بخشی از مقاله
بررسی مناره مسینیاگا (اي.بی.ام) کوالالامپور
چکیده
باتوجه به مقوله طراحی در معماري روش "برنامه دهی معماري" بخشی از فرآیند طراحی را تشکیل می دهد، که توسط آن طراح با با موضوع و اهداف یک پروژه طراحی آشنا می گردد.در پروژه فوق به بررسی "مناره مسینیاگا " توسط "کن یینگ " پرداخته می شود.
هدف از بررسی این پروژه شناخت، روند برنامه دهی و سازماندهی عوامل محیط، و زمینه و اهداف طراحی است. و همچنین بررسی کانسپت، قیاس مستقیم و ضروریات عملکردي طراحی آن پرداخته شده است. نگارندگان بر این عقیده اندکه در بناي یاد شده روند طراحی اکولوژیک می باشد.روش تحقیق درمقاله حاضر از روش تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. بنایی یاد شده در زمینه طراحی و ساختار مندي به نظر می رسد طرح از روش اکولوژیک و بر اساس الگوي تحلیل و ترکیب و ارزیابی سازماندهی شده است. و براساس این الگو به بررسی بنا پرداخته شده. همچنین بررسی بنا در قالب وضعیت موجود، هداف و پیشنهاداتی پرداخته ومی توان چنین پنداشت بیشترین تاثیر را بر طراحی شرایط اقلیمی داشته است. معمار با بررسی پیرامون موارد بررسی شده درجداول مذکور پروژه را هدایت نموده است.
واژههاي کلیدي: مناره مسینیاگا، برنامه دهی معماري، الگوي طراحی، طراحی اکولوژیک،
-1 مقدمه
برنامه دهی در معماري از دهه 1960 به بعد رشد روز افزونی داشته است.علت استفاده شرح منظم مسئله معماري و تاکیدي است برضروریات پروژه به گونه اي که در خلق و ایجاد راه حل مسئولانه اي براي طراحی ساختمان موجب ارتقاو پیشرفت آن شود.تاکنون تحقیقات وسیعی درباره چگونگی انجام برنامه دهی صورت پذیرفته است،با این حال کمتر به بررسی موردي و تحلیلی یک بنا پس از اجرا پرداخته شده است.
ابزارمورداستفاده در این بررسی کتابخانه اي و بررسی اسناد و مدارك در کتب مختلف، همچنین بررسی تجزیه و تحلیل نظرات مختلف پیرامون موضوع بررسی می گردد. نگارنده در این مقاله قصد دارد تا با شناسایی اصول برنامه دهی : -1 بررسی وضعیت موجوددر بنا،-2 بررسی وضعیت آتی بنا 3 -بررسی نحوه طراحی کانسپت و ارزیابی آن،انتخاب گزینه برتر.در مناره مسینیاگا پرداخت. با بررسی مناره مسینیاگا و با توجه به اصولی که کن یینگ در زمینه طراحی اکولوژیک به آن معتقد است تا چه میزان در روش برنامه دهی بنا استفاده شده است.
-2 معرفی بنا :
مناره مسینیاگا (اي.بی.ام) در مالزي از سال 1989 تا 1992میلادي طراحی و ساخته شد. این بنا دفتر اداري بازرگانی میاشد
.معمار این بنا "کن یینگ" میباشد.در طراحی این بنا اقلیم منطقه و ایده حیاط آسمانی در نظر گرفته شده است. این بنا به سه بخش کلی تقسیم می شود: طبقه ي همکف که بستري سبز و پوشیده از گیاهان است، ده طبقه ي دایره اي شکل براي دفاتر، که هرکدام از یک باغچه برروي بالکن برخوردار هستند. و یک تاج برروي برج با سقفی خورشیدي که استخري زیر قوس آن قرار دارد. این برج در گستره محل استقرار خود به یک نشانه بدل شده و زمین هاي اطراف ان به وجود این برج ارزش و اعتبار فراوانی یافته اند.[1]
-3 ادبیات تحقیق
- 1-3 معماري پایدار از دیدگاه "کن یینگ"
یکی از چهرهاي کلیدي طراحی ساختمان هاي مرتفع سازگاربا محیط زیست کن یینگ میباشد. عمده گرایش هاي او طراحی اسمان خراش هاي سبز و تحلیل وبررسی عناصراقلیمی و جایگاه ان در طراحی اسمان خراش ها میباشد.او استـدلال می مـایـد کـه با شناخت منطقـه و عوامـل طـبیعی آن از جمله آب و هـوا ، زمیـن و غیـره مـی توان ساختمانی زیست محیطی بنا نمود، که رفاه فیزیولوژیکی بیشتري براي ساکنین آن فراهم نماید. ولی آن چیزي که در این روند مهم است، همزیستی ساختمان ها با فضاهاي سبز طراحی شده و به طور کلی با محیط زیست. [2 ]
. وي فلسفه کار خود را این گونه شرح میدهد: هدف ما نباید به سرعت اختلال زیست محیطی باشد و آن را به طور کامل از بین ببریم بلکه باید در جهت ساخت و هماهنگی با محیط طبیعی باشیم.[3] طراحی پایدار را میتوان طراحی اکولوژیک تعریف کرد.در واقع طراحی پایدار را میتوان نوعی از طراحی قلمداد کرد در طول چرخه حیات خویش با سیستم هاي اکولوژیکی کره زمین هماهنگی کامل دارند. در طراحی پایدار مصالح ساختمانی و انرژي مصرفی به گونه اي مورد استفاده قرار میگیرند که کمترین تاثیر منفی روي محیط زیست را با کمترین اتلاف منابع داشته باشند. یک ساختمان موفق سبز ساختمانی است که بتواند با کمترین تاثیرات منفی و بیشترین تاثیرات مثبت بر اکوسیستم هاي طبیعی با آنان تلقیق شود. طراحان باید نسبت به پیوستگی تمام سیستم ها در طبیعت آگاهی داشته باشند و بدانندکه باید این موضوع را در پروسه طراحی خویش در نظر بگیرند طراحان باید مراقب هزینه هاي بیش از حد تاثیرات در نظر گرفتن پایداري در کارهایشان باشند چون طراحی اکولوژیک هنوز در ابتداي راه قرار دارد.[2]
براساس اصول یینگ، طراحی اکولوژیک سیستم مصنوع واستفاده کنندگان آن را به جهان زنده مربوط می نماید. اکولوژي ارتباط درونی و هماهنگی خلاقی پدید می آورد. که کاملا بامرزبندي هاي مصنوع در تضاد است. بنابراین، به طراحی اکولوژیک باید به عنوان یک ارتباط همه جانبه و در برگیرنده مدیریت صحیح انرژي و مواد مصرفی در سیستم مصنوع و همگام با اکوسیستم هاي جهان زنده نگریست.به علاوه این نگرش هدف کوتاه مدت را در بر نمی گیرد و چرخه حیات، از جمله منابع. اولیه آن را پوشش می دهد.
کن یینگ در سال 1999میلادي جایزه معروف "پرینس کلاوس" را به خاطره طراحی متناسب با اقلیم و در همان سال جایزه آقاخان را به خاطر طراحی مناره مزینیاگا را به خود اختصاص داد.[8]
-4 برنامه دهی معماري
"برنامه دهی معماري" فرآیند مدیریت اطلاعاتی است که توسط آن اطلاعات صحیح در مرحله صحیح این فرایند در اختیار قرار میگیرندتا مناسب ترین تصمیمات مربوط به طراحی ساختمان اتخاذ گردد."برنامه دهی" همچنین فرآیندي است که ساختاربرآورنده کننده آرزوها و ایده ها و خواسته ها ي ساکنان آینده آن را می آفریند."برنامه دهی" شرح منظم مسئله معماري و تاکیدي است بر ضروریات پروژه به گونه اي که در خلق و ایجاد راه حل مسئولانه اي براي طراحی ساختمان موجب ارتقاو پیشرفت آن شود[5] کارفرمایان همیشه به این باور بوده اند که معماران می توانند براي آنها مفید بوده و باعث صرفه جویی شوند اما حالا یک نسل جدیداز مالکین و مدیران ساختمان ها بر این باورند که با استخدام معماران به عنوان "برنامه دهندگان" می توانند هزینه هاي کمتري را متحمل شوند و سود بیشتري کنند.[6] " برنامه دهی" در واقع به کلیه فعالیت ها ي جمع آوري .سازماندهی .تحلیل وتفسیر و ارائه اطلاعات مربوط به پروژه طراحی گفته می شود.از سویی دیگر طراحی فعالیتی هدفمند و همراه با تصمیم سازي می باشد و با تلاش در جهت رفع اختلافات و تناقضات به وجود آمده در پی دست یابی به بهترین و متعادل ترین وضعیت ممکن در طول زمان است تابهترین کیفیت ممکن زندگی را فراهم سازد[4] تمام توصیفات فرایندهاي طراحی شامل سه فعالیت مشترك :تحلیل و ترکیب وارزیابی است."برنامه دهی"نیز شامل هریک از
این فعالیت ها میباشدکه در مقاطع مختلفی از فرایند بروز می کند.به بیان کلی فرآیند طراحی را میتوان به یک حرکت مارپیچی توصیف کردکه از تحلیل به "ترکیب"وسپس به"ارزیابی"می رسد.طی این فرآیند فرصت هاي زیادي براي بازگشت. وجهش از ازیک مرحله به مرحله بعدي به وجود می آید.[5] بنایی یاد شده در زمینه طراحی و ساختار مندي طرح از روش اکولوژیک و بر اساس الگوي تحلیل و ترکیب و ارزیابی سازماندهی شده است.با توجه به توضیحات که داده شد، به نظر می رسد در بناي مذکور معمار از روش طراحی اکولوژیک استفاده کرده است.
خط بینAوSخط ممتد نیست.ممتد نبودن این خط نشان می دهدایده هاي خوب طراحی بصورت خودکاربعدازآن بوجود نمی آیند.[5] در ادامه به بررسی بنا تلاش گردیده است تا مورد فوق تشریح گردد.
-5 کانسپت:
:1-5 تعریف کانسپت:
" کانسپت " بیانی است از روابط ایده آلی که در میان تعدادي از عناصر تحت کنترل معماري بوجود می آید.این عناصر را می توان به عنوان: فرم (بعدوجهت) و مصالح .بافت.رنگ و همجواري ها معرفی نمود. " کانسپت ها " راه حل هاي نموداري یا پیشنهادهایی هستند که ضروریات "برنامه" را تشکیل می دهند.]۵[ :2-5بررسی کا نسپت " مناره مزینیاگا " :
با توجه به بررسی هاي " کن یینگ " براي طراحی یک "دفتر اداري بازرگانی " : اغلب مکان هاي تجاري در یک خیابان کوچک به موازات هم و داراي سازه هاي چوبی وسقف کاهگلی هم راستا با شرایط محیطی واقلیم گرم و مرطوب آن می باشد واین بازارهاي کوچک نشانه هاي شهري می باشد. از این رو" کن یینگ " ازاصول طراحی اکولوژیک خود در بنا استفاده نمود. طراحی متناسب با اقلیم را در کانسپت طراحی مناره مزینیاگا ارائه داد.
" کن یینگ " جهت طراحی سایت مورد نظر داراي گوشه که در اطراف آن بزرگراه هایی وجود داشت. این یک فرصت ونقطه دید مناسب و مهم براي طراحی بنا وهمچنین داراي سلسله مراتب خاصی براي شناسایی قرارگیري بنا می باشد. حرکت مارپیچی(حلزونی) در کانسپت صورت گرفته است وبراي تماشاگران چشم اندازي از روي سطح افق تا بالا ادامه پیدا می کند.طراحی باغچه ها حرکت مارپیچ و به صورت پلکانی میباشد و ایجاد ارگانیک بودن نماي خارجی می شود]٧. [ :3-5 سبک هاي کا نسپت " مناره مزینیاگا " :
.1هاي تک : بینش پوزیتیویسم و خوشبینی به علم و پیشرفت علمی و تکنیکی- استفاده از رنگهاي روشن - سازه و ساختار به عنوان تزیینات.
.2 طراحی اکولوژیک: طراحی تهویه طبیعی و کنترل تابش آفتاب- طراحی فضاي بازشو.عایق کاري سقف ساختمان-طراحی فضاي خالی داخل ساختمان-طراحی چند منظوره است.]۵[ در ادامه به بررسی کانسپت بنا و مراحل تکمیل با توجه به نیازهاي موجود در الگوي برنامه دهی به صورت تحلیلی پرداخته میشود.
