مقاله بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رفتار شهروندان در استفاده از راه آهن شهری تهران

بخشی از مقاله

بررسي عوامل اجتماعي موثر بر رفتار شهروندان در استفاده از راه آهن شهري تهران

چکيده:
اين تحقيق با عنوان بررسي عوامل اجتماعي موثر بر رفتار شهروندان در استفاده از راه آهن شهري تهران در سال ١٣٨٨مي باشد.
از ميان مجموع نظريه ها و ديدگاه هاي بررسي شده براي تدوين چهارچوب نظري و فرضيات از نظريه هاي يادگيري اجتماعي باندورا نظريه کنش موجه آيزن و فيش باين ، نظريه رضايت اجتماعي فريدينبرگ ، نظريه کنترل اجتماعي و نظريه کنش اجتماعي پارسنز استفاده شده است .
روش پژوهش در اين مطالعه پيمايش بوده و اطلاعات لازم بوسيله ابزار پرسشنامه از ميان شهروندان تهران جمع آوري شده است . از ميان فرضيه هاي تحقيق بين مشاهده شهروندان، آگاهي شهروندان از قوانين و عملکرد مترو ، اعتماد شهروندان، رضايت شهروندان از عملکرد، کنترل اجتماعي شهروندان و رفتار شهروندان در مترو رابطه معنادار وجود دارد و فرضيه هاي تحقيق تأييد شد. اما بين رسانه ، تحصيلات ، جنسيت ، تاهل ، پايگاه اجتماعي - اقتصادي و رفتار شهروندان رابطه اي وجود نداشت و فرضيه تحقيق رد شد.

مقدمه :
مجموعه تحولات اقتصادي - اجتماعي که در قرن اخير در ايران شکل گرفته است باعث توسعه ناموزون کلان شهرها به ويژه کلان شهر تهران گشته است ، به طوري که بدون اينکه زير ساخت هاي شهري براي يک زندگي شهري ايجاد گردند خيل عظيم جمعيت از مهاجران از شهرها کوچک براي يافتن فرصتهاي شغلي جديد وارد اين شهر مي شوند و بر تعداد مسايل و مشکلات شهري مي افزايند.
همزمان با اين تحولات ، شهروندان براي رفع نيازهاي خود نيازمند شبکه ارتباطي منسجم شهري مي باشند اما به دليل توسعه ناموزون شهري ، شاهد تهديد منابع انرژي ، زيست محيطي , انساني و اتلاف وقت مردم و ناراحتي روحي و رواني شهروندان مي باشيم .
در کلان شهر تهران روزانه ١٨ ميليون سفر درون شهري با وسايط مختلف براي کارهاي شغلي ، تحصيلي ، خريد و تفريحي و...انجام مي شود(شرکت مطالعات جامع حمل ونقل و ترافيک تهران ، ١٣٨٧: ١٩) در اين ميان مترو تهران با جابجايي ١.٤٠٠.٠٠٠ نفر مسافر در روز نقش مهمي در شبکه حمل و نقل عمومي دارد(روابط عمومي شرکت بهره برداري راه اهن شهري تهران , ١٣٨٨)، حضور اين تعداد مسافر با نيازها، سلايق و فرهنگ هاي مختلف در مترو تهران باعث مجموعه رفتار ها و کنش هاي متفاوت در اين حوزه شهري مي باشد؛ لذا براي ايجاد انضباط اجتماعي در اين مجموعه عمل به قوانين و رفتار هايي که متناسب با اين وسيله عمومي مي باشد، امري ضروري به نظر مي رسد.

بيان مسئاله و اهداف تحقيق :
رفتار يک حرکت نظام دار است که از کنشگر سر ميزند و ناظر بر يک مقصود و هدف است ، اين هدف درذهن کنشگر وجود دارد و کنش در جريان حرکت نظام دار از محيط طبيعي و امکانات اجتماعي «محيط هنجاري» بهرهگيري ميکند و با انتخاب وسايل لازم به طرف مقصود حرکت ميکند. مجموعه تحولات اجتماعي _اقتصادي که در حوزه شهري ايجاد شده است باعث تنوع روز افزون نيازهاي شهروندان در بخش هاي مختلف اقتصادي ، اجتماعي ، فرهنگي و سياسي گرديده است ؛ که مجموعه اين تحولات باعث تقويت شبکه هاي ارتباطي شهروندان شده است .
در اين ميان توجه به زير ساخت هاي حمل و نقل شهري با توجه به گسترش شبکه ارتباطي در جهت پاسخگويي به نيازهاي نقل و انتقال شهروندان امري ضروري به نظر مي رسد، لذا همزمان با گسترش شبکه ارتباطي شهروندان در حوزه هاي مختلف شهري براي رفع نيازهاي خود توجه به ظرفيت هاي حمل و نقل عمومي از طريق شبکه هاي ارتباطي جديد بسيار مهم به نظرمي رسد. به همين جهت ايجاد شبکه هاي ارتباطي مانند مترو، BRT،... در جهت توجه به امر سرعت ، دقت و امنيت در حوزه ارتباط شهري مي باشد.
ورود تکنولوژي جديد مترو به شبکه حمل و نقل عمومي درون شهري نيازمند فرهنگ و رفتار متناسب استفاده کننده از اين وسيله مي باشند؛ بطوري که در اين مدت شاهد شکل گيري فرهنگ مترو با رعايت هنجارهاي رسمي و غيررسمي از طرف شهروندان مي باشيم ، و با توجه به سياست هاي راهبردي مترو تحت عنوان «سرعت ، دقت و امنيت »در حوزه حمل و نقل عمومي ، رعايت قوانين مترو از طرف شهروندان امري ضروري به نظر مي رسد به عبارتي قوانين بايد به صورت مجموعه رفتارهايي در جهت انضباط رفتاري از طرف شهروندان عمل شود تا سيستم در جهت کارکرد خود با پويايي و انضباط به کار خود ادامه دهد.
زماني که شهروندان تهراني به عنوان مسافر وارد فضاي داخلي مترو ميشوند با مجموعه اي از سخت افزارها از قبيل «پله هاي برقي دوربين هاي مداربسته ، گيت هاي ورودي ، قطارها،..»، غرفه هاي تجاري، تابلوهاي تبليغاتي ، کارمندان و مجموعه اي انبوه از شهروندان مواجه ميشود که هر کدام از آنها در شکل دهي رفتار شهروندان در عمل به قوانين ، اصول و تبعيت از الگوهاي رفتاري (هنجارهاي رسمي و غيررسمي ) موثر هستند؛ ولي ما شاهد قانون گريزي و عدم رعايت هنجارهاي رسمي و غير رسمي از طرف شهروندان در راه آهن شهري تهران مي باشيم به طوري که رفتارهايي همچون «عدم ارايه بليط به گيت هاي ورودي ، خاموش و خراب کردن پله هاي برقي ، عدم رعايت حق تقدم در ورود و خروج به قطارها، عبور از خط قرمز و جلوگيري از بسته
شدن درب هاي قطارها، که منجر به تاخير قطارهاي اعزامي » مي گردد، بارها از طرف مسافرين در طول روز به صورت هاي مختلفي مشاهده مي شود، مجموعه اين اعمال باعث رفتارهاي و برخوردهاي متقابل بين شهروندان و کارمندان مترو و از طرفي بين خود شهروندان ايجاد مي شود.
از طرفي مجموعه محروميت هاي که از طرف حاکميت در بخش هاي مختلف جامعه بر شهروندان اعمال ميشود باعث تسري آن به تمام عرصه هاي زندگي ميشود و زماني که شهروندي از مترو استفاده ميکند با اين تصور که مترو متعلق به دولت ميباشد در جهت پاسخ به محروميت ها از فرصت ها و موقعيت هاي پيش آمده جهت ضرر رساندن به آن استفاده ميکند.
مجموعه اي از اين رفتار ها باعث بي انضباطي اجتماعي يا بي انضباطي رفتاري در مترو مي شود و در کارکرد درست سيستم مترو و بخش هاي مختلف زندگي اجتماعي شهروندان تاثيرمي گذارد؛ به طوري که باعث تاخير قطارها، بي اعتمادي شهروندان و زيان اقتصادي به مجموعه مترو مي شود, در حوزه فردي باعث اتلاف وقت و انرژي افراد, ايجاد شخصيت پرخاشگر و تهديد جان انسانها مي گردد؛ در حوزه اجتماعي شاهد نارضايتي شهروندان از عملکرد مترو و تنش و پرخاشگري در روابط اجتماعي مي گردد و در حوزه فرهنگي شاهد شکل گيري الگوهاي رفتاري نابهنجار در مترو مي شود.

بنابراين مجموعه خواسته ها، نيازها و رفتارهايي که شهروندان در کنش متقابل با مجموعه شرکت راه آهن شهري تهران صورت مي گيرد در حوزه هاي فردي ، اقتصادي ، اجتماعي ، مديريتي و فرهنگي تأثير متقابل مي گذارد. در اين پژوهش به دنبال پاسخگويي به سوالات زير هستيم .
الف )نگرش شهروندان تهراني نسبت به عملکرد راه آهن شهري تهران چگونه است ؟
ب)چه رفتارهايي از طرف شهروندان در راه آهن شهري تهران صورت مي پذيرد؟
پ)چه فرايندهاي اجتماعي مسبب رفتار شهروندان در راه آهن شهري تهران ميشود؟
ت) پيامدهاي رفتار شهروندان در راه آهن شهري تهران چيست ؟
ج) چرا شهروندان چنين رفتارهاي را در راه اهن شهري تهران انجام ميدهد؟
چ) چه عوامل اجتماعي و فرهنگي بر رفتار شهروندان در راه آهن شهري تهران تاثير مي گذارد؟
خ)چه راهکارهايي براي بهبود رفتار شهروندان در عمل به قوانين مترو مي توان ارايه داد؟

چهارچوب نظري :
کنش يا رفتار «رفتار شهروندان در راه آهن شهري تهران » يک حرکت نظام دار است که از کنشگر سر ميزند و ناظر بر يک مقصود و هدف است ، اين هدف در ذهن کنشگر وجود دارد و کنش در جريان حرکت نظام دار از محيط طبيعي و امکانات اجتماعي «محيط هنجاري » بهرهگيري ميکند و با انتخاب وسايل لازم به طرف مقصود حرکت ميکند. در اين حرکت از طرف کنشگر (افراد) هدفي تعقيب و از وسايل محيطي نيز استفاده ميشود و اين يک فرآيند نظام دار و معمولاً ارادي و عقلاني است که معمولاً نيز هدف تحقق ميبخشد.
بر اساس نظريه ها و مباحث نظري مطروحه از جمله عواملي که مي تواند بر رفتار شهروندان در راه آهن شهري تهران تاثير داشته باشد يادگيري اجتماعي است ، «بطوريکه بسياري از رفتارهاي شهروندان از طريق فرايند جامعه پذيري شکل ميگيرد. انسانها با مشاهده رفتار ديگران سعي مي کند اعمال و رفتار خود را مطابق آن انجام دهند»(بلايي ،١٢١:١٣٧٧)در اين ميان شهروندان تهراني نيز از طريق يادگيري ، رفتار خود را در راه آهن شهري تهران شکل و استمرار ميدهند. باندورا در نظريه يادگيري اجتماعي بر فرايند جامعه پذيري افراد در شکل دهي رفتار تاکيد دارد، در اين نظريه بر اين نکته تاکيد مي شود که رفتار، تنها ازتجربه فرد متاثر نمي شود بلکه با مشاهده رفتار ديگران يادگيري انجام مي شود.

همان طوريکه در بيان تاثير و تاثيرات بين متغيرها در مباحث مطرح شده قبلي عنوان گرديد آگاهي و اطلاع شهروندان از ابعاد، قوانين ، روشها، الگوها و عملکرد راه آهن شهري تهران مي تواند بر اعمال و رفتار شهروندان در راه آهن شهري تهران تاثير بگذارد اين نکته تاکيد بر نظريه کنش موجه آيزن و فيش باين در شکل گيري قصد و نيت افراد مي باشد، بطوريکه آيزن و فيش باين «بر آگاهي و اطلاع شهروندان از ابعاد،
معني و عملکرد سازمان در شکل دهي رفتار اشاره دارد و اين آگاهي بر قصد و نيت افراد تاثير مستقيم داشته و باعث شکل گيري رفتار شهروندان مي شود»(علوي تبار عليرضا، ١٣٧٩ :٢١). از طرفي رضايت شهروندان از عملکرد راه آهن شهري تهران در نگرش آنها نسبت به اين سيتم موثر خواهد شد بطوريکه باعث حضور فعالانه و سازگار در قبال ارزشها، هنجارها و ضوابط اجتماعي نهاده شده مي شود و اين نکته بر نظريه رضايت اجتماعي ادگارد فريدينبرگ تاکيد دارد؛ از نظر ادگارد فريدينبرگ «فرد نارضايتي خود را به شکل منفعلانه و ناسازگارانه در قبال ارزش ها، هنجارها و ضوابط اجتماعي نهاده شده بروز داده و در مقابل آنها حالت دفاعي همراه با احساس نفرت ، بدبيني ، انفعال و بي تفاوتي به خود مي گيرد»(محسني تبريزي ,١٣٧٠ :٦٠)
با توجه به مباحث و نظريه هاي مطروحه کنترل اجتماعي يکي از متغيرهايي است که شهروندان در عمل به انضباط رفتاري در راه آهن شهري تهران به آن توجه مي کند به عبارتي کنترل اجتماعي ادامه فرايند جامعه پذيري است و جامعه پذيري يک نوع همنوايي داوطلبانه و اختياري است ولي وقتي همنوايي به طور اختياري صورت نگيرد مکانيسم هاي کنترل اجتماعي براي انتقال ، تحميل و اجراي هنجارها و انتظارات اجتماعي به کار مي رود از جمله اين عوامل نظارت و کنترل کارمندان ، دوربين هاي مدار بسته و فشارهاي اجتماعي ميباشد. (ستوده ، ١٣٨٠ :١٣٦)
اعتماد اجتماعي يکي از متغيرهايي است که در رفتار شهروندان تاثير دارد به طوريکه هر چه اعتماد شهروندان به عملکرد و برنامه هاي راه آهن شهري تهران بشتر باشد مشارکت و عمل به انضباط رفتاري شهروندان بيشتر خواهد بود. پارسنز در نظريه کنش اجتماعي «شخصيت را نظام تمايلي هنجاري شده اي ميداند که در اثر تعامل نظامهاي آلي (ارگانيک ) و اجتماعي (جامعه ) در خلال فرايند جامعه پذيري تکوين و رشد مي يابد و همزمان به صورت نظام واسط بين نظام آلي و نظام اجتماعي عمل مي کند؛ گرايش و رفتار نيازهاي هستند که طي فرايند جامعه پذيري هنجاري مي شوند؛ پارسنز بعدنژندي نظام شخصيتي را متناظر بر وجه سياسي مي داند که ناظر به تمايل به اضطراب ، بي اعتمادي و ياس است در مقابل آن بر تمايل به آرامش ، اعتماد و اميد دارد.»(چلبي , ١٣٨١: ٩٩-١٠٠) از جمله عواملي که مي تواند در رفتار شهروندان در راه آهن شهري تهران تاثير داشته باشد رسانه «ديداري ، شنيداري و نوشتاري » ميباشد، بطوريکه در آموزش و القاي معاني فرهنگ مترو به شهروندان تهراني نقش بازي ميکند. پارسنز در نظريه کنش اجتماعي خود بر نقش نظام فرهنگي در توليد، اشاعه و حفظ اعيان فرهنگي «مفاهيم ، ارزشها، باورها وهنجارها» تاکيد دارد در اين ميان رسانه در توليد و باز توليد اين عناصر در جهت جامعه پذيري و اجتماعي کردن شهروندان نقش مهي ايفا مي کند.

روش شناسي :
روش مطالعه در اين تحقيق از نوع تحقيق پيمايشي ميباشد و ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه مي باشد. واحد مشاهده فرد ميباشد لذا اطلاعات لازم براي تحقيق , از افراد گردآوري ميشوند و واحد تحليل در اين تحقيق نيز فرد ميباشد. جمعيت آماري در اين تحقيق شهروندان تهراني استفاده کننده از مترو، درسال ١٣٨٨ ميباشد. طبق آمار ارايه شده توسط روابط عمومي شرکت راه آهن شهري تهران تعداد کل مسافرين که به طور متوسط روزانه از مترودر سال ١٣٨٨ استفاده مي کنند ١٤٠٠٠٠٠ نفر ميباشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران که روشي متداول در محاسبات جمعيت نمونه هست ٣٨٧ نفر تعيين شد. براي نتخاب افراد نمونه از روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي بهره خواهيم گرفت . به طوري که بر اساس تقسيم بندي خطوط مترو به شرق –غرب و شمال -جنوب ايستگاه هاي مترو را به پنج قسمت شمالي ، جنوبي ، مرکزي ، شرقي و غربي تقسيم کرده به طوريکه در نيمه شمالي ايستگاه هايي که بين طالقاني تا ايستگاه قلهک قرار دارند به عنوان ايستگاه نيمه شمالي انتخاب مي شوند؛ ايستگاه هاي که بين مولوي وحرم مطهر قرار دارند، ايستگاه هاي نيمه جنوبي ، ايستگاه هاي که بين ميدان حر تا صادقيه
ايستگاه هاي نيمه غربي ؛ ايستگاه هاي که بين دروازه شميران تا تهران پارس ايستگاه هاي نيمه شرقي و ايستگاه هاي دروازه دولت ، سعدي ، امام خميني ، پانزده خردا، خيام ، ملت ، بهارستان ، حسن آباد و امام علي ايستگاه مرکزي تعريف مي شوند بر اساس نمونه گيري تصادفي ساده ايستگاه شريعتي و ايستگاه بهشتي براي نيمه شمالي ، ايستگاه دروازه دولت و بهارستان براي مرکزي ، ايستگاه شهرري و علي آباد براي نيمه جنوبي ، ايستگاه نواب صفوي و صادقيه براي نيمه غربي ، ايسگاه علم صنعت و تهران پارس براي نيمه شرقي انتخاب شد. بر اين اساس حجم نمونه را به طور مساوي بين ايستگاه ها به تعداد ٤٠ نفر توزيع گشت به طوري که سعي شد تعداد مرد و زن به طور مساوي انتخاب گردد در تحقيق حاضر براي بررسي اعتبارمقياس هاي پرسشنامه از اعتبار صوري ، بهره گرفته شده است بدين منظور پرسشنامه طراحي شده با تعاريف نظري و عملياتي هر متغير در اختيار داوراني از دانشگاههاي مختلف قرار گرفت و با لحاظ کردن نظرات داوران مختلف ، پرسشنامه نهايي تحقيق طراحي شد. از نظر داوران تقريباً همه گويه هاي طراحي شده براي مقياس هاي پرسشنامه از اعتبار بالايي برخوردار بودند. در تحقيق حاضر براي بررسي پايايي مقياس هاي بکار رفته از ضريب آلفاي کرومباخ استفاده ميشود, ضريب آلفاي کرومباخ براي سنجه يادگيري اجتماعي ٨٢/.، سنجه اعتماد اجتماعي ٧٨/., سنجه رضايت شهروندان ٧٥/., سنجه رسانه ٨١/., سنجه آگاهي ٦٩/., سنجه کنترل اجتماعي ٧٧/., سنجه نگرش شهروندان به رفتار مسافران ٨٢/. و سنجه رفتار شهروندان ٧٢/. بدست آمده است .

يافته هاي تحقيق :
يافته هاي پژوهش را به دو بخش توصيفي و تحليلي تقسيم کرديم . در ذکر يافته هاي توصيفي ابتدا به يافته هاي مرتبط با مشخصه هاي آماري گروه نمونه مي پردازيم . سپس يافته هاي تحليلي , نتايج تبيني آزمون فرضيات و همبستگي متغير وابسته با متغيرهاي مستقل بيان خواهد شد.

يافته هاي پژوهش در زمينه متغيرهاي زمينه اي :
توزيع فراواني سني پاسخگويان نشان ميدهد که ٣/٦ درصد از افراد نمونه ١٠-١٤ ساله ، ١٤/٧ درصد پاسخگويان ١٥-١٩ ساله ، ٢٢/٢ درصد افراد نمونه ٢٠-٢٤ ساله و ١٣/٩ درصد آنان ٢٥-٢٩ ساله , ١١/١ درصد ٣٠-٣٤ ساله , ٧/٧ درصد ٣٥-٣٩ ساله , ٦/٤ درصد ٤٠-٤٤ ساله , ٤/٦ درصد ٤٥-٤٩ ساله , ٥/١ درصد ٥٠-٥٤ ساله , ٢/٥ درصد ٥٥-٥٩ ساله ، ٣/١ درصد ٦٠-٦٤ ساله , ١/١ درصد ٦٥-٦٩ ساله ، ٧/ درصد نيز ٧٠-٧٤ ساله و ٣/ درصد نيز٧٥ ساله و بالاتر مي باشند. ٧٥ ساله ها به بالا کمترين درصد ٣/ را به خود اختصاص دادهاند. ميانگين سني نيز ٣٠/٨٨ سال مي باشد, مردان ٥٠/٤ درصد افراد پاسخگو و زنان ٤٩/٦ درصد افراد مورد مطالعه را تشکيل مي دهند. همانطور که در روش شناسي گفته شد در انتخاب افراد نمونه نسبت جنسي رعايت شده است . ٥/٢ درصد افراد نمونه تحصيلات ابتدايي , ١٠/٩ درصد افراد نمونه تحصيلات راهنمايي ٣٥/٩ درصد افراد نمونه تحصيلات ديپلم ١٣/٧ درصد افراد نمونه تحصيلات فوق ديپلم ٢٥/٨ درصد افراد نمونه تحصيلات ليسانس و ٨/٥ درصد افراد نمونه تحصيلات بالاتر از ليسانس دارند, بيش از نيمي از افراد نمونه داراي مدارک ديپلم و کارشناسي تشکيل مي دهند. متاهل ٥٦/٨ درصد افراد پاسخگو و مجرد ٤٣/٢ درصد افراد مورد مطالعه را تشکيل مي دهند. شاغل ٤٨/٨ درصد افراد پاسخگو، بيکار١٠/١ درصد افراد پاسخگو٣٦/٧ درصد مورد مطالعه دانش آموز و دانشجو را تشکيل مي دهند. ٢٨/٢ درصد از شهروندان پايين تر از دو سال , ٣٦/٢ درصد از شهروندان بين دو تا چهار سال , ١٥/٢ درصد از شهروندان بين چهار تا شش سال , ٧/٢ درصد از شهروندان بين شش تا هشت سال , ١٢/٤ درصد از شهروندان بين هشت تا ده سال از مترو استفاده مي کنند, ٦١/٢ درصد از پاسخگويان بين يک تا شش بار، ٢٨/٧ درصد از پاسخگويان بين شش تا دوازده بار, ٧/٥ درصد از پاسخگويان بين دوازده تا هيجيده بار, ١/٠ درصد از پاسخگويان بين هيجيده تا بيست چهار بار، ٥/ درصد از پاسخگويان بين بيست چهار تا سي بار، ٣/ درصد از پاسخگويان بين سي تا سي شش بار، ميانگين استفاده شهروندان از مترو در طول هفته ٦/٤٦ مي باشد و بيشترين مقدار استفاده شهروندان از مترو در طول هفته بين يک تا شش بار مي باشد.

يافته هاي پژوهش در زمينه متغيرهاي مستقل :

رضايت شهروندان از عملکرد مترو حاکي از آن است که ٤٥/٠ درصد شهروندان از عملکرد مترو رضايت متوسط دارند ٣٦/٠ درصد شهروندان از عملکرد مترو رضايت زياد و خيلي زياد دارند ١٩/٠ درصد شهروندان از عملکرد مترو رضايت کم و خيلي کم دارند در مجموع شهروندان با ميانگين ٣/١٧ که نشان از رضايت متوسط به بالا از عملکرد مترو مي باشد. ٦٦.٩ درصد پاسخگويان خيلي کم در رفتارشان به ديگران توجه ميکنند. از طرفي ٢٥.٦ درصد از شهروندان در اعمال شان کم به ديگر مسافران توجه ميکنند. ٧.٥ درصد پاسخگويان متوسط و زياد رفتارشان را بر اساس ديگران مطابقت مي کنند. در مجموع ٣٨/٠ درصد شهروندان اعتماد متوسطي نسبت به عملکرد مترو دارد, ٣٥/١ درصد شهروندان اعتماد زياد و خيلي زياد نسبت به عملکرد مترو دارد و تنها ٢٦/٦ درصد شهروندان اعتماد کم و خيلي کمي نسبت به عملکرد مترو دارد. نمره ميانگين اين شاخص ٣/٠١ ميباشد. ٤٧/٤ درصد پاسخگويان اظهار کردن که اگر کارکنان ، دوربين هاي مدار بسته و پليس در مترو حضور نداشته باشد هرگز حاضر نيستن مقررات مترو را زير پا بگذارند و از طرفي ٢٠/٤ درصد از پاسخگويان اظهار کردن بندرت مقررات مترو را در صورت حضور نداشتن کارکنان ،
دوربين هاي مدار بسته و پليس در مترو زير پا بگذارند، ٥/٢ درصد پاسخگويان اظهار کردن که اگر کارکنان ، دوربين هاي مدار بسته و پليس در مترو حضور نداشته باشد گاهي و اغلب اوقات مقررات را رعايت نمي کنند. ميانگين شاخص کنترل اجنماعي شهروندان ١/٣٣ مي باشد. ٦٤/٣ درصد پاسخگويان اظهار کردن که اطلاع رساني هاي که از طريق برشورها انجام مي شود در حد خيلي کم وکم مي باشد؛ از طرفي ٢٠/٧ درصد از پاسخگويان اظهار کردن که اطلاع رساني هاي که از طريق برشورها انجام مي شود در حد متوسط مي باشد و ازطرفي ١٥/٠ درصد از پاسخگويان اظهار کردن که اطلاع رساني هاي که از طريق برشورها انجام مي شود در حد زياد و خيلي زياد مي باشد ميانگين شاخص رسانه «برشورها» ١/٩٢ مي باشد نگرش شهروندان به رفتار مسافرين نيز نشان مي دهد که ٥٠/٦ درصد از شهروندان معتقد هستند گاهي وقت ها مسافرين رفتار هاي خارج از قوانين مترو را انجام مي دهند, ٣٩/٠ درصد از شهروندان معتقد هستند بندرت و هرگز رفتار هاي خارج قوانين مترو را انجام نمي دهند و فقط ١٠/٤ درصد از شهروندان اغلب اوقات و هميشه رفتار هاي خارج قوانين مترو را انجام مي دهند. ميانگين شاخص نگرش شهروندان به رفتار مسافرين در مترو نيز ٢/٦٨ مي باشد که نشان شهروندان گاهي اوقات مشاهده ميکنند مسافرين رفتار هاي خارج از قوانين مترو را
انجام ميدهند

يافته هاي پژوهش در زمينه متغيرهاي وابسته :
شاخص رفتار شهروندان نيز نشان مي دهد که ٩٠/٥ درصد از شهروندان هرگز رفتار هاي خارج از قوانين مترو را انجام نمي دهند, ٨/٥ درصد از شهروندان بندرت رفتار هاي خارج قوانين مترو را انجام مي دهند و فقط ١/٠ درصد از شهروندان گاهي اوقات رفتار هاي خارج قوانين مترو را انجام مي دهند. ميانگين شاخص رفتار شهروندان در مترو نيز ١/١ مي باشد که نشان از ميزان بالاي رعايت مقررات و قوانين مترو توسط شهروندان است .

بررسي رابطه بين متغير هاي زمينه اي و متغير وابسته :
بر اساس نتايج آزمون تي مستقل که بين دو گروه پسر و دختر يا رفتار شهروندان در مترو اجرا شده , مشاهده مي شود که اختلاف معناداري بين ميزان رفتار شهروندان در مترو بين دو گروه پسر و دختر وجود ندارد. بين متغيرهاي زمينه اي «وضعيت تاهل , سن و مقطع تحصيلي » با رفتار شهروندان در مترو انجام شده بود نمره ميانگين و انحراف معيار رفتار شهروندان در مترو بر اساس مجرد و متاهل چندان تفاوتي با همديگر ندارند, ميزان رفتار شهروندان در راه آهن شهري تهران براساس وضعيت تاهل تفاوتي ايجاد نمي شود و ميزان کي دو اين رابطه نيز معنادار نمي باشد. از طرفي هر چه بر مقطع تحصيلي و سن افراد پاسخگو افزوده مي شود تغيري در رفتار شهروندان صورت نمي گيرد و ميزان کي دو اين رابطه از لحاظ آماري معنادار نمي باشد