بخشی از مقاله
بهره گیری از مدل SWOT به منظور تدوین استراتژیهای مدیریتی بانک مسکن چهار
محال و بختیاری
چکیده
بانک ها و موسسات مالی و اعتباری نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه اقتصادی هر کشور ایفا می نمایند. در حال حاضر با توجه به تعداد قابل توجه بانک ها و موسسات مالی و اعتباری در کشور، همچنین با توجه به روند خصوصی سازی بانک های دولتی ونیز تبدیل تعاونی های اعتبار و موسسات مالی اعتباری به بانک، تدوین استراتژی آن ها اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. هدف این مقاله تدوین استراتژی برای بانک مسکن با توجه به رویکرد SWOT می باشد. هدف از این مطالعه، شناخت وضعیت موجود بانک مسکن چهارمحال و بختیاری از طریق تحلیل درونی و بیرونی درسال 1392 می باشد. در این پژوهش از ترکیب دوروش کمی و کیفی استفاده شده است ، افراد جامعه پژوهش کلیه مدیران ارشد و میانی بانک مسکن چهارمحال و بختیاری بودند.ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه به شیوه دلفی بود.برای تحلیل اطلاعات از روش تحلیل SWOT استفاده شد.یافته ها نشان داد که بانک مسکن چهارمحال و بختیاری از نظرعوامل داخلی و خارجی از نقاط قوت و فرصت های زیادی برخوردار هست. و در شرایطی است که می تواند با کمک استراتژی های مورد نظر، به بهره برداری از فرصت ها در جهت کاهش ضعف ها و تهدیدات بپردازد.
مقدمه
صنعت بانکداری یکی از مهمترین بخشـهای هـراقتصـادی محسـوب مـیشـود؛ زیـرا بانکها بهعنوان واسطه منابع پولی درکنار بورس و بیمه از ارکان اصلی بازارهای مالی شمرده میشوند. بانکداری در اقتصادایران از اهمیت بیشتری برخـوردار اسـت؛ زیـرا بـه دلیـل عـدم توسعه لازم بازار سرمایه،در عمل این بانکها هستند که عهده دار تأمین مالی بلند مدت نیـز میباشند؛همچنین در فرآیند آزاد سازی بازارهای مالی و پیوند با بازارهـای جهـانی،کـارایی، شرط لازم است. به همین دلیل تدوین استراتژی های بانکهادر اقتصادایران و عوامـل مـؤثربـرآن موضوع این پژوهش قرارگرفته است.
بانکها نهادهای مالی هستند که داراییها را از منابع گوناگون جمعآوری میکنند و آنها را در اختیار بخشهایی قرار میدهند که به نقدینگی نیاز دارند. از این رو بانکها شریان حیاتی هر کشور محسوب میشوند. به موازات ورود بانکهای خصوصی به بازارهای مالی، تقاضا برای انواع خدمات بانکی نیز افزایش چشمگیر یافته است. بانکها برای ربودن گوی سبقت از یکدیگر در جهت افزایش سهم بازار و سودآوری به دنبال استفاده از انواع روشهای بهبود عملکرد در جذب مشتریان هستند، در این میان تد.ین استراتژی از اهمیت خاصی برخوردار است و به یکی ازمهمترین فعالیتهای مدیران بانکها تبدیل شده است[مؤتمنی، .[9831
هدف ازبرنامه ریزی استراتژیک کمک به اجرای قانون است تا جایگاه و مسیر چگونگی رسیدن به آن را مشخص کند. گرچه ادارات مختلف ازالفاظ مختلفی استفاده میکنند ولی همگی باید برای رسیدن به موفقیت و پیشرفت برنامه ریزی کنند.مراکز آموزش عالی در دنیا باید با دیدگاهی استراتژیک، وضعیت موجود خود رامورد بررسی دقیق قراردهندوباترسیم بصیرتهاورسالتها براساس قوتها، ضعفها، فرصتهاونگرانیها،اهداف خود را تعیین کنند تا در قالب برنامههای عملیاتی مرتب وظایف خود به نحوی مؤثرتر بتوانند پاسخگوی نیازهای جامعه و مشکلات جهانی شدن برآیند.]گرچیان،.[4004 در واقع برنامهریزی استراتژیک فرایندتعیین اهداف سازمان واتخاذتصمیم درباره طرحهای جامع عملیاتی واجرایی برای تحقق آن اهداف است]طبیبی،.[3131استراتژیها توسط سازمانها برای دستیابی به موقعیتی مطلوب تدوین میشوند. سالیان زیادی است که محققان بر اینکه چگونه باید برای سازمانی استراتژی تدوین نمود بحث نمودهاند، تعدادی از تکنیک های ارائه شده برروی بهرهگیری از فرصتها و شرایط محیط بیرونی تکیه نموده و پارهای نیز بر روی شرایط داخلی سازمان یعنی نقاط قوت به عنوان مزیت رقابتی تاکید مینمایند ]لوپز،.[4002
یکی ازمراحل اساسی در این برنامه ریزی استراتژیک، فراهم آوردن اطلاعات درباره نقاط قوت و ضعف (داخلی) وفرصتها و تهدیدهای خارجی است که بانک ها با آ نها مواجه است. چرا که هراستراتژی کارساز از فایده های نقاط قوت و موقعیت ها بهره مند میگردد و همزمان نقاط ضعف و تهدیدها را به حداقل کاهش داده یا بر آ نها فائق میآید]طبیبی.[9834 اجرای برنامه ریزی استراتژیک در بانک ها موجب ایجادنگرش بلند مدت در مدیر شده و به تحقق آیندهای مطلوب وآرمانی کمک میکند. بدون برنامه ریزی استراتژیک و توجه به مسائل داخلی و خارجی سازمان برنامه ریزی از حالت واقع-بینانه بودن خارج میشودوعملاًکارساز نخواهد بود.فرایند ارزیابی محیط داخلی و خارجی سازمان، تحلیل درونی وبیرونی نامیده میشود که نوعی مقیاس واقعبینانه وقابلاعتمادبرای ارزیابی سازمان فراهم می آورد، زیرا شامل شناسایی زمینه های قابل بهبود(ضعف)ُ،نقاط قوتِ ، تهدید ّ و فرصتْ می شود. اطلاعات جمع آوری شده در طول فرایند ارزیابی اغلب منجر به شناسایی مسائل استراتژیک میگردد.]داوری، دردانه و شانهساز زاده ، .[3131پیام اصلی تحلیل استراتژیک بیرونی و درونی (SWOT Analysis) سازمان پیشرفت و حرکت روبه جلو براساسقوّتها،به حداقل رساندن ضعفها و فراهم کردن زمینه های قابل بهبود، غنیمت شمردن فرصتها و خنثی کردن تهدیدها میباشد. ]کوئین، جیمز و دیگران ، .[3131
این مقاله با هدف شناسایی و ارزیابی محیط داخلی و عوامل خارجی یانک مسکن چهارمحال و بختیاری انجام شده است. متغیرهای این پژوهش؛ قوتها،زمینه های قابل بهبود، فرصتها و تهدیدهایی بود که یانک مسکن چهارمحال و بختیاری با آن روبه رو بوده است. پس از ارزیابی عوامل داخلی وخارجی فوق،استراتژیهای متناسب با جایگاه آن معرفی شد
تحلیل SWOT
Swot یک واژه اختصاری برای قوت ها ،ضعف ها، فرصت ها و تهدید هاست.ماتریس swot ، یک ابزار برنامه ریزی استراتژیک است که برای ارزیابی قوت ها ،ضعف های یک سازمان ، فرصت ها و تهدایدات محیطی رویارویی آن به کار برده می شود.منشا و مبدا تحلیل swot به دهه 0691 بر می گردد[learned etal, 1965] و آن را به آلپرت هومپری نسبت می دهندکه یک پروژه تحقیقاتی در دانشگاه استانفورد در دهه های 0691 و 0691 با استفاده از داده 011 سازمان فورچون هدایت می کرد.تحلیل swot در مراحل مقدماتی تصمیم گیری از یک سو، و به عنوان پیش درآمدی برای برنامه ریزی استراتژیک از سوی دیگر طراحی می شود و توسط کاربران فردی و گروهی اجرا می شود.اگرswot به طور صحیح به کار برده شود می تواند یک اساس و مبنای خوبی برای تنظیم استراتژی فراهم کند.kajanus et al, ] [2004
تحلیل SWOT یکی از مدلهای بسیار مهم در برنامهریزی استراتژیک میباشد. در این روش نقاط قوت و ضعف سازمان و همچنین فرصتها و تهدیدهای محیط بیرونی سازمان مورد بررسی قرار گرقته و با اتخاذ یک استراتژی مناسب، نقاط قوت را تقویت نموده، نقاط ضعف را حذف نموده، امکان استفاده از فرصتها را فراهم آورده و تهدیدها تحت کنترل سازمان در میآورد. در این تحقیق عوامل داخلی و خارجی موثر بر سازمان معرفی شده و اثر آنها(مثبت و یا منفی) بر روی شرکت مورد بررسی قرار گرفته است. با این روش نقاط قوت و ضعف و همچنین تهدیدها و فرصتهای موجود در محیط پیرامون سازمان مشخص گردیدهاند. در مرحلهی بعدی استراتژیهای سازمان در راستای توسعه با استفاده از آنالیز SWOT تعیین می شوند]dincer, 2004]
روش بررسی
با توجه به هدف پژوهش که ارزیابی وضعیت موجود بانک مسکن چهارمحال و بختیاری با استفاده از تحلیل درونی و بیرونی می باشد از شیوه کیفی (دلفی) وکمی (پرسشنامه محقق ساخته)به عنوان روش پژوهش استفاده شده است.این پژوهش در یک واحد دانشگاهی انجام گرفته است و تعداد افراد جامعه محدود بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه مدیران ارشد و میانی بانک مسکن چهارمحال و بختیاری خواهند بود. با توجه به اینکه این تحقیق در سطح کلان انجام می گیرد نیاز به نمونه گیری نمی باشد.ابزار اندازه گیری مورد استفاده در این پژوهش متناسب با موضوع و شیوه پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در این پرسشنامه از افراد خواسته شد که نقاط قوت بانک ،زمینه های قابل بهبود ، فرصت ها و تهدیداتی که بانک مسکن چهارمحال و بختیاری با آن روبرو است را فهرست کنند. در پژوهش کیفی کمتر صحبت از روایی و پایایی به میان می آید وبیشتر موضوع صحت،اطمینان وا عتماد در مورد یافته های استخراج شده از موضوع مطرح می شود واین کاربا مراجعه مجدد محقق به نزد مصاحبه شوندگان حاصل می گردد.دراین مواقع پژوهشگر معمولاًبهموارد استخراج شده قبلی با نظر مصاحبه شوندگان موردی را اضافه یا حذف میکند Hofer and D. ] Schendel، [1979
یافته ها
با توجه به نتایج یه دست آمده از نظر کارشناسان و خبرگان موسسه نقاط قوت و ضعف و همچنین فرصت ها و تهدیدها به دست آمده است که در جدول نشان داده شده است.موارد زیر به عنوان عوامل داخلی (قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصت و تهدید) بانک مسکن چهار محال و بختیاری معرفی شدند:
