بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه تأثیر افزودن دو آنزیم تجارتی سافیزایم و روابیو اکسل به جیرههاي بر پایه گندم 60 - درصد - بر نسبت آب به غذاي مصرفی و برخی از خصوصیات دستگاه گوارش جوجههاي گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. جیرههاي
حاوي آنزیم با جیرههاي حاوي گندم 60 - درصد - و یا ذرت 60 - درصد - بدون آنزیم مقایسه شدند. تعداد 156 قطعه جوجه خروس گوشتی یک روزه - سویه راس - 308 به 4 تیمار، 3 تکرار و 13 جوجه به ازاي هر واحد آزمایشی اختصاص داده شد. همه دادهها در قالب طرح بلوك کاملاً تصادفی آنالیز شدند. خوراك مصرفی، وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی جوجهها بطور معنیداري - P0/05 - تحت تأثیر آنزیم قرار نگرفت و بین تیمارها تفاوت معنیداري مشاهده نشد. نسبت آب به غذاي مصرفی تنها در روز 16 بطور معنیداري - P<0/05 - تحت تأثیر آنزیم قرار گرفت و تنها آنزیم روابیو توانست این نسبت را مشابه با جیره بر پایه ذرت نسبت به جیره بر پایه گندم بدون آنزیم کاهش دهد، هر چند که بین دو آنزیم نیز تفاوتی مشاهده نشد. همچنین آنزیم تأثیر معنیداري - P 0/05 - بر وزن نسبی چربی بطنی، پانکراس، کبد، سنگدان و همینطور وزن و طول نسبی بخشهاي مختلف روده کوچک، سکوم چپ و کولون نداشت.
واژههاي کلیدي: آنزیم، جوجه گوشتی، خصوصیات دستگاه گوارش، عملکرد، گندم
مقدمه
با اینکه عمدهترین غله مورد استفاده در صنعت خوراك طیور در جهان ذرت است، اما امروزه تأمین بخشی از سوخت از اتانول حاصل از این غله باعث شده تا قیمت این محصول افزایش و سهمیه مصرفی آن براي طیور کاهش یابد. بنابراین در شرایط فعلی باید راهکاري را ارائه داد که بتوان صنعت طیور را از دست این وابستگی آزاد کرد. بررسی منابع نشان داده است که یکی از راهکارها براي رفع این معضل جایگزینی گندم در جیرههاي طیور بجاي ذرت میباشد. با این حال گندم داراي دو خصوصیت منفی میباشد که مصرف آن را توسط طیور در بعضی شرایط محدود میکند. از طرفی گندم انرژي
پایین تري به ازاي واحد وزن نسبت به ذرت دارد. از سوي دیگر پلیساکاریدهاي غیرنشاستهاي1 موجود در گندم مانع از در دسترس قرار گرفتن کل انرژي موجود در آن توسط پرنده میشوند . - 3 - با حل شدن این پلیساکاریدها در روده جوجهها، محیط ویسکوزهاي بوجود میآید - 6 - ، این شرایط منجر به کاهش رویگرد آنزیمóسوبسترا میشود - 2 - و در نتیجه هضم و جذب نشاسته، پروتئین و چربی کاهش مییابد که این امر منجر به کاهش عملکرد میشود. همچنین حضور دانههاي ویسکوزه و فیبري در جیره پرندهها اندازه دستگاه گوارش آنها را از لحاظ طول و وزن افزایش میدهد . - 7 - آزمایشات نشان داده است استفاده از آنزیمهاي شکننده پلیساکاریدهاي غیرنشاستهاي نظیر زایلاناز و بتاگلوکاناز در جیره-هاي حاوي گندم سبب بهبود عملکرد گله میشود 1 - و . - 7 هدف از انجام این تحقیق بررسی موارد ذیل بود: -1 آیا این دو آنزیم تأثیر یکسانی بر عملکرد جوجههاي گوشتی دارند؟ -2 آیا میتوان گندم مکمل شده با این آنزیمها را بطور کامل جایگزین ذرت کرد؟
مواد و روشها
در این تحقیق از تعداد قطعه 156 جوجه خروس گوشتی یک روزه سویه راس 308 استفاده شد. جوجه ها بطور تصادفی داخل 4 تیمار با 3 تکرار و 13 جوجه به ازاي هر واحد آزمایشی پخش شدند. چهار تیمار موجود از یک جیره بر
پایه ذرت - %60 - و سه جیره بر پایه گندم - %60 - مکمل شده با و بدون آنزیم - سافیزایم و روابیو اکسل - تشکیل شده بودند. ترکیب و ارزش تغذیه اي جیره هاي آزمایشی به ترتیب در جداول 1 و 2 نشان داده شده است. غذاي آردي و آب بصورت آزادانه در دسترس جوجه ها قرار گرفت. جیره هاي آزمایشی بر اساس نیاز توصیه شده در کاتالوگ پرورشی جوجه گوشتی نر سویه راس 308 با کمی رقیق کردن انرژي اما ثابت بودن نسبت انرژي به پروتئین فرموله شدند. در سن 42 روزگی پارامترهاي وزن زنده، خوراك مصرفی، ضریب تبدیل غذایی، وزن چربی بطنی، پانکراس، کبد، سنگدان، وزن و طول دئودنوم، ژوژنوم ، ایلئوم، سکوم چپ و کولون اندازهگیري شد. نسبت آب به غذاي مصرفی نیز در روزهاي 5، 16، 24، 33 و40 اندازهگیري شد. همه داده ها با استفاده از رویه GLM2 از نرم افزار SASدر قالب طرح بلوك کاملاَ تصادفی آنالیز شدند. براي مقایسه میانگین تیمارها از تست چند دامنهاي دانکن استفاده شد و معنی داري در سطح %5 بررسی گردید.
نتایج و بحث
عملکرد جوجه هاي گوشتی تغذیه شده با چهار تیمار موجود در جدول 3 نشان داده شده است. آنزیم تأثیر معنیداري - P0/05 - بر خوراك مصرفی نداشت. این نتایج با نتایج دیگر محققین مطابقت دارد 4 - و . - 5 همچنین آنزیم تأثیر معنیداري - P0/05 - بر وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی نداشت. این نتایج با نتایج محققین قبلی مطابقت دارد - 5 - همانطور که مشاهده شد بین جیرههاي گندم با و بدون آنزیم از لحاظ عملکرد تفاوتی معنیداري مشاهده نشد. این می-تواند دلیلی بر عدم کفایت یا توانایی آنزیمهاي مربوطه باشد اما با توجه به اینکه بین جیره گندم بدون آنزیم و جیره بر پایه ذرت نیز تفاوت معنیداري مشاهده نشد، لذا میتوان نتیجه گرفت که میزان و توانایی آنزیمهاي مربوطه احتمالاً در حد نیاز بوده و به احتمال زیاد گندم استفاده شده در این آزمایش گندمی با حداقل پلی ساکاریدهاي غیر نشاستهاي بوده و به همین دلیل تفاوتی بین عملکرد جوجههاي تغذیه شده با جیره بر پایه گندم و ذرت مشاهده نشده است. همچنین گندمی که ما استفاده کردیم یک گندم آبی بود که براي چند ماه ذخیره شده بود و این دو عامل از عوامل کاهنده پلی ساکاریدهاي غیر نشاستهاي هستند. نسبت آب به غذاي مصرفی جوجه هاي گوشتی تغذیه شده با چهار تیمار موجود در جدول 3 نشان داده شده است. نسبت آب به غذاي مصرفی تنها در روز 16 تحت تأثیر آنزیم قرار گرفت و تنها آنزیم روابیو توانست این نسبت را مشابه با جیره بر پایه ذرت نسبت به جیره بر پایه گندم بدون آنزیم کاهش دهد، هر چند که بین دو آنزیم نیز تفاوتی مشاهده نشد. خصوصیات دستگاه گوارش جوجه هاي گوشتی تغذیه شده با چهار تیمار موجود در جدول 4 نشان داده شده است. آنزیم تأثیر معنیداري - P0/05 - بر چربی بطنی پرندهها نداشت این نتایج با نتایج دیگر محققین مطابقت دارد . - 1 - وزن نسبی پانکراس، کبد، سنگدان و همینطور وزن و طول نسبی بخشهاي مختلف روده کوچک، سکوم چپ و کولون بطور معنیداري - P0/05 - تحت تأثیر آنزیم قرار نگرفت. نتایج حاصل از اندازه گیري وزن نسبی پانکراس، کبد و سنگدان مطابق نتایج سایر محققین میباشد . - 4 - همچنین نتایج حاصل از اندازه گیري وزن و طول نسبی بخشهاي مختلف روده نیز با نتایج دیگر محققین مطابقت دارد . - 1 - دلیل اینکه وزن و طول نسبی بخشهاي مختلف دستگاه گوارش پرندههاي تغذیه شده با جیره بر پایه گندم به همراه آنزیم با جیره بدون آنزیم تفاوتی نداشت ممکن است ناشی از میزان بسیار پایین پنتوزان و بتاگلوکان موجود در گندم مورد آزمایش باشد. به عنوان نتیجهگیري پایانی به نظر میرسد، با توجه به عملکرد پرندهها در پایان دوره، میتوان بعضی گونههاي گندم که از لحاظ ژنتیکی حاوي پلی ساکاریدهاي غیر نشاسته-اي پایین میباشند و یا گندمهایی که تحت شرایط محیطی میزان پلی ساکاریدهاي غیر نشاستهاي آنها کاهش یافته است، نظیر گندمهاي آبی با مدت زمان انبار داري طولانی، را بدون افزودن آنزیم جایگزین ذرت نمود.