بخشی از مقاله
چکیده
در آزمایشی با استفاده از 192 قطعه جوجه گوشتی یک روزه از سویه تجاري راس 308 ، اثر عصاره آویشن کوهی بر pH محتویات گوارشی، وزن نسبی چربی حفره بطنی و فراسنجههاي لیپیدي خون جوجههاي گوشتی مورد بررسی قرار گرفت.
تیمار شاهد جیرهاي برپایه گندم وفاقد ماده افزدونی و دو تیمار آزمایشی دیگر 0/1 درصد عصاره آویشن یا 0/1 درصد آنتی بیوتیک محرك رشد فلاومایسین بود که به جیره پایه افزوده شده بودند. تاثیر تیمارها در قالب یک طرحکاملاً تصادفی با چهار تکرار و شانزده پرنده در هر تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که افزودن عصاره آویشن بدون تاثیر معنی داري روي pH محتویات سنگدان و ایلئوم، موجب افزایش pH شیرابه سکوم جوجه هاي 21 روزه شد . چربی حفره بطنی، تري گلیسرید و کلسترول HDL سرم خون جوجهها تحت تاثیر تیمارهاي آزمایشی قرار نگرفت ولی میزان کلسترول کل با افزودن آنتی بیوتیک افزایش معنی داري نشان داد .
مقدمه
آشنایی بیشتر با اقوام مختلف، موجب توسعه دانش بشري در مورد گیاهان دارویی و خواص، ترکیب شیمیایی و ارتباط آن ها با بیماري ها شده است . - 4 - در تغذیه طیور نیز اثرات مختلف گیاهان دارویی مانندخواص ضد باکتریایی، ضدویروسی، ضد قارچی، آنتی اکسیدانی و غیره در قالب مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفته است و.با تحریم مصرف آنتی بیوتیک هاي محرك رشد در جیره حیوانات تولید کننده غذا در برخی کشورهاي دنیا، توجه محققین جهت یافتن ترکیبات جایگزین طبیعی، به گیاهان دارویی و عصاره هاي آنها معطوف شده است
آویشن کوهی با نام علمی تیموس کوتسیانوس1 یکی از انواع آویشن بومی در ایران بوده و از گیاهان خانواده نعناعیان محسوب می شود. این گیاه با داشتن مواد موثره تیمول و کارواکرول به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی، ضدالتهابی، آنتی اکسیدانی، ضدقارچی و ضدویروسی قرن ها است که در طب سنتی استفاده میشود
نتایج حاصل از آزمایش برخی از محققین حاکی از بی اثر بودن عصاره آویشن بر سطح کلسترول سرم خون جوجهها بوده است . - 3 - با این وجود، رادوان نادیا و همکاران - 2008 - کاهش معنی دار کلسترول کل را در اثر عصاره آویشن جیره گزارش کردهاند.
تیموري زاده و همکاران - 1387 - نیز با انجام آزمایشی روي جوجه گوشتی و با استفاده از عصاره آویشن، کاهش معنی دار تري گلیسرید و کلسترول HDL را گزارش کردهاند. نشلن داده شده که عصاره آویشن با مهار آنزیم هپاتیل -3هیدروکسی -3متیل گلوتاریل کوآنزیم آ2 ردوکتاز کبدي مانع تولید کلسترول شده و از این رو می تواند بر پارامترهاي لیپیدي خون اثرگذار باشد . - 5 - در این آزمایش قصد بر آن است که بتوان اثر عصاره آویشن کوهی را بر فراسنجههاي لیپیدي سرم خون و pH شیرابه گوارشی جوجه هاي گوشتی مطالعه نمود.
مواد و روش ها
در این پوهش تعداد 192 قطعه جوجه گوشتی یک روزه از سویه تجاري راس 308 به مدت 35 روز تحت شرایط کنترل شده از نظر دما، روشنایی و دسترسی کامل به آب و خوراك، پرورش داده شد. اعمال تیمار از روز اول صورت گرفت و سه تیمار غذایی - شاهد، 0/1 درصد عصاره آویشن و0/1 درصد آنتی بیوتیک فلاومایسین - در4 تکرار براي واحد هاي آزمایشی منظور شد.
عصاره آویشن مورد استفاده ابتدا در منبع روغن جیره مخلوط شده و سپس به طور یکنواخت با دیگر اجزاي جیره مخلوط گردید. جیره هاي آزمایشی مورد استفاده در این تحقیق بر پایه گندم و با میزان انرژي و پروتئین یکسان طبق توصیه انجمن تحقیقات ملی آمریکا - - 7 براي دوره هاي آغازین 0 - تا21 روزگی - و پایانی 22 - تا 35 روزگی - تنظیم گردید.
در روز20 ام پرورش پس از تحمیل گرسنگی، از هر تکرار دو پرنده به طور تصادفی انتخاب شده و از سیاهرگ بال آن ها نمونه خونی تهیه شد. پس از تهیه سرم، با استفاده از کیت هاي تجاري زیست شیمی و طیف سنجی نوري مقادیر کلسترول کل، تري گلیسرید و کلسترول لیپو پروتئین با دانسیته بالا - HDL - اندازه گیري شد. در روز 21 ام پرورش نیز از هر تکرار 2 قطعه جوجه پس از توزین، ذبح و بلافاصله پس از باز کردن محوطه شکمی، چربی حفره بطنی آن ها جدا شده و توزین گردید.
نمونه شیرابه گوارشی بخش هاي سنگدان، ایلئوم و سکوم نیز با دقت جمع آوري شده و pH آن ها مورد اندازه گیري قرار گرفت. طرح آماري مورد استفاده در این مطالعه طرح کاملا تصادفی بود. پس از تبدیل داده مربوط به وزن نسبی چربی حفره بطنی به arcsin√n، تجزیه آماري دادههاي به دست آمده با رویه مدل عمومی خطی - GLM - نرم افزار SAS صورت گرفت.
نتایج و بحث
آنچه که از جدول 1 بر می آید این است که عصاره برخلاف آنتی بیوتیک که توانست pH محتویات ایلئوم راافزایش دهد - - p<0/001 اثر معنی داري روي pH محتویات ایلئوم و سنگدان نگذاشت هرچند که کاهش pH محتویات سنگدان به سمت معنی داري - p= 0/058 - متمایل بود. pH محتویات سکوم در جوجههاي دریافت کننده عصاره به طور معنی داري - p< 0/001 - افزایش یافت که این امر ممکن است به دلیل کاهش سوبستراي در دسترس میکروارگانیسم هاي سکوم جهت تخمیر و تولید اسید هاي چرب فرار و درنتیجه کاهش pH باشد.
داده هاي مربوط به وزن نسبی چربی حفره بطنی در جدول 2 نشان می دهد که اضافه کردن عصاره به جیره اثري مشابه با گروه شاهد داشت که این نتیجه با نتایج حاصل از کار هرناندز و همکاران - 2004 - که عدم تاثیر عصاره را بر وزن نسبی چربی حفره بطنی گزارش کردند، مطابقت داشت. هر چند که له ویک و همکاران - 2007 - کاهش چربی حفره بطنی را در اثر افزودن عصاره گزارش کردهاند.
گزارش بلوکباشی و همکاران - 2006 - حاکی از افزایش چربی حفره بطنی، ناشی از افزایش رشد سریعتر جوجه هاي گوشتی می باشد. با اینکه افزودن عصاره باعث کاهش عددي فراسنجههاي لیپیدي سرم خونی جوجههاي دریافت کننده عصاره آویشن شد، اما این اثر معنی دار نبود. درمقابل، آنتی بیوتیک موجب افزایش معنی دار کلسترول کل گردید
بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از عصاره آویشن در جیره حاوي گندم نتوانست بر چربی حفره بطنی و فراسنجه هاي لیپیدي سرم خون اثر گذار باشد و فقط موجب افزایش pH شیرابه سکوم شد که شاید بتوان به تولید پایین اسید هاي چرب فرار در اثر تخمیر مواد هضم نشده در این بخش، ربط داد.
