بخشی از مقاله
چکیده
در این آزمایش از 300 قطعه جوجه گوشتی راس 308 در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار، 5 تکرار و 12 جوجه درهر پن استفاده شد. جیره های آزمایشی شامل شامل - 1 جیره شاهد، - 2 جیره پایه دارای آنتی بیوتیک - فلاووفسفولیپول - ، - 3جیره پایه دارای % 0/3 پودر گل ختمی % 0/3 + پودر گل بابونه، - 4 جیره پایه دارای % 0/6 پودر گل ختمی % 0/6 + پودر گل بابونه و - 5 جیره پایه دارای % 0/9 پودر گل ختمی %0/9 + پودر گل بابونه بودند. در طول دوره آزمایش مصرف خوراک و افزایش وزن اندازه گیری و سپس ضریب تبدیل غذایی مورد محاسبه قرار گرفت. همچنین در پایان آزمایش دو پرنده به طور تصادفی از هر تکرار انتخاب و پس از کشتار وزن لاشه، چربی حفره شکمی، قلب، کبد، سنگدان و پانکراس مورد اندازهگیری قرار گرفت.
بیشترین مصرف خوراک مربوط به جوجه های دریافت کننده آنتی بیوتیک در دوره های رشد، پایانی و کل دوره پرورش بود. بیشترین افزایش وزن روزانه مربوط به جوجه های مصرف کننده آنتی بیوتیک فلاوفسفولیپول در سنین 1 تا 14 روزگی بود که به طور معنیداری نسبت به تیمار مصرف کننده % 0/9 پودر گل ختمی %0/9 + پودر گل بابونه بیشتر بود. - P <0/05 - در این آزمایش کمترین میزان چربی حفره شکمی در گروه دریافت کننده % 0/9 پودر گل ختمی %0/9 + پودرگل بابونه مشاهده شد در حالی که بیشترین وزن نسبی سنگدان در جوجه های مکمل شده با % 0/6 پودر گل ختمی % 0/6 + پودر گل بابونه بود. به طور کلی، استفاده از سطوح مختلف پودر گل های بابونه و ختمی در مقایسه با تیمار شاهد تاثیر منفی بر عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی نداشت.
کلمات کلیدی: جوجه گوشتی، بابونه، ختمی، عملکرد، لاشه.
مقدمه
استفاده از آنتی بیوتیک های تجاری مشکلات مختلفی را برای حیوانات و استفاده کنندگان از فرآورده های حیوانی ایجاد نموده است. این موارد شامل مسمومیت های احتمالی در اثر مصرف دارو، باقیماندن دارو در بافت ها و پیدایش سویه های مقاوم به عوامل ضد باکتریایی است . - Javed et al., 2006 - گیاهان از هزاران سال پیش نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی و بهبود کیفیت زندگی انسان ها داشته اند. گیاهان دارویی دارای خواص مفیدی هستند که از جمله می توان به خاصیت ضد باکتریایی،ضد انگلی، ضد قارچی و آنتی اکسیدانی اشاره کرد. از جمله گیاهان دارویی که امکان استفاده آن ها در جیره جوجه های گوشتی به عنوان محرک رشد وجود دارد، گیاهان دارویی بابونه و ختمی می باشند.
بابونه - Matricaria recutita L. - گیاهی است دائمی و کوچک، بهارتفاع تقریباً 30 سانتیمتر دارای بوی معطر که در چمن زارها و اراضی شنی می روید. گل های بابونه دارای اسانس روغنی آنته مین، تانن، فیتواسترول و همچنین ماده ای تلخ بنام اسید آنته میک می باشد - Mc kay . - Blumberg, 2006 پودر و عصاره بابونه خاصیت آنتی اکسیدانی دارد که منجر به ممانعت از سنتز رادیکال های آزاد سوپراکسید می شود. بعلاوه، این ترکیبات به میزان قابل توجهی باعث گشاد شدن عروق و افزایش جریان خون در پوست و آرام شدن سوزش می شوند . - Craig, 1999 - ختمی - Althaea officinalis L - گیاهی است از خانواده پنیرکیان یک ساله و خودروکه ارتفاع آن به حدود 2 متر میرسد و گیاه بومی مناطق شرق مدیترانه می باشد.
خواص درمانی ختمی بیشتر مربوط به برگ، گل و ریشه این گیاه است. گیاه ختمی دارای لعاب و موسیلاژ و پکتین زیادی است. این گیاه دارای مواد نشاسته ای، چربی،اسانس،آنتوسیانین، آل تئین، دای اکسی بنزوئیک اسید و سیانیدین است. گیاه ختمی باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی شده، به طوری که باعث بهبود فرایند فاگوسیتوز از طریق ماکروفاژها می شود. همچنین در تحقیقات متعددی عصاره گیاه ختمی اثرات کاهش حملات سرفه و درد قفسه سینه را از خود نشان داده است. همچنین از دیگر خواص این گیاه می توان به خاصیت آنتی اکسیدانی آن اشاره نمود. همچنین در محیط کشت حاوی عصاره ی این گیاه میکروارگانیسم های اشرشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس غیر فعال بودند . - Naqvi et al., 1991 -
در این راستا، امروزه طی بررسی های متعدد، خواصیهمچون خاصیت ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی در برخی گیاهان به اثبات رسیده است . - Windisch et al., 2008 - علی رغم گزارشات مذکور در خصوص گل گیاه بابونه و ختمی، تا به حال تحقیقی مبنی بر تأثیر استفاده از پودر گل گیاه بابونه وختمی به طور ترکیبی و همزمان بر عملکرد جوجه های گوشتی به انجام نرسیده است. بنابراین، هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر استفاده از پودر گل بابونه و ختمی به صورت ترکیبی بر عملکرد جوجه های گوشتی میباشد.
مواد و روشها
در این آزمایش از 300 قطعه جوجه گوشتی راس 308 در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 5 تکرار در طول دوره های آغازین - 14-1 - ، رشد - 28-14 - و پایانی - 42-28 - استفاده شد. جیره های آزمایشی شامل - 1 جیره شاهد، - 2 جیره پایه دارای آنتی بیوتیک - فلاووفسفولیپول - ، - 3 جیره پایه دارای % 0/3 پودر گل ختمی % 0/3 + پودر گل بابونه، - 4 جیره پایه دارای % 0/6 پودر گل ختمی % 0/6 + پودر گل بابونه و - 5 جیره پایه دارای % 0/9 پودر گل ختمی %0/9 + پودر گل بابونه بودند. جیره های آزمایشی بر اساس نیاز مواد مغذی توصیه شده توسط کاتالوگ راس 308 فرموله شدند. جوجه ها در پن120×120 - سانتی متر - نگهداری و در طول دوره آزمایش به آب و خوراک دسترسی آزاد داشتند.
در هر دوره آزمایش مصرف خوراک، افزایش وزن و سپس ضریب تبدیل غذایی اندازه گیری و مورد محاسبه قرار گرفت. در روز 42 آزمایش دو پرنده به طور تصادفی از هر تکرار انتخاب و پس از کشتار پارامترهای وزن لاشه، چربی حفره شکمی، قلب، کبد، سنگدان و پانکراس مورد اندازه گیری قرار گرفت و بر اساس درصدی از وزن بدن زنده محاسبه و ثبت گردید. دادههای مربوط به عملکرد وتجزیه لاشه با استفاده از بسته نرم افزار آماری - 9.2 - SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. مقایسه بین میانگینها نیزبرای صفات عملکردی و تجزیه لاشه با استفاده از آزمون حداقل اختلاف معنی دار در سطح احتمال 5 درصد انجام شد.
نتایج و بحث
نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد اگر چه تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی داری بر مصرف خوراک روزانه جوجه های گوشتی نداشتند ولی بیشترین مصرف خوراک مربوط به جوجه های دریافت کننده آنتی بیوتیک در دوره های رشد، پایانی وکل دوره پرورش بود - جدول . - 1 فلاوفسفولیپول به واسطه مکانیسم های مختلف شامل متعادل نمودن میکروفلورا روده یامهار تورم در روده به افزایش مصرف خوراک در جوجه ها کمک می کند. نتایج فوق در آزمایش های مشابه دیگر محققین نیزبه ثبت رسیده است . - Barros et al., 2012 - مخالف با نتایج آزمایش حاضر - 2011 - Galib et al. گزارش کردند که تغذیه جوجه های گوشتی با مکمل گل بابونه مصرف خوراک روزانه جوجه های گوشتی را نسبت به گروه کنترل افزایش داد.
همان گونه که در جدول شماره 1 ملاحظه می شود تیمار مصرف کننده % 0/9 پودر گل ختمی %0/9 + پودر گل بابونه افزایش وزن روزانه کمتری در مقایسه با جوجه های مصرف کننده آنتی بیوتیک فلاوفسفولیپول در سنین 1 تا 14 روزگی داشت P 0/05 - . - < گزارش ها نشان می دهند آنتی بیوتیک ها با کاهش ضخامت بافت اپیتلیال روده به جذب بهتر مواد مغذی کمک می کنند . - Miles et al., 2006 - آنتی بیوتیک ها همچنین با تأثیر بر میکروفلور روده مانع از دست رفتن انرژی توسط کلونی های باکتریایی شده و انرژی کمتری نیز صرف نگهداری بافت روده می شود. به نظر می رسد که آنتی بیوتیک به واسطه مکانیسم های فوق و همچنین اندکی افزایش مصرف خوراک جوجه ها باعث افزایش وزن بدن جوجه های گوشتی در آزمایش حاضرشده باشد.
فیبر و یا میوسینوژن آزاد شده از پودر گل ختمی موجب افزایش ویسکوزیته محتویات روده شده و در نتیجه قابلیت دسترسی مواد غذایی به آنزیم و ترشحات داخلی را کاهش می دهد و در نهایت باعث می شود قابلیت هضم و جذب مواد غذایی کاهش یابد. ممکن است علت کاهش در افزایش وزن روزانه گروه حاوی % 0/9 پودر گل ختمی %0/9 + پودرگل بابونه عامل فوق باشد. با توجه به مصرف خوراک و افزایش وزن روزانه جوجه ها در آزمایش حاضر، پایین ترین ضریب تبدیل در جوجه های دریافت کننده آنتی بیوتیک بدست آمد و بالاترین ضریب تبدیل در گروه دریافت کننده % 0/9 پودر گل ختمی %0/9 + پودر گل بابونه مشاهده شد - جدول . - 1 در میان گروه های دریافت کننده ختمی و بابونه بهترین عملکرد مربوط به گروه دریافت کننده % 0/6 پودر گل ختمی % 0/6 + پودر گل بابونه بود.
در این آزمایش کمترین میزان چربی حفره شکمی مربوط به گروه دریافت کننده % 0/9 پودر گل ختمی %0/9 + پودر گل بابونه بود در حالی که بیشترین وزن نسبی سنگدان در گروه % 0/6 پودر گل ختمی % 0/6 + پودر گل بابونه مشاهده شد - جدول . - 2 این موضوع می تواند به دلیل تاثیر ماده موثره بابونه در کاهش ذخیره چربی در بدن باشد. به عبارت دیگر، بامکمل نمودن بابونه مصرف انرژی تسهیل شده و از تجمع آن به صورت چربی در بدن جلوگیری می شود - Ibrahim et al., . - 2014 نتایج مشابهی با استفاده از سایر گیاهان دارویی مشاهده شده است . - Prakash & Srinivasan, 2011 - مشابه با این تحقیق، افزایش وزن سنگدان در اثر مصرف بابونه در تحقیق - 2014 - Ibrahim et al. مشاهده شده است. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که اثر استفاده از سطوح مختلف بابونه و ختمی در کل دوره پرورش بر عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه
