بخشی از مقاله
چکیده
خانواده مهم ترین رکن جامعه است که ثبات آن مستلزم تعهد زوجین به یکدیگر است. همچنین صمیمیت زناشویی به دلیل آنکه با ارتباط بهتر، شادتر بودن و رفتار سازنده تر در طی مشکلات در ارتباط است، یک مفهوم بسیار مهم در روابط زناشویی محسوب میشود، به همین دلیل بررسی عواملی که در صمیمیت زناشویی نقش دارند نیز اهمیت اساسی پیدا میکند. این پژوهش با هدف تعیین رابطه تعهد زناشویی و کیفیت زندگی با صمیمیت زناشویی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارمندان متاهل شرکت تجارت الکترونیک پارسیان شهر تهران که در سال 1395 مشغول به کار بودند. به روش نمونه گیری تصادفی و براساس جدول مورگان از 1000 نفر جامعه آماری تعداد 260 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسشنامههای رضایت جنسی و تعهد زناشویی و کیفیت زندگی و صمیمیت زناشویی استفاده شده است.
برای آزمون فرضیههای پژوهش، از آزمون های آماری پارامتریک همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مقادیر همبستگی بین تعهد زناشویی و کیفیت زندگی با صمیمیت زناشویی زوجین از نظر آماری معنی دار است - . - p<0/01 صمیمیت زناشویی را پیش بینی می کندو متغیر اختلال نقش به خاطر سلامت جسمی به صورت منفی و معنادار = 6/15 - t، - 001/0>P صمیمیت زناشویی را پیش بینی می کند. بنابراین فرضیه پژوهش تأیید میگردد و نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که صمیمیت زناشویی با تعهد زناشویی و کیفیت زندگی در ارتباطند.
کلیدواژه: تعهد زناشویی، کیفیت زندگی، صمیمیت زناشویی. کارکنان
.1 مقدمه
خانواده را موسسه یا نهاد اجتماعی معرفی کرده اند که ناشی از پیوند زناشویی زن و مرد است. ازجمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان، وجود تعامل های سالم وسازنده میان انسان ها و برقرار بودن عشق به همنوع و ابراز صمیمیت و همدلی به یکدیگر است. خانواده محل ارضای نیازهای مختلف جسمانی و عقلانی و عاطفی است و داشتن آگاهی از نیازهای زیستی وروانی و شناخت چگونگی ارضاء آنها و تجهیز شدن به تکنیک های شناخت تمایلات زیستی و روانی ضرورتی انکارناپذیر می باشد. رضایت یک فرد از زندگی زناشویی به منزله رضایت وی از خانواده محسوب می شود ورضایت از خانواده به مفهوم رضایت از زندگی بوده و در نتیجه تسهیل در امر رشد و تعالی و پیشرفت مادی و معنوی جامعه خواهد شد - عدالتی و ردزوان1،. - 2010
کارآمدی م ناسب خانواده، نقش اساسی در بالندگی، رشد و ترقی اعضای خانواده دارد و موجب شکوفایی استعدادهای آنان میگردد. خانواده کارآمد موجب پرورش افرادی سالم و رشدیافته و جامعهای سالم میگردد - صفورایی پاریزی، . - 1388 پژوهشها نشان میدهد عوامل گوناگونی بر عملکرد خانواده تأثیرگذارند. ازجمله، ویژگیهایشخصیتی زوجین، اعتماد، وفاداری، ارتباط متقابل، پایبندی مذهبی، روابط جنسی، مدیریت مالی، خانواده و دوستان، اوقات فراغت. در این میان ساختار قدرت در خانواده نقش اساسی در کارآمدی خانواده دارد - صفورایی پاریزی، . - 1388 بر این اساس، بر هم خوردن ترتیب سلسهمراتب قدرت در خانواده، موجب عامل بروز کشمکش و تنازع قدرت در خانواده میگردد - جی هی لی1،1976،ترجمه ثنایی،. - 1385
صمیمیت به عنوان توانایی ارتباط با دیگران با حفظ فردیت تعریف می شود. اینگونه تعاریف مبتنی بر خویشتن حاکی از آن است که فرد به درجه ای از رشد فردی دست یابد تا بتواند با دیگران رابطه صمیمانه برقرار کند. صمیمیت را می توان به عنوان توانایی شناخت خود در حضور دیگران دانست که خودآگاهی و رشد هویت، برای ظرفیت قابلیت شخص در جهت صمیمیت، بسیار ضروری است. مفهوم پردازی رایج از صمیمیت، سطح نزدیکی به همسر، به اشتراک گذاری ارزش ها و ایده ها، فعالیت های مشترک، روابط جنسی، شناخت از یکدیگر و رفتار های عاطفی نظیر نوازش کردن است. فردی که میزان صمیمیت بالاتری را تجربه می کند قادر است خود را به شیوه مطلوب تری در روابط عرضه کند و نیازهای خود را به شکل موثرتری به شریک و همسر خود ابراز کند.
رضایت زناشویی می تواند در زوج هایی که میزان صمیمیت بالاتری دارند، بیشتر باشد یا به عبارتی، زوج هایی که صمیمیت بالاتری دارند ممکن است قابلیت بیشتری در مواجهه با مشکلات و تغییرات مربوط به رابطه خود،داشته باشند و در نتیجه رضایت زناشویی بالاتری را تجربه کنند - پاتریک ،سلز،گیوردانوو فولراد2،. - 2007 هم چنین بستر ازدواج یکی از مهمترین زمینه هایی است که عملکرد و اثر صمیمت و روابط اجتماعی رشدیافته در آن متجلی می شود. هدف از ازدواج برطرف شدن نیازهای زوجین است و اگر نیازهای آنها برطرف نشود و زن و مرد به راه حلی مثبت جهت دستیابی به نیازهایشان نرسند، استرس، ناکامی، سرخوردگی، خشم و در نهایت دلزدگی بروز می کندکند - ادیب راد و همکاران،. - 1384
پژوهشهای بسیاری پیرامون الگوی تصمیمگیری در خانواده و پیامدهای آن انجام گرفته است. این پژوهشها، تأثیر ساختار قدرت خانواده را بر روی انسجام خانواده، کیفیت زندگی زناشویی و آسیبشناسی خانواده مورد تأکید قرار دادهاند - ذوالفقارپور و همکاران، . - 1383کیفیت زناشویی را تعیین کننده موفقیت یک ازدواج دانسته است - عسگری،. - 2012 و عملکرد جنسی یکی از مهمترین منابع تاثیرگذار بر رضایتمندی زناشویی است - کلری و همکاران3، . - 2011 در یک ازدواج سالم وجود رابطه جنسی مطلوب به نحوی که بتواند موجب تامین رضایت طرفین شود نقش بسیار مهم و اساسی در موفقیت و پایداری کانون خانواده دارد. از زمانی که الیس، کینزی و بعد از آن مسترز و جانسون به مطالعه نظام مند رفتارهای جنسی انسان پرداختند، این مسئله تصریح گردید که مشکلات و اختلالات جنسی شایع تر از آن است که قبلا تصور می گردید - مک کب 4و همکاران،. - 2012
بسیاری از مسائل جنسی نظیر کمبود تمایلات جنسی، ناتوانی، انزال زودرس به به خاطر ترس و اضطراب، شرم و خجالت یا احساس بی کفایتی و گناه مخفی مانده و بیان نمی شوند. در بسیاری ازمواقع این مشکلات ابراز نشده ممکن است خود را با علائم و عوارض دیگری مثل افسردگی و نارضایتی از زندگی زناشویی نشان دهد - علی اکبری دهکردی و همکاران، . - 1391باتوجه به اهمیت متغیرهای مذکور در ادبیات پژوهش و لزوم توجه به نقش پرمایه تربیتی خانواده در همه عرصه های زندگی نسل آینده و کمبود حوزه های پژوهشی در گروه های نمونه خاص مثل کارمندان زن، لذا با توجه به مطالب ذکر شده محقق در صدد است به سوال اساسی پاسخ دهد که آیا بین تعهد زناشویی و کیفیت زندگی با صمیمیت زناشویی رابطه وجود دارد؟
.2 روش پژوهش
پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی می باشد. جامعه آماری، کلیه کارمندان شرکت تجارت الکترونیک پارسیان شهر تهران بودند که در سال -95 مشغول به کار میباشند.تعداد افراد در کل جامعه مورد مطالعه 1000 نفر می باشد لازم به ذکر است افراد نمونه در این پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. نمونه تحقیق شامل 306 شاغل متاهل می باشد.برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد.در این پژوهش ریزش رخ داده است تعداد پرسشنامه تحلیل شده 260 بود. پرسشنامه تعهد زناشویی: این پرسشنامه میزان پایبندی افراد به همسر و ازدواجشان و ابعاد آن را اندازه گیری میکند. این آزمون توسط آدامز و جونز - 1997 - تهیه شده و سه بعد تعهد زناشویی را اندازه گیری میکند. این ابعاد عبارتند از؛ تعهد شخصی: تعهد نسبت به همسر که مبتنی بر جذابیت همسر است.
تعهد اخلاقی: تعهد نسبت به ازدواج که مبتنی بر تقدس و حرمت رابطه زناشویی است. تعهد ساختاری: تعهد نسبت به همسر و ازدواج که مبتنی بر احساس اجبار و تداوم ازدواج یا ترس از پیامدهای طلاق است. هر سؤال آزمون دارای یک مقیاس پنج درجهای کاملا مخالفم، مخالفم، نظری ندارم، موافقم و کاملاً موافقم است که به هر گزینه نمره 1 تا 5 تعلق میگیرد. به گزینه کاملا موافقم نمره 5 و به گزینه کاملاً مخالفم نمره 1 داده میشود. اکثر سؤالات پرسشنامه به شکل مستقیم نمره گذاری میشود و تنها سؤالات 11، 12، 16، 23، 28، 29، 30، 32، 34، 35، 36 و 38 به طور معکوس نمره گذاری میگردند. دامنه کلی نمرات افراد بین 1 تا 172 نمره است و نمره بالا در این آزمون، بالا بودن تعهد زوجین را نشان میدهد .
آدامز و جونز در شش پژوهش گوناگون به منظور به دست آوردن پایایی و روایی پرسشنامه، آن را بر روی 417 نفر متأهل، 347 نفر مجرد و 46 نفر مطلقه اجرا کردند. در این مطالعات همبستگی هر سؤال با نمره کل آزمون بالا و معنادار بود و به طور کلی ابعاد این پرسشنامه از بیشترین حمایت تجربی و نظری برخوردار بود. آدامز و جونز میزان پایایی هر یک از مقیاسهای این آزمون را بر روی نمونه مذکور به این شرح به دست آورده اند: تعهد شخصی 0/91 ، تعهد اخلاقی 0/89 و تعهد ساختاری . 0/86 در این پژوهش نیز آلفای کرونباخ برای خرده مقیاسهای تعهد شخصی 0/66، تعهد اخلاقی 0/76، تعهد ساختاری 0/78 و برای کل پرسشنامه 0/87 به دست آمد.
پرسشنامه کیفیت زندگی:پرسشنامه کیفیت زندگی، این پرسشنامه جهت سنجش کیفیت زندگی فرد در دو هفته اخیر مورد استفاده قرار میگیرد، سازنده آن سازمان بهداشت جهانی با همکاری 15 مرکز بین المللی سال 1989 است، پرسشنامه کیفیت زندگی دارای 36 سوال است و از 8 زیرمقیاس تشکیل شده است و هر زیرمقیاس متشکل از 2 الی 10 ماده است. هشت زیرمقیاس این پرسشنامه عبارتند از: عملکرد جسمی، اختلال نقش بخاطر سلامت جسمی،اختلال نقش بخاطر سلامت هیجانی، انرژی/خستگی، بهزیستی هیجانی، کارکرد اجتماعی، درد و سلامت عمومی. همچنین از ادغام زیر مقیاسها دو زیرمقیاس کلی با نامهای سلامت جسمیو سلامت روانی به دست میآید. در این پرسشنامه نمره پایین تر نشان دهنده کیفیت زندگی پایینتر است و برعکس. با توجه به پیچیدگی نمره گذاری این پرسشنامه نمره گذاری کامل آن که در چندین مرحله صورت میگیرد در فایل آماده شده برای دانلود قرار داده شده است.
پس از نمره گذاری 8 زیرمقیاس زیر برای این پرسشنامه به دست خواهد آمد: زیر مقیاسهای این تست عبارتند از: کارکرد جسمی-اختلال نقش بخاطر سلامت جسمی-اختلال نقش بخاطر سلامت هیجانی، انرژی/خستگی، بهزیستی هیجانی-کارکرد اجتماعی-درد-سلامت عمومی.همچنین در پایان نمره گذاری دو زیرمقیاس کلی نیز برای این پرسشنامه به دست خواهد آمد که عبارتند از:زیر مقیاس سلامت جسمی-زیرمقیاس سلامت روانی. نصیری - - 1385 به منظور تعیین روایی مقیاس از روش روایی همزمان استفاده کرد و رابطه نمره کل آزمون و خرده مقیاسهای آن را با نمره کل و خرده مقیاسهای پرسشنامه سلامت عمومیاز طریق ضریب همبستگی سنجید. در پژوهش حاضر برای تعیین روایی از همبستگی نمره کلی هر بعد با تک تک سؤالهای
