بخشی از مقاله
ارتباط رضايت جنسي و رضايت از زندگي زناشويي
چکيده
زمينه و هدف : رضايت از زندگي زناشويي به عوامل متعددي وابسته است که يکي از مهمترين اين عوامل ، مي تواند داشتن روابط جنسي سالم و خوشايند باشد. با اينحال اطلاعات پايه در اين زمينه در جامعه ايران بسيار اندک است . اين پژوهش با هدف تعيين ارتباط رضايت جنسي و رضايت از زندگي زناشويي انجام شد.
روش بررسي: پژوهش حاضر،يک مطالعه توصيفي -همبستگي است .٢٩٢ زن و مرد متاهل که جهت ملاقات بيماران خود به بيمارستان هاي منتخب منطقه غرب شهر تهران مراجعه مي کردند به روش نمونه گيري مستمر انتخاب شده و پرسشنامه هاي رضايت جنسي و رضايت از زندگي زناشويي را تکميل نمودند.جهت تجزيه و تحليل آماري، تست هاي کاي دوو فيشر مورد استفاده قرار گرفت .
يافته ها:نتايج نشانگر آن بود که رضايت از زندگي زناشويي با رضايت جنسي ارتباط معني دار دارد(٠٠١=p).همچنين رضايت جنسي با فاصله سني زوجين ( ٠٠٤=p)،مدت زمان ازدواج (٠.٠٥= p)و وضعيت اعتياد (٠.٠٠٧= p)واحدهاي مورد پژوهش ارتباط معني دار داشت . به علاوه ، بين رضايت از زندگي زناشويي و فاصله سني زوجين ، ارتباط آماري معني دار ديده شد(٠٠١=p). اين در حاليست که بين ديگر متغيرهاي مورد بررسي(سن ، جنس ، وضعيت بارداري، تعداد فرزندان ، سطح تحصيلات ، وضعيت اقتصادي، مدت زمان ازدواج ، استفاده از روش پيشگيري از بارداري ووضعيت اعتياد) با رضايت جنسي و رضايت از زندگي زناشويي ارتباط آماري معني دار ديده نشد.
نتيجه گيري کلي : با توجه به ارتباط بين رضايت جنسي و رضايت از زندگي زناشويي به نظرمي رسد کاربرد رويکردهايي به منظور آموزش و مشاوره جنسي زنان و مردان در سنين ازدواج جهت توفيق در زندگي زناشويي در جامعه با همکاري سيستم بهداشتي درماني ضرورت داشته باشد.
کليد واژه ها:رضايت جنسي -رابطه جنسي -رضايت از زندگي زناشويي
مقدمه
امروزه تمامي قوانين و موسسـات اجتمـاعي در جهـت حفظ و قداست خانواده تلاش مي کنند. ازدواج بعنـوان مهمترين و عالي ترين رسم اجتماعي، براي دستيابي بـه نيازهاي عاطفي و امنيتي افراد بزرگسال ، همـواره مـورد تاييد بوده است . ازدواج رابطه اي انساني، ظريف و پويا و درعين حال پيچيده مـي باشـد. ايـن پديـده يکـي از مهمترين وقايع زندگي هر انسان پس از تولد محسـوب مي شود(١) .
مطالعات نشان ميدهدکه ازدواج باعث افزايش سلامتي و نشــاط افــراد شــده و ناســازگاري و عــدم رضــايت زناشويي پس از ازدواج نـه تنهـا بـر کنشـهاي روانـي - اجتماعي زن و شوهر، بلکه بر رشدو تحول کودکـان و نوجوانان آن خانواده نيز، اثر سوء بجا ميگذارد (٢) .
طبق آمار قـوه قضـائيه در ١٣٨٣جمعـا ٦٠٥٤٦٧ مـورد ازدواج دائم و ٦٠٤٤٠٨ مورد طلاق در دفاتر رسمي بـه ثبت رسيده است . مقايسه اين دو عدد مشخص مي کند که تعداد ازدواج ها فقط ١١٦١ مـورد بيشـتر از جـدايي (3)همسران بوده است .
در ايران اختلافات زناشويي و طلاق جزء آسيبهاي حـاد جامعه به شمار ميرودو پژوهشگران طلاق را در شمار فشارهاي رواني شديد( رتبه اول از نظر شدت ) ارزيابي کـرده انـدو آن را جـزء رويـدادهاي فشـارزاي زنـدگي رتبه بندي کرده اند(٣).در مطالعه اي که صادقي در تهران به منظور بررسي علل طلاق در سال ١٣٦٦ انجام داد،به اين نتايج دست يافت کـه ٨٢درصـدخانمهـا رضـايت جنسي نداشته ، ٤.٦١درصد از علـل درخواسـت طـلاق آنان ، عدم رضايت از روابـط جنسـي بـوده ، ٧٤درصـد مردان به علت سرد مزاجي همسـران و نداشـتن علاقـه نسبت به آنها، از روابط جنسي خود ناراضي بودندو ١٠ درصد مردان به علت عـدم رضـايت جنسـي، تقاضـاي طلاق کرده بودند (٤)
صادقي(١٣٨٠)ذکر مي نمايدکه آمار طلاق در کشورما نسبت به کشور هاي ديگر پايين تر است ، اما صرفا آمار پايين طلاق نمي تواند توجيه منطقي در باب بالا بودن سلامت بهداشت روان خانواده و سازگاري زناشويي بين زوجين باشد چرا که در برخي کشورها، از جمله ايران بخاطر مسائل فرهنگي، سنتي و حتي قانوني، طلاق به سادگي امکان پذير نيست . پس اگر در جامعه اي آمار طلاق ناچيز باشد، الزامابه معناي ازدواجهاي موفق و رضايت زناشويي نيست . بسياري از زوجها در خانواده هايي زندگي مي کنند که طلاق رواني بر آن (2)حکمفرما است .
عوامل زيـادي در موفقيـت و رضـايت از ازدواج نقـش دارند؛ شخصيت طرفين ، ميزان درک متقابل ، بلوغ فکري وتعــادل روحــي بــه حــد کــافي، عوامــل اقتصــادي و سازگاري و رضايت جنسي و عشق و علاقه از مهمترين عاملهـاي بوجـود آورنـده يـک زنـدگي رضـايتبخش و خوشـايند مـي باشـد(٥).در جوامـع دينـي ازدواج تنهـا سيستم اجتماعي است که موقعيت را براي رابطه جنسي رضايت بخـش فـراهم مـي کنـد(١)و پيونـد دو جـنس مخالف را بر پايه روابط پاياي جنسي موجب مـي شـود (6).
رضايت جنسي که در اين مطالعه ، قضاوت و تحليل هر فرد از رفتار جنسي خويش کـه آن را لـذتبخش تصـور مينمايد (٧)تعريف مي شـود بعنـوان يکـي از نيازهـاي فردي وتعاملات بين فردي است که با سلامت انسـان و جامعه وي ارتباط تنگاتنگ دارد (٨).دربين افـراد بعضـا رضايت جنسي فقـط بـامفهـوم "ارگاسـم "يعنـي اوج لذت در عمل جنسي تعبير ميشود. در تحقيقـي کـه بـا عنوان بررسي ارتباط تجربه ارگاسم با رضايت از رابطـه زناشويي در خانمها انجام شد، حاکي از اين بودکه فقط ٨.٥درصد از زنان در زندگي خـود ارگاسـم را تجربـه کرده بودند وتعداد کمي ( ٨.٨درصد) ازخانمها ضـمن (9)فعاليت جنسي طي ماه اخير، هميشه ارگاسم داشته اند .
رضايت از روابط جنسي نه تنها گرمي و شـور را بـراي زوجـين بـه ارمغـان مـيآورد بلکـه ايشـان را در برابـر بسياري از اختلالات و بيماريها حفظ ميکند بطور مثـال ارتباط بين رضايت جنسي و کاهش بروز حملات قلبـي در مردان و کـاهش بـروز سـردردهاي ميگرنـي، علائـم سندرم قبل از قاعدگي و آرتريـت هـاي مـزمن در زنـان گزارش شده است (١٠).
در اين راستا، مشکل عمده اي که جامعه امروز با آن روبروست ، عدم اطلاعات کافي در مورد مسائل جنسي و وجود نگرشها و اعتقادات نادرست نسبت به اين موضوع ، در بين خانواده ها و بخصوص زوجين تازه ازدواج کرده مي باشد، که نتيجه آن به تباهي کشيده شدن بسياري از خانواده هاست . با توجه به اهميت رضايت جنسي در رضايت بخشي زندگي زناشويي و ديدگاه محافظه کارانه نسبت به موضوعات جنسي در ايران ، پژوهشگر را بر آن داشت تا پژوهش حاضر را طراحي نمايد. هدف اين مطالعه تعيين ارتباط رضايت جنسي و رضايت از زندگي زناشويي بوده است .
روش بررسي
پژوهش حاضر، مطالعه توصيفي -همبستگي بود. جامعه پژوهش شامل زنان و مردان متاهلي بودکه حداقل يـک سال از ازدواجشـان گذشـته ، سـواد خوانـدن و نوشـتن داشته و جهت ملاقات بيماران خود بـه بيمارسـتان هـاي منطقه غرب شهر تهران مراجعه ميکردند. تعـداد نمونـه ٢٩٢ نفرو روش نمونه گيري به صورت مستمر صورت گرفت . نمونه گيري با مراجعه بـه بيمارسـتانهاي منطقـه غرب تهران و کسب رضـايت نامـه کتبـي از واحـدهاي مورد پژوهش انجام گرفت .
ابزار گرد آوري داده ها سه پرسشنامه اسـت .پرسشـنامه اول حاوي متغيرهاي فردي شامل سن ، جنس ، وضـعيت بارداري، وضعيت اقتصادي، تعداد فرزندان ، فاصله سني زوجين ، طول مدت زندگي زناشويي، سطح تحصـيلات فرد، سطح تحصـيلات همسـر وضـعيت اعتيـاد، روش جلــوگيري از بــارداري، نــوع ازدواج ( دائــم ، موقــت و مجــدد) بــود. پرسشــنامه دوم ، پرسشــنامه رضــايت از زندگي زناشويي Enrich بود، اين پرسشنامه به عنـوان يک ابزار پژوهشي معتبر براي تعيين ميـزان رضـايت از زندگي زناشويي، در تحقيقات متعدد، مورد استفاده قرار گرفته است (١١).اين پرسشنامه ، داراي ٤٧سوال است که پاسخ هر سؤال به صورت ليکرت طبقه بندي شـده (١- ٥)و با توجه به جمع نمـره کسـب شـده هـر کـدام از نمونه ها دريکي ازسه گروه : رضايت کامل (بـالاي ٧٥ درصد)، رضايت نسبي (بين ٢٥و ٧٥درصد)و رضايت کم (کمتراز ٢٥درصد)قرار مي گرفتند. هـدف از ايـن مقيـاس دسـتيابي بـه زمينـه هـاي بـالقوه مشـکل زا يـا شناسايي زمينه هـاي نيرومنـدي و پربـار سـازي رابطـه زناشــويي اســت (١٢).پرسشــنامه ســوم شــامل ترجمــه پرسشنامه از پيش سـاخته شـده اي اسـت کـه Larson براي سنجش ميزان رضايت جنسي زوجـين در تحقيـق خود استفاده کـرد. ايـن پرسشـنامه داراي ٢٥سـؤال بـا گزينـه هرگـز، بنـدرت ، گـاهي اوقـات ، اکثـر اوقـات و هميشه (١-٥)است . طبق ايـن مقيـاس پاسـخگويان در چهار گروه با رضايت کامل ، رضايت نسبي، رضايت کم و عدم رضايت قرار مي گرفتند.شرکت کنندگان هرسه پرسشنامه را بطور همزمان تکميـل مـي کردنـد. جهـت تعيين پايايي ابزارها از روش "آزمـون مجـدد"اسـتفاده گرديـــدو ٠٨٦=r(پرسشـــنامه انـــريچ ) و٠٨٩=r (پرسشنامه لارسون ) بدسـت آمـد. بـه منظـور تجزيـه و تحليل داده ها نرم افزار ١٤.SPSS به کار گرفته شد.و بـر حسـب نـوع متغيـر از آزمـون x٢ و Fisher جهـت تعيين ارتباط بين متغيرها استفاده شد.
يافته ها
مشخصات فردي و توزيع فراوانـي رضـايت از زنـدگي زناشـويي در واحـدهاي مـورد پـژوهش بـه ترتيـب در جداول شماره ١و ٢منعکس شده است .اکثـر شـرکت کنندگان رضايت جنسي زياد (٦٣.٤%)را نشان دادنـد و تعداد کمي کـلا فاقـد رضـايت جنسـي بودنـد (٠.٧%). متوســط نمــره رضــايت جنســي در واحــدهاي مــورد پـژوهش ١٠٢بـا انحـراف معيـار ١٩.٦٨بـود (جـدول شماره ٣) .
ضـريب همبســتگي پيرسـون ارتبـاط معنــي داري بــين رضايت جنسي و رضايت از زندگي زناشويي نشـان داد ( 0.01=p)(جدول شماره ٤).
طول مدت زنـدگي زناشـويي بـه طـور معنـي داري بـا رضـايت جنسـي در ارتبـاط بـود(0.05=p)، بطوريکــه ميزان رضايت جنسي در کساني که کمتر از ١٥سـال از مدت ازدواجشان گذشته ، بيشتر است (جدول شماره ٤).
آزمون فيشر نشان دادکه بين رضايت جنسـي و فاصـله ســـني بـــا همســـر ارتبـــاط معنـــي داري وجـــود دارد(0.04=p)(جدول شماره ٤).نتايج آزمون کـاي دو گوياي اين امر بودکه فاصله سـني بـا همسـر بـه طـور معنــي داري بــا رضــايت از زنــدگي زناشــويي ارتبــاط دارد(0.01=p),يعني رضايت از زنـدگي زناشـويي در کساني که فاصله سني با همسر کمتر از ١٠سال دارنـد، بيشتر است (جدول شماره ٤) .
همچنـين نتـايج آزمـون کـاي دو نشـان داد کـه ميـزان رضايت جنسي در کساني کـه اعتيـاد ندارنـد، بيشـتر از کساني است که به ماده خاصي اعتياد دارندو اين نتيجه از نظر آماري معني دار بود(0.007=p)(جـدول شـماره .(4
بين رضايت جنسي و ديگر متغير هاي آزمـون شـده در اين پژوهش ، ارتباط معني داري به دست نيامد.
