بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش تأثیر رقیق سازي جیره در سن 16 تا 20 روزگی و استفاده از یک مولتی آنزیم - اندوفید-دبلیو - بر خصوصیات لاشه جوجه هاي گوشتی - سویه تجارتی کاب - 500 مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل2 3 در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 8 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. جیره هاي آزمایشی حاوي صفر، 20، 40 درصد پوسته برنج و 2 سطح آنزیم - صفر و 500 میلی گرم در کیلوگرم - بود. این جیره ها به ترتیب حاوي 3000، 2400 و 1800 کیلوکالري انرژي قابل متابولیسم در هر کیلوگرم جیره و 21، 16/8 و 12/6 درصد پروتئین خام بود.
تیمارهاي 2 - بدون رقیق سازي جیره، حاوي 0/05 درصد مکمل آنزیمی - و 4 - حاوي20 درصد پوسته برنج، 0/05 درصد مکمل آنزیمی - سبب ارائه بهترین درصد راندمان لاشه گردیدند . - P<0/05 - محدودیت غذایی، درصد وزن چربی حفره شکمی، درصد ماده خشک و چربی خام لاشه را کاهش و درصد پروتئین خام لاشه را افزایش داد . - P<0/05 - پرندگان تغذیه شده با تیمارهاي 5 - حاوي40 درصد پوسته برنج، بدون مکمل آنزیمی - و 6 - حاوي40 درصد پوسته برنج، 0/05 درصد مکمل آنزیمی - کمترین درصد وزن چربی محوطه شکمی و بیشترین پروتئین خام لاشه را دارا بودند . - P<0/05 - نتایج نشان می دهد که رقیق سازي جیره تا سطح 20 درصد در سن 16-20 روزگی همراه یا بدون افزودن مکمل آنزیمی اندوفید دبلیو تأثیر نامطلوبی بر خصوصیات لاشه جوجه هاي گوشتی نداشت.
واژه هاي کلیدي: محدودیت غذایی، آنزیم، خصوصیات لاشه، جوجه هاي گوشتی
مقدمه
امروزه همراه با افزایش شدت انتخاب، میزان اشتهاي جوجه هاي گوشتی افزایش معنی داري یافته به طوري که نمی توانند مصرف اختیاري خوراك را مطابق با نیاز انرژي تنظیم کنند و زمانی که به طور آزاد تغذیه می شوند دو یا سه برابر احتیاجات نگهداریشان انرژي دریافت می کنند که باعث افزایش ذخیره چربی بیش از نیاز فیزیولوژیکی، اختلالات سیستم قلبی– عروقی، اختلالات اسکلتی، وقوع بیماري هاي متابولیکی نظیر سندرم مرگ ناگهانی و آسیت، اشکال در پاسخ هاي ایمنی، افزایش نرخ متابولیکی و افزایش تلفات می گردد. همچنین وجود چربی در لاشه نشان دهنده محصول نامطلوب و غیراقتصادي می باشد که بر بازار پسندي تأثیر منفی دارد. برنامه هاي محدودیت غذایی راهکارهایی هستند که می توانند جهت مدیریت تغذیه به منظورکاهش موقت نرخ رشد، بهبود بازده غذایی، کاهش تلفات ناشی از عارضه مرگ ناگهانی و آسیت، کاهش ناهنجاري هاي اسکلتی و استخوان، افزایش میزان پروتئین لاشه، کاهش ذخیره چربی در حفره شکمی و لاشه، افزایش فعالیت آنزیم هاي مترشحه از لوزالمعده، بهبود سیستم ایمنی و کاهش آلودگی محیطی 1 - ، 3 و - 11 مورد استفاده قرار گیرند. از طرفی افزودن مکمل هاي آنزیمی به جیره ها سبب بر طرف کردن اثرات عوامل ضد تغذیه، افزایش قابلیت هضم مواد خوراکی، کاهش اتلاف مواد مغذي از طریق فضولات و بهبود کارایی تولید گردیده و می توانند به رشد جبرانی جوجه ها در دوره بازپروري کمک کنند.
مواد و روش ها
در این آزمایش از 144 قطعه جوجه گوشتی یک روزه - کاب - 500 در یک طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل 2 3 با 3 تکرار استفاده گردید. اقلام اصلی جیره ها شامل ذرت، کنجاله سویا و گندم بود که به ترتیب در دوره آغازین 1-10 -
روزگی - 437، 356، 150 گرم/کیلوگرم جیره، در دوره رشد 11-28 - روزگی - 374، 250،374 گرم/کیلوگرم جیره و در دوره پایانی - 29-44 روزگی - 228،308 و400 گرم/کیلوگرم جیره استفاده شدند. به منظور رقیق سازي جیره پوسته خارجی برنج به عنوان ماده حجیم کننده به میزان 0 ، 20 و %40 جایگزین اقلام عمده جیره به غیر از مواد معدنی و ویتامین ها شد به صورتی که نسبت انرژي به پروتئین و مقدار مواد معدنی و ویتامین هاي جیره منطبق با جداول احتیاجات سویه کاب500 بود. رقیق سازي جیره از سن 16 الی 20 روزگی اعمال گردید. آنزیم مورد استفاده در این آزمایش - مولتی آنزیم اندوفید دبلیو - داراي حداقل فعالیت زایلانازي 2250 و بتا گلوکانازي 700 واحد در گرم بود که پلی
ساکاریدهاي غیر نشاسته اي محلول اندوسپرم دانه غلات و لگوم ها نظیر آرابینوزایلان ها و بتاگلوکان ها را هیدرولیز کرده و اثرات مضر این عناصر ضد تغذیه را براي طیور کمتر می کند. آنزیم مورد استفاده از آغاز تا پایان دوره پرورش در 2 سطح صفر و 500 میلی گرم در کیلوگرم، به جیره افزوده گردید. در روز 44 دوره پرورش، از هر واحد آزمایشی - تکرار - دو قطعه پرنده که به میانگین وزنی گروه نزدیک بود، جهت کشتار و توزین اجزاي لاشه انتخاب شد. داده هاي حاصله با استفاده از روش مدل هاي خطی عمومی - GLM - نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . - 12 - میانگین تیمارها از طریق آزمون چند دامنه اي دانکن در سطح معنی دار 0/05 مقایسه گردید . - 4 -
نتایج و بحث
با افزایش رقیق سازي جیره تا سطح 40 درصد، درصد راندمان لاشه، درصد وزن سینه، درصد وزن ران ها و ساق ها و درصد وزن چربی محوطه شکمی کاهش و درصد وزن سنگدان افزایش یافت . - P< 0/05 - این نتایج با نتایج اسچیدلر و بوقمن - 1993 - که کاهش درصد راندمان لاشه جوجه هاي گوشتی تحت محدودیت غذایی را گزارش کردند مطابقت دارد، اما با نتایج لی و لیسون - 2001 - مغایرت دارد. آن ها گزارش کردند جوجه هاي تحت محدودیت در هنگام ارائه به بازار راندمان لاشه یکسانی در مقایسه با گروه داراي تغذیه کامل داشتند. برخی محققین گزارش دادند که محدودیت به روش رقیق سازي علاوه بر کنترل مصرف خوراك - مکانیزم سیري فیزیکی - ، ممکن است با افزایش ظرفیت اندام هاي هضمی به خصوص چینه دان و سنگدان به رشد جبرانی کمک کند . - 10 - لیسون و زوبیر - 1997 - و یو و رابینسون - 1992 - گزارش کردند که با اعمال محدودیت غذایی، وزن کبد پرنده هاي تحت محدودیت غذایی در مقایسه با گروه شاهد افزایش یافت که با نتایج این تحقیق مطابقت دارد. بزرگ شدن کبد میتواند به دلیل افزایش نیاز به ترشح آنزیم هاي هضمی باشد. نتایج برخی از پژوهش ها نشان می دهد که استفاده از برنامه هاي محدودیت خوراك در سنین اولیه منجر به کاهش ظرفیت کبد جهت سنتز چربی و در نتیجه کاهش ذخیره چربی در حفره شکمی جوجه هاي گوشتی می شود . - 5 -
اگر جوجه ها در سنین نزدیک به سن کشتار به رشد جبرانی برسند، به علت مصرف مواد مغذي به خصوص انرژي و اسید آمینه، احتمال کاهش چربی حفره شکمی وجود دارد که این امر می تواند دلیلی براي کاهش درصد وزن چربی محوطه شکمی در مطالعه حاضر باشد. نتایج تحقیق حاضر با یافته هاي حسن آبادي و نصیري مقدم - 2006 - مطابقت دارد.
اما ژان و همکاران - 2007 - افزایش چربی محوطه شکمی را در سن 63 روزگی در جوجه هایی که از سن 1-21 روزگی روزانه به مدت 4 ساعت از خوراك محروم بودند، گزارش کردند. افزودن مکمل آنزیمی به جیره تأثیر معنی داري بر درصد اجزاي لاشه جوجه ها نداشت. این نتایج با نتایج بیس واس و همکاران - 1999 - مطابقت دارد. این محققین گزارش کردند مکمل آنزیمی تأثیر معنی داري بر بازده لاشه جوجه هاي گوشتی نداشت. اثرات متقابل رقیق سازي جیره و استفاده از آنزیم بر درصد راندمان لاشه، درصد وزن سینه، درصد وزن ران ها و ساق و درصد چربی محوطه شکمی معنی دار بود - P< 0/05 - ، بطوریکه تیمار40 - 6 درصد رقیق سازي جیره و 0/05 درصد مکمل آنزیمی - کمترین درصد راندمان لاشه، درصد وزن سینه و درصد وزن ران ها و ساق را داشت. این نتایج نشان می دهد که استفاده از مکمل آنزیمی در جیره 40 درصد رقیق شده تأثیر مثبتی بر درصد اجزاي با ارزش لاشه نداشت. رقیق سازي جیره سبب افزایش درصد پروتئین خام و کاهش درصد ماده خشک و درصد چربی خام لاشه گردید - جدول - 1، اما درصد خاکستر لاشه تحت تأثیر رقیق سازي جیره قرار نگرفت. با افزایش درصد رقیق سازي جیره غلظت انرژي و پروتئین کاهش می یابد و جوجه ها در هنگام استفاده از این جیره ها علی رغم اینکه خوراك بیشتري مصرف می کنند ولی انرژي مورد نیازشان به اندازه کافی تأمین نمی شود، لذا در این جوجه ها بنا به نظر لیسون و همکاران - 1992 - درصد چربی لاشه کاهش و میزان رطوبت آن افزایش می یابد. در این پژوهش تیمار 40 - 6 درصد رقیق سازي جیره و 0/05 درصد مکمل آنزیمی - کمترین درصد ماده خشک لاشه - P<0/05 - ، و تیمارهاي 5 و 6 بیشترین درصد پروتئین خام لاشه را داشتند. نتایج فوق نشان می دهد که می توان در جیره جوجه هاي گوشتی - کاب - 500 از پوسته برنج - به عنوان یک رقیق کننده خنثی - تا سطح 20 درصد در سن 16-20 روزگی همراه یا بدون مکمل آنزیمی اندوفید دبلیو استفاده نمود، زیرا تأثیر نامطلوبی بر خصوصیات لاشه جوجه هاي گوشتی در کل دوره پرورش نداشت.
