بخشی از مقاله
تأثیر استقرار بانکداري اینترنتی بر سودآوري بانکها
چکیده
در دهه گذشته، فن آوري اطلاعات اثرات شگرفی بر صنعت بانکداري داشته است. این امر باعث شده است که بانک ها بتوانند محصولات وخدمات متمایزي را براي مشتریان خود فراهم کنند. با توجه به اهمیت سودآوري در عملیات بانکی، کانون توجه مطالعه حاضر برنقش خدمات نوین بانکی در چارچوب بانکداري اینترنتی در جذب سرمایه و بهبود سودآوري بانک است. به عبارت دیگر این پژوهش تأثیر اینترنت بانک بر سودآوري بانکها را با درنظرگرفتن هشت بانک ملی، ملت، توسعه صادرات، صادرات، تجارت، مسکن و کشارزي در دوره زمانی سالهاي 1385-1392 را بررسی می نماید. این پژوهش بر اساس مدل داده هاي ترکیبی به بررسی هاي سودآوري بانک می پردازد. لذا متغیرهاي تحقیق شامل متغیر مستقل میزان رشد سپرده، ریسک بانکی، شعب انلاین و متغیر وابسته شامل : نرخ بازده دارایی ها (ROA) و نرخ بازده حقوق صاحبان سهام(,(ROEو می باشد، که داده هاي مورد نظر از طریق بانک مرکزي و بانکهاي مورد مطالعه جمع آوري گردید. نتایج برآورد مدل Eviwes تحقیق با توجه به متغیرهاي تحقیق و هدف تحقیق نشان می دهد.در این پژوهش شاخصهاي رشد سپرده، تمرکز بازار ، سال ورود به بانکداري اینترنتی ،تعداد شعب آنلاین، وریسک بانکی مورد تحلیل قرار گرفت. در مدل اول می بینیم که استفاده از بانکداري اینترنتی بر نرخ بازده دارایی هاي بانک تاثیر منفی دارد .و در مدل دوم هم مشاهده میشود که استفاده از بانکداري اینترنتی بر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام تاثیر منفی دارد.
کلیدواژگان : بانکداري اینترنتی،نرخ بازده دارایی ها، سوداوري،نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، مدل پنل.
مقدمه
توسعه گسترده و روز افزون فن آوري اطلاعات و گسترش دامنه هاي کاربردي آن به بازارهاي پولی و بانکی علاوه بر تسهیل امور مشتریان بانکها، روش هاي جاري بانکداري را متحول و دگرگون ساخته است.درسالهاي اخیر، بهره گیري از فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) ، به صورت چشم گیري در صنایع خدماتی افزایش یافته است، به خصوص در صنعت بانکداري که با استفاده از فناوري اطلاعات شرایط بانکداري اینترنتی، پرداخت الکترونیکی، امنیت سرمایه گذاري و تبادل اطلاعات فراهم گشته است .سازمان هاي مالی با بکار گیري فناوري اطلاعات و ارتباطات خدمت با کیفیت بالاتر را با تلاش و زحمت کمتري به مشتریان ارائه می کنند. توسعه ي صنعت انفورماتیک، باعث ایجاد تغییرات عمده اي در شکل پول و سیستم اي خدمات در عرصه بانکداري گردیده و پدیده هاي جدیدي تحت عناوین بانک داري خانگی، تلفن بانک ، بانکداري از راه دور، بانکداري اینترنتی و بانک داري مجازي به وجود آورده است. (اسدزاد،کیانی ).با توجه به تاثیر گسترده و عمیق تجارت الکترونیکی در سیطره بر بازارهاي جهانی همچنین نظر به اهمیت مبادلات پولی و اعتباري در هر فعالیت تجاري - اقتصادي می طلبد که ابزارها وبسترهاي انتقال و تبادل پول نیز همگام و همسان با توسعه تجارت الکترونیکی از رشد مناسب و مطلوب برخوردار شوند . در این بین بانک ها نیز براي جذب مشتریان بیشتر و ایجاد گسترش وتنوع در خدمات خود بیکار نبوده اند و به سرعت خود را با فناوري هاي ارتباطات و اطلاعات همگام و همسو کرده اند.توجه به ابعاد مختلف کاربرد سیستم هاي تجاري که در سطوح عالی دنیا مورد استفاده قرار می گیرد و این که کاربردهاي مختلف آن در چارچوب و میزان امکانات هر کشور تا چه حد قابل استفاده می باشد، می تواند تا حد بسیاري به تغییر دیدگاه ها در خصوص استفاده از این سیستم ها براي ارتقاءجایگاه تجاري شان کمک شایانی داشته باشد. 2010)،( Jalal-Karim, Hamdan قرن جاري عصر ارتباطات لقب گرفته است تا سازمان ها و موسسات خدمات رسان به کوتاه کردن و هرچه بیشتر در دسترس قرار دادن خدمات خود در دورترین نقاط جهان همت گمارند. بانکداري نیز به عنوان صنعتی سودآور از این قاعده مستثنی نبوده و رقابت براي جذب مشتریان وکسب رضایت آنها، رقیبان را به تکاپوي جدي تر در سامانه هاي خدماتی خود کرده است.تجارت الکترونیک را می توان پیامد چنین رقابتی دانست.(اصغریان (1388 با رشد روز افزون معاملات تجارت الکترونیک در سطح جهان و نیاز تجارت به حضور بانک جهت نقل و انتقال منابع مالی، بانکداري الکترونیک به عنوان بخشی تفکیک ناپذیر از تجارت الکترونیک و داراي نقشی اساسی در اجراي آن است .(ذوقی ،(1392حوزه فناوري، به ویژه فناوري اطلاعات و ارتباطات، تأثیر عمیقی بر تمام ابعاد زندگی بشر داشته و به طور خاص عرصه کسب و کار بانکداري را متحول نموده است.1 هم اکنون در اکثر کشورهاي پیشرفته، بانک ها خدمات بانکی برخط را جهت مشتریان خود از طریق اینترنت فراهم آورده اند و مشتریان بدون نیاز به حضور دربانک، غالب کارهاي بانکی خود را با اتصال به وب سایت هاي ویژه بانک ها و با استفاده از رمز مخصوص خود انجام می دهند.
ادبیات موضوع
بانک هادر ایران موسساتی هستند که از محل سپرده هاي مردم می توانند سرمایه هاي لازم را دراختیار صاحبان واحدهاي صنعتی، کشاورزي و بازرگانی و اشخاص قرار دهند. تکامل بانک داري به زمانی که نوشتن به وجود آمد برمی گردد و اکنون به عنوان یک موسسه مالی که به بانکداري و ارائه خدمات مالی می پردازد هم چنان رو به تکامل است. در کشورما عموماً واژه بانک به موسسه اي گفته می شود که مجوز بانکداري داشته باشد. مجوز بانکداري توسط دستگاه هاي نظارت مالی اعطا می شود و حق ارائه اغلب خدمات مهم بانکی از قبیل پذیرش سپرده ها و دادن وام را می دهد. بانک ها زیرمجموعه اي از صنعت خدمات مالی هستند.
تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداري
پیدایش بانکداري به قرن ها پیش باز می گردد، بطوري که اهداف بانکداري با زمان حال متفاوت بوده است، قرن ها پیش دریافت بهره ي قرض و کارمزد حفظ امانت، سود قابل توجهی به همراه داشت، این موضوع به تدریج حس رقابت برخی افراد را برانگیخت و با وجود مشکلات عدیده اي که براي جلب اعتماد عمومی داشتند اولین مؤسسات خصوصی، جذب سپرده هاي مردم را راه انداختند. در اندك زمانی این مؤسسات توانستند فعالیت هاي خود را از محدوده جذب سپرده وقرض دادن اموال خود و دیگران، به خدمات بیشتري چون نقل و انتقال وجوه در داخل، خرید وفروش انواع پول هاي خارجی و در مواردي ایجاد اسناد اعتباري گسترش دهند. در نتیجه اولین بانک هاي خصوصی تشکیل گردید. این بانک ها نه تنها براي حفظ و نگهداري سپرده ها چیزي نمی گرفتند بلکه حاضر بودند در مقابل سپرده گذاري چند درصدي به عنوان پاداش بپردازند واین امر موجب روي آوردن مردم به سمت بانک هاي خصوصی گردید. این روند به این صورت ادامه داشت و تحول اساسی زمانی رخ داد که صرافان پی بردند می توانند، به جاي پول نقد براي قرض گیرنده نیز رسید بپردازند و اینجا بود که مهمترین تحول در عرصه بانکداري یعنی خلق پول اعتباري صورت پذیرفت
تاریخچه بانکداري الکترونیکی
تحولات در نظام بانکداري را به چهار دوره می توان تقسیم کرد. هر دوره از تکامل براي مدیران نظام بانکی، این امکان را فراهم کرده است که اوقات تلف شده را در محیط رقابتی به حداقل رساند و در گستره ي بالاتري به ارائه ي خدمت پردازند و سرعت، کیفیت، دقت تنووع خدمات خود را افزایش دهند.
دورة اول : اتوماسیون پشت باجه
این نخستین دوره کاربرد رایانه در صنعت بانکداري بود. با استفاده از رایانه هاي مرکزي، اطلاعات و اسناد کاغذي تولید شده در شعب به صورت بسته بندي شده به مرکز، ارسال و پردازش شبانه انجام می شود. در این دوره کاربرد اصلی رایانه محدود به ثبت دفاتر و تبدیل کاغذ به فایل هاي رایانه اي است. فن آوري اتوماسیون پشت باجه که در دهه 1960 رواج داشت این امکان را فراهم نمود تا دفاتر و کارت ها از شعبه حذف و گردش روزانه حساب ها درپایان وقت هر روز به رایانه هاي مرکزي براي به روز شده ارسال گردد.پیشرفت اتوماسیون پشت باجه در دهه 1970 باعث شد که به جاي ارسال اسناد کاغذي به مرکز ، عملیات روزانه شعب از طریق ثبت آن ها بر روي محیط هاي مغناطیسی به مرکز ارسال گردد و پردازش اطلاعات و به روز رسانی حساب ها کماکان در
اتاق هاي رایانه مرکزي صورت می گرفت. در این دوره، عملیات اتوماسیون تاثیري در جهت رفاه مشتریان بانک ها ایجاد ننمود و تاثیر رقابتی نیز بین بانک ها بر جاي نگذاشت (آماده و دیگران،.(1388
دورة دوم : اتوماسیون جلوي باجه
این دوره از زمانی آغاز می شود که کارمند شعبه در حضور مشتري عملیات بانکی را به صورت الکترونیکی ثبت و دنبال می کند. از اواخر دهه 1970 امکان انتقال لحظه اي از طریق به کارگیري ترمینال ها در جلوي باجه فراهم آمد. این ترمینال ها که به ظاهر شبیه به رایانه هاي شخصی امروز بودند، از طریق خطوط مخابراتی به رایانه هاي بزرگ مرکزي متصل می شدند و امکان انتقال اطلاعات به صورت موثر دربین شبکه هاي بزرگ رایانه اي و ترمنیال هاي ورودي و خروجی به وجود آمد. در این دوره کارمندان شعب قادر شدند به صورت لحظه اي به حساب هاي جاري دسترسی داشته باشند. اما کماکان به روز رسانی حساب ها و تهیه گزارش هاي مربوط، به صورت شبانه و توسط پردازش گرهاي مرکزي انجام می شد. در این دوره بانک ها مجبور بودند براي نیل به اتوماسیون جلوي باجه ، شبکه هاي مخابراتی اختصاصی داشته باشند. در حالی که شبکه هاي مخابراتی موجود در اختیار و انحصار شرکت هاي دولتی بود و استفاده از آنها نه تنها از نظر فنی محدود، بلکه بسیار گران و پر هزینه بود. در این دوره یعنی دهه 1980بدون شک سرعت دسترسی کارکنان بانک ها به حساب هاي مشتریان و سرعت انتقال اطلاعات افزایش یافت و ارائه خدمت به مشتریان بهبود پیدا کرد. در این دوره نمی توان کارکنان بانک ها را کاهش داد چرا که هنور نیاز به افرادي که پاسخ گوي مراجعین به بانک ها باشند وجود دارد.(وزارت بازرگانی،(1383
دوره سوم: متصل کردن مشتریان به حساب ها
در این دوره که از اواسط دهه 1980 آغاز شد امکان دسترسی مشتریان به حساب هایشان فراهم می گردد.یعنی مشتري از طریق تلفن یا مراجعه به دستگاه خود پرداز و استفاده از کارت هوشمند یا کارت مغناطیسی یا رایانه به حسابش دسترسی پیدا میکند و ضمن انجام عملیات دریافت و پرداخت، نقل و انتقال وجه را به صورت الکترونیکی انجام می دهد. سالن بانک ها به مرور خالی از صف هاي طولانی مراجعین می شود. آن دسته از کارکنانی که درجلوي باجه به امور دریافت و پرداخت از حساب ها اشتغال دارند، به بخش هاي دیگر نظیر بازاریابی و خدمات مشتریان منتقل می شوند. به ظور کلی می توان گفت در این دوره وجود نیروي انسانی در شعب بانک ها هنوز الزام است و مشتریان احساس می کنند که خدمات بهتري را دریافت می کنند، زیرا خود شاهد کارخود هستند. پول کاغذي هنوز در جریان است و از این رو دریافت پول هنوز یکی از فشارهاي کاري است. سامانه هاي تلفنی امکان استفاده 24 ساعته مشتریان را فراهم می سازد و محدودیت ساعت کار بانک ها تنگناي جدي مشتریان نیست. متصل شده مشتریان به حساب هاي بانکی همان قدر که براي مشتریان سودمند است براي بانک نیز می تواند مفید باشد، زیرا حذف کاغذ2 و صرفه جویی در کارکنان امکان پذیر می گردد.در این دوره مشتري کماکان براي دریافت دیگر خدمات بانکی مثل وام، خدمات بیمه اي و
غیره باید به شعب مراجعه کند و فقط عملیات بانکداري شعبه اي شامل دریافت هاي مشتریان بدون مراجعه به بانک انجام می شود می توان گفت در این دوره عملیات بانکی نیمه الکترونیکی شده است. دو مشکل اساسی در این دوره به چشم خورد. یکی عدم یکپارچگی نظام هاي مکانیزه، جزیره اي بودن و ناهماهنگی آن ها براي ارائه خدمات به مشتریان و دیگر عدم وجود و تکامل خطوط و مخابراتی مطمئن و پروتکلهاي ارتباطی مربوط به متصل نمودن مشتري به شعب و شعب بانک ها به یکدیگر.(وزارت بازرگانی،(1383
دوره چهارم: یکپارچه سازي سامانه ها و مرتبط کردن مشتري با تمامی عملیات بانکی
آخرین دوره زمانی آغاز می شود که همه نتایج به دست آمده از دوره هاي قبل به طور کامل به دستگاههاي عملیات الکترونیکی انتقال یابند تا هم بانک و هم مشتریان بتوانند به صورت دقیق و منظم اطلاعات مورد نیازشن را کسب نمایند. گرچه آهنگ این تحولات متفاوت است اما این چهار دوره به طور یکسان در صنعت بانکداري روي خواهند داد. لازمه ورود به این مرحله داشتن امکانات و تکیه گاه مخابراتی و ارتباطی پیشرفته و مطمئن است. این دوره با جمع بندي بخش هاي نرم افزاري و سخت افزاري در دوره هاي پیشین به صورت واقعی ارتباط بین بانک و مشتریانش را به تصویر می کشد در این دوره مشتري در انجام فعالیت بانکی مشارکت دارد، نظام منسجم به او این امکان را می دهد که وارد بانک شود و مانند یک کارمند بانک کار خود را از طریق مجرا الکترونیکی به انجام رساند. صرفه جویی واقعی درنیروي انسانی و عدم نیاز به شعب انبوه در این مرحله خود را نشان می دهد. در این دوره پول کاملا حالت الکترونیکی پیدا می کند و ابزار تعامل در دو طرف یعنی مشتري و بانک ، خدمات الکترونیک است .این درحالی است که در دوره سوم مشتري براي دسترسی به خدمات بانکی از اقدامات فیزیکی کاملا بی نیاز نبود. دردوره چهارم مشتري حتی براي دریافت وام یا خدمات بیمه اي و دیگر سرویس هاي بانک بی نیاز از مراجعه به بانک می باشد(آماده و دیگران، (1388
بانکداري الکترونیکی در ایران
با در نظر داشتن پیشرفت هاي سریع فن آوري اطلاعات و ارتباطات و به کارگیري آن در نظام بانکداري، جمهوري اسلامی ایران نیز از دهه هاي 60 تا 70 شمسی تلاشهاي زیادي را در جهت استفاده از سامانه هاي رایانه اي در بانک ها انجام داد. با وجود موانع ومشکلاتی که در راه گسترش بانکداري الکترونیکی وجوه در ایران وجود داشت ، اقدامات قابل توجه در این زمینه انجام شده است. همچنین نتایج تحقیقات نشان می دهد دستگاههاي خود پرداز در ایران از سوي مردم به عنوان نماد بانکداري الکترونیک شناخته می شوند ، چرا که شروع بانکداري الکترونیک در کشور با نصب و راه اندازي دستگاه هاي خود پرداز همراه بود(وزارت بازرگانی،(1383
مشکلات و موانع گسترش بانکداري الکترونیکی در ایران
از آن جایی که بانکداري الکترونیکی پدیده نوینی در صنعت بانکداري ایران به شمار می رود، بانک ها براي پیاده سازي آن با موانع
æ مشکلات متعددي روبرو بوده اند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات مربوط به زیر ساخت هاي اساسی (برق ،مخابرات، ماهواره ،بیمه)
- مشکلات اقتصادي(توسعه اقتصادي ،سطح نازل درآمد سرانه ، نرخ بیکاري ،سیاست هاي پولی و ارزي محدودیت رایانه هاي شخصی موجود در کشور،هزینه استفاده از اینترنت و ...)
- مقاومت در برابر تغییر و تحول
- مشکلات مربوط به ساختار سازمانی و نظام مدیریتی حاکم بر بانک ها
- سنتی بودن نظام اطلاعاتی وارتباطی سازمان ها وموسسات دولتی و خصوصی
- غیر رقابتی بودن بانک ها
- موانع امنیتی
- گران بودن تجهیزان و سخت افزاهاي مورد نیاز
پیدایش بانکداري اینترنتی
اینترنت درسال 1970 توسط متخصصین دانشگاهی به منظور اشتراك دریافت ها توسعه یافت و تا سال1993 محبوبیت اینترنت براي عموم و خصوص شرکت هاي تجاري که امید به گسترش مشتریانشان داشتنتد افزایش پیدا کرد.بدون تردید اینترنت باعث وقوع انقلابی فراگیر در کل سیستم ارتباطی دنیا شده است بانکداري نیز به واسطه بهره گیري روزافزون از ارتباطات از این قاعده مستثنی نبوده و به این قافله پیوسته است . در سالهاي اخیر و با توجه به بسترهاي مخابراتی ایجاد شده در کشور ایران، میزان دسترسی مردم به اینترنت از رشد خوبی برخوردار بوده است به طوري که مطابق آخرین آمارهاي رسمی اعلام شده میزان کاربران اینترنتی کشورمان در پایان ماه مارس سال 2009 از مرز 23 میلیون نفر گذشته است که با در نظر گرفتن جمعیت کشور می توان گفت اینترنت از ضریب نفوذتقریبا 35درصدي در ایران برخوردارمی باشد. در صورتی که این آمار را با ضریب نفوذ اینترنت درکشورهاي خاورمیانه مقایسه کنیم در می یابیم که کشور ما از این حیث در وضع مطلوبی قرار دارد. (اصغریان (1388استفاده از این تکنولوژي در بانک ها براي اولین بار در اوایل دهه 1980توسط انجمن ساختمان ناتینگهام و بانک اسکاتلند ارائه شد(تایت و دیویس(1989 3 البته ارائه این خدمات به علت عدم پذیرش مشتریان چندان ادامه پیدا نکرد در اوایل دهه 1990 با رشد سریع فن آوري اطلاعات و خدمات الکترونیک بانک ها اقدام به ارائه مجدد این خدمات به عنوان یک نظام تحویلداري پیشنهادي برا ي محصولات و خدماتشان نمودند این نوع بانک هابراي هر تراکنشی قیمت کمتري را از بانک هاي شعبه دار پیشنهاد کردند همچنین به دسترسی بازارهاي جهانی و آسایش بیشتر مشتریان توجه بیشتري نشان دادند. تا ژانوبه 1995 فقط 24 بانک بر روي شبکه اینرنت وجود داشت لیکن به فاصله یک سال 800بانک به این تعداد افزوده شده به طوري که کارشناسان بانک هاي صنعتی تخمین زدندکه بانک هاي شمال آمریکا تا سال 2000 حدود 1500 شبکه اینرنت تاسیس خواهندکرد.
بانکداري اینترنتی در ایران
در ایران گسترش تدریجی دسترسی به اینترنت و در اختیار داشتن کامپیوترهاي خانگی توسط اقشار مختلف مردم و شرکت ها، نیازهاي بالقوه اي را در زمینه دریافت خدمات بانکداري الکترونیکی آشکار نموده است. از این رو بانکهاي تخصصی و تجاري کشور در کنار برنامه هاي متحول ساختن و اصلاح روشهاي انجام امور و حرکت به سمت بانکداري نوین، بانکداري الکترونیکی را از اهم فعالیتهاي برنامه ریزي آینده شان در نظر می گیرند. البته در کشور ما زیرساخت قدیمی بانکها، عدم تغییر اساسی در روش
بانکداري براي سالها و مقررات محدودکننده و عدم دسترسی مطلوب و پرسرعت به اینترنت از جمله موانع بزرگ در مسیر حرکت بانکها در جهت تحول و همگام شدن با بانکداري نوین جهانی به شمار می روند که باید توسط موج جدید بانکداران تحول گرا به کنار زده شوند. کندي و نادیده گرفتن این بازار، فضاي مناسبی براي شرکتها و موسسات غیربانکی ایجاد می کند تا با ارایه خدمات خود در حد توان سهم بزرگی از فعالیتهاي مالی را از آن خود نمایند. (اصغریان (1388اینترنت بانک در واقع شعبه اي مجازي از بانک مورد نظر محسوب میشود که مشتریان طی 24 ساعت شبانه روز و در طول هفت روز هفته و فارغ از قید زمان و مکان می توانند کلیه تراکنش هاي بانکی خود را با موفقیت به انجام برسانند.
پیشینه تحقیق
گودرزي و زبیدي (1387) درمقاله اي به بررسی تاثیر گسترش بانکداري الکترونیک بر سود آوري بانکهاي تجاري ایران با استفاده از داده هاي ترکیبی بانک هاي تجارت رفاه کارگران ،سپه،صادرات ،ملت و ملی طی دوره 1384-1379 پرداخته اند در این پژوهش از شاخص بازده کل دارایی ها به عنوان شاخص سود آوري استفاده شده است .نتایج نشان می دهد که افزایش تعداد ماشین هاي خود پرداز هر بانک تاثیر مثبتی بر سودآوري آن بانک داشته که این تاثیر از پیوستن بانک به شبکه شتاب افزایش پیدا کرده است و بر این اساس می توان نتیجه گرفت که گسترش بانکداري الکترونیک تاثیر مثبت و قابل ملاحظه اي بر سود آوري بانک هاي تجاري ایران دارد.
حاجیان مقدم((1391 در پایان نامه خود با عنوان "تأثیر مکانیزم هاي مختلف بانکداري الکترونیک بر سودآوري بانکهاي منتخب خصوصی" به تاثیرات فن آوري الکترونیک بر صنعت بانکداري پرداخته است .و بازده حقوق صاحبان سهام و بازده حقوق دارائی ها را به عنوان شاخص سودآوري در نظر گرفته است .نتایج تحقیق نشان میدهد که متغیر هاي ATM ,POS ,TEL ,MOBile ,NET در بازده حقوق صاحبان سهام موثر ترند و متغیرهاي ATM ,TEL ,MOBile در بازده حقوق دارائی ها موثر ترند.
حمیدي زاده و دیگران((1387 در مقاله اي تحت عنوان بررسی عوامل زمینه ساز ،چالش ها و تنگناهاي وسعه بانکداري الکترونیک، به شناسایی و رتبه بندي عوامل زمینه ساز و محرك توسعه بانکداري الکترونیک ایران پرداخته اند نتایج پژوهش آنها نشانه ضرورت تدوین برنامه هاي راهبردي توسط هر بانک در چارچوب زیرساخت هاي الکترونیک کشور براي توسعه بانکداري الکترونیک جهت افزایش چابکی در ارائه خدمات وارتقاي موقعیت رقابتی است.
اوو و همکاران،((2009در مقالهاي با عنـوان »تـأثیر کثـرت دسـتگاههاي خـودپـرداز بـر روي کارایی هزینه :بررسی تجربی در تایوان «اثر دستگاههاي خودپرداز را بر کارایی هزینه بانکها در تایوان مطالعه کرده و بیان کرده اند که به کارگیري دستگاه هاي خودپرداز توانسته است هزینه هـا را کاهش دهد و از طریق کاهش هزینه، بانکها توانسته اند به سطح عملکرد بالاتري دست یابنـد. چین معتقد است به کارگیري دستگاه هاي خودپرداز باعث کاستن هزینه هاي عملیـاتی از طریـق حذف عملیات دستی می شود.
هولدن و البنّانی((2004 در مقاله اي با عنـوان »سـرمایه گـذاري در سیسـتمهـاي فنـاوري اطلاعـات و دیگـر عوامـل سودآوري بانک در انگلستان «به بررسی اثر فناوري اطلاعـات بـر روي سودآوري بانکهاي انگلستان در دورة 1996- 1976 پرداختهانـد. نتـایج
بـه دسـت آمـده از ایـن مطالعه نشان میدهد که به کارگیري فناوري اطلاعات (دستگاههاي خودپرداز بـه عنـوان عامـل اصلی )با کاهش هزینه هاي نیروي کار و تراکنشها، تأثیر مثبتی بر سودآوري بانکها داشته است.نویسندگان مذکور به رابطه مثبت و قوي میان شاخص تمرکز بازار و سودآوري بانک رسیده اند