر به تصویر می کشد. با توجه به مرور ادبیات ضرورت انجام این تحقیق و گزارش آن در قالب مقاله را می توان به این گونه بیان داشت که در سالهاي اخیر مدیریت دانش به یک موضوع مهم و حیاتی تبدیل شده است . جوامع علمی و تجاري هر دو بر این باورند که سازمان ها با قدرت دانش می توانند برتري هاي بلند مدت خود را در عرصه هاي رقابتی حفظ کنند و دانشمندان در تحقیقات خود یافته اند که مدیریت دانش برخلاف مدیریت هاي دیگر زودگذر نیست بلکه اثرات ماندگاري دارد. شرایط و فضاي رقابتی سازمان ها بیش از پیش پیچیده و به سرعت در حال تغییر است. به گونه اي که سرعت تغییر در بیشتر سازمان ها به مراتب بیشتر از سرعت توان پاسخگویی و تطبیق آن هاست.
تغییرات مستمر دانش نیز وضعیت عدم تعادل جدیدي را براي سازمان ها بوجود آورده است . در این میان تنها سازمان هایی می توانند به حیات خود ادامه دهند که بتوانند مزیت رقابتی خود را حفظ نمایند به نظر اندیشمندان این عرصه حفظ مزیت رقابتی و بقاء سازمان به کمک مدیریت دانش امکان پذیر است(حسین بختیاري .(1388 همچنین اغلب حوادث مهم با روابط پیچیده انسانی مرتبط بودهاند. به بیان دیگر، خطاهاي انسانی در اکثر حوداث و به طرق مختلف دخالت دارند. طی سالهاي اخیر یکی از موارد مهم در مدلسازي، فاکتورهاي انسانی براي قابل یت اطمینان و ارزیابی ریسک است. همان طور که اشاره شد روشهاي مختلف کمی و کیفی،براي تجزیه و تحلیل و ارزیابی ریسک وجود دارد و مدیریت ریسک به کمک می آید تا این اثرات مخرب را تعدیل نماید. از اینرو کاهش ریسک و شناسایی آنها در مدیریت دانش با توجه به دنیاي رقابتی ما بسیار ضروري و اهمیت دار است و تحقیق حاضر به ضرورت می پردازد.

نوآوري و سهم جدید مقاله حاضر در ارائه یک مدل مفهومی و تلفیقی از مدیریت دانش و مدیریت ریسک است که در نتیجه آن بتواند به شناسایی و اندازه گیري عوامل موثر بر تصمیمات با رویکردي جدید دست یابد از اینرو می توان نوآوري آن را در دسته بندي هاي ذیل بیان کرد؛
-1 شناسایی عوامل و شاخص هاي تاثیر گذار بر مدیریت دانش از منظر خبرگان و کارشناسان و بهره گیري از تجزیه و تحلیل هاي آماري
-2 شناسایی ریسک هاي پنهان در مدیریت دانش با بهره گیري از تجزیه و تحلیل هاي آماري
-3 ارائه مدل تلفیقی براي بکارگیري موثر مدیریت دانش و ریسک به طور همزمان بر مبناي عوامل موثر شناسایی شده توسط تحلیل اطلاعات کسب شده به طور میدانی
-4 اندازه گیري وزن تاثیر گذاري هر شاخص و ریسک بر مدیریت دانش به کمک تکنیک هاي تصمیم گیري چند معیاره
-5 طبقه بندي و اولویت بندي شاخص ها با استفاده از تکنیک هاي تصمیم گیري چند معیاره این تحقیق تکنیک ترکیبی جدید و نوینی را که از تلفیق دو روش علمی و ارزشمند،مدیریت دانش و مدیریت ریسک بدست خواهد آمد را در فضاي تصمیم گیري چند معیاره مورد توجه قرار داده است، که نتیجه آن دستیابی به ریسک هاي کسب شده از پایگاه دانش محور و شناسایی اولویت هاي هر یک از آنها است با توجه به مطالب فوق الذکر و همچنین بررسی هاي انجام شده در بهترین مراکز و نشریات علمی تحقیقی، پژوهشی با ویژگی هاي توصیف شده انجام نشده است و به عبارتی این پژوهش در نوع خود منحصر به فرد است.
بنابراین سهم ما در بهبود این حوزه علمی در سه بخش خلاصه می شود ابتدا ارائه یک مدل مفهومی است کـه دو هـدف را بـه طور توام در نظر می گیرد که هر دو آنها یعنـی مـدیریت دانـش و مـدیریت ریسـک از اهمیـت ویـژه اي در مـدیریت سـازمان برخورداراند. به طوري که مقوله مدیریت دانش با هدف شناسایی طبق بنـدي اطلاعـات و ایجـاد چـابکی در امـر دسترسـی بـه اطلاعات و روش هاي علمی نقش اساسی ایفا می نماید، اما مقوله مدیریت ریسک هدف دومی را دنبال می کنـد کـه در جهـت تعدیل اثرات نامطلوب شرایطی می باشد، که ممکن است در آینده مجموعه با آن مواجه گردد. که ایـن امـر بـا بهـره گیـري از اولویت بندي و طبقه بندي اطلاعاتی است که این مدل ارائه می نماید.
بخش بندي مقاله حاضر بر این اساس خواهد بود که در بخش 2 روش تحقیق مقاله به طور گام به گام تشریح مـی گـردد و در بخش 3 مدل مفهومی مساله طراحی و تمامی اجزاء آن تشریح می گردد وبا توجه به ساختار تلفیقی مدل روش ادغام و مراحـل تحلیل مدل مفهومی معرفی می گردد. بخش 4 به معرفی روش و رویکـرد تجزیـه و تحلیل آمـاري ابـزار گـردآوري داده هـاي تحقیق خواهیم پرداخت. در بخش 5 سعی شده تا با بکـارگیري از مـورد مطالعـاتی صـنایع پالایشـگاهی غـرب کشـور تحلیل حساسیت و تجزیه و تحلیل هدفمند و کاربردي براي مساله انجام شود. در بخش 6 جمع بندي نتایج و پیشـنهادات آتـی بیـان خواهد گردید.
-2 روش تحقیق
از نظر دانشمندان علوم اجتماعی، تحقیق عبارت است از فرآیندي که پژوهشگر میکوشد تا با جمع آوري اطلاعات، پیچیدگی هاي روابط متقابل بین متغییرها را درك، ارزیابی و ارائه دهد (اعرابی، .(1383 لذا براي تقسیم بندي این تحقیقات، محققان سه جهت گیري کلی را براي یک پژوهش قائل می باشند. تحقیقاتی که به حل مشکلات موجود در حوزه اي خاص می پردازد؛ این نوع تحقیق را تحقیقات کاربردي می نامند. تحقیقات بنیادي، تحقیقاتی می باشند که به افزودن دانش بشري در زمینه خاصی می انجامد (اوماسکاران، .(1384 تحقیقات توسعهاي نیز به منظور افزایش دانش ما از مسائل خاص که عموما در محیطهاي سازمانی اتفاق میافتد و چگونگی حل آنها، انجام میشود. از طرفی اگرچه هیچ پژوهشی نمیتواند به طور همزمان بنیادي و کاربردي باشد ولی پژوهشهاي توسعهاي میتوانند ماهیت بنیادي یا کاربردي داشته باشند(دانایی فرد و همکاران، .(1389 از آن جا که این تحقیق در بخش وسیعی مورد توجه است و براي شناخت بهتر نحوه بکارگیر آن در صنایع کشور گام بر می دارد، لذا این تحقیق رویکردي کاربردي دارد. اما براي جمع آوري اطلاعات تحقیق از میان سه شیوه کتابخانه اي، میدانی و آزمایشگاهی؛ این تحقیق از شیوه کتابخانه اي و به کمک کتاب ها، مقالات، ژورنال ها و سایت هاي معتبر، ادبیات موضوعی تحقیق را بررسی کرده است.
-1-2 اصول روش تحقیق
براساس هدف پژوهش ها به پژوهش هاي بنیادي و کاربردي تقسیم می شوند( عادل آذر، .(1383 که با توجه به هدف تحقیق یعنی یکپارچه سازي تصمیمات و اولویت بندي شاخص هادر جهت کاهش ریسک پروژه ها از نوع کاربردي است که روش تحقیق آن ترکیبی بوده و متغیرهاي مورد نظر را می توان میزان ذخیره دانش، کسب دانش، تسهیم واشتراك دانش، پردازش و انتقال دانش، ایجاد دانش،اشتراك دانش و بکارگیري دانش در فضاي توام با ریسک پروژه دانست. مدل مفهومی ترسیم شده بیانگر این متغیرها است که بایستی در این تحقیق، مورد بررسی قرار گیرند. البته مدل مفهومی را با نام مدیریت ریسک مبتنی بر دانش معرفی می نماییم که بر اساس مفاهیم بنیادي یک سیستم خبره، ترسیم شده است و توسعه مدل ارائه شده، شامل مراحل ذیل می باشد.
 تعیین دامنه دانش
 اکتساب دانش
 بازنمایی دانش
 استنتاج دانش
-2-2 روش گردآوري داده ها:
تحقیق حاضر، از دو پرسشنامه استاندارد در زمینه مدیریت دانش طراحی بهره می برد. که توسط روائی و پایائی این پرسشنامه ها قبلا در پروژه هاي مختلف توسط شو-می تسینگ(2008) 1 مورد سنجش قرار گرفته شده است. در پرسشنامه شماره یک ابعاد مدیریت دانش عبارتند از: ذخیره دانش، کسب دانش، تسهیم واشتراك دانش، پردازش و انتقال دانش مورد هدف واقع شده است. و در پرسشنامه شماره دو ابعاد مدیریت دانش عبارتند از: ایجاد دانش، ذخیره دانش، اشتراك دانش و بکارگیري دانش مد نظر هستند و از آن جا که این تحقیق در بخش وسیعی به پژوهش پرداخته است و براي شناخت بهتر نحوه بکارگیر آن در صنایع کشور گام بر می دارد، لذا این تحقیق رویکردي کاربردي دارد. اما براي جمع آوري اطلاعات تحقیق از میان سه شیوه کتابخانه اي، میدانی و آزمایشگاهی؛ این تحقیق از شیوه کتابخانه اي و به کمک کتاب ها، مقالات، ژورنال ها و سایت هاي معتبر، ادبیات موضوعی تحقیق را بررسی کرده است. بنابراین روش گردآوري داده ها میدانی و ابزار آن پرسشنامه و مصاحبه می باشد. با توجه به وجود دو جامعه آماري، نمونه گیري به دو روش انجام می شود در جامعه مدیران و کارشناسان صنعت نفت و گاز از شیوه نمونه گیري تصادفی ساده استفاده شده است که براي بدست آوردن حجم آن (با توجه به جامعه نامحدود تحقیق)
از فرمول شماره (1) که براي محاسبه حجم نمونه گیري نامحدود استفاده می شود.

با توجه به سطح معناداري α=%5 در این رابطه، Z0.025= 1.96، که از جدول توزیع نرمال استاندارد و با توجه به ضریب اطمینان %95 محاسبه شده است. همچنین در این فرمول p برآورد نسبت صفت متغیر با استفاده از مطالعات قبلی و q=1-p
است. چنانچه مقدار p در دسترس نباشد، میتوان آن را مساوي 0/5 اختیار کرد. در این حالت مقدار واریانس به حداکثر خود یعنی 0/25 میرسد ( سرمد، بازرگان، حجازي، .(1376 که به ازاي پارامتر d که همان دقت برآورد است اگر 0/05 را قرار دهیم، مقدار نمونه مطابق فرمول شماره (1) برابر خواهد شد با:

لذا نمونه آماري تحقیق 384 نفر می باشد که به صورت نمونه گیري تصادفی ساده انتخاب خواهند شد.
روش نمونه گیري، نمونه گیري تصادفی ساده انتخاب شده است زیرا در این روش هر یک از اعضاي جامعه شانس مساوي و یکسانی براي انتخاب شدن دارند که روش دستیابی به نمونه ها نیز تصادفی بوده که براي انتخاب نمونه ها از قرعه کشی و یا جدول اعداد تصادفی استفاده می شود.
با توجه به این که این روش زمانی که چارچوب نمونه گیري دقیق و کامل ، حجم نمونه بالا و جامعه همگون ا ست، بسیار

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید