بخشی از مقاله
چکیده
خانواده یک نظام اجتماعی طبیعی است که در همه مراحل تکوین آن، زوجین خرده نظام اصلی بوده و عوامل متعددی مانند دانش و نگرش جنسی در رضایت زناشویی آنها مؤثر است. پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه دانش و نگرش جنسی با رضایت زناشویی زوجین شهر تهران انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان متأهل دانشگاه علوم و تحقیقات شهر تهران در سال 1395 تشکیل میدادند که 150 دانشجوی متأهل 80 - زن و 70 مرد - به روش نمونهگیری در دسترس بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. بهمنظور جمعآوری دادهها از مقیاس دانش و نگرش جنسی بشارت - 1384 - و رضایت زناشویی انریچ - 1989 - استفاده شد.
برای تحلیل دادهها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون در spss19 استفاده گردید.یافتهها نشان داد که بین دانش و نگرشجنسی با رضایت زناشویی دانشجویان متأهل همبستگی مثبت معناداری وجود داشت . - P<0/01 - همچنین نتایج تحلیل رگرسیون آشکار کرد که 13 درصد از کل واریانس رضایت زناشویی با وسیله متغیرهای دانش و نگرش جنسی پیشبینی میشود. میتوان نتیجه گرفت که با افزایش دانش و نگرش جنسی بر سطح رضایت زناشویی زوجین افزوده میشود؛ بنابراین با توجه به اهمیت رضایت زناشویی زوجین و تعیین نقش دانش و نگرش جنسی در پیشبینی آن، لزوم و توجه به آگاه کردن دانشجویان در رابطه با دانش و نگرش جنسی مطلوب ضرورت مییابد.
واژگان کلیدی: دانش جنسی، نگرش جنسی، رضایت زناشویی
مقدمه
خانواده را موسسه یا نهاد اجتماعی معرفی کردهاند که ناشی از پیوند زناشویی زن و مرد است - پولنیک1 و همکاران، . - 2017 ازجمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان وجود تعامل سالم و سازنده میان انسانها و برقرار بودن عشق به همنوع و ابراز صمیمیت و همدلی به یکدیگر است. خانواده محل ارضای نیازهای مختلف جسمانی، عقلانی و عاطفی است و داشتن آگاهی از نیازهای زیستی و روانی و شناختی چگونگی ارضای آنها و تجهیز شدن به تکنیکهای شناختی تمایلات زیستی و روانی ضرورتی انکارناپذیر است - گانا و جاموبوسکا2، . - 2016 رضایت از زندگی زناشویی بهمنزله رضایت وی از خانواده محسوب میشود و رضایت از خانواده به مفهوم رضایت از زندگی بوده و درنتیجه موجب تسهیل در امر رشد و تعالی و پیشرفتهای مادی و معنوی جامعه خواهد بود - سپهریان آذر، محمدی، بدلپور و نوروز زاده، . - 1395
ازدواج موفق باعث ارضای بسیاری از نیازهای جسمانی و روانی افراد میشود و در صورت شکست، زن و شوهر بهویژه فرزندان آنها با ضربه روانی شدید مواجه میشوند. یکی از جوانب بسیار مهم یک نظام زناشویی رضایتی است که همسران تجربه میکنند - ادالتی و رژوآن3، . - 2010 ازاینرو بررسی رضایتمندی زناشویی و عواملی که دوام و بقای پیوندهای زناشویی را باعث میشود از ارزش به سزایی برخوردار است. به همین ترتیب شناخت انواع روشهای آموزش کارآمد جهت افزایش رضایتمندی زناشویی میتواند گامی مهم در جهت توانمندسازی خانواده باشد - جورج، لو، وب، مارتینز و فولستون4، - 2015
پژوهشگران متعددی رضایت زناشویی را مورد سنجش، مطالعه و بررسی قرار دادهاند و در این رابطه مؤلفههای گوناگونی را شناسایی کرده و ازجمله رضایت زناشویی را منوط به داشتن روابط جنسی سالم و کامیابی جنسی رضایتبخش دانستهاند - راندال و بودنمان5، . - 2017تقریباً در تمام فرهنگها مسائل، امور و روابط جنسی یک تابو است که در هاله و لفافهای از مسائل نادرست و خرافی پیچیده شده است و صحبت درباره آنمعمولاً با احساسات منفی مثل شرم، گناه و رفتارهایی از قبیل کمرویی، گستاخی و بیحیایی همراه است. هرچند این موضوع در مشرق زمین نمود بیشتری دارد ولی در جوامع غربی همصحبت و گفتگو در مورد امور روابط جنسی بهراحتی امکانپذیر نیست - مؤمنی و آزادی فرد، . - 1394
دانش و نگرش جنسی از مسائلی است که بهطور مستقیم بر رضایت زناشویی تأثیر میگذارند. بهطوریکه عملکرد جنسی میتواند باعث تنشهای زیادی شود - برونر، الران، گلومب و کورسیزن 6، - 2010 و تجربه مشکلات جنسی باعث افت بیشتر رضایت زناشویی افراد میشود - سانگ، هیونگ و لین7، . - 2015 دانش و آگاهی نسبت به مسائل جنسی زندگی را تغییر داده وغالباً آن را بهتر میکند؛ اما گاهی اوقات بین آموختههای فرد و پیوند آن با زندگی شکاف وجود دارد - ملتزر1، . - 2017 واکنش همسر به ناکنش وری در ایجاد و ابقای مشکل جنسی نقش مهمی دارد، زیرا تعامل جنسی موقعیت پویایی است که در آن دو نفر بهطور مداوم بر رفتار همدیگر تأثیر میگذارند. تمایلات جنسی درونیترین احساس و عمیقترین آرزوی قلبی انسان در معنا بخشیدن به یک ارتباط است.
نیاز جنسی نهتنها در رده نیازهای فیزیولوژیک انسان مانند تشنگی، گرسنگی و نیاز به هوا و خواب، بلکه در حیطه نیازهای معنوی و عرفانی نظیر نیاز به زیبایی و کمال در نظر گرفته میشود - شو، فو، لو، ین، چن2 و همکاران، . - 2016 علیرغم اینکه تمایلات جنسی ذاتی و غیرارادی میباشند، نگرش و رفتاریهای جنسی آموختنی هستند؛ بنابراین فعالیتهای جنسی مشابه میتواند برای افراد مختلف معانی متفاوتی داشته باشد و حتی برای یک شخص، از یکزمان به زمان دیگر تغییر کند - کلایتون3، . - 2010بنابراین هرگونه اختلالی که منجر به ناهماهنگی و درنتیجه عدم رضایت از رابطه جنسی شود میتواند اختلال عملکرد جنسی را به همراه داشته باشد - مک نولتی، ونر و فیشر4، . - 2016 عملکرد نامطلوب جنسی زنان یک مشکل رایج است که اثرات زیان بخشی بر رضایت زناشویی آنان دارد. عملکرد جنسی ممکن است تحت تأثیر منفی هرگونه استرس، اختلال هیجانی یا ناآگاهی از کارکرد و فیزیولوژی رفتار جنسی قرار گیرد.
اختلال در عملکرد جنسی ممکن است در تمام طول عمر وجود داشته باشد یا پس از یک دوره عملکرد طبیعی پدید آید. این اختلال میتواند فراگیر، موقعیتی، کلی یا جزئی باشد - بوگارت، سوتورپ، الیوت، کلمنز و بری5، . - 2011 شیخالاسلامی، آذری نور و محمدی - 2015 - در پژوهشی تحت عنوان رابطه بین شناخت جنسی بر رضایت از زندگی و پیشگیری از طلاق نشان دادند که بین شناخت جنسی با رضایت از زندگی رابطه معناداری وجود داشت، بهنحویکه زنان آگاه از مسائل جنسی - شناخت مثبت و منفی جنسی - از زندگی خود رضایت بیشتری گزارش نمودند. در پژوهشی که توسط چان، آدام، نورازلین، هدیا، لی6 و همکاران - 2016 - صورت گرفت نتایج نشان داد شناخت مسائل جنسی موجب بهبود عملکرد جنسی زوجین شده و به طبع آن در رضایت زناشویی آنان تأثیر مستقیم دارد.
همچنین در این مطالعه در مورد رضایت زناشویی و خشنودی جنسی به این نتایج دست یافتند که در زندگی زناشویی کسب لذت جنسی و روابط جنسی مناسب نقش بسزایی دارد و بر این باور بودند که بدون روابط جنسی مطلوب و کسب لذت در این روابط زندگی پایدار نخواهد بود. دادستان، خجسته مهر، فردوسی و بابا میری - 2009 - نیز در بررسی رابطه بین رضایت جنسی و کیفیت زندگی در زنان متأهل شهر تهران نشان دادند که بین رضایت جنسی و کیفیت زناشویی در زنان متأهل رابطه مستقیم وجود داشت بهطوریکه با افزایش میزان رضایت جنسی کیفیت زندگی زنان نیز افزایش و با کاهش رضایت جنسی، کیفیت زندگی کاهش مییافت.
اگرچه پژوهشهای زیادی به بررسی رابطه بین رضایت جنسی و رضایت زناشویی پرداختهاند ولی این پژوهشها نتوانستهاند جهت رابطه بین این دو مقوله را نشان دهند. علاوه بر آن تحقیقاتنسبتاً کمی در بررسی رابطه مؤلفههای رضایت جنسی با رضایت زناشویی وجود دارد. لذا در این پژوهش همبستگی دو مؤلفه از مؤلفههای رضایت جنسی یعنی دانش و نگرش جنسی مورد بررسی قرارگرفته است؛ بنابراین این پژوهش در صدد است تا معلوم دارد که: بین دانش و نگرش جنسی با رضایت زناشویی زوجین چه رابطهای وجود دارد؟
روششناسی
این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از حیث روش به دست آوردن دادهها از نوع توصیفی-همبستگی و بر مبنای نوع دادههای گردآوریشده از نوع کمی است. در این راستا پرسشنامههایی برای دریافت نظرات افراد جامعه آماری توزیع و نتایج درج گردیده است جامعهی آماری شامل کلیه دانشجویان متأهل دانشگاه علوم و تحقیقات واحد تهران بود که در سال تحصیلی 1395-96 مشغول به تحصیل بودند؛ که از میان آنها بعد از برآورد حجم نمونه با مراجعه به جدول جسی و مورگان و با روش نمونهگیری در دسترس 150 دانشجوی متأهل 80 - زن و 70 مرد - بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند.
