بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق تأثیر تغذیه جیرههاي بر پایه گندم/جو 30 - درصد30 / درصد - به همراه دو نوع آنزیم تجارتی داراي فعالیت زایلاناز و بتاگلوکاناز بر عملکرد و برخی از خصوصیات دستگاه گوارش جوجههاي گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. جیرههاي بر پایه گندم/جو مکمل شده با آنزیم با جیرههاي حاوي گندم-جو بدون آنزیم و جیره ذرت 60 - درصد - مقایسه شدند. در کل تعداد 156 جوجه خروس گوشتی یک روزه - سویه راس - 308 به 4 تیمار، 3 تکرار و 13 جوجه به ازاي هر واحد آزمایشی اختصاص داده شد. همه دادهها در قالب طرح بلوك کاملاً تصادفی آنالیز شدند. خوراك مصرفی و وزن بدن جوجهها بطور معنیداري - P0/05 - تحت تأثیر آنزیم قرار نگرفت و بین همه تیمارها هیچ تفاوت معنیداري مشاهده نشد. افزودن مکمل آنزیمی به جیرهها ضریب تبدیل غذایی جوجهها را بطور معنیداري - P0/05 - بهبود بخشید و بین تیمارهاي حاوي آنزیم و جیره بر پایه ذرت تفاوت معنیداري - P0/05 - مشاهده نشد. هر دو آنزیم وزن نسبی چربی بطنی را نسبت به جیره بر پایه گندم/جو بدون آنزیم بطور معنیداري - P0/05 - افزایش دادند. همچنین آنزیم تأثیر معنیداري - P0/05 - بر وزن نسبی پانکراس، کبد، سنگدان و همینطور وزن و طول نسبی بخشهاي مختلف روده کوچک، سکوم چپ و کولون نداشت.
واژههاي کلیدي: جو، جوجه گوشتی، خصوصیات دستگاه گوارش، روابیو اکسل، سافیزایم، عملکرد، گندم
مقدمه
همانطور که بر فعالان در عرصه صنعت طیور نیز پیداست، عمدهترین غله مورد استفاده در صنعت خوراك طیور در جهان، ذرت است اما امروزه تأمین بخشی از سوخت از اتانول حاصل از این غله باعث شده تا قیمت این محصول افزایش و سهمیه مصرفی آن براي طیور کاهش یابد. بنابراین در شرایط فعلی باید راهکاري را ارائه داد که بتوان صنعت طیور را از این وابستگی آزاد کرد. بررسیها نشان میدهد که یکی از راهکارها براي رفع این معضل جایگزینی گندم و جو در جیره-هاي طیور بجاي ذرت میباشد. با این حال گندم داراي دو خصوصیت منفی میباشد که مصرف آن را توسط طیور در بعضی شرایط محدود میکند. از طرفی گندم انرژي پایین تري به ازاي واحد وزن نسبت به ذرت دارد. از سوي دیگر پلی-ساکاریدهاي غیرنشاستهاي1 موجود در گندم مانع از در دسترس قرار گرفتن کل انرژي آن توسط پرنده میشوند . - 3 - جو نیز همچون گندم داراي ترکیبات ضدتغذیهاي است که عمدهترین آنها بتاگلوکانها هستند . - 4 - با حل شدن پلی- ساکاریدهاي غیرنشاستهاي در روده جوجهها، ویسکوزیته افزایش پیدا می کند - 8 - ، این شرایط منجر به کاهش دسترسی آنزیم به سوبسترا میشود - 2 - و در نتیجه هضم و جذب نشاسته، پروتئین و چربی کاهش مییابد که این امر منجر به کاهش عملکرد میشود. همچنین حضور پلیساکاریدهاي غیرنشاستهاي در جیره پرندهها اندازه دستگاه گوارش آنها را از لحاظ طول و وزن افزایش میدهد . - 10 - آزمایشات نشان داده است استفاده از آنزیمهاي شکننده پلیساکاریدهاي غیر- نشاستهاي نظیر زایلاناز و بتاگلوکاناز در جیرههاي حاوي گندم و جو سبب بهبود عملکرد گله میشود 1 - و . - 10 هدف از انجام این تحقیق بررسی موارد ذیل بود: -1 آیا این دو آنزیم تأثیر یکسانی بر عملکرد جوجههاي گوشتی دارند؟ -2 آیا میتوان جیره بر پایه گندم/جو مکمل شده با این آنزیمها را بطور کامل جایگزین ذرت کرد؟
مواد و روشها
در این تحقیق از تعداد 156 جوجه خروس گوشتی یک روزه سویه راس 308 استفاده شد. جوجه ها بطور تصادفی داخل 4 تیمار با 3 تکرار و 13 جوجه به ازاي هر واحد آزمایشی پخش شدند. چهار تیمار موجود از یک جیره بر پایه ذرت 60 - درصد - و سه جیره بر پایه گندم/جو 30 - درصد30 / درصد - مکمل شده با و بدون آنزیم - سافیزایم و روابیو اکسل - تشکیل شده بودند. ترکیب و ارزش تغذیه اي جیره هاي آزمایشی به ترتیب در جداول 1 و 2 نشان داده شده است.
خوراك به صورت آردي و آب بصورت آزادانه در دسترس جوجه ها قرار گرفت. جیره هاي آزمایشی بر اساس نیاز توصیه شده در کاتالوگ پرورشی جوجه گوشتی سویه راس 308 با کمی رقیق کردن انرژي اما ثابت بودن نسبت انرژي به پروتئین فرموله شدند. در سن 42 روزگی پارامترهاي وزن زنده، خوراك مصرفی، ضریب تبدیل غذایی، چربی بطنی، پانکراس، کبد، سنگدان، وزن و طول دئودنوم - از سنگدان تا ورودي مجاري صفرا و پانکراس - ، ژئوژنوم - از ورودي
مجراها تا کیسه زرده - 2، ایلئوم - از کیسه زرده تا اتصال ایلئو سکال - 3، سکوم چپ و کولون - از ایلئو–سکال تا کلوآك -
اندازهگیري شد. همه داده ها با استفاده از رویه GLM4 از نرم افزار SASدر قالب طرح بلوك کاملاَ تصادفی آنالیز شدند. براي مقایسه میانگین تیمارها از تست چند دامنهاي دانکن استفاده شد و معنی داري در سطح %5 بررسی گردید.
نتایج و بحث
عملکرد جوجه هاي گوشتی تغذیه شده با چهار تیمار موجود در جدول 3 نشان داده شده است. آنزیم تأثیر معنیداري - P0/05 - بر خوراك مصرفی و وزن بدن نداشت این نتایج با نتایج محققین قبلی مطابقت دارد . - 7 - افزودن مکمل آنزیمی به جیرهها ضریب تبدیل غذایی جوجهها را بطور معنیداري - P0/05 - بهبود بخشید و بین تیمارهاي حاوي آنزیم و جیره بر پایه ذرت تفاوت معنیداري - P0/05 - مشاهده نشد. این نتایج نیز با نتایج گزارش شده توسط سایر محققین مطابقت دارد 1 - و . - 9 بهبود ضریب تبدیل غذایی ممکن است نتیجه بهبود در استفاده از انرژي و قابلیت هضم پروتئین و کربوهیدرات باشد، همچنانکه توسط دیگر محققین نیز تایید شده است . - 5 - همانطور که میدانید ضریب تبدیل غذایی تابعی از مصرف خوراك و وزن بدن است و با اینکه این دو صفت بطور معنیداري تحت ثاثیر قرار نگرفتهاند، اما با افزودن آنزیم این دو صفت به ترتیب روند کاهشی و افزایشی نشان دادهاند و اثر این دو صفت در ضریب تبدیل غذایی بصورت همکوشی ظاهر و باعث شده تا این صفت کاهش معنیداري را نشان دهد. خصوصیات دستگاه گوارش جوجه هاي گوشتی تغذیه شده با چهار تیمار موجود در جدول 4 نشان داده شده است. هر دو آنزیم وزن نسبی چربی بطنی را بطور معنیداري - P0/05 - افزایش دادند اما تنها جیره حاوي آنزیم سافیزایم عملکردي مشابه با جیره بر پایه ذرت داشت هر چند که بین دو آنزیم هم تفاوت معنیداري مشاهده نشد. علت این موضوع جاي بحث دارد براي مثال افزودن آنزیم موجب افزایش انرژي آزاد شده از جو میگردد و چون آنزیم بصورت سربار استفاده شده لذا انرژي مازاد بر نیاز حیوان بصورت چربی ذخیره شده است. این نتایج با نتایج محققین پیشین نیز مطابقت دارد . - 1 - وزن نسبی پانکراس، کبد، سنگدان و همینطور وزن و طول نسبی بخشهاي مختلف روده کوچک، سکوم چپ و کولون بطور معنیداري - P0/05 - تحت تأثیر آنزیم قرار نگرفت. نتایج حاصل از اندازه گیري وزن نسبی پانکراس، کبد و سنگدان با نتایج دیگر محققین نیز مطابقت دارد . - 6 - همچنین نتایج حاصل از اندازه گیري وزن و طول نسبی بخشهاي مختلف روده نیز با نتایج محققین پیشین مطابقت دارد . - 1 - دلیل اینکه وزن و طول نسبی بخشهاي مختلف دستگاه گوارش پرندههاي تغذیه شده با جیره بر پایه گندم/جو به همراه آنزیم تحت تاثیر آنزیم قرار نگرفت ممکن است ناشی از میزان پایین پنتوزان و بتاگلوکان موجود در این جیره باشد. بطوري که میزان پلی ساکاریدهاي غیر نشاستهاي آن به اندازهاي نبوده که بتواند بر اندازه قسمتهاي مختلف دستگاه گوارش تاثیر گذار باشد. با توجه به عملکرد پرندهها در کل دوره، میتوان چنین نتیجه گرفت که استفاده از آنزیمهاي مختلف تجارتی مورد آزمایش در این تحقیق اثرات یکسانی بر عملکرد پرندهها دارند و لذا می توان قیمت آنها را بعنوان عامل انتخاب در نظر گرفت.